Τις οδηγίες, που θα κωδικοποιήσει το ΤΕΦΑΑ στο πλαίσιο της αναδυόμενης θεραπευτικής παρέμβασης, θα ακολουθούν τουλάχιστον 100 θεραπευτικές κοινότητες στην Ευρώπη
Παγκόσμια πρωτοτυπία από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το οποίο, μέσω του Τμήματος Επιστήμης Φυτικής Αγωγής και Αθλητισμού, ανοίγει νέους δρόμους απεξάρτησης. Η «θεραπεία μέσω της περιπέτειας» είναι η αναδυόμενη θεραπευτική παρέμβαση, που μελετά το ΤΕΦΑΑ ως επικεφαλής εταίρος χρηματοδοτούμενου ευρωπαϊκού προγράμματος. Ηδη ομάδα 15 υπό απεξάρτηση ατόμων έλαβε μέρος σε πιλοτικό πρόγραμμα υπαίθριων αθλητικών δραστηριοτήτων, που υλοποιήθηκε στην ελληνική ύπαιθρο για μία εβδομάδα, ενώ ο πρώτος παγκόσμιος οδηγός, που θα εκδοθεί με την ολοκλήρωση του προγράμματος, θα αποτελέσει τον «μπούσουλα» λειτουργίας τουλάχιστον 100 θεραπευτικών κοινοτήτων σε όλη την Ευρώπη.
Ρεπορτάζ: ΕΛΕΝΗ ΧΑΝΟΥ
«Επανένταξη μέσα από τα σπορ» είναι το ευρωπαϊκό πρόγραμμα, για το οποίο κατάφερε να εξασφαλίσει χρηματοδότηση το ΤΕΦΑΑ με επικεφαλής τον καθηγητή αθλητικής ψυχολογίας και αντιπρύτανη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Γιάννη Θεοδωράκη.
Το πρόγραμμα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και στόχος είναι να αναδείξει τις υπαίθριες αθλητικές δραστηριότητες ως συμπληρωματικό «φάρμακο» στη θεραπεία των εξαρτήσεων. «Μέσω του προγράμματος επιχειρούμε να καταδείξουμε τα οφέλη των υπαίθριων αθλητικών δραστηριοτήτων στη θεραπεία των εξαρτήσεων και να δημιουργήσουμε ασφαλές περιβάλλον παρέχοντας στα υπό απεξάρτηση άτομα ίσες ευκαιρίες και συμβάλλοντας στη θεραπεία τους και στην κοινωνική επανένταξή τους», αναφέρει ο κ. Θεοδωράκης.
Στο πλαίσιο αυτό αναπτύχθηκε και εφαρμόστηκε καινοτόμο εκπαιδευτικό εργαλείο βασισμένο στη μεθοδολογία «θεραπεία μέσω της περιπέτειας» (AdventureTherapy) και στις υπαίθριες αθλητικές δραστηριότητες.
«Η «θεραπεία μέσω της περιπέτειας» είναι αναδυόμενη θεραπευτική παρέμβαση στην πρακτική τηςψυχικής υγείας, παρέχοντας εναλλακτικό τρόπο παροχής συμβουλευτικής για τον εθισμό, βοηθώντας τα εξαρτημένα άτομα να ξεπεράσουν συναισθηματικά, εθιστικά και ψυχολογικά προβλήματα, ενώ παράλληλα να τα υποστηρίξει στην ανάπτυξη δεξιοτήτων ζωής. Η «θεραπεία μέσω της περιπέτειας» είναισχετικά νέος, αλλά επίσης συναρπαστικός τρόπος για την παροχή συμβουλών στις εξαρτήσεις», τονίζει ο κ. Θεοδωράκης.
Πιλοτική εφαρμογή στην ελληνική ύπαιθρο
Η συγκεκριμένη μεθοδολογίαεφαρμόστηκε πιλοτικά για πρώτη φορά στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη γενικότερα, στον τομέα της τοξικοεξάρτησης από τοΚΕΘΕΑ. Συμμετείχαν 15 υπό απεξάρτηση άτομα, που είναι μέλη των θεραπευτικών προγραμμάτων του ΚΕΘΕΑ και 11 σύμβουλοι του ΚΕΘΕΑ και του Θεραπευτικού Οργανισμού Απεξάρτησης της Νορβηγίας A -LARM.
Επέλεξαν σημείο της ελληνικής υπαίθρου, όπου κατασκήνωσαν για πέντε ημέρες.
Οι συμμετέχοντες έμαθαν πώς να επιβιώνουν στη φύση δημιουργώντας τις δικές τους σκηνές από υλικά που βρήκαν στο βουνό, άναψαν φωτιά για να ζεσταθούν και να μαγειρέψουν, ακολούθησαν δραστηριότητες, όπως διαδρομή σε μονοπάτια, ορειβασία, ιππασία, ποδηλασία. Κυρίως όμως έμαθαν πώς να λειτουργούν ως ομάδα.
«Αυτό που προσπαθήσαμε να κάνουμε ήταν να χρησιμοποιήσουμε τις υπαίθριες αθλητικές δραστηριότητες ως μέσο θεραπείας, αλλά και πρόληψης της χρήσης ψυχοτρόπων ουσιών. Εφαρμόσαμε τη μεθοδολογία της «θεραπείας μέσω της περιπέτειας» στο πεδίο των εξαρτήσεων με στόχο την ανάπτυξη δεξιοτήτων ζωής στους συμμετέχοντες μέσα από τη βιωματική μάθηση. Στόχος της δράσης ήταν η προώθηση της σωματικής δραστηριότητας και του αθλητισμού ως συμπληρωματικού θεραπευτικού εργαλείου στη θεραπεία και την πρόληψη των εθισμών, η ενίσχυση της προσβασιμότητας και η προώθηση ίσων ευκαιριών για άτομα από ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, όπως οι χρήστες ουσιών», αναφέρει ο κ. Θεοδωράκης.
Οφέλη
Τα αποτελέσματα της πιλοτικής εφαρμογής έδειξαν αυξημένα διαπροσωπικά οφέλη.
Συγκεκριμένα, η πιλοτική εφαρμογή έδειξε ότι η συμμετοχή των υπό απεξάρτηση ατόμων, σε ολοκληρωμένα υπαίθρια αθλητικά προγράμματα στη φύση, που χρησιμοποιούν τη μεθοδολογία Adventure Therapy, οδήγησε σε θετικές αλλαγές, που σχετίζονται με βελτιωμένες διαπροσωπικές σχέσεις, ανάπτυξη και απόκτηση δεξιοτήτων ζωής, αντιληπτή αλλαγή τρόπου ζωής, ανάπτυξη ομάδας και συνεργασίας, ενίσχυση της θεραπευτικής συμμαχίας καθώς και ευαισθητοποίηση και ενδυνάμωση των συμμετεχόντων σχετικά με την αυτοεκτίμηση και την αυτό αποτελεσματικότητα τους.
Μέσα από το πρωτοποριακό πρόγραμμα δημιουργήθηκε βάση δεδομένων καλών πρακτικών, αναπτύχθηκε εκπαιδευτικό εργαλείο μέσω του οποίου επαγγελματίες υγείας του χώρου των εξαρτήσεων θα μπορούν να διοργανώσουν υπαίθριες δραστηριότητες ως μέρος της θεραπείας των υπό απεξάρτηση ατόμων. «Συνολικά, το έργο υποστήριξε την ανάγκη για νέες εναλλακτικές μορφές παροχής συμβουλευτικής στον χώρο των εξαρτήσεων, προωθώντας τη θεραπεία μέσω της περιπέτειας ως μία από αυτές. Επιπλέον, το πρόγραμμα υποστηρίζει ότι οι αθλητικές και υπαίθριες αθλητικές δραστηριότητες έχουν τη δυνατότητα να διαδραματίσουν μοναδικό και πολύτιμο ρόλο στην προώθηση της ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης των ατόμων στη διαδικασία της απεξάρτηση και της επανένταξης στην κοινωνία», τονίζει ο κ. Θεοδωράκης.
Πρώτος παγκόσμιος οδηγός
Το επόμενο βήμα στο πλαίσιο του πρωτοποριακού προγράμματος είναι η έκδοση οδηγού για πρώτη φορά σε παγκόσμιο επίπεδο. Τον οδηγό θα έχουν ως «μπούσουλα» θεραπευτικές κοινότητες σε όλη την Ευρώπη, που θέλουν να εφαρμόσουν τη μεθοδολογία «θεραπεία μέσω της περιπέτειας» ως συμπληρωματική αγωγή για την απεξάρτηση ατόμων.
«Ο κύριος σκοπός του σχεδίου είναι να τονίσει και να στηρίξει τη σχέση μεταξύ της συμμετοχής στο αθλητισμού και της θετικής ανάπτυξης των δεξιοτήτων ζωής των υπό απεξάρτηση ατόμων καθώς και να ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ των φορέων θεραπείας και των αθλητικών οργανώσεων, προκειμένου να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών θεραπείας. Υπό αυτή την προοπτική, η γνώση σχετικά με τους παράγοντες που σχετίζονται με τον ρόλο του αθλητισμού στη θεραπεία εξαρτήσεων μπορεί να συμβάλλει στην επιτυχία των αθλητικών προγραμμάτων για τον συγκεκριμένο πληθυσμό», καταλήγει ο κ. Θεοδωράκης.
Στο τιμόνι το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Με «οδηγό» τον αντιπρύτανη Γιάννη Θεοδωράκη
● Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας είναι το μοναδικό πανεπιστημιακό ίδρυμα, που συμμετέχει στη σύμπραξη φορέων για το πρόγραμμα «Επανένταξη μέσα από τα σπορ» και μάλιστα είναι ο επικεφαλής εταίρος.
Στο σχήμα συμμετέχουν το ΣΕΦΑΑ (Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού), ΚΕΘΕΑ (Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων), ο ελληνικός οργανισμός για τη μέτρηση της κοινωνικής απόδοσηςστην Ελλάδα Equal Society (Ελλάδα), η AsociacinExperientiaαπό την Ισπανία (ειδικοί στη θεραπεία μέσω της περιπέτειας), ο A-LARM από τη Νορβηγία (Θεραπευτικός Οργανισμός Απεξάρτησης), ο Coolmineαπό την Ιρλανδία (Θεραπευτικός Οργανισμός Απεξάρτησης), ο MONAR από την Πολωνία (Θεραπευτικός Οργανισμός Απεξάρτησης), ο CEISReggioE από την Ιταλία (Θεραπευτικός Οργανισμός Απεξάρτησης), το Sport2live από την Ισπανία (αθλητικό σωματείο) και η ομάδα Czekobanda από την Τσεχία (προωθεί τη «θεραπεία μέσω της περιπέτειας»)
● Επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας είναι ο Γιάννης Θεοδωράκης. Είναι καθηγητής Αθλητικής Ψυχολογίας και αντιπρύτανης στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Διετέλεσε, μεταξύ άλλων, μέλος του Managing Council της European Society of Sport Psychology (διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Αθλητικής Ψυχολογίας από το 1999 έως το 2003), πρόεδρος του τμήματος (2000 – 2004 και2006 – 2008), πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αθλητικής Ψυχολογίας, πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Φυσικής Αγωγής και εκδότης του περιοδικού ανοιχτής πρόσβασης «Αναζητήσεις στη Φυσική Αγωγή και τον Αθλητισμό».
Εχει δημοσιεύσει 32 βιβλία και κεφάλαια σε βιβλία σχετικά με τη φυσική αγωγή, τα σπορ και την ψυχολογία της άσκησης και του αθλητισμού και περισσότερα από 190 άρθρα στην ελληνική και αγγλική γλώσσα. Εχει γράψει μαζί με τους συνεργάτες του αρκετά βιβλία σχετικά με τη φυσική αγωγή και την αθλητική ψυχολογία (Ασκηση, Ψυχική Υγεία και Ποιότητα Ζωής, Ψυχολογική Υπεροχή στον Αθλητισμό, Για μια καλύτερη Φυσική Αγωγή, Οργάνωση Προγραμμάτων Αγωγής Υγείας, Φυσική Αγωγή για το Γυμνάσιο). Ειδικότερα, ασχολείται με θέματα ψυχολογίας της άσκησης και υγείας, της ψυχολογίας της απόδοσης στα σπορ, προγραμμάτων αγωγής υγείας, προγραμμάτων ψυχολογικής υποστήριξης αθλητών, άσκησης ατόμων με άνοια μέσω εικονικής πραγματικότητας, επανένταξης στην κοινωνία και προαγωγής της ισότητας στην κοινωνία μέσα από τα σπο
