Για την ακολουθία του εσπερινού της αποκαθηλώσεως της Μεγάλης Παρασκευής
Αγαπητοί μου πατέρες και αδελφοί, παιδιά μου εν Κυρίω αγαπημένα.
Ώρες φορτισμένες με σιωπή και κατάνυξη, μπροστά στο Σταυρό του Χριστού μας, τούτη την πανεπίσημη ημέρα. Στιγμές, που ζυγίζουν αιωνιότητα. Τα μάτια γεμίζουν δάκρυα και η καρδιά προσευχή. Και ο πένθιμος ήχος της καμπάνας, υποβλητικός και μεγαλόπρεπος, θαρρείς αντιφωνεί το συγκλονιστικότερο γεγονός στην ιστορία του κόσμου. «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου ο εν ύδασι την γην κρεμάσας».
Ιδού, σήμερα τελεσιουργείται ενώπιόν μας το αποτρόπαιο έγκλημα του Γολγοθά. Είμαστε παρόντες, και βιώνουμε στο έπακρο το Θείο Δράμα. Βλέπουμε τη Σταυρωμένη αγάπη να πάσχει. Οδύνη άφατη. Απαραμύθητος πόνος. Ήδη σίγησε το σφυροκόπημα στα άχραντα άκρα του Ιησού. Οι σταυρωτές τελείωσαν το ανίερο έργο τους. Ο Πιλάτος αποποιήθηκε την ευθύνη, ο όχλος, ο «δυσσεβής και παράνομος», ικανοποιημένος, αποσύρθηκε. Πάνω στο Σταυρό «ο ωραίος κάλλει παρά πάντας βροτούς», καθημαγμένος. Μόνος Εκείνος, και μπροστά Του, μαζί με την πονεμένη Παναγιά και τον ηγαπημένο μαθητή, εμείς. Θέλουμε να είμαστε δικοί Του, γι αυτό και προστρέξαμε με όλη τη στοργή και τη λατρεία μας κοντά Του.
Θέλουμε να είμαστε δικοί Του, γι’ αυτό και προσηλώνουμε με αφοσίωση στην πονεμένη μορφή Του το βλέμμα μας. Αφουγκραζόμαστε, όμως, βαθειά στην καρδιά μας το σιωπηλό Του παράπονο να μας πληγώνει. «Λαός μου, τι εποίησά σοι και τι μοι ανταπέδωκας»; Αντιλαμβανόμαστε πως δεν διαλέγεται τούτη την ώρα με αυτούς, οι οποίοι Του ανταπέδωσαν «αντί του μάννα χολήν, αντί του ύδατος όξος». Σήμερα νοιώθουμε να απευθύνεται σε μας, κι αυτό μας αναστατώνει. Γιατί και εμείς εύκολα ξεχνάμε τις δωρεές Του, και λησμονούμε τις ευεργεσίες Του. Εκείνος, όντως, μας έχει αφειδώλευτα ελεήσει με τον πλούτο της χρηστότητάς Του, με τα ανεξάντλητα αποθέματα των δωρεών Του, με την κραταιά προστασία Του. Κι όμως εμείς φερόμαστε απέναντί Του με αγνωμοσύνη και προκατάληψη, με κακότητα και κρυψίνοια. Επιδιώκουμε να υποτιμήσουμε τα ανεκτίμητα δώρα Του, και κυρίως να μειώσουμε την ανάγκη της παρουσίας Του στη ζωή μας. Προτιμούμε να εμπιστευόμαστε το μέλλον μας στα επίγεια επιτεύγματά μας, που αποδεικνύονται ανεπαρκή, παρά στη δική Του πρόνοια και αγάπη. Εκτροχιασμένοι από τη μέθη της επιστήμης και την αλαζονεία μας, θέλουμε να παραστήσουμε τους εαυτούς μας αυτόνομες υπάρξεις μέσα στο σημερινό χάος της κοινωνίας μας. Εκείνος μας έδωσε τις αιώνιες και ακατάλυτες αρχές Του, που μπορούν να κάνουν τη γη μας έναν σωστό παράδεισο ανθρωπιάς και καλοσύνης, και εμείς επιδεικτικά τις περιφρονούμε. Ω, η αχαριστία, πληγώνει και πονάει όσο και η προδοσία.
«Τι περισσότερο, άραγε, ζητάτε από Εμένα; -ακούμε να μιλάει στην καρδιά μας ο Εσταυρωμένος, κατά τον χρυσορρήμονα Ιωάννη. Τα πάντα είμαι Εγώ για σας, πατέρας, μάνα και αδελφός και φίλος και νυμφίος. Εγώ έγινα φτωχός για σας, έγινα και επαίτης. Και ρίζα είμαι, και τροφή και ένδυμα και θεμέλιο, και κάθε τι που θέλετε, για να μην έχετε από τίποτε ανάγκη. Και όμως, «αντί του αγαπάν με, σταυρώ με προσηλώνετε».
Όντως, και σήμερα Τον ξανασταυρώνουμε με τη ζωή και τη συμπεριφορά μας, με τις αστοχίες και τα πάθη μας. Τον ξανασταυρώνουμε με την απύθμενη κακία και σκληροκαρδία μας. Επαναλαμβάνουμε καθημερινά το έγκλημα των σταυρωτών του στο πρόσωπο της εικόνας Του, στο πρόσωπο του αδύνατου, που περιφρονούμε, του ξένου που αποστρεφόμαστε, του εμπερίστατου, που τον αντιπαρερχόμαστε, του καταφρονεμένου, που ίσως εκμεταλλευόμαστε για να ικανοποιήσουμε άνομες επιδιώξεις και φιλοδοξίες. Τον ξανασταυρώνουμε, όταν ανεχόμαστε κοινωνικές αδικίες, όταν νομιμοποιούμε φοβερά εγκλήματα, όταν με την ένοχη σιωπή μας συναινούμε να θανατώνονται άσπλαγχνα κάθε χρόνο χιλιάδες αθώων, αγέννητων παιδιών, όταν με τον φανατισμό μας βλέπουμε τον κάθε άλλο ως ξένο και εχθρό.
Και σήμερα ο Χριστός μας ξανασταυρώνεται, από όσους περιφρονούν και καταδιώκουν την εκκλησία Του, όσους χλευάζουν και μάχονται την πίστη σε Κείνον, στερεωμένοι στην πρόσκαιρη δύναμή τους, όσους αποκαθηλώνουν τα σύμβολα και τις εικόνες Του, όσους επιχειρούν να Τον διαγράψουν από τη ζωή μας, να Τον σβήσουν από τις συνειδήσεις μας, να εξαλείψουν το όνομά Του από την παιδεία μας, να αποξενώσουν τους νέους από τις αλήθειες της πίστης μας, από όσους μεθοδεύουν τον θρησκευτικό αποχρωματισμό της πατρίδας μας.
Όμως Εκείνος, πάλιν και πολλάκις Σταυρούμενος, συγχωρεί, μακροθυμεί και μας περιμένει κάθε φορά στην ευχαριστιακή λειτουργία, τη διαθήκη της απροσμέτρητης φιλανθρωπίας Του. Μας προσφέρεται, επιφυλάσσοντάς μας δυνατότητες που δεν υποψιαζόμαστε, προοπτικές ασύλληπτες, υπερβατικές και θείες.
«Σήμερον κρεμάται επί ξύλου». Και ιδού, δέος ιερό συνεπαίρνει ολόκληρη την ύπαρξή μας. Στεκόμαστε με συντριβή μπροστά στον Εσταυρωμένο, με συναίσθηση της αμαρτωλότητάς μας, αλλά και της άπειρης ευσπλαγχνίας Του. Απογοητευμένοι, ίσως, από την ξέφρενη πορεία και τη σκληροκαρδία μας, προδομένοι ενδεχομένως από τα ινδάλματά μας, αλλά αποφασισμένοι να καταφύγουμε στον ωκεανό του ελέους Του.
Αφήνουμε, τούτη την ώρα, να Του μιλήσει περισσότερο η φτωχή μας καρδιά, παρά τα χείλη μας.
Σταυρώθηκες, Κύριε, για μας, μας «εξηγόρασας εκ της κατάρας του νόμου». Άρα, Σου ανήκουμε. Είσαι ο Κύριός μας, η απαντοχή μας, η αγάπη μας, η χαρά μας, η ελπίδα μας. Δεν παύεις να μας αγαπάς, ακόμα κι όταν Σε προδίδουμε. Δεν αποκάμνεις να περιμένεις την μεταστροφή μας, παρά το ότι καθημερινά Σε ξανασταυρώνουμε ανεπίγνωστα, με τις μικρότητες και τα πάθη μας, με τις επιπολαιότητες και την ασυνέπειά μας. Εσύ συνεχίζεις να μας συγχωρείς, να μας καλύπτεις με την ανεξικακία και την αγάπη Σου, να μας αγκαλιάζεις προστατευτικά με τα απλωμένα στο Σταυρό άχραντα χέρια Σου. Όλα τα κύτταρα της ύπαρξής μας είναι διαποτισμένα από τη δική Σου αγάπη. «Σοι μόνω ημαρτάνομεν, αλλά και σοι μόνω λατρεύομεν». Αν έχουμε ένα στήριγμα να ξαποστάσουμε, είσαι Εσύ. Αν υπάρχει κάποιος να μας εμψυχώνει στις τρικυμίες του βίου μας, είσαι Εσύ. Αν είναι κάποιος πάντα παρών στον πόνο και τη θλίψη μας, έτοιμος να ενσταλάξει ιάματα στις όποιες πληγές μας, είσαι Εσύ. Καμμιά παρηγοριά δεν υπάρχει μακρυά Σου, γιατί μονάχα Εσύ έχεις τη μυστική δύναμη να γαληνεύεις, να γιατρεύεις, να χαροποιείς. Μονάχα Εσύ αναιρείς τον κόσμο της φθοράς, μεταστοιχειώνοντάς τον σε κόσμο της αφθαρσίας, έτσι ώστε τον θάνατο να διαδέχεται η ζωή, την προσωρινότητα η αθανασία, τον Γολγοθά η Ανάσταση. Εσύ φέρνεις «δια του Σταυρού χαρά εν όλω τω κόσμω».
Αξίωσέ μας, Κύριε, να βιώσουμε αυτή την θεία εμπειρία. Αξίωσέ μας, να συσταυρωθούμε, να συμπορευθούμε στο δικό Σου δρόμο, της αυταπάρνησης και της θυσίας, για να Σε ακολουθήσουμε και στη δόξα και τη χαρά της Ανάστασης. Αξίωσέ μας να ζήσουμε και το αιώνιο Πάσχα, στη μακαριότητα και ατελεύτητη ευφροσύνη της ουράνιας βασιλείας Σου. Ιδού, Σου προσφέρουμε τα μύρα της λατρείας μας, τα δάκρυα της συντριβής μας, τον ύμνο της τετρωμένης από την αγάπη Σου καρδιάς μας. «Προσκυνούμεν Σου τα πάθη Χριστέ, δείξον ημίν και την ένδοξόν Σου Ανάστασιν»!
Μετά πολλής πατρικής αγάπης,
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΣ ΙΓΝΑΤΙΟΣ
