Του Μάκη Μπαλλή, βουλευτή Μαγνησίας του ΣΥΡΙΖΑ και εκ νέου υποψήφιου
Οδός Χρήστου Λούλη 70. Νέα Ιωνία, απέναντι από την Ευαγγελίστρια. Το σπίτι στο οποίο στην πραγματικότητα μεγάλωσα. Το προσφυγικό σπίτι της γιαγιάς Φανής Μακαρονά, της Φανίτσας και της θείας Λιλής. Μακρόστενο, με τρία δωματιάκια σε παράταξη, το ένα πίσω από το άλλο.
Στο μπροστινό μέρος, στην Ευαγγελίστρια, μία μικρή αυλή και η «καλή» κάμαρα. Το «σαλόνι» των επισκέψεων για τις γιορτινές μέρες και τα «επίσημα». Αμυγδαλωτό, σπιτικό λικέρ και βύσσινο. Στο μεσαίο δωμάτιο τα δύο ημίδιπλα μεταλλικά κρεβάτια, η ξύλινη ντουλάπα και η καρυδένια σιφονιέρα. Παλιά, το θυμάμαι, με καλά πατημένο χώμα και πάνω μουσαμά για πάτωμα. Μετά στρώθηκε τσιμέντο και στα στερνά χρόνια μωσαϊκό. Μετά η κουζίνα. Που ήταν μαζί και καθιστικό. Και χώρος για πρόχειρο ύπνο στο μεγάλο μιντέρι, το μπαουλοντίβανο. Το δωμάτιο της καθημερινής ζωής. Να μοσχοβολάει κανέλλα και γαρύφαλλο από το φαγητό ή τα πασχαλιάτικα γλυκά. Η γιαγιά Φανίτσα να πλέκει στο βελονάκι, να χαϊδεύει την κρεατοελιά στο χέρι της, να μιλάει για τα παλιά ή τα καθημερινά και να νομίζεις ότι βλέπεις και ακούς μία Παναγιά. Η ήρεμη φωνή, η ευγένεια στην όψη με το μόνιμα χαραγμένο χαμόγελο, η καλοσύνη στους τρόπους της και στο καλωσόρισμα των γειτόνων. Το χειμώνα τους καλωσόριζε στην κουζίνα για τη βραδινή βεγγέρα. Καφές («50 δράμια καφέ και 50 δράμια ρεβίθι να του πεις Μάκη» η παραγγελιά της για το καφεκοπτείο), σουσαμοκούλουρο από του Τζάλλα, κι ό,τι έφερνε μαζί του ο γείτονας. Τόμπολα, κουβέντα για τα καθημερνά, νέα της γειτονιάς και, χωρίς να ειπωθεί ούτε κουβέντα, ποτάμι αναμνήσεων για τα σπίτια και τις γειτονιές που έμειναν πίσω. Στη Σμύρνη, στη Μανίσα, στα Κούλα, στο Αιβαλί, αλλού…
Στη γωνιά η ξυλόσομπα να ζεσταίνει τις καρδιές και τις κουβέντες και πάνω της το ταψί να ετοιμάζει το φαϊ της άλλης μέρας ή το μεζέ του βραδινού. Σπιτικός φιδές, όσπρια, τα Σάββατα «του αράπη το κεφάλι» κάτι σαν ατζέμ πιλάφι.
Μετά η αυλή με τις πολλές γαριφαλιές της γιαγιάς, την αποθηκούλα που στην πόρτα της καρφώναμε το σεντόνι για να παίξουμε Καραγκιόζη και το χώμα της που για επτά χρόνια «φιλοξένησε» θαμμένα και τυλιγμένα σε μαξιλαροθήκες τα βιβλία του πατέρα που έπρεπε να μείνουν κρυμμένα για να σωθούν, όπως νομίσαμε. Οσο κράτησε η νύχτα της χούντας.
Και μετά το «τετράγωνο». Ο παράδεισος της παιδικής ηλικίας. Με χώμα κάτω, πριν γίνουν τα μεγάλα σημερινά παρτέρια. Μας φαινόταν ο μεγαλύτερος χώρος παιχνιδιού (μετά το «χωραφάκι» βέβαια, την αλάνα που μετά έγινε το κτίριο του ΟΤΕ στη Ν. Ιωνία, όπου παίζαμε μπάλα).
Δίπλα στο σπίτι της γιαγιάς, στο «τετράγωνο», ήταν το σπίτι του κυρ-Γιάννη του Φούρναρη. Λαχειοπώλης που έτσι ανέστησε τρία αγόρια που του έφυγαν στον Καναδά. Και της κυρα-Γεσθημανής που όλοι, μικροί και μεγάλοι τη φωνάζαμε κυρα-Γευσιμανή ή σκέτο Γεύση. Απλώς γιατί βόλευε στη γλώσσα.
Το δικό τους σπίτι μετά από πολλά-πολλά χρόνια αγόρασε ο πατέρας μου ο Γιώργος Μπαλλής με ένα σκοπό. Να ενωθεί κάποτε με το σπίτι της γιαγιάς που η ίδια και η θεία Λιλή το έταξαν στην αδελφή μου την Καίτη για να φτιάξει εκεί το σπίτι της.
Τα δύο σπίτια ενώθηκαν στο συμβολαιογράφο αλλά μέχρι τώρα ποτέ δεν ενώθηκαν σε ένα ενιαίο σπίτι. Η αδελφή μου, η Καίτη, με το αίμα της Ιωνίας να τρέχει μέσα της και την αγάπη για κείνο τον τόπο και τους ανθρώπους του, άσχετα αν εκείνα τα χώματα μόνο από διηγήσεις τα ξέραμε, έκανε ό,τι έκρινε σωστότερο. Οπως της το παραχώρησαν η γιαγιά και η θεία, έτσι κι εκείνη το παραχώρησε, με ένα ελάχιστο συμβολικό τίμημα, στους «ΙΩΝΕΣ». Για να γίνει εκεί η Πολιτιστική Εστία του συλλόγου. Για να γίνει πραγματικότητα η επιδίωξη της αείμνηστης και παντοτινής προέδρου του συλλόγου, της Αννας Αϊβαζόγλου. Γειτόνισσα, από τότε που πολλοί δρόμοι της Νέας Ιωνίας ήταν χωρίς ονοματοθεσία, αποκαλούνταν «ανώνυμοι», καρδιακή οικογενειακή φίλη, παντοτινή δασκάλα του πολιτισμού της Σμύρνης και άσβεστο φως για τη δύσκολη οδοιπορία της προσφυγιάς.
Ετσι έπρεπε…
Στο σπίτι που γνώρισα τον πολιτισμό της καθημερινότητας που χαρακτήριζε τη Φανίτσα και τη Λιλή, τον πολιτισμό της ευγένειας, του χαμόγελου, του καλού και παρηγορητικού λόγου, ν’ αξιωθώ να δω να στεγάζεται ό,τι αντιπροσωπεύει τον πολιτισμό του Ιωνα, του Σμυρνιού, του Μικρασιάτη εν γένει…
Προχθές, ήμασταν εκεί με την αδελφή μου την Καίτη. Στην συγκινητική τελετή για να μπει η θεμέλια πλάκα του νέου κτιρίου του Μικρασιάτικου πολιτισμού του σπιτιού των «ΙΩΝΩΝ».
Στη φωτογραφία, είμαι μαζί με την Καίτη, το σύζυγο της Αννας Αϊβαζόγλου, τον καθηγητή Αλέξανδρο Δημητρόπουλο και τις δύο αδελφές της Αννας, την Ειρήνη και την Καίτη. Αγαπημένοι φίλοι όλοι τους. Να χαρούμε το ξαναντάμωμα, στα εγκαίνια της Πολιτιστικής Εστίας.
