Προϊόντα από τη Μαγνησία «ταξίδευαν» σε μακρινές χώρες από την αρχή της νεολιθικής εποχής
Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο εμπορικός χάρτης της Μαγνησίας, που διαμορφώθηκε από την απαρχή της νεολιθικής περιόδου με παραγωγή τοπικών προϊόντων και εξαγωγές σε μακρινές χώρες ήδη από την 6η χιλιετία π.Χ. Με αφορμή τη Ναυτική Εβδομάδα, που ανοίγει αυλαία μεθαύριο Πέμπτη 6 Ιουνίου και τους αρχαιολογικούς διαλόγους που ολοκληρώθηκαν χθες, ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ επιχειρεί να καταγράψει τη ναυτική εμπορική δραστηριότητα που αναπτύχθηκε στην περιοχή πριν από 8.000 χρόνια και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Ρεπορτάζ: ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ
Εντυπωσιακή είναι η δυναμική παρουσία της Μαγνησίας στις ξένες αγορές της αρχαιότητας, με όχημα τον ναυτικό στόλο που διέθετε και τα τοπικά προϊόντα που ήταν ονομαστά.
Τα αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν έρθει στο φως και συνθέτουν τις εντυπωσιακές συλλογές του Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου και άλλων φορέων του Υπουργείου Πολιτισμού, αποτελούν σημεία αναφοράς της περιήγησης στον χρόνο και την ιστορία, με φόντο την ακτογραμμή από τον Σωρό μέχρι την Γορίτσα.
Η εμπορική δραστηριότητα της Μαγνησίας «ξεκινάει από την αρχή της νεολιθικής εποχής από την 6η χιλιετία πΧ με τα ευρήματα από το σπήλαιο των Γιούρων της Αλοννήσου όπου έχουμε αλιευτικά ευρήματα, τόνους, αγκίστρια κλπ. Συνεχίζεται με το εμπόριο του οψιανού από τη Μήλο, σύμφωνα με τα ευρήματα που έχουμε στους νεολιθικούς οικισμούς στο Διμήνι και στο Σέσκλο και σε όλη την Θεσσαλία στην 3η και 4η χιλιετία πΧ. Ακόμη και στο τέλος της νεολιθικής περιόδου έχουμε δραστηριότητα με όστρεα (θαλασσινά όστρακα) τα οποία έκαναν βραχιόλια για το ανταλλακτικό εμπόριο» αναφέρει ο προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μαγνησίας, Ανθή Μπάτζιου.
Στον μύθο και την ιστορία
Σημαντικός σταθμός στην εξέλιξη της εμπορικής δραστηριότητας της Μαγνησίας ανά τους αιώνες η εποχή του χαλκού και η μυκηναϊκή εποχή που περιελάμβανε επαφές, εισαγωγές και εξαγωγές προϊόντων σε όλο το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. «Ο Βόλος είναι η πύλη για όλη την Θεσσαλία. Το λιμάνι και οι πόλεις της αρχαιότητας, Ιωλκός, Αμφανές, Παγασές, Αρχαία Δημητριάδα, κλείνουν όλη τη ναυτική ιστορία της περιοχής» υπογραμμίζει η κ. Μπάτζιου.
Λαμπρό παράδειγμα η Αργοναυτική εκστρατεία που αποτελεί αδιάσειστο τεκμήριο εμπορικής δραστηριότητας, που συνεχίζεται και στο τέλος της μυκηναϊκής περιόδου με την μετακίνηση πληθυσμών και τεχνιτών.
«Είναι ένα λιμάνι γεμάτο ζωή με πολεμικά και εμπορικά πλοία, με την διακίνηση προϊόντων, εμπόρων αλλά και πληθυσμών όπως γίνεται σήμερα» σημειώνει η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μαγνησίας. Τα εργαστήρια της εποχής, το ψάρεμα της πορφύρας, η βαφή υφασμάτων από πορφύρα, οι ναυπηγικές δραστηριότητες, οι αλυκές για την παραγωγή αλατιού, ξεκινούν από την αρχαιότητα.
Σύμβολο η Δημητριάδα
Πλήθος ευρημάτων που σχετίζονται με την εμπορική δραστηριότητα προέρχονται από την αρχαία Δημητριάδα και κοσμούν τις συλλογές του Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου. Οι μαρμάρινες επιγραφές και οι επιτύμβιες στήλες που έχουν βρεθεί, μιλούν για το μεγάλο εμπορικό και ναυτικό λιμάνι, τις δραστηριότητες που όλες σχετίζονται με τη θάλασσα, τους παραθαλάσσιους οικισμούς που αναπτύσσονται διαχρονικά δίπλα στην θάλασσα.
Τα ευρήματα των αρχαίων νεκροταφείων, των ιερών, τα νομίσματα και οι ενσφράγιστες λαβές, τα νομίσματα από όλη την ανατολική Μεσόγειο που έχουν βρεθεί στην αρχαία Δημητριάδα, δείχνουν όλη την εμπορική δραστηριότητα που είχε αναπτυχθεί, με το εμπόριο οίνου, με εισαγωγές προϊόντων αλλά και εξαγωγές.
Το εμπορικό δίκτυο της αρχαίας Δημητριάδας εκτείνονταν από την καρδιά της Μεσογείου, Σικελία, ακτές της Αλβανίας, Δυρράχιο κλπ, σε όλη την ανατολική Μεσόγειο, Κρήτη, ακτές Λιβύης, μέχρι τις ακτές της Αιγύπτου, Ισραήλ, Συρία, Κύπρο και όλες τις Μικρασιατικές ακτές.
Στις επιγραφές που έχουν βρεθεί στην αρχαία Δημητριάδα υπάρχουν τα ονόματα των στρατιωτικών του Μακεδονικού στρατού, μισθοφόρων από Κρήτη, Ιλλυρία, την περιοχή της Κωνσταντινούπολης, Χαλκηδόνα κλπ. Επίσης έχουν καταγραφεί τα ονόματα εμπόρων από την περιοχή της Γάζας του Ισραήλ, οικογένειες που είχαν μετοικίσει στην περιοχή, εμπορικές επαφές, όλα καταγράφονται στα ευρήματα που προέρχονται από την αρχαία Δημητριάδα.
Ναυτικοί δρόμοι
Δεκάδες αρχαία ναυάγια έχουν εντοπιστεί, εξάλλου, στον θαλάσσιο δρόμο που αποτελούσε διαχρονικά πέρασμα, τις Βόρειες Σποράδες, που επίσης είχαν αναπτύξει εμπορική δραστηριότητα με το κρασί της Σκοπέλου, τον Πεπαρήθειο οίνο και το νησί της Αλοννήσου της αρχαίας Ικου, να προωθούνται προς τις αποικίες του Εύξεινου Πόντου.
Στις συλλογές του Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου ανήκουν αμφορείς και πινάκια που βρέθηκαν σε Βυζαντινό ναυάγιο του 13ου – 12ου αιώνα μΧ που εντοπίστηκε στην Κυρά Παναγιά της Αλοννήσου. Μέρος του εντυπωσιακού υλικού είχε αποτελέσει το επίκεντρο μεγάλης περιοδικής έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο, με θέμα της θαλασσινές διαδρομές με τα πλοία της αρχαιότητας.
Το πλήθος των ευρημάτων του Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου αποτυπώνουν την εμπορική διαδρομή της Μαγνησίας στο πέρασμα των αιώνων και αποδεικνύουν ότι ο χάρτης των εξαγωγών διέθετε πλήθος σταθμών χιλιάδες χρόνια πριν.
