Σε δέκα μέρες ανοίγουν και στο Νεοχώρι – Η μπάρα ανεβαίνει για να αποκαλύψει προβλήματα και σηματοδοτεί νέο «Γολγοθά» των επαγγελματιών
Στις αρχές του 2016 κατέβαιναν οι μπάρες στα λατομεία Νεοχωρίου, Καλαμακίου και Συκής, καταδικάζοντας στην ανεργία περί τους 150 λατόμους στο Δήμο Νοτίου Πηλίου. Ο Δήμος έκλεινε τα λατομεία σε μια προσπάθεια να αδειοδοτηθούν με βάση το Νόμο και στη συνέχεια να δουλέψουν όχι από τα σωματεία που είχαν συσταθεί με λατόμους που ακολουθούσαν το επάγγελμα από πάππου προς πάππου, αλλά από συνεταιρισμούς που θα έχουν την πλήρη ευθύνη λειτουργίας τους. Τότε τους είχαν πει ότι έως τέλος του χρόνου θα μπορούσαν να επιστρέψουν στο μεροκάματο. Χρειάστηκε να περάσουν όμως τρία χρόνια σχεδόν, πριν οι λατόμοι ξεκινήσουν σταδιακά να επιστρέφουν στο μεροκάματο στα λατομεία απ’ όπου εξαρτάται ο βιοπορισμός τους…
Ρεπορτάζ: ΕΛΕΝΗ ΧΑΝΟΥ
Από την εβδομάδα που ξεκινά αναμένεται να αρχίσει η εγκατάσταση των λατόμων στο Καλαμάκι. Τα λατομεία του Καλαμακίου θα είναι τα πρώτα στα οποία θα ανέβουν οι μπάρες για την επιστροφή των λατόμων μετά από τρία χρόνια στη δουλειά τους. Εχουν ολοκληρωθεί όλες οι γραφειοκρατικές διαδικασίες και οι επαγγελματίες ετοιμάζονται να μπουν μέσα.
Σύμφωνα όμως με τον νομικό σύμβουλο του Δήμου Νοτίου Πηλίου, Βαγγέλη Ζαχαρόπουλο, ζήτημα ημερών είναι και το άνοιγμα των λατομείων στο Νεοχώρι. «Τελικά, μετά από έναν επίπονο και δύσκολο αγώνα, εγκρίθηκε η μελέτη ΑΕΠΟ για τα λατομεία του Νεοχωρίου. Μετά και από την έγκριση των όρων της απευθείας ανάθεσης εκμετάλλευσης με το συνεταιρισμό λατόμων από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας, αφού είχε προηγηθεί ειδική ρύθμιση στο Νόμο για τα δημοτικά λατομεία, μετά από παρέμβαση της δημοτικής αρχής, οι λατόμοι είναι έτοιμοι, υπογράφοντας και τη σχετική σύμβαση, που είναι έτοιμη, να εργαστούν τουλάχιστον για τα επόμενα 10 έτη, όση και η διάρκεια της μελέτης αυτής με δικαίωμα παράτασης για ακόμη 40 έτη. Σε καθεστώς νομιμότητας θα μπορούν να παράξουν το σπάνιο αυτό σχιστολιθικό υλικό. Συγχαρητήρια στους ίδιους τους λατόμους και σε όσους συνέβαλαν σε αυτό», ανέφερε ο κ. Ζαχαρόπουλος.
Σε εκκρεμότητα ωστόσο παραμένουν τα λατομεία στη Συκή. Για την περίπτωση της αδειοδότησης των λατομείων της Συκής έχει συνταχθεί και υποβληθεί μελέτη και οι λατόμοι περιμένουν…
Από το μηδέν
Η επιστροφή των λατόμων στην εργασία τους μπορεί να σηματοδοτεί το τέλος της ανεργίας, τα πράγματα όμως δεν είναι εύκολα. Θα είναι σαν να ξεκινούν από το μηδέν.
«Τα λατομεία είναι κλειστά για τρία σχεδόν χρόνια. Το πρώτο πρόβλημα με το οποίο θα βρεθούμε αντιμέτωποι θα είναι η έλλειψη χρημάτων για να ξεκινήσουμε βασικές εργασίες. Για παράδειγμα τα μηχανήματά μας είναι εγκαταλελειμμένα και με διάφορες βλάβες εξαιτίας της ακινησίας. Θα πρέπει να βρούμε χρήματα για να τα επισκευάσουμε. Υπάρχουν εργασίες που δεν γίνονται χειρονακτικά χωρίς τα απαραίτητα μηχανήματα», περιγράφει ο πρόεδρος του συνεταιρισμού λατόμων στο Καλαμάκι, Ν. Ντόλιας.
«Θα μας πάρει πολύ καιρό να μπούμε σε μια σειρά. Ηδη τα έξοδα από τη σύσταση των συνεταιρισμών τρέχουν κι εμείς είμαστε χωρίς χρήματα, ενώ η ορθολογική μετάλλευση εμπεριέχει τεράστιο κόστος που αν το «σηκώναμε» με δυσκολία πριν κλείσουμε τα λατομεία πλέον θα είναι σχεδόν ακατόρθωτο. Για εμάς ξεκινά τώρα νέος «Γολγοθάς»», συνεχίζει ο κ. Ντόλιας.
Εχασαν την πελατεία τους
Η εγκατάλειψη των λατομείων και των μηχανημάτων δεν είναι η μοναδική πρόκληση.
«Πρέπει να στήσουμε ξανά από την αρχή τα λατομεία για να μπορέσουμε να δουλέψουμε σε πρώτο επίπεδο, αλλά και πάλι το σημαντικότερο πρόβλημα είναι ότι έχουμε χάσει το πελατολόγιό μας. Η πλάκα Πηλίου ήταν ανάρπαστη στις αγορές. Πλέον η Καβάλα έχει πάρει την πελατεία μας από τη Βόρεια Ελλάδα και εμείς θα πρέπει να ξεκινήσουμε με κάποια νησιά στις Κυκλάδες. Θα πρέπει να ξεκινήσουμε να ψάχνουμε πελάτες από την αρχή και αυτό σημαίνει πτώση τιμών. Όταν βγαίνεις στην αγορά στο παρακαλετό δεν μπορείς να πετύχεις καλή τιμή», επισημαίνει εξάλλου ο γραμματέας του συνεταιρισμού λατόμων στο Καλαμάκι, Ν. Πρέκας.
«Βρισκόμαστε καταμεσής στο πέλαγος με μια βαρκούλα», λέει ο ίδιο ευελπιστώντας πάντως έστω και μετά από τρία χρόνια να γίνει επιτέλους η αρχή.
Μεγάλες οι υποχρεώσεις
Από την πλευρά του ο δημοτικός σύμβουλος και λατόμος ο ίδιος Γιάννης Ευαγγελάκης «φωτίζει» μία ακόμη δυσκολία της νέας… εποχής στα λατομεία. «Βάσει των συμβάσεων θα πρέπει να προχωρήσουμε σε μελέτες, έργα, αποκαταστάσεις, όλα χρονοβόρα και πάνω απ’ όλα κοστοβόρα. Είμαστε τρία χρόνια άνεργοι και με μηδέν στοκ για να κάνουμε την αρχή», περιγράφει.
Θα μείνουν ελάχιστοι
Η επιβίωση ενός επαγγέλματος που κάποτε άνθιζε στο Νότιο Πήλιο και πήγαινε από πάππου προς πάππου είναι επίσης αμφίβολη. Όπως εξηγεί ο κ. Πρέκας ήδη υπάρχουν «διαρροές». «Πολλοί λατόμοι δεν θα επιστρέψουν. Θα μείνουμε ελάχιστοι», λέει εξηγώντας ότι τα πάντα πρέπει να στηθούν από την αρχή, χωρίς κεφάλαιο και με τις υποχρεώσεις να τρέχουν. «Θα πρέπει να στήσουμε τα λατομεία, να συντηρήσουμε και να επισκευάσουμε μηχανήματα, να πληρώσουμε μελέτες και έργα που υποχρεωνόμαστε βάσει του Νόμου και να καλύψουμε τα έξοδα του συνεταιρισμού που τρέχουν. Κι όλα αυτά με τρία χρόνια ανεργίας στην πλάτη», λέει.
Από το 2014 σε περιπέτειες
Η διαδικασία για τη λειτουργία των λατομείων σε νέα βάση είχε ξεκινήσει από το 2014, οπότε και λατόμοι και Δήμος βρέθηκαν σε τροχιά σύγκρουσης.
Ο Δήμος επικαλούταν τη νομιμότητα, οι λατόμοι υποστήριζαν ότι η δημοτική αρχή θέλει να απεμπλακεί από την ευθύνη λειτουργίας των λατομείων και ζητά από τους επαγγελματίες να αναλάβουν εκείνοι την ευθύνη, συστήνοντας συνεταιρισμό.
Για τους λατόμους που εξασκούν το επάγγελμα στην περιοχή από πάππου προς πάππου, σύσταση συνεταιρισμού δεν είναι απλώς μια χρονοβόρα, αλλά και μια πολυέξοδη διαδικασία, που επιπλέον θα τους επιβαρύνει με καθημερινές δαπάνες αλλά και σε φορολογικό επίπεδο.
Είχαν μάλιστα εκφράσει την αγωνία ότι όπου συστήθηκε συνεταιρισμός, έκλεισε και οι λατόμοι βγήκαν στην ανεργία.
Αυτή την περίοδο οι λατόμοι του Νοτίου Πηλίου, έχουν τρία χρόνια ανεργίας στην πλάτη τους και ετοιμάζονται να κάνουν μία νέα αρχή από το μηδέν. Στόχος να κερδίσουν το μεροκάματο, να συνεχιστεί η παράδοση και να μην χαθεί από την αγορά ένα από τα καλύτερα υλικά της Ελλάδας, η ξακουστή πλάκα Πηλίου.
