Η ερευνητική ομάδα της Ελισσάβετ Κιρτσόγλου επεξεργάζεται τις επιπτώσεις του Brexit στους Ελληνες της Μ. Βρετανίας
Πολύπλευρη επιστημονική δραστηριότητα αναπτύσσει στη Μεγάλη Βρετανία η Βολιώτισσα Ελισσάβετ Κιρτσόγλου, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Ντάραμ, το πέμπτο μεγαλύτερο στην Αγγλία και μεταξύ των εκατό κορυφαίων του κόσμου. Η γενέτειρά της βρίσκεται στο επίκεντρο εργασιών που πραγματοποιεί με φοιτητές της, ενώ διερευνά, παράλληλα, τις επιπτώσεις του Brexit στους Ελληνες που ζουν στην Αγγλία.
Ρεπορτάζ: ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ
Η διακεκριμένη επιστήμων μιλά στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ για την ευρεία δραστηριότητα που αναπτύσσει στο εξωτερικό και τις έρευνες που διενεργεί, αναλύοντας τα δεδομένα που σχετίζονται με τις ραγδαίες εξελίξεις σε οικονομικό, πολιτικό και ευρύτερα κοινωνικό επίπεδο.
Αριστούχος απόφοιτη του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με βαθμό 9.3, έγινε δεκτή στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του London School of Economics and Political Science (LSE) το οποίο ολοκλήρωσε επίσης με άριστα. «Δύο υποτροφίες – μία εσωτερικού, του Αχιλλοπουλείου ιδρύματος για σπουδαστές με καταγωγή από το Πήλιο, και μία εξωτερικού, του ίδιου του LSE- μου επέτρεψαν να συνεχίσω τις σπουδές μου σε επίπεδο διδακτορικού. Ολοκληρώνοντας το διδακτορικό μου, εργάστηκα αρχικώς ως λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Ουαλίας, στο τμήμα Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και στη συνέχεια μετακινήθηκα στο Πανεπιστήμιο του Ντάραμ, στο τμήμα Ανθρωπολογίας. Αυτή τη στιγμή είμαι αναπληρώτρια καθηγήτρια» όπως αναφέρει η ίδια.
Ασχολείται αποκλειστικά με έρευνα που αφορά στην Ελλάδα στα πεδία του φύλου, της πολιτικής και της μετανάστευσης. Για τα ζητήματα αυτά έχει δημοσιεύσει βιβλία και άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά και συμμετέχει κάθε χρόνο σε διεθνή συνέδρια. Πρόσφατα ηγήθηκε ενός μεγάλου ερευνητικού προγράμματος για το προσφυγικό και τη μετανάστευση στη Μεσόγειο, Νότιο Ιταλία και Αιγαίο, που χρηματοδοτήθηκε από το Βρετανικό Ερευνητικό Συμβούλιο (ESRC). Παράλληλα ηγείται μιας ομάδας 12 διδακτορικών και μεταδιδακτορικών ερευνητών που ασχολούνται αποκλειστικά με την Ελλάδα και τη Νότια Ευρώπη.
Ερευνες στον Βόλο
Η δραστήρια Βολιώτισσα είναι επίσης υποδιευθύντρια του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Ασφάλειας του Πανεπιστημίου του Ντάραμ, που ερευνά ζητήματα ασφάλειας, γεωστρατηγικής, ειρήνης και δημοκρατίας.
Το «σχολείο επιτόπιας έρευνας» στο Βόλο, του οποίου ηγείται, εντάσσεται στο πλαίσια της διδαχής μεθόδων έρευνας του προγράμματος της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημιακού τμήματος όπου διδάσκει. Λόγω της ερευνητικής της δραστηριότητας στην Ελλάδα, ένας μεγάλος αριθμός φοιτητών έδειξε ενδιαφέρον για την Ελλάδα. Αποφάσισε, λοιπόν, να «δομήσει» το συγκεκριμένο πρόγραμμα στο Βόλο, έναντι άλλων πόλεων, προκειμένου οι φοιτητές να γνωρίσουν την ιδιαίτερη πατρίδα της, τον Βόλο.
«Θεωρώ ότι ο Βόλος ενδείκνυται γι’ αυτή τη δραστηριότητα, λόγω της τοποθεσίας και της ιστορίας του. Το πρόγραμμα ξεκίνησε πέρυσι και θα συνεχιστεί για τουλάχιστον τρία χρόνια. Όλα τα έξοδα των φοιτητών καλύπτονται από το Πανεπιστήμιο του Ντάραμ, πτήσεις, διαμονή, διατροφή. Τόσο πέρυσι, όσο και φέτος το πρόγραμμα είχε τεράστια επιτυχία» είπε.
Ο στόχος του συγκεκριμένου πρότζεκτ είναι να παρέχει πρακτική εξάσκηση σε μεθόδους επιτόπιας έρευνας σε προπτυχιακούς φοιτητές. «Καλύπτουμε ζητήματα κουλτούρας, θρησκείας, εθνικής ταυτότητας, φύλου και συγγένειας, χώρου, μνήμης και ιστορίας, οικονομικών και εργασιακών σχέσεων» εξηγεί.
Οι Αγγλοι φοιτητές συναντιούνται με τοπικούς φορείς, αλλά και διεξάγουν έρευνα με πολίτες στο κέντρο της πόλης. Στο πλαίσιο της θεματικής «χώρος, μνήμη και ιστορία» για παράδειγμα, οι φοιτητές επισκέπτονται και συζητούν σημεία της πόλης όπως η πλατεία Ελευθερίας, η Στοά του Ματσάγγου, η Κίτρινη Αποθήκη και το μνημείο του Ολοκαυτώματος. Φέτος, εξάλλου, δόθηκε έμφαση σε δομές αλληλεγγύης όπως η Κοινωνική Κουζίνα Βόλου και το «Δος ημίν Σήμερον» του Αγίου Νικολάου.
Οι επιπτώσεις του Brexit
Πολλά τα πεδία των επιστημονικών της ενδιαφερόντων, τα οποία μεταφράζονται σε σειρά ερευνών, που ενδιαφέρουν το ευρύ κοινό.
Οι επιπτώσεις του Brexit στους Ελληνες της Μ. Βρετανίας, ειδικότερα, αποτελούν ένα από τα θέματα που επεξεργάζεται αυτή τη στιγμή εντατικά η ερευνητική της ομάδα. Αποτελεί το κύριο ζήτημα διδακτορικής διατριβής που διεξάγεται υπό την εποπτεία της, ενώ δεύτερη διδακτορική διατριβή, που εκπονείται με την δική της εποπτεία, εξετάζει το ίδιο ζήτημα για άλλους Ευρωπαίους πολίτες.
«Παρά το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι που βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε Βρετανικό έδαφος έχουν το δικαίωμα να αποκτήσουν άδεια παραμονής, ανεξαρτήτως από τη χρονική στιγμή της μετεγκατάστασης τους, ένα σκληρό ή άτακτο Brexit ενδέχεται να έχει αρνητικές επιπτώσεις στο δικαίωμα στην εργασία, στην ελεύθερη μετακίνηση, στις επισκέψεις μελών οικογενείας, στις συντάξεις και γενικότερα στα πολιτικά δικαιώματα των Ελλήνων και άλλων Ευρωπαίων πολιτών που ζουν στη χώρα» υπογραμμίζει.
«Εξω από τη θεσμική «ομπρέλα» της ΕΕ, η Βρετανία μπορεί ανά πάσα στιγμή να τροποποιήσει το θεσμικό πλαίσιο εις βάρος των Ευρωπαίων πολιτών, παρόλο που κάτι τέτοιο δεν φαίνεται πιθανό αυτή τη στιγμή. Το σίγουρο είναι ότι η Μ. Βρετανία θα πάψει να αποτελεί ελκυστικό εργασιακό και εκπαιδευτικό προορισμό για τους Ελληνες (και τους υπόλοιπους Ευρωπαίους) και θα είναι εν τέλει η μεγάλη χαμένη σε όλους τους τομείς» σημειώνει η κ. Κυρτσόγλου.
Σχολιάζοντας, παράλληλα, την πτώχευση της Τόμας Κουκ, επισημαίνει ότι είναι ένα μεγάλο πλήγμα τόσο στον Βρετανικό όσο και στον Ελληνικό τουρισμό. «Πιστεύω πως άλλες εταιρείες θα καλύψουν εν τέλει το κενό και οι ρυθμοί προσέλευσης θα αποκατασταθούν, καθώς η Ελλάδα αποτελεί έναν από τους βασικούς τουριστικούς προορισμούς των Βρετανών παραδοσιακά» είπε.
Στο μεταξύ, η βρετανική κοινωνία είναι διχασμένη για το ζήτημα του Brexit, με την διακεκριμένη Βολιώτισσα να υπογραμμίζει ότι : «Δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Η Βρετανία θα υποστεί φτωχοποίηση αν το Brexit συντελεστεί με άναρχο τρόπο. Όπως είναι φυσικό, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των πολιτών δεν επιθυμεί κάτι τέτοιο. Η περίπτωση του Brexit αποτελεί ένα πολύ καλό παράδειγμα του τι μπορεί να συμβεί σε μια χώρα όταν κυριαρχούν λαϊκιστικές και ακραίες πολιτικές τάσεις».
Σε ό,τι αφορά στον τουρισμό, εκτιμά ότι η υποτίμηση της λίρας σε σχέση με το ευρώ που θα φέρει μια άτακτη έξοδο, θα μειώσει φυσικά τον τουρισμό γενικώς και θα οδηγήσει περισσότερους Βρετανούς σε φθηνότερους προορισμούς.
Με το βλέμμα στον Βόλο
Η Ελισσάβετ Κιρτσόγλου βρίσκεται στην Αγγλία από το 1994 κι όπως υπογραμμίζει «ευχαρίστως θα επέστρεφα στο Βόλο αν μπορούσα να φανώ χρήσιμη στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας».
Μιλάει με πολύ αγάπη για την γενέτειρά της, την γειτονιά της, ενώ περιγράφει εικόνες της πόλης που την ακολουθούν παντού.
«Η πρώτη μου γειτονιά ήταν στην Κοραή, μια υπέροχη γειτονιά κατοικημένη κυρίως από πρόσφυγες προερχόμενους από την Καππαδοκία από όπου κατάγομαι κι εγώ από την πλευρά του πατέρα μου. Η δεύτερή μου γειτονιά ήταν στην Κρίτσκη με Αναλήψεως, όπου βρίσκεται και το πατρικό σπίτι ενός πραγματικά σημαντικού Βολιώτη επιστήμονα, του Νίκου Πράντζου, που διαπρέπει ως αστροφυσικός σ’ ένα από τα καλύτερα ερευνητικά ιδρύματα της Γαλλίας. Φοίτησα στο 1ο Γυμνάσιο και εν συνεχεία στο Κλασικό Λύκειο Βόλου. Είχα υπέροχους καθηγητές και στα δύο σχολεία» αφηγείται στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ.
Η εικόνα της παραλίας του Βόλου είναι αποτυπωμένη ανεξίτηλα στην σκέψη της, ενώ ανατρέχοντας στο παρελθόν, στις αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας, θυμάται «τα καρεκλάκια στο πεζοδρόμιο της Κοραή, νωρίς το απόγευμα του καλοκαιριού υπό τον ήχο των τραγουδιών που έπαιζε το θερινό σινεμά «Εσπερος».
Το όνειρο της επιστροφής παραμένει πάντα ζωντανό και εφόσον το επιτρέψουν οι συνθήκες, θα επιθυμούσε να γίνει πραγματικότητα. Στο μεταξύ, συνεχίζει τις επιστημονικές της δραστηριότητες, που περιλαμβάνουν επίσης δημοσιεύσεις στον Τύπο, σε Βρετανία και Ελλάδα και συμβάλλουν αποφασιστικά στην ανάλυση των δεδομένων, σε όλα τα πεδία.
