Επίλεκτα μέλη του μυθικού βασιλείου της Ιωλκού ήταν οι επτά νεκροί (4 ενήλικοι και 3 παιδιά) του θολωτού μυκηναϊκού τάφου που βρέθηκε το 2004 στη θέση Καζανάκι Ο τάφος ήταν ασύλητος και ανακαλύφθηκε ουσιαστικά από ένα σκαπτικό μηχάνημα το οποίο παρέσυρε το «κλειδί» στην κορυφή του θόλου.
Μέσα βρέθηκαν 35 ακέραια αγγεία και χίλιες χάντρες από χρυσό και υαλόμαζα. Δείγμα χρυσού εστάλη στα εξειδικευμένα εργαστήρια του Μουσείου του Λούβρου στο Παρίσι για να διαπιστωθεί αν σχετίζεται με τον χρυσό της Κολχίδας κι επομένως με την Αργοναυτική Εκστρατεία. Απάντηση δεν έχει δοθεί ακόμη στην ΙΓ Εφορεία Αρχαιοτήτων και την ανασκαφέα του μνημείου Βασιλική Αδρύμη, που συνεχίζει τη μελέτη των ευρημάτων.
Κατολισθήσεις
Ο τάφος αποτελείται από κυκλικό θάλαμο (διαμέτρου 6,70 και ύψους 6,40 μ.) και δρόμο 8 μ. Από την αρχή είχε αποφασιστεί η διατήρηση και προστασία του, αλλά τον περασμένο Οκτώβριο οι πλημμύρες προκάλεσαν σοβαρές ζημιές και κατολισθήσεις στο μέτωπο του μνημείου.
Επίσης μετατοπίστηκε μια τεράστια λίθινη πλάκα της εισόδου του τάφου. Ελήφθησαν προσωρινά μέτρα στερέωσης για να μην καταρρεύσει ολοσχερώς και προχθές δύο υπηρεσίες του ΥΠΠΟ (ΔΑΑΜ και ΔΙΠΚΑ), που είχαν διενεργήσει και αυτοψία, εισηγήθηκαν στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο την έγκριση μιας προμελέτης του ΥΠΕΧΩΔΕ για την κατασκευή μεταλλικής γέφυρας για τη διέλευση των οχημάτων πάνω από τον τάφο και ενός δίριχτου στεγάστρου για την προστασία του. Η έφορος κ. Αδρύμη ανέφερε ότι δέχεται πολλές πιέσεις για την ολοκλήρωση του δρόμου και ζήτησε να επισπευσθούν οι διαδικασίες, ενώ το Συμβούλιο περιέλαβε στην απόφασή του να υποχρεωθεί το ΥΠΕΧΩΔΕ να λάβει μέτρα και για τη στερέωση του μνημείου.
Στην περιοχή εκτιμάται ότι θα πρέπει να υπήρχε οργανωμένο αρχαίο νεκροταφείο γιατί ανακαλύφθηκαν βόρεια και ανατολικά του θολωτού τάφου κι άλλοι 5 τάφοι, ενώ το 1963 είχε ανασκαφεί συστάδα κιβωτιόσχημων τάφων γεωμετρικής εποχής.
Ντόπιοι θυμούνται πως πάνω από τον θολωτό τάφο σχηματιζόταν μικρό λοφάκι, όπως συνήθως συμβαίνει σε τέτοιου είδους μυκηναϊκά ταφικά μνημεία. Από την έρευνα προέκυψε ότι η θύρα του τάφου έφερε ανέπαφη τη λίθινη φραγή της.
Πάνω από τη θύρα σχηματίζεται ανακουφιστικό τρίγωνο επενδεδυμένο από κάτω με συμπαγή πλάκα. Σε μια λίθινη δοκό της εισόδου υπάρχουν χαραγμένα 7 σύμβολα Γραμμικής Β (4 μεγάλα και 3 μικρά), δηλωτικά του αριθμού των ταφέντων νεκρών. Διαπιστώθηκε ότι έχουν ενταφιαστεί 4 ενήλικοι και 3 παιδιά.
Από την κεραμική και τις ραδιοχρονολογήσεις του «Δημόκριτου» προκύπτει ότι ο τάφος χρησιμοποιήθηκε από το τέλος του 15ου αι. π.Χ. μέχρι το τέλος του 14ου αι. π.Χ. Την περίοδο αυτή κτίζονταν τα πρώτα ανακτορικά συγκροτήματα γύρω από το μυχό του Παγασητικού κόλπου στα Παλιά και στο Διμήνι, με τα οποία συνδέονται όλοι οι μεγάλοι θολωτοί τάφοι που έχουν βρεθεί στην περιοχή.
Ετσι, η κ. Αδρύμη εκτιμά πως «αν και ο θολωτός τάφος στο Καζανάκι δεν μπορεί να αποδοθεί με βεβαιότητα σε κανέναν από τους αρχαίους οικισμούς της περιοχής, καθώς απέχει περισσότερο από 2,5 χλμ. από τα Παλιά και πολύ περισσότερο από το Διμήνι και τα Πευκάκια», θεωρείται όμως βέβαιο ότι «ανήκε κι αυτός στο μυθικό βασίλειο της Ιωλκού και οι νεκροί του αποτελούσαν εκλεκτά μέλη της κοινωνίας της Ιωλκού, όπως δείχνουν μερικά από τα κτερίσματα που συνόδευαν τους νεκρούς».
