Α. Περίληψη
Στο κείμενό του ο συγγραφέας επισημαίνει ότι η καλλιέργεια του διαλόγου και η ορθή χρήσης της γλώσσας είναι σημαντικό να ξεκινούν μέσα από την οικογένεια. Αρχικά τονίζει ότι η οικογένεια διαδραματίζει έναν ρόλο πολύ μεγάλης ευθύνης για το παιδί, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζει και αρκετά προβλήματα, ένα εκ των οποίων είναι η απουσία διαλόγου από την καθημερινή ζωή. Στη συνέχεια προσθέτει ότι ο διάλογος επιτρέπει στο άτομο να κατανοήσει πολλές και διαφορετικές οπτικές πάνω σε πολλά θέματα, ενώ εξασκεί και την κριτική του ικανότητα. Επιπρόσθετα τονίζει ότι ο διάλογος απαιτεί ορθή χρήση της γλώσσας και προσπαθεί να ερμηνεύσει το φαινόμενο της λεξιπενίας στον σύγχρονο άνθρωπο. Τέλος θεωρεί αναγκαίο αυτά τα δύο να ξεκινούν μέσα από την οικογένεια.
Β.1
Στην όγδοη παράγραφο του κειμένου ως προς τους τρόπους πειθούς ο συγγραφέας χρησιμοποιεί την επίκληση στη λογική που γίνεται φανερή μέσω της χρήσης λογικών επιχειρημάτων.
Β.2
1. Σωστό
2. Σωστό
3. Λάθος
4. Λάθος
5. Σωστό
Β.3
Το συγκεκριμένο κείμενο έχει λογική οργάνωση καθώς υπάρχει πρόλογος, κυρίως θέμα και επίλογος.
Β.4) α.
• σεβασμό: εκτίμηση
• κατανόησης: αντίληψη
• κατορθώνει: καταφέρνει
• επιτυγχάνεται: πραγματώνεται
• πτυχές: διαστάσεις
β.
κατανόηση: άγνοια
όφελος: ζημιά
ικανότητα: ανικανότητα
κατορθώνει: αποτυγχάνει
διανθίζει: ατιμάζει
Β.5
Θεματική περίοδος: Παράλληλα μέσω του διαλόγου ενισχύεται η ικανότητα του ατόμου να διατυπώνει με ακρίβεια και πληρότητα τις απόψεις του.
Λεπτομέρειες: Το άτομο καλούμενο… στερεότυπα.
Δεν υπάρχει κατακλείδα.
Γ. Παραγωγή Λόγου
Άρθρο – Χρειάζεται τίτλο
Πρόλογος
Στη σύγχρονη εποχή παρατηρείται όλο και περισσότερο το φαινόμενο ο διάλογος και η ορθή χρήση της γλώσσας να απουσιάζουν από τον θεσμό της οικογένειας, ο οποίος βιώνει μία σημαντική κρίση λόγω των πολύπλοκων κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων που μαστίζουν τη χώρα μας.
Κυρίως θέμα
Παρά την ιδιαίτερη αξία που έχει ο διάλογος στις διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων, αλλά και στην πολιτική πραγματικότητα του τόπου, η σύγχρονη εμπειρία δείχνει πως οι άνθρωποι ελάχιστα κατορθώνουν να επωφεληθούν από αυτόν, αφού στην πράξη καταφεύγουν είτε σε παράλληλους εριστικούς μονολόγους είτε σε επιφανειακές συζητήσεις.
Ο έντονος ανταγωνισμός τόσο σε επίπεδο ατόμων, όσο και σε πολιτικό επίπεδο, ωθεί στην αποζήτηση της προσωπικής επικράτησης και όχι στην εύρεση της αλήθειας και της κοινά επωφελούς επιλογής. Οι πολιτικοί πρωτίστως, αλλά και οι πολίτες, κινούνται με γνώμονα το προσωπικό τους συμφέρον, κι αυτό γίνεται αντιληπτό κάθε φορά που συνδιαλέγονται, αφού ό,τι τους απασχολεί κυρίως είναι να μην ακουστεί η αντίπαλη άποψη. Με εριστικό ύφος διακόπτουν συνεχώς τον συνομιλητή τους, αποφεύγουν να απαντήσουν με σαφήνεια στα ερωτήματα που τους τίθενται, και επιδιώκουν μόνο να διατυπώσουν τη δική τους άποψη· την οποία και θεωρούν απολύτως ορθή, καθώς εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους.
Παράλληλα πρέπει να τονιστεί ότι οι άνθρωποι σήμερα δεν διακρίνονται για τη διαλλακτικότητα και την άνεση να δεχτούν νέες αντιλήψεις. Μοιάζουν περισσότερο «ταμπουρωμένοι» στις προσωπικές τους πεποιθήσεις, θεωρώντας πως έτσι θα διαφυλάξουν, μέρος τουλάχιστον, της πραγματικότητας που γνώριζαν· η οποία καταρρέει υπό τις πιέσεις μιας πρωτόφαντης οικονομικής κρίσης.
Προβλήματα της σύγχρονης ελληνικής γλώσσας
Εκτός όμως από την απουσία διαλόγου στη σύγχρονη ζωή εκλείπει σε μεγάλο βαθμό και η σωστή χρήσης της γλώσσας από τον άνθρωπο με άμεση συνέπεια την λεξιπενία και τη γλωσσική ένδεια.
Πλέονο περιορισμένος δηλαδή γλωσσικός και εκφραστικός πλούτος αφορά, όχι μόνο τα νέα άτομα, αλλά και μεγάλο μέρος του ενήλικου πληθυσμού, και υποδηλώνει μια εκτεταμένη ένδειξη αδιαφορίας για την ουσιαστική εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας. Πολλοί ενήλικες περιορίζονται σε όσα έμαθαν κατά τη διάρκεια της σχολικής τους ζωής και δεν ασχολούνται ακολούθως με τη διεύρυνση και τον εμπλουτισμό των γλωσσικών και γενικότερων εκφραστικών τους δυνατοτήτων. Συνάμα, πολλοί νέοι αδιαφορούν για τα γλωσσικά μαθήματα, καθώς θεωρούν πως οι βασικές τους γνώσεις επαρκούν για να καλύψουν τις καθημερινές επικοινωνιακές τους ανάγκες. Αποτέλεσμα αυτής της αδιαφορίας είναι η αδυναμία πολλών νέων -αλλά και ενηλίκων- να εκφραστούν κατά τρόπο πλήρη και γλωσσικά άρτιο.
Εκτεταμένη χρήση ξένων λέξεων και εκφράσεων
Πολλοί νέοι, αλλά και ενήλικες, υιοθετούν λέξεις, όρους και εκφράσεις από άλλες γλώσσες -ιδίως από την αγγλική- σε τομείς που αφορούν κυρίως την τεχνολογία και τη διασκέδαση. Συχνά, ακόμη κι αν υπάρχει ή μπορεί να δημιουργηθεί αντίστοιχη ελληνική λέξη, παρατηρείται η άκριτη υιοθέτηση του αγγλικού όρου, και η ευρεία χρήση του στην καθημερινή επικοινωνία, με αποτέλεσμα ο λόγος των νέων ανθρώπων να αποτελείται από ένα κράμα ελληνικών και ξένων λέξεων.
Η υιοθέτηση αυτή των ξένων λέξεων, πέρα από το γεγονός ότι υποτιμά τις γλωσσοπλαστικές δυνατότητες της ελληνικής γλώσσας, επιφέρει μια αισθητή υπονόμευση της εκφραστικής ικανότητας των νέων ανθρώπων που δυσκολεύονται πλέον να συντάξουν ένα κείμενο με καθαρό και ολοκληρωμένο ελληνικό λόγο, χωρίς να καταφύγουν στη χρήση ξενικών όρων.
Παρά το γεγονός πως η γλώσσα μας, ως ζωντανός και ιδιαίτερα δυναμικός κώδικας, έχει φανεί ανθεκτικότατη σε κάθε πιθανή δοκιμασία στην μακραίωνη πορεία της, δεν θα πρέπει, εντούτοις, να μείνουμε άπραγοι απέναντι στους παράγοντες εκείνους που υπονομεύουν και ζημιώνουν τη συνέχειά της.
Προτάσεις
Η διαφύλαξη και η σωστή εκμάθηση της γλώσσας θα πρέπει να συνιστά βασική επιδίωξη του σχολείου, ήδη από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, ώστε οι νέοι που ολοκληρώνουν, τουλάχιστον, την υποχρεωτική εκπαίδευση να έχουν διασφαλίσει μια στερεή και ορθή γνώση του γλωσσικού κώδικα. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό θα χρειαστεί να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στη διδασκαλία της νεοελληνικής γλώσσας, έστω κι αν αυτό απαιτεί μια νέα προσέγγιση στην οργάνωση της σχολικής ύλης.
Η γλωσσική καλλιέργεια απαιτεί, φυσικά, συνειδητή προσπάθεια από το ίδιο το άτομο. Είναι σημαντικό, επομένως, οι γονείς να κατορθώσουν έγκαιρα να βοηθήσουν τα παιδιά να συνειδητοποιήσουν την εξέχουσα σημασία που έχει η άρτια γνώση της μητρικής γλώσσας. Καίρια ως προς αυτό είναι η μετάδοση του μηνύματος μέσω του προσωπικού παραδείγματος των προσώπων που συμμετέχουν στην διαπαιδαγώγηση και εκπαίδευση των νέων. Η οικογένεια οφείλει, σε κάθε περίπτωση, καθότι αποτελεί τον πρώτο φορέα κοινωνικοποίησης του ατόμου να αρχίσει να χτίζει πάνω στον διάλογο και την ορθή χρήση της γλώσσας ώστε το γόνιμο αυτό έδαφος να καλλιεργηθεί στη συνέχεια μέσα από το σχολείο.
Φυσικά και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης θα πρέπει να αξιοποιήσουν την ισχυρή επίδραση που ασκούν στους νέους για να προωθήσουν ορθά γλωσσικά πρότυπα. Προκειμένου, ωστόσο, να το επιτύχουν αυτό οφείλουν να αναβαθμίσουν σημαντικά το επίπεδο γλωσσικής έκφρασης τόσο των δημοσιογράφων και παρουσιαστών όσο και αυτό του εκφερόμενου λόγου στις ψυχαγωγικές εκπομπές.
Επίλογος
Αποτύπωση του γενικού συμπεράσματος που προκύπτει από την ανάλυση του θέματος.
