Η απόλυτη συσχέτιση της αερορύπανσης με τα καρδιοαναπνευστικά νοσήματα και ο προσδιορισμός της ποσοστιαίας συμβολής των διαφόρων πηγών ρύπανσης (οχήματα, βιομηχανίες, θέρμανση κλπ.) στις παρατηρούμενες συγκεντρώσεις αιωρουμένων σωματιδίων στον αέρα της πόλης του Βόλου, ήταν τα δύο βασικά συμπεράσματα που εξήχθησαν στην χθεσινή ημερίδα που διοργανώθηκε στην αίθουσα «Κορδάτος» του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Οπως τονίστηκε από τους ομιλητές της εκδήλωσης το Πολεοδομικό Συγκρότημα Βόλου – Νέας Ιωνίας αντιμετωπίζει σοβαρότατο πρόβλημα με τα αιωρούμενα σωματίδια (PM10), ενώ οι υπόλοιποι καταγραφόμενοι ρύποι είναι σε κανονικά ή ελαφρώς αυξημένα επίπεδα.
Η ημερίδα σημαδεύτηκε λίγο πριν το τέλος της από έντονο φραστικό επεισόδιο από τον αντινομάρχη Μαγνησίας κ. Νικόλαο Ντίτορα και παρευρισκομένους, οι οποίοι εξέφρασαν τις διαμαρτυρίες τους για το γεγονός ότι η ΑΓΕΤ δεν χρησιμοποιεί φυσικό αέριο.
Μετρήσεις
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Ερρίκος Σταπουντζής, αναφέρθηκε στα αποτελέσματα μετρήσεων σωματιδίων ΡΜ10 στην περιοχή του Βόλου από το φορητό μετρητικό όργανο TSI που λειτουργεί στο Τμήμα Μηχανολόγων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Σύμφωνα με τα όσα είπε, «παρατηρήθηκε μια σταδιακά επιδεινούμενη φόρτιση της ατμόσφαιρας του Βόλου με ρύπους ΡΜ10 σε τέτοιο βαθμό που δεν συμβαδίζει με τις απαιτήσεις των τωρινών οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (δηλ. είναι επιτρεπτή η υπέρβαση του ορίου των 40 μg/m3 μόνο για λιγότερο από 35 ημέρες, αθροιστικά τον χρόνο).
Σε ημερήσια βάση φαίνεται πως οι ρύποι αυτοί κάνουν έντονη την παρουσία τους τις πρωινές και βραδυνές ώρες αιχμής κοντά στο Πεδίον του Άρεως. Κάποιες ισχυρές και απότομες αιχμές με μη περιοδική υφή θα μπορούσαν να αποδοθούν σε διαδικασίες εκφόρτωσης scrap metal στην περιοχή του λιμανιού και σε βαρέα οχήματα Diesel. Για να γίνει αυτό βεβαιότητα, απαιτείται η ταυτόχρονη γνώση της ταχύτητας και διεύθυνσης του ανέμου και η κατάλληλη τοποθέτηση βιντεοκαμερών παρακολούθησης (σε συνδυασμό με την ανάγκη ρύθμισης της κυκλοφορίας, η οποία αν είναι έντονη και προέρχεται από βαρέα οχήματα, σίγουρα υποβαθμίζει σημαντικά την ποιότητα αέρα σε κεντρικούς δρόμους του Βόλου). Ευρέθηκαν και υψηλές τιμές μεγαλύτερης διάρκειας που μερικές φορές μοιάζουν με ομοιόμορφες διάχυτες συγκεντρώσεις υποβάθρου. Η ακραία περίπτωση σκόνης από την Σαχάρα είναι εύκολο να κατανοηθεί επειδή εμφανίζεται σε σχεδόν ολόκληρη την Ελλάδα. Επίμονα υψηλές τιμές δεν μπορούν παρά να συσχετισθούν με έντονη βιομηχανική δραστηριότητα και από τις δύο μεριές της πόλης του Βόλου που συχνά γίνεται αντιληπτή και με γυμνό μάτι. Είναι καθήκον των αρμοδίων αρχών να διαπιστώσουν αν αυτή η έντονη δραστηριότητα έχει ή δεν έχει υπερβεί τα νόμιμα πλαίσια (π.χ. ακατάλληλα ή απαγορευμένα καύσιμα, χαλασμένοι ή κακά συντηρημένοι καυστήρες, υπολειτουργούντα ή κορεσμένα φίλτρα, φθαρμένοι αγωγοί αερίων, υπερφόρτιση μηχανών κλπ.). Η διαπίστωση (εφ’ όσον υπάρχει η πολιτική βούληση) μπορεί να πραγματοποιηθεί με εγκατάσταση σταθμών παρατήρησης που θα εγκλωβίζουν τις ύποπτες βιομηχανίες, με βιντεοκάμερες παρακολούθησης, με λήψη δειγμάτων στην πηγή και σύγκριση με χημικώς αναλυμένα σωματίδια, με έλεγχο πιστοποιητικών καλής λειτουργίας και συντήρησης κλπ.
Πρόταση
Ο Χημικός Περιβαλλοντολόγος, αν. καθηγητής του ΑΠΘ, Δρ. Κώστας Νικολάου, ανέφερε πως ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα του Βόλου.
«Υπάρχουν ορισμένες σημαντικές μελέτες και έρευνες, τόνισε, που σχετίζονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση στο Βόλο, καθώς και προτάσεις για την αντιμετώπισή της. Το σημαντικότερο συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι τα αιωρούμενα σωματίδια αποτελούν το μεγαλύτερο πρόβλημα ατμοσφαιρικής ρύπανσης του Βόλου. Από τις ίδιες μελέτες προκύπτει ότι δεν έχει προσδιορισθεί η ποσοστιαία συμβολή των διαφόρων πηγών στις συγκεντρώσεις των σωματιδίων στον αέρα του Βόλου. Επίσης, είναι σημαντικό να υπογραμμισθεί ότι η κάθε μελέτη δεν λαμβάνει υπόψη της τα στοιχεία των υπολοίπων.
Η αντιμετώπιση των προαναφερόμενων προβλημάτων οδηγεί στην ανάγκη διενέργειας μιας έρευνας που θα περιλαμβάνει δύο μέρη: α) τον προσδιορισμό της ποσοστιαίας συμβολής των διαφόρων πηγών ρύπανσης (οχήματα, βιομηχανίες, θέρμανση κλπ.) στις παρατηρούμενες συγκεντρώσεις αιωρουμένων σωματιδίων στον αέρα της πόλης του Βόλου και β) την αξιοποίηση, αξιολόγηση και σύνθεση των υπαρχουσών μελετών, ερευνών και μετρήσεων που σχετίζονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση του Βόλου με τελικό αποτέλεσμα το σχεδιασμό μιας ιεραρχημένης περιβαλλοντικής πολιτικής για την αναβάθμιση της ποιότητας του αέρα του Βόλου.
Από την πλευρά του ο καθηγητής πνευμονολογίας και Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, κ. Κώστας Γουργουλιάνης, ανέφερε ότι υπάρχουν πολλές μελέτες που έχουν καταγράψει τα προβλήματα υγείας από την ατμοσφαιρική ρύπανση, παραθέτοντας στοιχεία που σχετίζονται για ημερήσια θνησιμότητα. «Υπάρχει σημαντική αύξηση στις «ρυπασμένες» πόλεις», όπως τις χαρακτήρισε, προσθέτοντας ότι υπάρχει απόλυτος συσχετισμός της αερορύπανσης με τα καρδιοαναπνευστικά νοσήματα.
Ο Δρ. Χημικός Παναγιώτης Χριστοδουλάκης, Πρόεδρος του ΠΑΚΟΕ, είπε ότι στη Μαγνησία και ιδιαίτερα στην περιοχή του Βόλου, υπάρχουν δύο βιομηχανίες – «πληγές», που αν άμεσα δεν εφαρμόσουν ένα μοντέλο διαχείρισης των αποβλήτων τους τέτοιο που να ισορροπεί το ανθρωπογενές οικοσύστημα της περιοχής, θα υπάρξει οικονομικός μαρασμός του τριτογενούς τομέα ανάπτυξης και τον ουσιαστικό μαρασμό της υγείας που θεωρείται υπέρτατο αγαθό λειτουργίας μιας ευνομούμενης πολιτείας.
Ακολούθησε συζήτηση και ερωτήσεις από τους αρκετούς παρευρισκόμενους, ενώ όπως προαναφέρθηκε σημειώθηκε ένταση με αφορμή την ομιλία του αντινομάρχη κ. Ντίτορα.
