Ως μια μεγάλη θεσμική τομή αναβάθμισης του ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, χαρακτηρίζει η Νομαρχιακή Επιτροπή Μαγνησίας του ΣΥΡΙΖΑ το νομοσχέδιο «Κλεισθένη 1» που ψηφίστηκε πρόσφατα από την Βουλή.
Αναλυτικά, σε ανακοίνωση της Ν.Ε. αναφέρονται τα εξής:
“Χαιρετίζουμε την υπερψήφιση από την Βουλή του νομοσχέδιου που είναι γνωστό με το όνομα «Κλεισθένης 1».
Πρόκειται για μια μεγάλη θεσμική τομή αναβάθμισης του ρόλου, προώθησης δημοκρατικών διαδικασιών και εκσυγχρονισμού της λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Ταυτόχρονα, η υπερψήφιση του νομοσχεδίου από τη Βουλή αποτελεί μια ιστορική στιγμή δικαίωσης του πάγιου αιτήματος της Αριστεράς για την καθιέρωση της απλής αναλογικής στην Τοπική Αυτοδιοίκηση
Ο νόμος αυτός περιλαμβάνει διατάξεις που ενισχύουν την αντιπροσωπευτικότητα, τη δημοκρατική έκφραση και τη συμμετοχή των πολιτών. Οι διατάξεις αυτές υπηρετούν ένα αποκεντρωτικό αναπτυξιακό πρότυπο, ενισχύουν τις δομές ελέγχου, επιδιώκοντας ταυτόχρονα την εξυπηρέτηση της καθημερινής λειτουργίας των ΟΤΑ. Ανατρέπουν την μονοπαραταξιακή και δημαρχοκεντρική λογική διοίκησης των ΟΤΑ, ωθούν σε συνθέσεις και συνεργασίες και προκαλούν προγραμματικές συμπράξεις.
O νόμος αυτός δεν είναι το τέλος, αλλά η αρχή της μεγάλης μεταρρυθμιστικής παρέμβασης της Κυβέρνησης με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ στην Αυτοδιοίκηση . Προγραμματικός στόχος του κόμματος μας παραμένει η είσοδος της Αυτοδιοίκησης σε μια εντελώς νέα εποχή συμμετοχής των πολιτών, λαϊκού ελέγχου και ισχυροποίησης των Δήμων και των Περιφερειών μέσα από την αποκέντρωση και την ενδυνάμωση της αυτοτελούς λειτουργίας τους.
Τα σημαντικότερα σημεία αυτού του νόμου είναι τα παρακάτω:
1) Θεσπίζεται η απλή αναλογική ως το εκλογικό σύστημα διενέργειας των αυτοδιοικητικών εκλογών. Σήμερα ο συνδυασμός του Δήμαρχου που εκλέγεται την δεύτερη Κυριακή κατακτά το 60% των εδρών ακόμα κι αν το ποσοστό του συνδυασμού του στον πρώτο γύρο ήταν πολύ μικρό. Πρόκειται για ένα καλπονοθευτικό σύστημα που δεν αποτυπώνει στο δημοτικό συμβούλιο τους πραγματικούς συσχετισμούς των τοπικών κοινωνιών. Η απλή αναλογική είναι ένα βαθιά δημοκρατικό μέτρο που ευνοεί τις συνεργασίες, και τις προγραμματικές συγκλίσεις σε ένα πεδίο όπου το είδος και το μέγεθος των προβλημάτων διευκολύνει τη συναίνεση ως προς την αντιμετώπιση τους.
2) Μειώνεται σημαντικά ο αριθμός των υποψηφίων συμβούλων που είναι απαραίτητος για την συμμετοχή ενός ψηφοδελτίου στις εκλογές, έτσι ώστε διευκολύνεται η συγκρότηση συνδυασμών με περισσότερο ποιοτικά κριτήρια χωρίς τις εκπτώσεις στην επιλογή προσώπων στις οποίες οδηγούσε ο πολύ μεγάλος αριθμός που ίσχυε μέχρι την ψήφιση του νόμου. Εισάγεται ποσόστωση για κάθε φύλο στο ύψος του 40 % του αριθμού των υποψηφίων, διευκολύνοντας την ισότιμη συμμετοχή όλων στα κοινά.
3) Απαλλάσσονται οι υποστελεχωμένες Αποκεντρωμένες Διοικήσεις από τον έλεγχο νομιμότητας των αποφάσεων των ΟΤΑ. Δημιουργείται Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ (Επόπτης ΟΤΑ) η οποία αναλαμβάνει αυτή την αρμοδιότητα και την γενικότερη εποπτεία των φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η αλλαγή αυτή θα επιφέρει σημαντική επίσπευση των διαδικασιών χωρίς εκπτώσεις στον έλεγχο.
4) Ενεργοποιείται ο θεσμός των δημοψηφισμάτων σε δημοτικό και περιφερειακό επίπεδο. Ενδυναμώνεται η συμμετοχή των πολιτών για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων τοπικών προβλημάτων, δημιουργούνται προϋποθέσεις διαλόγου στις τοπικές κοινωνίες, αλλά και συνυπευθυνότητας στη λήψη αποφάσεων
5) Αλλάζουν εντελώς τα κριτήρια με τα οποία επιμερίζεται η κρατική ενίσχυση στους ΟΤΑ. Κριτήρια κατανομής θα αποτελούν, μεταξύ άλλων, το μήκος των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης, του δημοτικού και αγροτικού οδικού δικτύου, η νησιωτικότητα και η ορεινότητα των Δήμων, οι κλιματολογικές συνθήκες, η χωρική έκταση, το επίπεδο βασικών υποδομών (λιμάνια , συγκοινωνίες κ.λ.π.), το ύψος του ποσοστού ανεργίας. Με το μέτρο αυτό θα περιοριστούν αδικίες σε βάρος πολιτών που κατοικούν σε μειονεκτικές περιοχές.
6) Δημιουργούνται μια σειρά από θεσμικά όργανα και διαδικασίες με στόχο την καταγραφή και τον ορθολογικό επανακαθορισμό των αρμοδιοτήτων μεταξύ οργάνων της κεντρικής Διοίκησης, των Αποκεντρωμένων Περιφερειών και των ΟΤΑ. Στα όργανα αυτά προβλέπεται η ενισχυμένη συμμετοχή των αιρετών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης έτσι ώστε πραγματικά να μπορούν να συνδιαμορφώνουν τις αποφάσεις στο πολύ κρίσιμο θέμα των αρμοδιοτήτων
Υπάρχουν επίσης μια σειρά από διατάξεις που λύνουν προβλήματα που δημιουργούσε το θεσμικό πλαίσιο του Καλλικράτη σε θέματα καθημερινής διαχείρισης των Ο.Τ.Α.
Κλείνοντας, εκφράζουμε την εκτίμηση μας ότι αποτελεί σημαντικό πολιτικό γεγονός η υλοποίηση από την κυβέρνηση μιας τόσο σημαντικής πρωτοβουλίας. Πιστεύουμε ότι η δημοσιοποίηση των βασικών στοιχείων του «Κλεισθένη 1» συμβάλει ουσιαστικά στην ενημέρωση των συμπολιτών μας, μακριά από την παραπληροφόρηση που δημιουργούν οι έξαλλες αντιδράσεις αυτοδιοικητικών παραγόντων που επιθυμούν την διαιώνιση της πολύ προβληματικής κατάστασης που επικρατούσε μέχρι σήμερα στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της Τ.Α.”.
