Αφορμή για τις σκέψεις που ακολουθούν είναι η δημοσιοποίηση των προτάσεων του Ηλία Μόσιαλου προς τον Πρωθυπουργό. Σύμφωνα με όσα δημοσιεύτηκαν , το μήνυμα που στέλνει στο «επιτελικό κράτος» ο νέος εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης στους διεθνείς οργανισμούς για τον κορονοϊό είναι ότι μόνο αν καταφέρουμε να ελέγξουμε τη διασπορά του ιού, θα μπορέσουμε να περάσουμε και στην «τρίτη φάση» της καταστολής του. Προτείνει επομένως στον Πρωθυπουργό να συστήσει μια ομάδα εργασίας που θα προετοιμάσει το έδαφος για τη μαζική επιστροφή στην εργασία, η οποία θα βασιστεί στον πολλαπλασιασμό των διαγνωστικών τεστ, προκειμένου να διαπιστωθεί η ανοσία όσων προσβλήθηκαν από τον ιό, ώστε αυτοί να επιστρέψουν ακίνδυνα στις δραστηριότητές τους. Σ’ αυτή την «τρίτη φάση», όμως, για να γίνει γρήγορα η διάγνωση και η απομόνωση των περιστατικών, απαιτείται μια ιδιαίτερα σημαντική και πολυεπίπεδη ενίσχυση της Δημόσιας Υγείας, καθώς η επιτυχής διενέργεια των μαζικών τεστ προϋποθέτει τη συνεχή παρουσία κατ’ ελάχιστον 2000 γιατρών και του αντίστοιχου νοσηλευτικού και υποστηρικτικού προσωπικού. Και το ερώτημα που γεννιέται είναι το εξής: Διαθέτει σήμερα η Κυβέρνηση τα μέσα και τους πόρους, ώστε να ξεκινήσει από τώρα την προετοιμασία για τη φάση της καταστολής, σύμφωνα με τις συστάσεις του κ. Μόσιαλου; Με άλλα λόγια, η σημερινή δημοσιονομική της κατάσταση της επιτρέπει να φέρει εις πέρας ένα τέτοιο φιλόδοξο εγχείρημα;
Δύσκολα, βρίσκει κανείς καθαρές απαντήσεις στην κυβερνητική πλευρά. Προς το παρόν αυτή δείχνει να αρκείται στην επικοινωνιακή λάμψη του κ. Τσιόδρα για να μην πούμε ότι κατ’ ουσίαν οχυρώνεται πίσω από το υπαρκτό κύμα συμπάθειας που τον περιβάλλει για να καλύπτει αδυναμίες και ευθύνες της για τη δραματική επιδείνωση της δημοσιονομικής μας θέσης. Αυτής δηλαδή που δεν επιτρέπει σήμερα στο κράτος να στηρίξει αποφασιστικά τη δημόσια υγεία και να ενισχύσει γενναία τις δομές και τις υπηρεσίες κοινωνικής προστασίας, για να μην μιλήσουμε για τη στήριξη της πραγματικής οικονομίας όπου τα πράγματα δείχνουν να εξελίσσονται ακόμη χειρότερα…
Ας μη λησμονούμε ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι μας, ποιούμενοι την ανάγκη φιλοτιμία, ήραν όχι μόνο την απαγόρευση απόκτησης ομολόγων από την ΕΚΤ στην δευτερογενή αγορά, από εκδότες όπως η χώρα μας, χωρίς δηλαδή πιστοληπτική ικανότητα αξιολογημένη σε «επενδύσιμη βαθμίδα», αλλά και την άτεγκτη μέχρι χτες υποχρέωσή μας να επιτύχουμε φέτος πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ. Ο ομολογημένος λόγος αυτής της πρωτοβουλίας είναι ότι η αντιμετώπιση τόσο της πανδημίας του κορωνοϊού όσο και του Ερντογάν στον Έβρο αποτελούν θέματα υψηλής ευρωπαϊκής προτεραιότητας, που επιτάσσουν την ενίσχυση της χώρας πέρα και έξω από τη στενά οικονομίστικη περιοριστική λογική της Μέρκελ και των Βρυξελλών.
Κρίσιμο όμως είναι να κατανοήσουμε τι ήταν αυτό που γέννησε την ανάγκη να ενισχυθεί η χώρα με αυτά τα μέτρα στη δεδομένη στιγμή. Μήπως επειδή, κι αυτό είναι που αποσιωπάται συστηματικά , η ανάπτυξη της οικονομίας έχει πέσει στο 1% το τέταρτο τρίμηνο του 2019, όταν δηλαδή δεν υπήρχε ούτε κορωνοϊός στη χώρα, αλλά ούτε και κάποια απειλή Ερντογάν στα σύνορα του Έβρου; Μήπως ακόμη επειδή το Δημοσιονομικό Συμβούλιο διαπίστωνε το Γενάρη, όταν και πάλι δεν υπήρχε ούτε κορωνοϊός ούτε Ερντογάν, ότι το πλεόνασμα του 3,5% του ΑΕΠ δεν επρόκειτο να επιτευχθεί το 2020 χωρίς νέα περιοριστικά μέτρα;
Δεν είναι τυχαίο ότι πυκνώνουν σήμερα οι φωνές που υποστηρίζουν ότι η σημερινή ηγεσία της χώρας, αδυνατώντας να εφαρμόσει ένα συγκεκριμένο μεταρρυθμιστικό σχέδιο, έριξε πάλι τη χώρα στις δαγκάνες των δανειστών. Αυτοί μπορεί να δείχνουν τώρα «γενναιόδωροι» απέναντί μας, όταν όμως έρθει η ώρα να κάνουν «ταμείο», το μόνο βέβαιο είναι θα απαιτήσουν την επιβολή ακόμη σκληρότερων μέτρων, «επισείοντας» την ανάγκη να επανέλθουν τα δημοσιονομικά μας σε τροχιά βιωσιμότητας. Ποιός όμως θα αναλάβει την ευθύνη για τη δυσμενέστατη αυτή εξέλιξη του εκτροχιασμού της οικονομίας; Για πόσο καιρό άραγε οι κυβερνώντες θα κρύβονται πίσω από τον κορωνοϊό, συμπαθείς επικοινωνιακές φιγούρες και ανέξοδα χειροκροτήματα στους καθημερινούς «ήρωες» της υγειονομικής μάχης για να καλύψουν πράξεις και παραλείψεις που έφεραν κατάρρευση της ανάπτυξης το τέταρτο τρίμηνο του έτους; Περίοδος δηλαδή που δεν υπήρχε κανένας απολύτως κορωνοϊός… Πώς θα εξηγηθεί στους πολίτες ότι δεν υπάρχει κανένα αξιόπιστο «μαξιλάρι» ή οικονομικό απόθεμα για να εξελιχθεί απρόσκοπτα η «τρίτη φάση» που περιγράφει ο Μόσιαλος και να μετριαστούν οι καταστροφικές επιπτώσεις της πανδημίας σε βάθος χρόνου; Αυτά είναι τα αμείλικτα πολιτικά ερωτήματα που θέτει η εφαρμογή της «τρίτης φάσης». Ποιος όμως θα βρει το θάρρος να μιλήσει ανοιχτά γι’ αυτά στους Έλληνες πολίτες;
Απόστολος Παπατόλιας
Πρώην Νομάρχης Μαγνησίας
