Η θάλασσα αλλάζει το κρασί; Η διατήρησή του στον βυθό της μπορεί να βελτιώσει τα γευστικά του χαρακτηριστικά; Σ’ ένα πείραμα, που αναζητά απαντήσεις σ’ αυτά τα ερωτήματα, προχώρησε πριν λίγες ημέρες ο οινοποιός Αντώνης Μανωλίδης.
Εξ Θεσσαλονίκης ορμώμενος, «πολιτογραφημένος» πια εδώ και σχεδόν μια δεκαετία Μεταξοχωρίτης, άνθρωπος που επέλεξε ν’ αφήσει μια επιτυχημένη πολυετή καριέρα πολιτικού μηχανικού στη συμπρωτεύουσα και να στραφεί ολοκληρωτικά κι εκ του μηδενός στην παραγωγή κρασιού, παθιασμένος λάτρης της φύσης και δη του Κισσάβου, όπου έχει δημιουργήσει τον δικό του αμπελώνα, αποφάσισε να δοκιμάσει και αυτό.
Παγκόσμια πρωτοτυπία δεν αποτελεί το εγχείρημα, ούτε και ελληνική, σίγουρα όμως δεν είναι και πολλοί αυτοί που το έχουν επιχειρήσει.
«Οι συνθήκες που επικρατούν στον θαλάσσιο πυθμένα είναι ιδανικές για την ωρίμανση του κρασιού» μας εξηγεί. «Πρόκειται», όπως λέει, «για μια ιδανική επένδυση, καθώς το απόλυτο σκοτάδι και η σταθερή θερμοκρασία πιστεύεται ότι επιταχύνουν τη διαδικασία γήρανσης, προσδίδοντας ακόμη μεγαλύτερη πολυπλοκότητα και χαρακτήρα στο κρασί». «Ωστόσο», τονίζει, «αυτή η επένδυση έρχεται με ένα τίμημα, κι αυτό είναι το κόστος της τεχνικής, καθώς η όλη υποβρύχια διαδικασία κοστίζει περισσότερο απ’ ό,τι η γήρανση του οίνου σε επίγειες συνθήκες. Οι επιχειρηματίες επενδύουν σ’ αυτόν τον τομέα πιστεύοντας ότι δεν είναι απλώς μια μόδα, αλλά μια τεχνική που μεσοπρόθεσμα μπορεί να αποδειχτεί πολύ χρήσιμη καθώς προσθέτει επιπλέον ιδιότητες στο κρασί καθιστώντας το πιο ελκυστικό για το κοινό».
Δύτης ο ίδιος, αυτό έκανε την απόφαση να γίνει πράξη λίγο πιο εύκολα. Με τους φίλους του, δύτες τού καταδυτικού κέντρου Aquacore Divers, Κώστα Κόντο, Merryn Wainwright και Patrick Sawers, τοποθέτησαν για αρχή – θα ακολουθήσουν κι άλλες καταδύσεις – από οχτώ μπουκάλια κρασιού σε δύο διαφορετικές τοποθεσίες και βάθη στα νερά κοντά στην Αγία Κυριακή του Πηλίου ξεκινώντας έτσι ένα μικρό πειραματικό υποβρύχιο κελάρι.
Στα 20 και 25 μέτρα, κι αφού τα στόμιά τους εξαρχής πάνω από τους φελλούς καλύφθηκαν με κερί, θα «ξεκουραστούν» για έξι ως 12 μήνες μέσα σε ειδικά προστατευτικά μεταλλικά κλουβιά.
«Η σταθερή θερμοκρασία των 16 βαθμών Κελσίου, η έλλειψη φωτός, η πίεση και η κίνηση της θάλασσας με την πάροδο του χρόνου περιμένουμε να προκαλέσουν ενδιαφέροντα αποτελέσματα στη γεύση τους» μας λέει ο Αντώνης Μανωλίδης. «Το βάθος και η θερμοκρασία διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο. Όπως κάθε δύτης γνωρίζει, κάθε δέκα υποβρύχια μέτρα ασκείται μία ατμόσφαιρα πίεσης πάνω στο αντικείμενο σε αυτό το βάθος, στην περίπτωσή μας στο μπουκάλι κρασιού. Δεδομένου ότι είναι ένα άκαμπτο δοχείο, είναι δύσκολο να γνωρίζουμε με ακρίβεια πώς η πίεση το επηρεάζει. Θα δείξει. Το αναμένουμε με μεγάλη αγωνία…».
Έμπνευση από τους αμφορείς των αρχαίων ναυαγίων
Ίσως εμπνευσμένο από τους άθικτους αμφορείς που βρέθηκαν στα αρχαία ναυάγια στη Μεσόγειο, ορισμένοι παραγωγοί οίνου άρχισαν τα τελευταία χρόνια να πειραματίζονται με αυτή τη νέα προσέγγιση. Ο πρώτος γνωστός οινοποιός για να το δοκιμάσει ήταν ο Raúl Pérez στις ακτές της Βορειοδυτικής Ισπανίας το 2003.
Στον βυθό του Βισκαϊκού Κόλπου, στον Ατλαντικό, τολμηροί Βάσκοι οινοπαραγωγοί έχουν στήσει υποβρύχια οινοποιεία, με χιλιάδες μπουκάλια κρασί που κατεβάζουν με τη βοήθεια γερανού από αλιευτικό σκάφος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η εταιρεία «Crusoe Treasure» στον γραφικό κόλπο Πλέντζια κοντά στο Μπιλμπάο, στα βόρεια της Ισπανίας, η οποία βρίσκεται στην αγορά από το 2013 και είναι το μεγαλύτερο υποβρύχιο οινοποιείο στην Ισπανία, καθώς το 2018 πούλησε σχεδόν 30.000 μπουκάλια κόκκινου και λευκού οίνου, με αρχική τιμή τα 58 ευρώ το μπουκάλι σε αγορές τόσο στην Ισπανία, όσο και στο Βέλγιο, την Κίνα, την Ελβετία, τη Γερμανία και την Ιαπωνία. Υπάρχουν, όμως, κι άλλες αντίστοιχες επιχειρήσεις σαν τη «Crusoe Treasure», περίπου δώδεκα στην Ισπανία και μερικές ακόμη που δραστηριοποιούνται σε Ιταλία, Κροατία, Γαλλία και Χιλή.
Το πείραμα δοκιμάστηκε με επιτυχία και στη Σαντορίνη
Ανάμεσα στους ελάχιστους «τρελούς» κρασάδες, που βυθίζουν τα κρασιά τους, περιλαμβάνονται και δύο Έλληνες. Ο Γιάννης Παρασκευόπουλος κι ο Λέων Καράτσαλος της «ΓΑΙΑ Οινοποιητική», οι μοναδικοί στην Ελλάδα που τόλμησαν να βυθίσουν τον «Θαλασσίτη» τους για παλαίωση σε βάθος 25 μέτρων, ώστε να αποφύγουν τον χειρότερο εχθρό του που είναι το οξυγόνο. Σημειώστε ότι η εταιρεία διαθέτει δύο οινοποιεία, ένα στη Νεμέα κι ένα στη Σαντορίνη, κι έχει βρεθεί κατ’ επανάληψη, επτά φορές από το 2003, μεταξύ των 100 πιο σημαντικών οινοποιείων του κόσμου από το έγκυρο αμερικανικό «Wines & Spirits Magazine». Το ελληνικό πείραμα ξεκίνησε το 2009, όταν 500 φιάλες «Θαλασσίτη», του φημισμένου ασύρτικου του οινοποιείου, τοποθετήθηκαν σε κλωβό και βυθίστηκαν στα 25 μέτρα κάτω από τη θάλασσα της Σαντορίνης, όπου η θερμοκρασία είναι σταθερή, το σκοτάδι απόλυτο και βασικά δεν υπάρχει οξυγόνο. Τα πράγματα δεν πήγαν καλά την πρώτη φορά, αφού το 2014 ανασύρθηκαν σώες μόλις τρεις φιάλες, αλλά οι οινοποιοί δεν πτοήθηκαν βελτιώνοντας συνεχώς τη διαδικασία βύθισης. Η σοδειά στη συνέχεια είχε καλύτερη τύχη, αφού το 2015 αναδύθηκαν 258 φιάλες και το 2017 έφτασαν τις 504, από τις οποίες οι 211 διατίθενται πλέον στο εμπόριο από επιλεγμένες κάβες και εστιατόρια. Είναι ένα λευκό κρασί με εντυπωσιακό χαρακτήρα, λαμπερό και δροσερό, χωρίς ίχνος οξείδωσης με έντονα ορυκτά αρώματα, υποστηρίζουν οι ειδικοί.
Πηγή: Ελευθερία
