Σειρά παρατηρήσεων επί του σχεδίου νόμου, που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή
Πλήθος ζητημάτων για το ουσιαστικό Ποινικό Δίκαιο τέμνει για τον Δικηγορικό Σύλλογο Βόλου το νέο σχέδιο νόμου για τον Ποινικό Κώδικα, το οποίο σε αντίθεση με τα ισχύοντα στα άλλα ευρωπαϊκά κράτη καλεί τον δικαστικό και νομικό κόσμο της χώρας να εφαρμόσει το αμερικανικό δίκαιο, ενώ η Ελλάδα έχει μία εντελώς διαφορετική κουλτούρα και παράδοση δικαίου.
Το νέο σχέδιο νόμου, που διχάζει τον δικηγορικό και δικαστικό κόσμο, για τον Δικηγορικό Σύλλογο Βόλου αποτελεί «μία σημαντική παρέμβαση που κινείται άλλοτε προς τη θετική και άλλοτε προς την αρνητική κατεύθυνση», καθώς μία σειρά από διατάξεις εγείρουν έντονο προβληματισμό και πραγματικά βάζουν φωτιά.
Μάλιστα ο Σύλλογος εκτιμά ότι «πρόκειται για τη μεγαλύτερη σε έκταση και στόχους μεταρρύθμιση που επιχειρείται από την 01.01.1951, αφού τουλάχιστον 170 από τα 463 άρθρα του καταργούνται και λιγότερα από 30 καινούργια προστίθενται».
Σημειώνει έτσι εν πολλοίς ότι «ήταν άδικη και καταχρηστική η αξίωση ολοκλήρωσης της διαβούλευσης μέχρι τις 14.04.2019 τη στιγμή που η νομιμοπαρασκευαστική επιτροπή συγκροτήθηκε και εργάστηκε επί του σχεδίου Νόμου από το 2015».
Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις του, το νέο σχέδιο νόμου του Ποινικού Κώδικα εισάγει σειρά καινοτόμων ρυθμίσεων που μεταβάλλουν το τοπίο της ουσιαστικής ποινικής δικαιοσύνης όπως το γνωρίζαμε έως σήμερα.
Τα κρίσιμα σημεία
Σύμφωνα πάντοτε με τις παρατηρήσεις επί του σχεδίου Νόμου του Δικηγορικού Συλλόγου Βόλου που τέθηκαν υπόψη του υπουργείου τα κύρια σημεία του νέου σχεδίου νόμου είναι η εκλογίκευση των επαπειλουμένων στερητικών της ελευθερίας ποινών, η κατάργηση της χωρίς κριτήρια αναστολής των ποινών των πάσης φύσεως πλημμελημάτων, η κατάργηση της δρακόντειας νομοθεσίας του ν. 1608/1950, η αποποινικοποίηση ήσσονος σημασίας αδικημάτων.
Εξάλλου, κρίσιμα κρίνονται τα σημεία του νέου νόμου που κατά το Σύλλογο δημιουργούν προβληματισμούς και χρήζουν βελτίωση είναι μεταξύ άλλων η κατάργηση της αρχηγικής ιδιότητας στο δίκαιο της εγκληματικής οργάνωσης, οι ρυθμίσεις που αφορούν στο δίκαιο της αμέλειας, η κατάργηση των αυτεπαγγέλτων διώξεων σε σειρά περιουσιακών αδικημάτων όπως η κλοπή, η απάτη, η υπεξαίρεση και η απιστία, η δωροδοκία πολιτικών προσώπων, η ποινική αντιμετώπιση κατοχής ή κατασκευής εμπρηστικών μηχανισμών (μολότοφ), η μετάπτωση κακουργηματικής φύσεως διατάξεων.
Στο πλαίσιο αυτό ο Δικηγορικός Σύλλογος Βόλου διατυπώνει τις ιδιαίτερες σκέψεις που έχει επί εννέα διατάξεων που καίνε.
Η διάταξη για τη δωροδοκία πολιτικών αξιωματούχων
Ερωτήματα προκαλεί η διάταξη για τη δωροδοκία πολιτικών αξιωματούχων. Ο Δικηγορικός Σύλλογος Βόλου επισημαίνει μεταξύ άλλων: «Ορθότερο θα ήταν να αντιμετωπιστεί ως κακουργηματικό αδίκημα και η ενεργητική δωροδοκία πολιτικού προσώπου, άλλως φέρεται να επιβραβεύεται αναλογικώς η προσπάθεια κάποιου να αποκτήσει παράνομο όφελος μέσω ενεργητικής δωροδοκίας κρατικού αξιωματούχου».
Η διάταξη επί των εγκλημάτων κατά της δημόσιας τάξης
Οπως αναφέρει ο Σύλλογος: «Εντύπωση προκαλούν και οι προωθούμενες διατάξεις των άρθρων 187 και 187Α που αφορούν στο δίκαιο της εγκληματικής οργάνωσης και της τρομοκρατικής οργάνωσης. Είναι σαφές ότι δεν είναι δυνατή η κατάργηση της αρχηγικής ιδιότητας στη νομοθετική πρόβλεψη».
Η κατάργηση εγκλημάτων της στρατιωτικής υπηρεσίας
Ακόμη, ο Δικηγορικός Σύλλογος Βόλου σημειώνει μεταξύ άλλων ότι «εντύπωση προκαλεί η προωθούμενη άκριτη κατάργηση των διατάξεων που αφορούν στα εγκλήματα που ανάγονται στη στρατιωτική υπηρεσία και στην υποχρέωση για στράτευση.
Είναι σαφές ότι η απειλή ιδίως εξ ανατολών δεν έχει εκλείψει για την Ελλάδα, όπως διαπιστώνεται καθημερινά από πληθώρα παραβιάσεων του εθνικού εναέριου χώρου και προκλήσεις μικρών αλλά σημαντικών επεισοδίων με τη γείτονα Τουρκία. Επομένως, θα πρέπει να διατηρηθούν σε ισχύ και να μην καταργηθούν οι διατάξεις αυτές».
Το άρθρο για τη δωροδοκία δικαστικού λειτουργού
«Το άρθρο 237 ΠΚ προβλέπει τη τιμώρηση των προσώπων που εμπλέκονται σε δωροδοκία δικαστικού λειτουργού. Φρονούμε ότι θα πρέπει η ποινική αντιμετώπιση του δωροδοκηθέντος να εξομοιώνεται με την ποινική αντιμετώπιση του προσώπου που δωροδοκεί ενεργητικά», αναφέρει.
Η διάταξη για την ανθρωποκτονία από αμέλεια
Σύμφωνα πάντοτε με τις παρατηρήσεις, η μεταρρύθμιση του άρθρου 302 ΠΚ (ανθρωποκτονία από αμέλεια) από την οποία απαλείφεται η πρόβλεψη της παραγράφου 2, ο Δικηγορικός Σύλλογος Βόλου εκτιμά ότι είναι εσφαλμένη. «Θα έπρεπε η πρόβλεψη σχετικά με την απαλλαγή ποινής εάν ο υπαίτιος της πράξης είναι πρόσωπο οικείο του θύματος. Επιπροσθέτως, πιστεύουμε ότι ορισμένες υποθέσεις όπως η πολλαπλή ανθρωποκτονία εξ αμελείας θα πρέπει να εξειδικευθούν προς αποφυγή επικίνδυνων νομικών κατασκευών», τονίζει.
Η συκοφαντική δυσφήμηση
Αντίστοιχα τις διατάξεις για τη συκοφαντική δυσφήμηση και τη δυσφήμηση ανώνυμης εταιρείας, σημειώνεται: «Η διάταξη του άρθρου 363 ΠΚ πρέπει κατά τη γνώμη μας να διαμορφωθεί έτσι που να περιέχει και νομικά πρόσωπα διότι με το αδίκημα της συκοφαντικής δυσφημήσεως είναι δυνατό να πληγεί και νομικό πρόσωπο».
Κατοχή και κατασκευή εκρηκτικών υλών
Εσφαλμένη κρίνεται και η προωθούμενη διάταξη του άρθρου 272 ΠΚ, η οποία αναφέρεται στην κατοχή και κατασκευή εκρηκτικών υλών. «Η διάταξη αυτή προξενεί τη μετάπτωση της πράξης από κακούργημα σε πλημμέλημα, βρίσκεται σε πλήρη αναντιστοιχία με το κοινό αίσθημα και προκαλεί τον κίνδυνο της ενίσχυσης συμπεριφορών, οι οποίες συχνά έχουν σε επόμενο στάδιο, δηλαδή αυτό της χρήσης των υλών, τραγικά αποτελέσματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πυρκαγιά που προκλήθηκε από ρίψεις μολότοφ στην τράπεζα Marfin στην Αθήνα», επισημαίνεται.
Ενσταση και για τις αλλαγές για τα προσωπικά δεδομένα
Οσον αφορά στη μεταρρύθμιση των διατάξεων των άρθρων 370 επ. ΠΚ, ο Σύλλογος αναφέρει: «Εχει ως κεντρικό σημείο της την μετάπτωση των κακουργηματικής φύσεως διατάξεων σε πλημμεληματικής φύσεως διατάξεις. Κατά τη γνώμη μας θα πρέπει να διατηρηθεί ο κακουργηματικός χαρακτήρας των αδικηματικών πράξεων που έχουν σχέση με τα προσωπικά δεδομένα των ηλεκτρονικών και τηλεφωνικών επικοινωνιών. Μπορούν να προκαλέσουν τεράστια κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά προβλήματα».
Διάχυτος προβληματισμός
Προβληματισμό προκαλεί η απαίτηση για την κατ’ έγκληση δίωξη αδικημάτων περιουσιακής φύσεως. «Η προωθούμενη διάταξη βρίσκεται σε αναντιστοιχία με το κοινό περί δικαίου αίσθημα, αφού τα περιουσιακά αδικήματα εξομοιώνονται με αδικήματα περί της τιμής, ενώ τα δεύτερα αμβλύνονται με την πάροδο του χρόνου που σηματοδοτεί, αν παρέλθει άπρακτη, την ήσσονος σημασίας προσβολή του αντίστοιχου κοινωνικού αγαθού. Επιπροσθέτως, θα δημιουργηθούν πλείστα όσα προβλήματα δικονομικής φύσεως», τονίζεται.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΡΟΥΓΚΑ
