Σύντομα αναμένεται να ξεκινήσουν οι αναστηλωτικές εργασίες στον μητροπολιτικό ναό του Βόλου – Καινοτόμες τεχνικές για αντιδιαβρωτική προστασία
Σε εξελικτική φάση βρίσκονται οι χρονοβόρες διαδικασίες, που απαιτούνται μέχρις ότου υλοποιηθεί το έργο αποκατάστασης της στέγης και προστασίας των όψεων του Αγίου Νικολάου Βόλου, με το αίτημα επίσπευσης των εργασιών του κελύφους να βρίσκεται σε προτεραιότητα, προκειμένου το σήμα εκκίνησης να δοθεί κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Ο μητροπολιτικός ναός του Βόλου, ο οποίος αποτελεί μνημείο – κόσμημα με ιστορία 85 ετών, προβλέπεται να αποκατασταθεί ριζικά, ώστε μετά τα πέρας των προτεινόμενων εργασιών συντήρησης να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι φθορές και οι βλάβες, που έχουν προκληθεί με το πέρασμα των ετών.
Ρεπορτάζ: ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ
Το έργο εντάχθηκε στο πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων της Περιφέρειας Θεσσαλίας, με την προγραμματική σύμβαση να υπογράφεται την 1η Φεβρουαρίου 2019, διασφαλίζοντας τους απαραίτητους πόρους υλοποίησής του έργου και ουσιαστικά δίνοντας το «πράσινο φως» για να συντηρηθεί ο ιστορικός ναός που βρίσκεται στην καρδιά της πόλης.
Μετά την υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης για το έργα ανακεράμωσης της στέγης και προστασίας των όψεων του ιερού ναού Αγίου Νικολάου «είμαστε στη διαδικασία ώστε να προχωρήσουμε στον μειοδοτικό διαγωνισμό για την ανάληψη του έργου» αναφέρει στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ ο π. Χαρίλαος Παπαγεωργίου, προϊστάμενος του μητροπολιτικού ναού.
Σύμφωνα με τον αρχικό προγραμματισμό η ολοκλήρωση των διαδικασιών αρχικώς τοποθετούνταν για τους πρώτους μήνες του 2019, αλλά τέσσερις μήνες μετά παρατηρείται καθυστέρηση σε γραφειοκρατικό επίπεδο, γεγονός που καθιστά επιτακτικό το αίτημα της επίσπευσης, προκειμένου το έργο, που είναι πλέον ώριμο, να περάσει στην φάση υλοποίησής του πριν την έλευση του χειμώνα.
Ο πλήρης φάκελος του έργου έχει ήδη αξιολογηθεί θετικά από την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, ενώ παράλληλα βρίσκεται ήδη σε φάση αξιολόγησης από την υπεύθυνη αρχή αδειοδότησης (Υ.ΔΟΜ.) της Εκκλησίας της Ελλάδος (πρώην Ναοδομία) και το Κεντρικό Συμβούλιο Εκκλησιαστικής Αρχιτεκτονικής (ΚΕ.Σ.Ε.Α), με τον προϊστάμενο του μητροπολιτικού ιερού ναού να επισημαίνει ότι «προσπαθούμε με όσο το δυνατόν πληρέστερα στοιχεία να επισπεύσουμε τις διαδικασίες, επωφελούμενοι της θερινής περιόδου και των καλών καιρικών συνθηκών, προκειμένου ο στόχος να επιτευχθεί χωρίς καθυστέρηση».
Αντιδιαβρωτική προστασία
Η μελέτη συντήρησης και αναστήλωσης του ναού εκπονήθηκε από το διπλωματούχο πολιτικό μηχανικό Γιώργο Καρύδη, εξειδικευμένο σε θέματα που άπτονται επεμβάσεων σε μνημειακές κατασκευές και ειδικότερα σε τεχνικές αντιδιαβρωτικής προστασίας, μέλος της εθνικής επιτροπής του ευρωπαϊκού κανονισμού ΕΛΟΤ ΕΝ 1504 ο οποίος σχετίζεται με τις τεχνικές επισκευής και προστασίας κατασκευών οπλισμένου σκυροδέματος, ανέπτυξε στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ το τεχνικό σκέλος της μελέτης.
«Καταρχάς πρόκειται για μια μικτή κατασκευή δόμησης η οποία αποτελείται από κατακόρυφα στοιχεία φέρουσας πλινθοπερίκλειστης τοιχοποιίας και δομικά μέλη κατασκευασμένα από οπλισμένο σκυρόδεμα. Ο τρόπος δόμησης του ιερού ναού αποτέλεσε καινοτομία στην εποχή του, κυρίως για την ενσωμάτωση δομικών στοιχείων οπλισμένου σκυροδέματος. Μια τεχνολογία η οποία ενώ προσέφερε σημαντικές ευκολίες στον τρόπο κατασκευής και συνέβαλε καθοριστικά στην επίλυση δύσκολων τεχνικών προβλημάτων κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, σήμερα απαιτεί ειδικές τεχνικές για την περαιτέρω διασφάλιση της ορθής λειτουργίας του» είπε ο κ. Καρύδης.
Εν προκειμένω, με τη βοήθεια εξοπλισμού διενεργήθηκαν στο πεδίο ενόργανες μη – καταστροφικές δοκιμές και «διαπιστώσαμε την απομείωση της φέρουσας ανθεκτικότητας, καθώς αρκετά ήταν τα σημεία όπου καταγράψαμε σημάδια φθοράς και γήρανσης, δηλαδή ενανθρακωμένου σκυροδέματος, μολυσμένου με χλωριόντα λόγω της γειτνίασης στο παραθαλάσσιο μέτωπο, τα οποία οδήγησαν με τη σειρά τους σε ρηγματώσεις, αποκολλήσεις σκυροδέματος και οξειδωμένο (σκουριασμένο) χαλύβδινο οπλισμό. Τα συμπτώματα αυτά μας οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι απαιτούνται άμεσα μέτρα για να συντηρήσουμε το μνημείο» ανέφερε ο μελετητής.
Παράλληλα προσέθεσε ότι «έχουμε ήδη προ καιρού υλοποιήσει τις απαραίτητες διερευνητικές και εργαστηριακές εργασίες αποτίμησης της υφιστάμενης καταστάσεως, έχοντας πλέον συλλέξει πολύτιμα δεδομένα τόσο για τις παθογένειες όσο και τους μηχανισμούς υποβάθμισης της ποιότητας των υλικών δόμησης. Με τις πληροφορίες αυτές είμαστε πλέον σε θέση να σχεδιάζουμε το πρόγραμμα συντήρησης για τα εν δυνάμει σχήματα επισκευής και προστασίας με τα οποία σκοπεύουμε να επέμβουμε σταδιακά στο σύνολο του ναού μέσα στα επόμενα χρόνια».
Σε πρώτη φάση κρίνεται επιβεβλημένη η παρέμβαση στο κέλυφος του ναού με εργασίες που αφορούν επιφάνειες κεραμικών επιστεγάσεων και των όψεων, τόσο στο δυτικό τμήμα του ιερού ναού (γυναικωνίτης) όσο και στο νότιο τμήμα (τρουλίσκοι και κλίτος). Με το σύνολο των παρεμβάσεων που θα πραγματοποιηθούν στον ιερό ναό, το μνημείο θα θωρακιστεί σε βάθος χρόνου και για τις επόμενες γενιές.
«Κάνουμε επεμβάσεις σε όλο τον ναό, με δεύτερο και τρίτο έργο, για να δώσουμε ζωή τουλάχιστον 50 ετών» επισημαίνει ο π. Χαρίλαος, ο οποίος κάνει λόγο για «ένα πολύ σπουδαίο μνημείο, αναπόσπαστο κομμάτι της πόλης και του πολιτισμού».
Οι εργασίες συντήρησης του ναού θα διαρκέσουν σε πρώτη φάση μερικούς μήνες, ενώ όπως σημειώνει ο μελετητής του έργου Γιώργος Καρύδης «οι σωστικές επεμβάσεις κυρίως του οπλισμένου σκυροδέματος περιλαμβάνουν πέρα των συμβατικών μεθόδων επισκευής του σκυροδέματος και ειδικές τεχνικές αντιδιαβρωτικής προστασίας. Πρόκειται ουσιαστικά για τεχνικές λύσεις οι οποίες λειτουργούν ηλεκτροχημικά όπως τα συστήματα καθοδικής προστασίας και τα οποία διασφαλίζουν μακροχρόνιους κύκλους συντήρησης και επεμβάσεων».
Ιστορικό μνημείο
Ο μητροπολιτικός ναός του Βόλου βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος ντόπιων και επισκεπτών, συγκεντρώνοντας σχόλια θαυμασμού από δεκάδες επισκέπτες – προσκυνητές. Ενδεικτικά σταχυολογήσαμε ορισμένα σχόλια που είναι αναρτημένα διαδικτυακά στη σελίδα του Tripadvisor και αποτυπώνουν τις εντυπώσεις επισκεπτών από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
«Ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Νικολάου αποτελεί σημείο αναφοράς στην πόλη, για τους κατοίκους της, μικρούς (για παιχνίδι στον αύλειο χώρο του) και μεγάλους (για θρησκευτικούς και όχι μόνο λόγους), αλλά αξίζει και την προσοχή των επισκεπτών. Ναός βυζαντινού ρυθμού, έργο του μεγάλου Ελληνα αρχιτέκτονα Αριστοτέλη Ζάχου, κοσμείται και με έργο του Αγήνορα Αστεριάδη (η Πλατυτέρα). Το μπαρόκ καμπαναριό του, έργο του Ιταλού γλύπτη Prevesan, σε σχέδιο του Εβαρίστο Ντε Κίρικο, αποκαταστάθηκε μετά την εκτεταμένη ζημιά που υπέστη στο σεισμό του 1980.Βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και επομένως είναι πολύ εύκολα προσβάσιμος» έγραψε επισκέπτης στην ίδια ιστοσελίδα.
Επισκέπτης από την Πάτρα έγραψε για τον μητροπολιτικό ναό του Βόλου: «Αξίζει να τον επισκεφθείτε και να ανάψετε ένα κεράκι αλλά και να θαυμάσετε τις αγιογραφίες του ναού. Βρίσκεται σε κεντρικότατο σημείο σε πεζόδρομο στο κέντρο της αγοράς και 5 λεπτά από το λιμάνι».
Το πολύπλευρο έργο καταγράφει άλλος επισκέπτης, γράφοντας χαρακτηριστικά: «Είναι το σήμα κατατεθέν της πόλης με μακρά ιστορία που ξεκινά από τον 19ο αιώνα. Δεν νοείται επίσκεψη στον Βόλο χωρίς επίσκεψη στον ναό του Αγίου Νικολάου. Ο ναός στη μορφή που είναι τώρα εγκαινιάσθηκε τη δεκαετία του 1930. Επιβλητικός, πλήρης αγιογραφιών με τους υπευθύνους της εκκλησίας αυτής να παρουσιάζουν αξιόλογο φιλανθρωπικό έργο («Δος ημίν σήμερον»), καθώς καθημερινά στην κατακόμβη του ναού μαγειρεύεται φρέσκο φαγητό για 200 και πλέον χειμαζόμενους πολίτες».
