Η θεραπευτική ιππασία κερδίζει έδαφος στον Βόλο, βελτιώνοντας τον τρόπο ζωής μικρών και μεγάλων
Από τον Ξενοφώντα, ο οποίος στο βιβλίο του «Περί Ιππικής Τέχνης» μίλησε για την «Ιπποθεραπεία», από τον πατέρα της Ιατρικής Ιπποκράτη, που υπερθεμάτισε την αξία της έως και σήμερα, η θεραπευτική ιππασία και η αξία της διαχρονικά διέπουν αξιοπρόσεκτες παρεμβάσεις στον χώρο της ειδικής αγωγής.
Ρεπορτάζ: ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΚΟΥΝΤΕΛΙΑ
Το 1952, η χτυπημένη από πολιομυελίτιδα Λιζ Αρτέλ από τη Δανία, με μερική παράλυση στα κάτω άκρα, κέρδισε ασημένιο μετάλλιο Ιππικής Δεξιοτεχνίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Ελσίνκι, ανοίγοντας τον δρόμο για τη δημιουργία θεραπευτικών κέντρων σε Σκανδιναβία και Αγγλία.
Πλέον και από το 1983, που ήρθαν στην Ελλάδα τα προγράμματα αποκατάστασης που χρησιμοποιούν το άλογο ως μέσο θεραπείας, βελτιώνοντας αισθητά την ποιότητα ζωής των ατόμων με φυσική, νοητική ή συναισθηματική υστέρηση έχουν αδιαπραγμάτευτη εξέλιξη που εμπλουτίζεται, όσο τα χρόνια περνούν, με νέα δεδομένα.
Σε αυτή την κατεύθυνση και με τη θεραπευτική ιππασία στον Βόλο να μετρά ιστορία 20 ετών προσφοράς, ο ιππικός όμιλος ΙΠΟΤΙΣ είναι ο πρώτος, που στις εγκαταστάσεις του λίγο έξω από τον Βόλο συνεργάζεται με δημόσια σχολεία ειδικής αγωγής, απασχολώντας εθελοντικά ανθρώπους που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στα παιδιά που το έχουν ανάγκη.
Οπως εξηγεί στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ, η Σάρα Ανετοπούλου – Χάτον, ιδιοκτήτρια κέντρου ξένων γλωσσών στον Βόλο και επικεφαλής των προγραμμάτων, αρχικά στον παλαιότερο σύλλογο του Βόλου, Ι.Ο. Βόλου και πλέον στον ΙΠΟΤΙΣ υπάρχει η δυνατότητα θεραπευτικής ιππασίας για παιδιά με ειδικές ανάγκες με αξιοθαύμαστα αποτελέσματα. Αλλωστε, η ίδια, καταρτισμένη στο αντικείμενο, παλιά αθλήτρια ιππασίας και επιμορφωμένη με διάφορα σεμινάρια, προσεγγίζει και φοιτητές του Τμήματος Ειδικής Αγωγής Βόλου, με παρουσιάσεις, ώστε να βοηθήσουν το θαυμαστό έργο της, ως εθελοντές, προσφέροντας χαρά παιδιά με αναπηρίες.
«Πριν από 10 χρόνια ξεκινήσαμε στο 2ο ειδικό σχολείο με τον Χαράλαμπο Νιζάμη, γυμναστή του σχολείου, παλαιότερα στον Ι.Ο. ΒΟΛ και πλέον στον ΙΠΟΤΙΣ, ενώ και με την Αλεξάνδρα Δογκάκη, διευθύντρια του ειδικού σχολείου με διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές Βόλου συνεργαζόμαστε πλέον εδώ και πολλά χρόνια», τονίζει μιλώντας για την επαφή της με σχολεία ειδικής αγωγής στον Βόλο και τις υπηρεσίες που προσφέρει.
Αναφερόμενη στην αξία αυτών των προγραμμάτων και την προσωπική της ανταμοιβή, η Σάρα Ανετοπούλου – Χάτον σημειώνει: «Αυτά τα προγράμματα και η χαρά που βλέπω ζωγραφισμένη στα πρόσωπα των παιδιών κατά τη διάρκεια της εφαρμογής τους, με γεμίζει. Ξεκίνησα την πορεία μου με κάποια σεμινάρια πριν από πολλά χρόνια ερχόμενη στον Βόλο είχα την όρεξη να προσφέρω στα παιδιά με ειδικές ανάγκες. Υπάρχουν κάποια παιδιά που μεγάλωσαν μαζί μου, αλλά ήταν λίγες περιπτώσεις, ίσως η θεραπεία, μέσω της ιππασίας σε κάποιες περιπτώσεις θεωρήθηκε και αδύνατη. Πήγαινα στα σχολεία και έκανα παρουσίαση για το τι μπορούμε να προσφέρουμε και έτσι κάποιοι γονείς αρχικά και υπεύθυνοι σχολείων έπειτα, με εμπιστεύτηκαν. Δουλεύω περισσότερο στο να δείξω πως δουλεύουν πάνω στα άλογα τα παιδιά, να είναι ασφαλείς και να κάνουν τα πρώτα βήματα στην ιππασία. Παράλληλα, επειδή είμαι εκπαιδευτικός κάνω διάφορες εκπαιδευτικές δραστηριότητες, με φυσιοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, ψυχολόγους και ανθρώπους που μπορούν να κάνουν το μάθημά τους, τη συνεδρία τους πάνω στα άλογα. Υπάρχει εξειδικευμένο προσωπικό και ιδιαίτερα στο κομμάτι της Εκπαιδευτικής Θεραπευτικής Ιππασίας, το οποίο έχει να κάνει με την ανάπτυξη της γνώσης και της ψυχικής υγείας, τα αποτελέσματα, στα παιδιά με τα οποία δουλεύουμε είναι εμφανή».
Στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ μίλησε και η Αλεξάνδρα Δογκάκη, ψυχολόγος και ειδική παιδαγωγός διευθύντρια στο Ειδικό Σχολείο Βόλου για παιδιά με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές, για παιδιά με διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος.
Το σχολείο της συνεργάζεται με την Σάρα Ανετοπούλου – Χάτον στην εφαρμογή αντίστοιχων προγραμμάτων τα τελευταία 4 χρόνια. Αναφερόμενη στην αξία της θεραπευτικής ιππασίας για τα παιδιά που φοιτούν στο Δ.Α.Δ Βόλου σημείωσε: «Επειδή το έλλειμμα στην αυτιστική διαταραχή είναι η επικοινωνία και το αισθητηριακό κομμάτι, μιας και η διαταραχή αυτιστικού φάσματος είναι νευροβιολογική διαταραχή έχει αποδειχθεί ότι η επαφή με τα ζώα, όπως θεραπευτικά σκυλιά, αλλά και η επαφή με τα άλογα, τα οποία είναι νοήμονα ζώα και έχουν ενσυναίσθηση -ένα πράγμα που δεν έχουν τα παιδιά στη διαταραχή αυτιστικού φάσματος, δηλαδή δεν μπορούν να μπουν στη θέση του άλλου- ότι βοηθάει πάρα πολύ, ενώ συνεχίζει σημειώνοντας: «Το πρόγραμμα θεραπευτικής ιππασίας είναι απόλυτα δομημένο, στα μέτρα της διαταραχής, με αρχή, μέση και τέλος που συνδυάζει τόσο αισθητηριακά στοιχεία, ταυτόχρονα με την κίνηση πάνω στο άλογο, που διεγείρει αισθητηριακά τα παιδιά και διορθώνει την επαφή και την επικοινωνία τους, υπάρχουν και γνωστικά κομμάτια, λεπτής και αδρής κινητικότητας, ενώ υπάρχει και διάκριση χρωμάτων, εντολές, προμαθηματικές έννοιες (μπροστά, πίσω, αριστερά, δεξιά).
Το πρόγραμμα θεραπευτικής ιππασίας, πέραν του αυτισμού έχει αποδειχθεί ότι βοηθά και σε άλλους είδους αναπηρίες, όπως η εγκεφαλική παράλυση, οι βλάβες νωτιαίου μυελού, η τύφλωση, η κώφωση, το σύνδρομο Down, η νοητική στέρηση, οι διαταραχές συμπεριφοράς και άλλες. Όσον αφορά το φάσμα λειτουργεί ως αντίβαρο και ως θεραπευτικό εργαλείο για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά».
Η κ. Δογκάκη ευχαρίστησε τον διευθυντή πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης κ. Πολύζο για την αμέριστή στήριξή του, καθώς η θεραπευτική ιππασία, έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα Αγωγής Υγείας που εφαρμόζεται στο σχολείο, αλλά και την Ιερά Μητρόπολη Δημητριάδος που εδώ και δύο χρόνια έχει αναλάβει τη δωρεάν μεταφορά των παιδιών στις εγκαταστάσεις του ΙΠΟΤΙΣ: «Οι γονείς συνεισέφεραν στο κομμάτι της μεταφοράς έως και πριν από 2 χρόνια. Είχαμε εξασφαλίσει το κονδύλι της θεραπείας και είχαμε το πρόβλημα στη μεταφορά, το οποίο λύθηκε χάρη στις συντονισμένες ενέργειας και της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης αλλά και της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος που μας παρείχε το όχημα. Εκτός από το Δημοτικό Σχολείο, το πρόγραμμα γίνεται και στο νηπιαγωγείο, με 8 παιδιά . Επειδή θέλουμε να κάνουμε σωστή δουλειά, γίνονται πρώτα διεπιστημονικές αξιολογήσεις, επικεντρωμένες στο έλλειμμα κάθε παιδιού καθώς η διαταραχή είναι εξατομικευμένη».
Εξηγώντας την πρώτη επαφή της με τη Σάρα Ανετοπούλου – Χάτον και την τετραετή συνεργασία μεταξύ των δύο πλευρών, σημειώνει: «Βρέθηκα με τη Σάρα μέσω μιας εθελοντικής δράσης με τα αδέσποτα του Δήμου, ενημερώθηκα και νομίζω ότι ήταν εξαιρετική η αλληλεπίδραση. Εκτιμώ άλλωστε την επικοινωνία και την εκπαίδευση της Σάρα, καθώς και το γεγονός ότι αρκετός κόσμος δουλεύει εθελοντικά εδώ. Δεν είναι ένα μάθημα ιππασίας, είναι θεραπεία».
Αναφερόμενη άλλωστε στα τέσσερα χρόνια που βρίσκεται εν εξελίξει το πρόγραμμα, τονίζει: «Αν δεν είχα εμπιστοσύνη και αν δεν έβλεπα αποτελέσματα, δεν ξέρω αν θα το συνέχιζα, όμως υπάρχει καταπληκτική εξέλιξη σε όλα τα παιδιά. Η πρώτη προσέγγιση έγινε ακαδημαϊκά, καθώς η αρθρογραφία για την θεραπευτική προσέγγιση στο φάσμα με την επαφή με άλογα έχει ανθίσει, για το πόσο λυτρωτική μπορεί να γίνει. Εγιναν οι απαραίτητες συναντήσεις με την κ. Ανετοπούλου – Χάτον, είδαμε και το χώρο και είδα το καλό που μπορεί να κάνει στα παιδιά. Είναι απόλυτα ασφαλές και για παιδιά με κινητικό πρόβλημα και όλα αυτά διορθώνονται πάνω στο άλογο».
Αρχικά υπήρξε αμφισβήτηση από πλευράς γονέων, ωστόσο πλέον οι γονείς εμπιστεύονται άφοβα το πρόγραμμα.«Οι γονείς αρχικά αναρωτιόνταν, ωστόσο σαν σχολική μονάδα υπάρχει ιδιαίτερα καλή επικοινωνία μεταξύ μας. Έγινε παρουσίαση των θετικών και οι γονείς μας εμπιστεύτηκαν και μας εμπιστεύονται γιατί είμαστε η ίδια ομάδα πολλά χρόνια και τους εξηγήσαμε τι μπορεί να προσφέρει το πρόγραμμα. Κάποιοι γονείς, που φέρνουν στο σχολείο για πρώτη φορά το παιδί τους είναι ιδιαίτερα διστακτικοί, ωστόσο υπάρχει η δυνατότητα να έρχονται και να παρακολουθούν το πρόγραμμα, μας εμπιστεύονται και μες απ’ αυτό, αναπτύσσομαι ακόμα πιο ισχυρούς δεσμούς», επισημαίνει η ίδια.
