Στην ομιλία του στη συζήτηση του σχεδίου Νόμου του υπουργείου παιδείας για ίδρυση του νέου Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ο βουλευτής Μαγνησίας του ΣΥΡΙΖΑ, Μάκης Μπαλλής επεσήμανε:
“Είναι πολλά και είναι σημαντικά τα όσα προβλέπονται στο παρόν νομοσχέδιο. Επιτρέψτε μου όμως να ξεχωρίσω και να αναφερθώ μόνο σε όσα περιλαμβάνονται για το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Το νέο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, όπως αυτό θα προχωρήσει στο μέλλον, ακόμη πιο φρέσκο, ακόμη πιο δυνατό, περισσότερο ολοκληρωμένο μετά τις συνέργειες που θα προκύψουν.
Δεν το κάνω επειδή είμαι από το Βόλο. Το κάνω επειδή πιστεύω ότι το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, από την ίδρυσή του ακόμη, αποτελεί, μπορεί να αποτελέσει ένα υπόδειγμα για τον τρόπο οργάνωσης και ανάπτυξης της Γ΄/θμιας εκπαίδευσης.
Είχα την τύχη, λόγω επαγγέλματος, να παρακολουθήσω από την πρώτη μέρα την πορεία του. Πριν 34 χρόνια. Θα τολμούσα να πω, πριν ακόμη την ίδρυσή του. Από τη μήτρα, από όπου ξεπήδησε. Από τότε, που μέσα από τις φωτισμένες εκδηλώσεις και διαλέξεις αναγνωρισμένων επιστημόνων στο Ελεύθερο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο του τότε Δήμου Βόλου, έμπαινε το σπέρμα για ένα Πανεπιστήμιο που ξέφευγε από τη συνηθισμένη νόρμα των Πανεπιστημίων μας. Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. «Το πιο καινοτόμο Πανεπιστήμιο στην Ελλάδα» το χαρακτήρισε η εισηγήτριά μας, στην εισηγητική ομιλία της στη συνεδρίαση της Επιτροπής της Βουλής.
Ήταν καινοτόμο, στον τρόπο που δημιουργήθηκε και διαχύθηκε στον τοπικό πολεοδομικό και κοινωνικό ιστό. Με μια διαφορετική λογική από τα πανεπιστημιακά campus. Απλώθηκε σε όλη την πόλη. Διέσωσε και ανέδειξε ιστορικά κτίρια, δεμένα με την τοπική ιστορία, πολιτική, κοινωνική, βιομηχανική, στεγάζοντας σχολές και τμήματα, παράγοντας την καινοτόμο πανεπιστημιακή γνώση.
Ανοίχθηκε σε νέους τομείς. Εμπλούτισε, με τον δικό του τρόπο την επιστήμη και τις κατευθύνσεις της χωροταξίας, των μηχανικών δικτύων, των ευφυών συστημάτων, της καινοτομίας, του περιβάλλοντος, αλλά και της Ιατρικής, της Γεωπονίας, των Ανθρωπιστικών Σπουδών.
Σήμερα, ώριμο πλέον, είναι έτοιμο να γυρίσει σελίδα. Να περάσει στην επόμενη εποχή του. Να μεγαλώσει, να ωφεληθεί από την εμπειρία τη δική του, αλλά και των ΤΕΙ, να ανοιχτεί σε νέα πεδία, να αντιμετωπίσει τις προσκλήσεις του μέλλοντος. Να ετοιμάσει, αυτό το Πανεπιστήμιο περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο, τους νέους ανθρώπους, τους νέους φοιτητές του, για τις προκλήσεις της 4ης βιομηχανικής επανάστασης.
Με ίδρυση νέων τμημάτων, δηλαδή νέων επιστημονικών περιοχών. Με συνέργειες και με προσέλκυση νέων ερευνητικών φορέων. Να γίνει, το Πανεπιστήμιο της Περιφέρειας που θα ανταγωνιστεί τα Πανεπιστήμια του κέντρου σε κύρους και σε περιεχόμενο σπουδών.
Να συνδεθεί ακόμη περισσότερο με την τοπική κοινωνία.
Μιλώντας για τις συνέργειες του ΠΘ, τη σύνδεσή του με την πόλη και την αναπτυξιακή του παρέμβαση για την περιοχή, να αναφέρω κάποια παραδείγματα.
Εκτός από την ιδρυτική του φιλοσοφία για την διάχυση στην πόλη και την αξιοποίηση σημαντικών κτιριακών συγκροτημάτων που ξαναπήραν ζωή, πρόσφατα, για να μείνω στα πρόσφατα, το ΠΘ σε συνεργασία με το Λιμάνι του Βόλου ετοιμάζει μελέτη όχι μόνο για την πληρέστερη αξιοποίηση των χώρων του λιμανιού, αλλά για τη σύνδεσή του με σύστημα συνδυασμένων μεταφορών και την ανάδειξη του λιμανιού σε βασικό διαμετακομιστικό κόμβο.
Πριν λίγες βδομάδες, το ΠΘ υπέγραψε προγραμματική σύμβαση με το υπουργείο Εργασίας και στο αμέσως προσεχές διάστημα θα παρουσιάσει μία ολοκληρωμένη μελέτη για την αξιοποίηση μίας μεγάλης και εγκαταλειμμένης έκτασης στην καρδιά της Νέας Ιωνίας, εκεί όπου παλιά βρισκόταν το εργοστάσιο της Βαμβακουργίας. Μελέτη πολεοδόμησης με ανάπτυξη χρήσεων για την εκπαίδευση, για την αναψυχή, τον πολιτισμό. Μία έρημη έκταση μετατρέπεται με τη βοήθεια του ΠΘ σε αναπτυξιακό πόρο για την προσφυγούπολη της Νέας Ιωνίας.
Ας κρατήσουμε τη μεγάλη εικόνα, αυτού του νέου Πανεπιστημίου.
Ας μην αδικήσουμε τη θέση που δικαιούται αυτό το καινοτόμο Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, στο νέο πανεπιστημιακό χάρτη της χώρας, προτάσσοντας τις διεκδικήσεις για τη χωροταξική κατανομή των Σχολών και των τμημάτων του.
Το τελευταίο διάστημα, αφού βγήκε το αποτέλεσμα της διαβούλευσης και η πρόταση για τη νέα δομή του ΠΘ, παρακολουθώ έναν αγώνα δρόμου μεταξύ τοπικών παραγόντων και φορέων, για την ίδρυση και ένταξη σε διαφορετική πόλη κάθε φορά, νέων σχολών, τμημάτων, Ινστιτούτων κλπ.
Εγώ λέω: Ας δώσουμε χρόνο στο νέο ΠΘ να δείξει τι μπορεί να κάνει. Ας εμπιστευτούμε την κρίση των συγκλητικών και πρυτανικών αρχών για το πώς πρέπει να είναι αυτή η νέα αρχιτεκτονική. Δεν μπορεί, κάτι παραπάνω θα ξέρουν αυτοί για το πώς δομείται, πώς ενισχύεται, πώς λειτουργεί καλύτερα ένα Πανεπιστήμιο.
Η αλήθεια είναι ότι τέτοιου είδους παρεμβάσεις και διεκδικήσεις από τοπικούς παράγοντες, εκπροσώπους της Αυτοδιοίκησης, πολιτευτές, υποψήφιους και άλλους, εκδηλώνονται τελευταία στο Βόλο ακόμη και για τη δομή που πρέπει να έχουν οι Ένοπλες Δυνάμεις, τη διάταξη των στρατιωτικών μονάδων που είναι επιφορτισμένες με την Άμυνα της χώρας, λες και αυτό δεν είναι αποκλειστικής αρμοδιότητας των Αρχηγών των τριών κλάδων και του Συμβουλίου Αρχηγών των Επιτελείων.
Είναι κατανοητές οι πιέσεις των τοπικών κοινωνιών και των εκπροσώπων. Όμως ας δώσουμε τον απαραίτητο χρόνο. Η προτεινόμενη αρχιτεκτονική είναι αλάνθαστη; Ενδεχομένως όχι. Να μπορεί να γίνει καλύτερη. Ας αντλήσουμε όμως την εμπειρία από τον χρόνο και είμαι βέβαιος ότι η πρόθεση υπάρχει για να βελτιώσουμε ό,τι αποδειχθεί ελλιπές ή ανεπαρκές.
Οκτώ σχολές, οι τρεις νέες, πάνω από 30 τμήματα, καμιά δεκαριά Ινστιτούτα, καινοτόμα στο σύνολό τους, Κέντρα Σπουδών, Προγράμματα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, νέοι καθηγητές και φοιτητές, δεν μπορούν να μπουν, τουλάχιστον εγώ δεν μπορώ να τα βάλω, στο ζύγι της οικονομικής και μόνο απόδοσης του φοιτητικού πληθυσμού σε κάθε πόλη.
Η αξία του Πανεπιστημίου, κάθε Πανεπιστημίου, για την πόλη που το φιλοξενεί, δεν είναι στην πρόσκαιρη κατανάλωση, αλλά στην υπεραξία που δημιουργείται. Στο αποτύπωμα του Πανεπιστημίου στον πολιτισμό, τη γνώση, την εξωστρέφεια, τη διεθνή αναγνώριση που αποκτά η πόλη μέσα από τη δουλειά του Πανεπιστημίου.
Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας δικαιωματικά διεκδικεί, και εκτιμώ ότι καταλαμβάνει, μια δυναμική θέση στο νέο πανεπιστημιακό χάρτη της χώρας.
Τον χάρτη που διαμορφώνει η πρωτοβουλία του Υπουργείου Παιδείας για την αναδιάταξη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μέσα από τις συνενώσεις, τις συνέργειες Πανεπιστημίων και ΤΕΙ, με το τέλος του διαχωρισμού με τις εφαρμοσμένες, όπως λέγονται, επιστήμες.
Για να επανέλθω, τελειώνοντας, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας:
Με τη νέα του αρχιτεκτονική, διασφαλίζει την παροχή γνώσης επιπέδου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, την παραγωγή έρευνας σε ένα μεγαλύτερο εύρος γνωστικών αντικειμένων, αποκτώντας έτσι μεγαλύτερο ρόλο, όχι μόνο στην παραγωγή γνώσης, αλλά στη δημιουργία των προϋποθέσεων για να αποκτήσει η χώρα –πολύ περισσότερο η περιοχή της Θεσσαλίας– μια νέα αναπτυξιακή δυναμική.
