Όλο και συχνότερα την τελευταία 10ετία βλέπουμε να εγκαθίστανται και στην περιοχή μας, όπως σ΄ όλες τις μεγάλες πόλεις, γνωστές αλυσίδες πολυκαταστημάτων, η λειτουργία των οποίων «συμπιέζει» τα μικρά καταστήματα και αγνοεί πολλές φορές τους τοπικούς παραγωγούς, μεταφέροντας στα «τοπικά» ράφια ξένα τυποποιημένα προϊόντα. Η χορήγηση άδειας ίδρυσης καταστήματος ακολουθεί συγκεκριμένες διαδικασίες που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία. Για τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, όπως είναι τα καταστήματα τροφίμων, οι άδειες χορηγούνται από τους οικείους Δήμους, εκτός αν ο στεγασμένος χώρος τους υπερβαίνει τα 1500 τετραγωνικά, οπότε απαιτείται σχετική γνωμοδότηση του Νομαρχιακού Συμβουλίου.
Η πρόσφατη συζήτηση-απόφαση στο Νομαρχιακό Συμβούλιο αφορούσε το αίτημα γνωστού πολυκαταστήματος, που ήδη λειτουργεί στο Βόλο νόμιμα εδώ και μερικά χρόνια, για επέκταση των εγκαταστάσεων του κατά 200 τετραγωνικά, προκειμένου να αυξήσει τους αποθηκευτικούς χώρους του καταστήματος.
Επειδή η περίπτωση κάλυπτε τις τυπικές προϋποθέσεις επέκτασης του καταστήματος από άποψη χρήσεων γης, χώρων στάθμευσης κ.λ.π., η νέα Νομαρχιακή Αρχή είχε στη διάθεσή της τρεις(3) επιλογές: α) ν’ απορρίψει το αίτημα με το αιτιολογικό ότι το συγκεκριμένο κατάστημα αποφεύγει μέχρι σήμερα τη διάθεση τοπικών προϊόντων, β) ν’ αφήσει να παρέλθει άπρακτη η προθεσμία που θα σήμαινε σιωπηρή θετική γνωμοδότηση, γ) να δώσει, μετά από διαπραγμάτευση, την έγκριση της με την προϋπόθεση ότι η εταιρία θα δεσμευόταν να τοποθετήσει στα ράφια της τοπικά προϊόντα. Να σημειωθεί επίσης ότι το αίτημα εκκρεμούσε ήδη από τις αρχές Δεκεμβρίου του 2006. Ο χρόνος που είχαμε στη διάθεσή μας ήταν ελάχιστος, αφού έληγε η προθεσμία εισαγωγής του θέματος για γνωμοδότηση στο Ν.Σ. Συνεκτιμώντας όλες τις παραμέτρους η Νομαρχιακή Αρχή απέρριψε τις δυο πρώτες εκδοχές, δηλαδή τη νομικά αναιτιολόγητη άρνηση και την άπρακτη προθεσμία εισαγωγής του θέματος στο Ν. Σ. για γνωμοδότηση, που θα σήμαινε θετική στάση.
Το επιχείρημα ότι η συγκεκριμένη αλυσίδα δεν διέθετε, μέχρι σήμερα, τοπικά προϊόντα, είναι ένα καθαρά πολιτικό επιχείρημα, γι’ αυτό μια απλή προσφυγή στο άρθρο 18, εναντίον της απόφασης, θα δικαίωνε την εταιρία η οποία και θα έπαιρνε δικαιωματικά την άδεια επέκτασης των χώρων του πολυκαταστήματός της.
Επιλέξαμε λοιπόν την 3η εκδοχή της διαπραγμάτευσης για να πετύχουμε γραπτή συμφωνία για την τοποθέτηση τοπικών προϊόντων (γάλα ΕΒΟΛ και μήλα Ζαγοράς). Έτσι δόθηκε θετική γνώμη για την επέκταση του καταστήματος. Η συμφωνία όμως θα κριθεί στο μέλλον, όπως και η αξιοπιστία της εταιρίας, όχι τόσο από τη Νομαρχία η οποία δεν μπορεί να ανακαλέσει την άδεια ή την επέκταση, αλλά κυρίως θα κριθεί από τους ίδιους τους καταναλωτές συμπολίτες μας. Ένα ισχυρό καταναλωτικό κίνημα στην περιοχή είναι η εγγύηση μιας τέτοιου είδους διαπραγμάτευσης και μιας παρόμοιας συμφωνίας, γιατί το ενδεχόμενο ενός καθολικού «μποϋκοτάζ» των καταναλωτών θα ήταν που θα επέβαλε όχι μόνο τη εισαγωγή των τοπικών προϊόντων στα «τοπικά ράφια», αλλά θα υποχρέωνε, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, τις πολυεθνικές να εγκαταλείψουν άρον-άρον την περιοχή.
Γιατί λοιπόν η πολυεθνική εταιρία δέχθηκε μετά από πιέσεις της Νομαρχιακής Αρχής να διαπραγματευθεί επί μακρόν και να υπογράψει τελικά σύμφωνο συνεργασίας για την τοποθέτηση, κατ’ αρχήν δύο προϊόντων, αφού θα μπορούσε να αποκτήσει την άδεια χωρίς την έγκριση του Νομαρχιακού Συμβουλίου;
Γιατί σε κάθε περίπτωση επιθυμούσε να βγει κερδισμένη απ’ αυτή τη διαδικασία. Η διαπραγμάτευση και η τελική θετική στάση της, περιορισμένη έστω σε μερικά προϊόντα, θα δημιουργούσε ένα θετικό κοινωνικό προφίλ για την εταιρία.
Η αρνητική στάση της αντιπολίτευσης της έδωσε ακόμη περισσότερα οφέλη, αφού έτσι «εξασφάλισε» επί ημέρες δωρεάν διαφήμιση από την προβολή των συζητήσεων και των αντιπαραθέσεων από τα τοπικά μέσα ενημέρωσης, έχοντας έτσι τη δυνατότητα να προβάλλει το κοινωνικό της προφίλ με τη συμφωνία που υπέγραψε.
Άρα είχε «μ’ ένα σμπάρο δύο τρυγόνια»: επαρκή προβολή στην τοπική κοινωνία (τζάμπα διαφήμιση) και θετικό κοινωνικό προφίλ από τη συμφωνία που παραχώρησε.
Παράλληλα η στάση της αντιπολίτευσης βοηθάει στο να θυμίζει στην εταιρία ότι το ενδεχόμενο μη τήρηση της συμφωνίας θα σημάνει καθολική αρνητική στάση ολόκληρης της τοπικής κοινωνίας, ως καταναλωτικό κίνημα, που θα είναι σε βάρος των συμφερόντων του πολυκαταστήματος.
Να γιατί η στάση της πλειοψηφίας στο Νομαρχιακό Συμβούλιο ήταν σωστή, γιατί εξέφραζε και τη μειοψηφία. Να γιατί η στάση της αντιπολίτευσης ήταν σωστή, γιατί και βοηθούσε την πλειοψηφία στη διαπραγμάτευση και κυρίως πίεζε για την τήρηση της συμφωνίας μετά την απόφαση. Γι’ αυτό οι ψύχραιμες φωνές της αντιπολίτευσης (κ. Ι. Πρίντζος) έλεγαν εκείνο το βράδυ ότι εμείς σας βοηθάμε με τη στάση μας.
Να, λοιπόν, γιατί η διαχείριση του θέματος από τη νέα Νομαρχιακή Αρχή ήταν η ενδεδειγμένη.
Τα πολυκαταστήματα η στάση της αντιπολίτευσης στη ΝΑΜ και το καταναλωτικό κίνημα
