Η δουλειά και το μεράκι τους αποτυπώνεται στα αριστουργηματικά ευρήματα που δημιούργησαν άξια χέρια πριν από χιλιάδες χρόνια και σήμερα κοσμούν τις προθήκες του Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου. Ο λόγος για τους συντηρητές αρχαιοτήτων και έργων τέχνης που εργάζονται μεθοδικά, με πολλή υπομονή, προκειμένου να αναδειχθεί κάθε εύρημα ή αρχαίο μνημείο που φέρνει στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη.
Με αφορμή το διήμερο αφιέρωμα στο έργο των συντηρητών που πραγματοποιήθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Μαγνησίας, με αφορμή την ευρωπαϊκή ημέρα συντήρησης, ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ εισήλθε στα άδυτα του Μουσείου, καταγράφοντας τον χώρο, το έργο και την εξαιρετικά σημαντική αποστολή των ειδικών που το πλαισιώνουν.
Επικεφαλής του τμήματος συντήρησης της ΕΦΑ Μαγνησίας είναι η Αναστασία Ντίνα, η οποία ασχολείται επί πολλά χρόνια με την συντήρηση, έχοντας εργαστεί προηγουμένως στο Βυζαντινό Μουσείο της Αθήνας και την 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, βάζοντας την σφραγίδα του ταλέντου και της γνώσης της, σε πλήθος αρχαίων αντικειμένων και έργων τέχνης που αποκαλύφθηκαν στην Θεσσαλία, την Ευρυτανία, την Φθιώτιδα, και τα νησιά των Βορείων Σποράδων ακόμη.
Στα τρία εργαστήρια συντήρησης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μαγνησίας, λίθινα αντικείμενα, κεραμικά αλλά και μεταλλικά αριστουργήματα, που παρέμειναν θαμμένα για χιλιάδες χρόνια κάτω από την επιφάνεια της γης, παίρνουν «ζωή» χάρη στα επιδέξια χέρια καταρτισμένων συντηρητών, που απαρτίζουν μια άξια ομάδα.
Το δύσκολο έργο της συντήρησης των αρχαίων ευρημάτων έχουν αναλάβει οι Αναστασία Ντίνα, Ιωάννης Αγγέλης, Εμμανουήλ Διονυσίου, Χαρίλεια Τόπα, Μαρία – Αικατερίνη Μαργαριτώφ, Μαριάνθη Κυπρίδου, Θεόδωρος Τσουρτσούλης, Δημήτριος Παπακυριάκος και Παναγιώτα Ντανοπούλου.
«Συνολικά το τμήμα συντήρησης της Εφορείας διαθέτει εννέα συντηρητές όλων των ειδικοτήτων. Πληρούμε σε γνώση όλα τα είδη της τέχνης που φτάνουν στο εργαστήριό μας και καλούμαστε να συντηρήσουμε. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Μαγνησίας διαθέτει συντηρητές λίθινων αντικειμένων, κεραμικών, μετάλλων, γυάλινων αντικειμένων, τοιχογραφιών και εικόνων» ανέφερε στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ η Ασπασία Ντίνα, προϊσταμένη του τμήματος συντήρησης της ΕΦΑ Μαγνησίας.
Επιστημονική γνώση
Η επιστημονική γνώση των συντηρητών, η τεχνική εξειδίκευση και το μεράκι, είναι τα εφόδια για την ανάδειξη κάθε αρχαιολογικού θησαυρού, που φέρει εμφανή τα σημάδια του χρόνου. «Βρισκόμαστε από την πρώτη στιγμή στην ανασκαφή για να ανασύρουμε ένα αντικείμενο το οποίο έχει υποστεί μεγάλη ζημιά. Η συντήρηση ξεκινάει από την ανασκαφή, προκειμένου να μη χάσουμε πολύτιμα στοιχεία από το αρχαιολογικό πεδίο» αναφέρει η κ. Ντίνα.
Στη συνέχεια το εύρημα μεταφέρεται στο εργαστήριο και με μια σειρά διαδικασιών και μεθόδων, που έχουν ως αφετηρία την καταγραφή της κατάστασης και την φωτογραφική τεκμηρίωση, γίνεται «διάγνωση» της παθολογίας του αντικειμένου, της φθοράς που έχει υποστεί και πολλές φορές γίνεται ανάλυση του υλικού, προκειμένου να διαπιστωθούν τα συστατικά του, για να ακολουθηθεί, στην συνέχεια, η ανάλογη διαδικασία και μεθοδολογία συντήρησης. «Το χρονικό διάστημα που θα απαιτηθεί, εξαρτάται από την κατάσταση διατήρησης και τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσουμε» αναφέρει η προϊσταμένη του τμήματος συντήρησης.
Εφόδιο η σύγχρονη τεχνολογία
Τα εργαστήρια συντήρησης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μαγνησίας διαθέτουν σύγχρονο εξοπλισμό και όπως επισημαίνει η επικεφαλής «το επάγγελμά μας είναι διεπιστημονικό. Πέρα από την επιστημονική γνώση και την τεχνική κατάρτιση που έχουμε, δεν παύουμε ποτέ να συνεργαζόμαστε και με άλλες ειδικότητες και δεν αγνοούμε την τεχνολογική εξέλιξη, γιατί είναι αυτή που θα μας βοηθήσει, διευκολύνοντας το έργο μας».
Τα εργαστήρια συντήρησης του Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου είναι εφοδιασμένα με φασματόμετρο φθορισιμετρίας ακτίνων Χ, το οποίο δίνει στους συντηρητές την δυνατότητα να αναγνωρίσουν τα στοιχεία από τα οποία είναι κατασκευασμένο το αντικείμενο, για να προχωρήσουν κατόπιν στην επιλογή της κατάλληλης μεθόδου συντήρησης.
Πέρα από τα εξειδικευμένα μικροσκόπια τα οποία είναι εξαιρετικά χρήσιμα για να συντηρηθεί μηχανικά ένα αντικείμενο, υπάρχουν τα ακτινογραφικά και μεταλλογραφικά μηχανήματα, μικροεργαλεία και μεγεθυντικοί φακοί, που βοηθούν το δύσκολο έργο της συντήρησης.
Οι συντηρητές είναι, ουσιαστικά, οι αφανείς ήρωες της αρχαιολογίας, οι οποίοι εργάζονται ακούραστα και μεθοδικά, στα «μετόπισθεν», επικεντρώνοντας την προσοχή τους σε κάθε εύρημα που καλούνται να συντηρήσουν, προκειμένου να εκτεθεί στη συνέχεια στο ευρύ κοινό.
