ΑΘΛΗΤΙΚΑ

Μικρή επίκαιρη αναφορά: Κύπελλο Εθνών Ευρώπης 1980 – 1992

μικρή-επίκαιρη-αναφορά-κύπελλο-εθνών-546012

Συνεχίζουμε σήμερα με την παρουσίαση των διοργανώσεων από το 1980 έως το 1992.

Σημαντικές αλλαγές εφαρμόστηκαν στη διοργάνωση του 1980 στην Ιταλία, με συμμετοχή στην τελική φάση οκτώ ομάδων χωρισμένων σε δύο ομίλους, που οι δύο πρώτοι συναντιούνταν στον τελικό και οι δύο δεύτεροι στον μικρό τελικό.

Οι οκτώ ομάδες, που προκρίθηκαν, ήταν οι επτά πρώτοι των αντίστοιχων ομίλων της προκριματικής φάσης, ανάμεσά τους για πρώτη φορά και η Ελλάδα, και η διοργανώτρια Ιταλία, που συμμετείχε άνευ αγώνων.

Πρώτη ελληνική παρουσία

Η πρώτη ετούτη εμφάνιση της εθνικής μας σε τελική φάση του Κυπέλλου Εθνών υπήρξε αξιοπρεπής, παρά την ισχνή βαθμολογική συγκομιδή, μια και αντιμετώπιζε την αφρόκρεμα της Ευρώπης. Στα προκριματικά η Εθνική Ελλάδος είχε αρνητικό ξεκίνημα με δύο εκτός έδρας ήττες στη Φινλανδία (3-0) και (αναμενόμενη) στη Σοβιετική Ενωση (2-0), αλλά η συνέχεια υπήρξε εντυπωσιακή. Συνέτριψε 8-1 τη Φινλανδία, στη δεύτερη ευρύτερη νίκη όλων των εποχών, (Νικολούδης 15’, 25’, Δεληκάρης 23’, 47’, Μαύρος 38’, 44’, 75’ και Γαλάκος 81’). Επόμενος αντίπαλος η Ουγγαρία και νέα ευρεία νίκη με 4-1 (Γαλάκος 58’, 67’, Αρδίζογλου 71’, Μαύρος 89’). Στη ρεβάνς στη Βουδαπέστη, με τέλεια αμυντική τακτική, αποσπάσαμε λευκή ισοπαλία και απέμενε το καθοριστικό ματς με την ΕΣΣΔ στην Αθήνα, που απαιτούνταν οπωσδήποτε νίκη, αλλά και συνδυασμός αποτελεσμάτων στους άλλους αγώνες, αφού ήδη είχαν χαθεί βαθμοί. Ούγγροι και Φινλανδοί απέδειξαν ότι, πέρα από την επιθυμία για διάκριση, διέθεταν και καλή ιστορική μνήμη, υποχρεώνοντας τους Σοβιετικούς σε οδυνηρές ισοπαλίες, προτού οι τελευταίοι έρθουν στην Αθήνα. Στην κατάμεστη Λεωφόρο η νίκη αποτελούσε μονόδρομο και στα μισά περίπου του ημιχρόνου ο Νικολούδης έδωσε το προβάδισμα, που αποδείχτηκε αρκετό για μία ιστορική νίκη, σχεδόν πρόκριση. Η Φινλανδία, στα δύο ματς που της απέμεναν, δεν άλλαξε τη βαθμολογία και η Εθνική μας τερμάτισε πρώτη στον όμιλο κερδίζοντας την πρόκριση για την Ιταλία. Εκεί, στον α’ όμιλο κληρώθηκε να αντιμετωπίσει τη Δ. Γερμανία (παγκόσμια πρωταθλήτρια το 1974), την Ολλανδία (φιναλίστ των Π.Κ. ’74 και ’78) και την κάτοχο του τρόπαιου Τσεχοσλοβακία. Ο άλλος όμιλος, εξίσου δυνατός, με Ιταλία, Αγγλία, Ισπανία και Βέλγιο. Στο εναρκτήριο παιχνίδι με την Ολλανδία χρειάστηκε ένα μάλλον ανύπαρκτο πέναλτι – δώρο του Ανατολικογερμανού διαιτητή Πρόκοπ, που έμεινε στην ποδοσφαιρική κουβέντα ως «Ανεπρόκοπ» για το ατόπημά του, και κρίθηκε το αποτέλεσμα υπέρ των αντιπάλων με 1-0 (Κίστ 69’). Στο επόμενο ματς, στο Ολίμπικο της Ρώμης, με τους Τσεχοσλοβάκους, η Εθνική μας έπαιξε επιθετικά, αντιμετωπίζοντάς τους ως ίσους και βέβαια το πλήρωσε. Το γρήγορο γκολ του Πανένκα ισοφαρίστηκε λίγο αργότερα από τον Ν. Αναστόπουλο (13’), αλλά οι πολύπειροι αντίπαλοί μας ξαναπήραν κεφάλι με τον Βίζεκ στο 25’. Ο Θωμάς Μαύρος και ο σκόρερ προβλημάτισαν αρκετά την τσεχική άμυνα στο β’ ημίχρονο, αλλά το τρίτο γκολ με το Νέχοντα στο 63’ κλείδωσε τη νίκη. Ειπώθηκε τότε ότι με πιο συνετή αμυντική τακτική η ισοπαλία κρινόταν εφικτή και πως η Εθνική «πλήρωσε το θράσος της».

Το τρίτο και τελευταίο ματς στο Τορίνο δεν παρουσίαζε βαθμολογικό ενδιαφέρον και ο τεχνικός Αλκ. Παναγούλιας έβαλε όσους παίχτες δεν είχαν αγωνιστεί, εκτός του τραυματία Δαμανάκη και του τρίτου γκολκίπερ Παπαφλωράτου. Οι αντίπαλοί μας Γερμανοί βολεύονταν και με ισοπαλία για να αποφύγουν τυχόν περιπέτειες σε περίπτωση που υπήρχε νικητής στη συνάντηση Τσεχοσλοβακία – Ολλανδία, κάτι που τελικά δεν έγινε. Το τελικό 0-0, πραγματικά τιμητικό σκορ απέναντι στους κατοπινούς νικητές της διοργάνωσης, σφράγισε την ευπρόσωπη παρουσία του αντιπροσωπευτικού μας συγκροτήματος, που αποτελούταν τότε από τους εξής ποδοσφαιριστές: Κωνσταντίνου, Πουπάκης, Παπαφλωράτος – Κυράστας, Ιωσηφίδης, Καψής, Φοιρός, Γούναρης, Ξανθόπουλος, Ραβούσης, Νικολάου – Λιβαθηνός, Τερζανίδης, Κούης, Νικολούδης, Κούδας, Δαμανάκης – Αναστόπουλος, Μαύρος, Αρδίζογλου, Γαλάκος, Κωστίκος.

Στον άλλο όμιλο τις δύο προνομιούχες θέσεις κατέλαβαν το Βέλγιο και η διοργανώτρια Ιταλία, αφήνοντας εκτός συνέχειας Αγγλους και Ισπανούς.

Οι δύο πρώτοι των ομίλων, η Δ. Γερμανία και η έκπληξη, το Βέλγιο, θα συναντιούνταν στον μεγάλο τελικό της Ρώμης. Προηγούμενα στη Νάπολι οι κάτοχοι του προηγούμενου τίτλου Τσεχοσλοβάκοι επικράτησαν, πάλι στα πέναλτι, των διοργανωτών Ιταλών με 8-9 (καν. αγ. 1-1), στον τελευταίο μικρό τελικό, που στη συνέχεια καταργήθηκε ως άνευ ουσίας.

Στον τελικό, το φαβορί, η Δ. Γερμανία, πήρε γρήγορα προβάδισμα 10’ με τον Χρούμπες και παρά την υπεροχή της, οι μαχητικοί Βέλγοι μπόρεσαν να ισοφαρίσουν με ανύπαρκτο πέναλτι (φάουλ έξω από την περιοχή) του Βαντερέικεν στο 71’. Ομως μίλησε και πάλι το γερμανικό πείσμα και πάλι ο Χρούμπες με κεφαλιά, δύο λεπτά πριν τη λήξη, χάρισε στην πατρίδα του το δεύτερο τρόπαιο στον θεσμό.

Υπόθεση …Πλατινί

Η Γαλλία, διοργανώτρια χώρα της τελικής φάσης στα 1984, διέθετε σπουδαίο σύνολο ικανών ποδοσφαιριστών με ηγέτη τον κορυφαίο ίσως Γάλλο παίχτη Μισέλ Πλατινί. Θεωρούταν το αδιαφιλονίκητο φαβορί και επιβεβαιώθηκε στα γήπεδα. Υπήρχαν όμως και αξιοσημείωτες απουσίες, Αγγλία, Τσεχοσλοβακία, Ιταλία, Ολλανδία, με την τελευταία να πέφτει θύμα πιθανότατα στημένου παιχνιδιού. Η αντίπαλός της στον όμιλο των προκριματικών Ισπανία χρειαζόταν διαφορά 11 τερμάτων απέναντι στη Μάλτα για να προκριθεί και το κατάφερε πετυχαίνοντας 12, αφού οι νησιώτες ισοφάρισαν στα μισά του α’ ημιχρόνου. Στην τελική φάση, στον α’ όμιλο, Γαλλία και Δανία, εύκολα ή δύσκολα, επικράτησαν των Βέλγων και των Γιουγκοσλάβων παίρνοντας τις δύο προνομιούχες θέσεις για τους ημιτελικούς. Στον β’ όμιλο σημειώθηκε έκπληξη, ο αποκλεισμός της Δ. Γερμανίας για πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού και στους 4 πέρασαν Ισπανία και Πορτογαλία. Οι δύο πρώτοι κάθε ομίλου, που προκρίθηκαν, θα συναντιόνταν στα ημιτελικά χιαστί και οι νικητές θα αποτελούσαν το ζευγάρι του τελικού, ενώ ο μικρός τελικός είχε πλέον καταργηθεί. Η συνάντηση Γαλλία – Πορτογαλία είχε συναρπαστική διακύμανση στο σκορ. Παρά την καταφανή γαλλική υπεροχή, το ματς πήγε στην παράταση (1-1) και οι Λουζινανοί πήραν κεφάλι για να γείρει η πλάστιγγα υπέρ των Γάλλων στο τελευταίο πεντάλεπτο της παράτασης (115’ και 119’). Ισοδύναμοι αντίπαλοι Ισπανία και Δανία έμειναν στο 1-1 έπειτα από 120΄ λεπτά αγώνα και οι Ιβηρες επικράτησαν τελικά 5-4 στα πέναλτι. Στον τελικό οι διοργανωτές, που ήταν και το φαβορί, αγχώθηκαν από τη μαχητικότητα των Ισπανών και χρειάστηκε το λάθος, μοναδικό στη διοργάνωση, του γκολκίπερ Αρκονάδα, που του ξέφυγε η μπάλα μέσα από τα χέρια στο φάουλ του Πλατινί, που βγήκε πρώτος σκόρερ, στο 57΄. Ο Μπελόν στο 90’ απλά σφράγισε τη νίκη και η Γαλλία κατάκτησε το πρώτο το τρόπαιο στον θεσμό. Η εθνική ομάδα της Γαλλίας εκείνη την εποχή διέθετε από τα καλύτερα ρόστερ στην ιστορία της: Τιγκανά, Ζιρές, Φερναντέζ, Μπατιστόν κ.ά., με κορυφαίο τον Μισέλ Πλατινί, απόλυτο ηγέτη, που πέτυχε τα 9 από τα 14 γκολ των Πετεινών και είναι, με διαφορά, ο πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης όλων των εποχών, έως και λίγες μέρες νωρίτερα πριν καταρρίψει το ρεκόρ ο Ρονάλντο, αλλά σε πέντε Euro. Η Εθνική Γαλλίας ήταν 4η στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1982 και 3η σε εκείνο το 1986.

Ολλανδική ρεβάνς στη Γερμανία

Ο,τι δεν κατάφερε η εθνική ομάδα της Ολλανδίας στη δεκαετία του ΄70, όταν διέθετε στις τάξεις της ποδοσφαιριστές παγκόσμιας κλάσης και έπαιζε το λεγόμενο ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο, το πέτυχε στην όγδοη διοργάνωση του Κυπέλλου Εθνών Ευρώπης, η παρέα του Φαν Μπάστεν, του Γκούλιτ, του Ράικαρντ, του Κούμαν και των άλλων άσων, υπό την καθοδήγηση του Ρίνους Μίχελς. Μπορεί ετούτη η κατοπινή φουρνιά να μη συγκρινόταν με τους προκατόχους της, αλλά υπήρχαν σπουδαίες μονάδες σε καλομονταρισμένο σύνολο και κατάφερε να πάρει… εκδίκηση από τους Γερμανούς κατακτώντας τον τίτλο μέσα στο σπίτι τους.

Στον α’ όμιλο Δ. Γερμανία και Ιταλία επικράτησαν καθαρά απέναντι σε Ισπανία και Δανία και προκρίθηκαν στους 4. Στον άλλο όμιλο ομοίως Σοβιετική Ενωση (στην τελευταία συμμετοχή ως ΕΣΣΔ) και Ολλανδία ξεχώρισαν από το Ειρε και την Αγγλία, με την τελευταία να πραγματοποιεί τη χειρότερη εμφάνιση στη διοργάνωση, ολοκληρώνοντας με τρεις ήττες. Κατά γενική ομολογία κορυφαίο συγκρότημα των τελικών θεωρούταν η ΕΣΣΔ, «τα πυρηνοκίνητα του Λομπανόφσκι» ή του Κιέβου, καθώς οι περισσότεροι παίκτες προέρχονταν από τη Διναμό της ουκρανικής πρωτεύουσας. Ομάδα μάλλον αδικημένη, μια και ήταν νωπές οι μνήμες από τον άδικο αποκλεισμό της, ελέω διαιτητή, από τους Βέλγους στο Π.Κ. του 1986. Στον πρώτο ημιτελικό (Αμβούργο), σε σκληρό, αντιαθλητικό παιχνίδι, οι Ολλανδοί πήραν την εκδίκησή τους από τους Γερμανούς και μάλιστα στην έδρα τους. Δύο αμφισβητούμενα πέναλτι διαμόρφωσαν αρχικά το 1-1 και ο Φαν Μπάστεν στο 88’ είπε «αουβίντερζεν» στους διοργανωτές. Οι Σοβιετικοί στη συνάντηση στη Στουτγάρδη υπέταξαν με συνοπτικές διαδικασίες τους πάντα υπολογίσιμους Ιταλούς, με δύο γκολ σε τρία λεπτά (60’ και 62΄) από δύο κατοπινούς ποδοσφαιριστές του Ολυμπιακού Π., τον Λιτόφτσενκο και τον Προτάσοφ.

Στον τελικό όλοι «έβλεπαν» ΕΣΣΔ, ωστόσο τα «πυρηνοκίνητα» έδειξαν ανεξήγητη κάμψη, που επέτρεψε τους οπωσδήποτε ικανούς Ολλανδούς να επικρατήσουν καθαρά με 2-0 και να κατακτήσουν το τρόπαιο.

Από τις διακοπές στην κορυφή

Η νικήτρια ομάδα της Δανίας, στη διοργάνωση του 1992 στη Σουηδία, αγωνίστηκε από σπόντα στην τελική φάση, καθώς πήρε τη θέση της Γιουγκοσλαβίας, που αποκλείστηκε από την ΟΥΕΦΑ λόγω του εμφυλίου πολέμου, λίγες μέρες προτού αρχίσουν οι αγώνες και ενώ ήδη προπονούταν στη διοργανώτρια χώρα. Βιαστικά συγκεντρώθηκαν οι διεθνείς Δανοί ποδοσφαιριστές, οι περισσότεροι είχαν αρχίσει τις διακοπές τους, και ουσιαστικά χωρίς καμία προετοιμασία ανάτρεψαν όλα τα προγνωστικά. Στον α’ όμιλο, που συμμετείχαν, πήραν την πρόκριση μαζί με τους διοργανωτές, στέλνοντας πρόωρα πίσω τα φαβορί Αγγλία και Γαλλία. Στον β’ όμιλο Γερμανοί, ενωμένοι πλέον, και Ολλανδοί βρέθηκαν πάλι μαζί και μαζί προκρίθηκαν σε βάρος της Σκωτίας και της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών, δηλαδή της διάδοχης , μεταβατικής κατάστασης της ΕΣΣΔ, ομάδας με βραχυπρόθεσμη ημερομηνία λήξης. Οι Δανοί στο Γκέτεμποργκ έσβησαν τα όνειρα των κατόχων του τίτλου Ολλανδών για δεύτερο σερί τελικό και πιθανότατα κόντρα στους Γερμανούς, 2-2 στην παράταση και 5-4 στα πέναλτι. Νωρίτερα στη Στοκχόλμη η Γερμανία ξεπερνούσε το εμπόδιο των οικοδεσποτών και μετά το αποτέλεσμα του άλλου ημιτελικού πίστευαν σε βέβαιη τρίτη κατάκτηση του τίτλου. Ομως και εδώ οι «τουρίστες» Δανοί τιμώρησαν τους υπερόπτες αντιπάλους τους επικρατώντας καθαρά στον τελικό με 2-0, με τέρματα των Γιάνσεν και Βιλφορτ, ο τελευταίος αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα με το βαριά άρρωστο κοριτσάκι του.

Η πρώτη σπουδαία έκπληξη σε τελική φάση ήταν γεγονός και η επόμενη θα ακολουθούσε 12 χρόνια αργότερα.

ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΚΑΡΤΑΠΑΝΗΣ

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου