Ο διακεκριμένος Βολιώτης καθηγητής Ιατρικής Μικροβιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών μιλά στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ, με αφορμή την επέλαση της πανδημίας
Συνέντευξη στη ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ
Με την πανδημία σε εξέλιξη και τη μετάλλαξη Δέλτα να διατηρεί το εφιαλτικό σενάριο της απώλειας ανθρώπινων ζωών, ο διακεκριμένος Βολιώτης καθηγητής Ιατρικής Μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Σπύρος Πουρνάρας, υπογραμμίζει στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ τη σημασία του εμβολιασμού, στην πιο κρίσιμη στιγμή που βιώνουμε. Επιστήμονας εγνωσμένης αξίας, διευθυντής του Εργαστηρίου Κλινικής Μικροβιολογίας και διευθυντής Εργαστηριακού Τομέα στο Νοσοκομείο «Αττικόν», δίνει απαντήσεις σε καίρια ερωτήματα, υπογραμμίζοντας ότι «η επιστροφή στην καθημερινότητα θα εξαρτηθεί από την ταχύτητα των εμβολιασμών». Ως πρόεδρος της Επιτροπής Λοιμώξεων της 2ης Υγειονομικής Περιφέρειας Πειραιώς και Νήσων, καθιστά σαφές ότι «αν εμβολιαστούμε όλοι πλήρως, θα έχουμε επαρκή προστασία», καταθέτοντας τεκμηριωμένα την άποψή του.
Αλλαγή δεδομένων με τις νέες μεταλλάξεις, ενώ θεωρούσαμε ότι είμαστε σε καλό δρόμο. Τι να περιμένουμε μετά τη μετάλλαξη Δέλτα, που επελαύνει;
Η παραλλαγή Δέλτα, πράγματι, στη σημερινή συγκυρία προκαλεί τη μεγαλύτερη ανησυχία στην παγκόσμια κοινότητα. Εμφανίστηκε τον Δεκέμβριο του 2020 στην Ινδία, όπου και επικράτησε ταχύτατα. Επειτα διαδόθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο, αντικατάστησε γρήγορα την παραλλαγή Αλφα και σήμερα αποτελεί το 99% των στελεχών κορονοϊού που κυκλοφορούν εκεί. Θεωρείται ως 60% πιο μεταδοτική από την παραλλαγή Αλφα, η οποία ήταν ήδη 40% πιο μεταδοτική από το αρχικό στέλεχος της Wuhan.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία των Κέντρων Ελέγχου Νοσημάτων των ΗΠΑ και Ευρώπης (CDC και ΕCDC), η παραλλαγή Δέλτα χαρακτηρίζεται από αυξημένη μεταδοτικότητα, πιθανώς μειωμένη εξουδετέρωσή της από φαρμακευτικά μονοκλωνικά αντισώματα, αλλά και πιθανώς μειωμένη εξουδετέρωση από τα αντισώματα του εμβολίου ή της φυσικής νόσησης.
Πρόσφατη μελέτη από τη Γαλλία, που δημοσιεύτηκε στις 8 Ιουλίου στο Nature, διαπίστωσε ότι με μία μόνο δόση του εμβολίου της Pfizer ή της Astra Zeneca παρέχεται πολύ μικρή προστασία, της τάξης του 10%, σε άτομα που δεν έχουν νοσήσει προηγουμένως από κορονοϊό. Μόνο μετά τη δεύτερη δόση, η προστασία γίνεται ικανοποιητική, φθάνοντας στο 88% για τη Pfizer και το 60% για την Astra Zeneca. Τα ευρήματα αυτά εξηγούν την ταχύτατη διασπορά της παραλλαγής Δέλτα στο Ηνωμένο Βασίλειο και αλλού, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων που δεν έχουν εμβολιαστεί ακόμα πλήρως. Είναι σαφές ότι αν εμβολιαστούμε όλοι πλήρως, θα έχουμε επαρκή προστασία. Οσοι όμως δεν εμβολιαστούν, θα μολυνθούν, λόγω της μεγάλης μεταδοτικότητας της παραλλαγής Δέλτα.
Επίσης, άτομα που έχουν προσβληθεί στο παρελθόν από τον κορονοϊό είναι πιο πιθανό να μολυνθούν ξανά μέσω της παραλλαγής Δέλτα, σε σχέση με τη βρετανική παραλλαγή Αλφα. Τα άτομα αυτά, όμως, προστατεύονται πλήρως, αν κάνουν μία δόση εμβολίου.
Κατά πόσο είναι διαχειρίσιμη η εξέλιξη της πανδημίας με τον αριθμό των κρουσμάτων σε ανοδική πορεία; Με τη διασπορά σε έξαρση το καλοκαίρι, το ερώτημα είναι τι θα ακολουθήσει, άραγε, το φθινόπωρο;
Η εκθετική αύξηση των κρουσμάτων τις τελευταίες ημέρες, αν συνεχιστεί, που είναι πιθανόν, θα προκαλέσει πολλά προβλήματα στους μη εμβολιασμένους. Και αν, λόγω του καλοκαιριού, οι εισαγωγές στα νοσοκομεία παραμείνουν περιορισμένες, το φθινόπωρο και το χειμώνα θα υπάρξει αρκετά μεγάλη πίεση στο σύστημα υγείας.
Ως μικροβιολόγος και έχοντας κομβική θέση στο «Αττικόν», νοσοκομείο αναφοράς στη μάχη κατά του κορονοϊού, εκτιμάτε ότι είναι ανησυχητική η πορεία της πανδημίας; Θα γεμίσουν πάλι οι ΜΕΘ;
Κοιτάξτε, όσο εμβολιάζονται περισσότερο οι ηλικιωμένοι και μειώνονται οι ευπαθείς, οι ΜΕΘ δεν θα γεμίσουν όπως τον χειμώνα που περάσαμε.
Με τον τουρισμό σε εξέλιξη, η μετάλλαξη Δέλτα πώς μπορεί να εξελιχθεί;
Αν και αναλυτικά στοιχεία για τις παραλλαγές που επικρατούν τελευταία στην Ελλάδα δεν είναι ακόμη διαθέσιμα, τα πρώτα δεδομένα από την Κρήτη δείχνουν ότι η παραλλαγή Δέλτα είναι ήδη συχνή. Θεωρώ ότι η τόσο γρήγορη αύξηση των κρουσμάτων, πρέπει να σχετίζεται με την παραλλαγή αυτή.
Είναι πρόωρο να μιλήσουμε για επιστροφή στην καθημερινότητα;
Η επιστροφή στην καθημερινότητα θα εξαρτηθεί από την ταχύτητα των εμβολιασμών. Πιστεύω ότι δεν μπορεί και δεν πρέπει να έχουμε νέο lockdown, οπότε η μόνη εναλλακτική λύση είναι ο μαζικός εμβολιασμός σε άτομα άνω των 15 ή και των 12, αργότερα, ετών.
Το τείχος ανοσίας, για το οποίο τόσος λόγος γίνεται, χρειάζεται υψηλά ποσοστά εμβολιασμών. Η μέχρι τώρα πορεία των εμβολιασμών είναι ενθαρρυντική;
Ενώ οι εμβολιασμοί στην Ελλάδα άρχισαν δυναμικά, η πορεία τους δεν ήταν τόσο ενθαρρυντική και σήμερα είμαστε κάτω από τον μέσο όρο των ευρωπαϊκών χωρών.
Πολλοί συμπεριφέρονται σαν να έχει λήξει η πανδημία, κυκλοφορώντας χωρίς μάσκες σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. Κατά πόσο εκτιμάτε ότι θα επηρεάσει αυτό τη διασπορά της μετάλλαξης;
Η πανδημία δεν έχει λήξει ακόμη. Νομίζω ότι έχουμε πια αρκετή πείρα, ώστε να φερόμαστε όπως αρμόζει. Μάσκα στους εσωτερικούς χώρους, εκτός αν είμαστε με την οικογένειά μας, μάσκα σε εξωτερικούς χώρους με συνωστισμό. Οχι μάσκα στην ύπαιθρο ή όταν είμαστε μόνοι μας. Πιθανώς όταν όλοι γύρω μας θα είναι πλήρως εμβολιασμένοι, η μάσκα δεν θα είναι απαραίτητη. Είναι απόλυτα λογική η άποψη για χρήση των εσωτερικών χώρων εστιατορίων, μπαρ κ.λπ. μόνο από εμβολιασμένους πολίτες.
Η νέα, υπερμεταδοτική μετάλλαξη θα διασπαρεί ασφαλώς πιο γρήγορα, όσο δεν τηρούμε τα μέτρα και, το ξαναλέω, παραμένουμε ανεμβολίαστοι.
Στις επάλξεις της πανδημίας από την πρώτη στιγμή, ποιες εικόνες έχουν χαραχτεί στη μνήμη σας, από τη μάχη κατά του ιού;
Δυστυχώς, είναι πολλά τα θλιβερά και «αξέχαστα» των τελευταίων 16 μηνών. Τι να πρωτοθυμηθώ; Την εικόνα «Πολέμου – Κατοχής» στο κέντρο της Αθήνας, από τις 8 το βράδυ, κατά το πρώτο lockdown; Τη μοναξιά των ανθρώπων που νοσηλεύονταν επί ολόκληρες εβδομάδες σε απόλυτη καραντίνα, χωρίς να δέχονται καμία επίσκεψη και βιώνοντας την αγωνία της δύσπνοιας; Την ανασφάλεια των εργαζομένων στα νοσοκομεία, συμπεριλαμβανομένων πολλών έμπειρων καθηγητών; Το ότι το «Αττικόν» έφτασε να νοσηλεύει 300 ασθενείς COVID – 19, ενώ συνέχιζε να είναι γενικό νοσοκομείο και να καλύπτει τη μισή Αττική στις εφημερίες; Το ότι πολλοί ασθενείς, από τον φόβο του κορονοϊού, καθυστερούσαν να πάνε στο νοσοκομείο, παρά τα βαριά συμπτώματα που είχαν και έφταναν πολλές φορές στο νοσοκομείο ημιθανείς; Δεν μπορώ, τέλος, να ξεχάσω ότι για πολλούς μήνες εργαζόμασταν στα όρια της φυσικής αντοχής.
Τι απεύχεστε και τι εύχεστε να συμβεί;
Πιστεύω ότι τα χειρότερα είναι πίσω μας και δεν θα ξαναζήσουμε τις περσινές στιγμές. Απεύχομαι να μας βρει ο χειμώνας με αρκετούς από εμάς ανεμβολίαστους. Νομοτελειακά κάποιοι από αυτούς θα νοσήσουν βαριά και θα χαθούν, τελείως αχρείαστα, ζωές. Ελπίζω και εύχομαι ο Ελληνας να επιστρατεύσει την πειθαρχία που επέδειξε σε πραγματικά κρίσιμες περιστάσεις και θα εμβολιαστεί και το 30% που σήμερα διστάζει.
Τι συμβουλεύετε τους Βολιώτες, τους κατοίκους της γενέτειράς σας;
Να χαίρονται τις ομορφιές του ευλογημένου τόπου μας. Να έχουν ισχυρή την πεποίθηση ότι ο κορονοϊός δεν θα μας απασχολεί για πολύ καιρό ακόμη, αν εμβολιαστούμε γρήγορα, όλοι μας. Λυπήθηκα, τέλος, που πολλοί Βολιώτες εκπαιδευτικοί δεν έχουν ακόμη εμβολιαστεί. Δεν αρμόζει στο υψηλό επίπεδο πολιτισμού και στη δημοκρατική και κοινωνική συνείδηση, που παραδοσιακά έχουν οι κάτοικοι του Βόλου.
