Ευχάριστα μας εξέπληξε εφέτος η έκδοση δωδεκασέλιδου ημερολογίου από τον Εκπολιτιστικό σύλλογο Μελισσατίκων. Ανελλιπώς, βέβαια, τα τελευταία χρόνια ο ετήσιος ημεροδείκτης συγκαταλέγεται στη δημιουργική παρουσία του συλλόγου, όμως ετούτη η προσπάθεια αποτελεί, θαρρώ, αξιόλογο επίτευγμα. Τα προηγούμενα ημερολόγια υπήρξαν απλά, δίνοντας μόνο τη μηνιαία και ημερήσια καταγραφή του χρόνου, ενώ στο τελευταίο διατίθεται ξεχωριστή σελίδα για τον κάθε μήνα. Έτσι πέρα από τη χρηστική του προσφορά πραγματοποιείται ιστορική και πολιτική αναδρομή στο παρελθόν του οικισμού με παλιές φωτογραφίες από το αρχείο του φιλίστορα κ. Ν. Πασχάλη, φιλόλογου καθηγητή, πλαισιωμένες με κατατοπιστικά κείμενα του ίδιου. Σαφείς, επιγραμματικές και επί της ουσίας αναφορές δίνουν το στίγμα και την πορεία του χωριού στους δύο και πλέον αιώνες ύπαρξής του. Κείμενα και φωτογραφίες στοχεύουν στις κυριότερες εκφάνσεις του βίου των κατοίκων του. Στο εξώφυλλο το πληροφοριακό κείμενο μας οριοθετεί τις απαρχές και την εξέλιξη του οικισμού των Μελισσατίκων:
«Τα Καλύβια ή Μελισσάτικα Καλύβια ή απλώς Μελισσάτικα συνοικίστηκαν γύρω στα 1800. Παλιότερα θα υπήρχαν πέτρινα καλύβια ορθογώνια ή θόλοι που τα χρησιμοποιούσαν οι ιδιοκτήτες τους όταν κατέβαιναν από τη Μακρινίτσα για να μαζέψουν τις ελιές τον χειμώνα. Το 1881 με την απελευθέρωση της Θεσσαλίας από τους Τούρκους είχαν πληθυσμό μαζί με τον Κάκαβο 409 κατοίκους. Μέχρι το 1912 ήταν οικισμός του Δήμου Μακρινίτσας. Από το 1912 ως το 1972 αποτέλεσε ιδιαίτερη κοινότητα που συμπεριελάμβανε και τα Κουγιάτικα. Από το 1972 μέχρι σήμερα είναι οικισμός της Νέας Ιωνίας. Το 2001 είχε 650 κατοίκους».
Αξίζει να δώσουμε σε λίγες αράδες τι καταγράφεται, αναφέροντας κάθε μήνα χωριστά.
Ιανουάριος: Γίνεται αναφορά στα πηγάδια του χωριού τα οποία αποτελούσαν πηγή ζωής, αφού η λειψυδρία υπήρξε έντονη στην περιοχή. Εξάλλου όπως καταμαρτυρεί και η φωτογραφία εκεί γίνονταν ο αγιασμός των υδάτων.
Φεβρουάριος: Ο Άγιος Μόδεστος πολιούχος του οικισμού και προστάτης των ζώων μνημονεύεται εδώ. Χρήσιμα στοιχεία για τον Ιερό Ναό και αναφορά στα δύο πανηγύρια (από εκεί και η φωτογραφία) ένα ανήμερα της μνήμης του Αγίου στις 18 Δεκεμβρίου και το άλλο των Μυροφόρων.
Μάρτιος: Μικρή αναφορά σε αρχιτεκτονικά στοιχεία με την παρουσίαση χαρακτηριστικού τύπου αρχοντικού σπιτιού με το σύνολο των οικημάτων που περιλάμβανε.
Απρίλιος: Ο λόγος και η εικόνα εδώ για την κτηνοτροφία και τους ανθρώπους της, η οποία αποτελούσε μια από τις βασικές ασχολίες των κατοίκων.
Μάιος: Τα ανθοστόλιστα κορίτσια δίνουν το στίγμα του μήνα, με τα έθιμα που συνακολουθούσαν.
Ιούνιος: Ο μήνας θεριστής και η μνεία ανάλογη. Αναφορές στους τρόπους και στους τόπους θερισμού μιας και ασχολιόταν σημαντική μερίδα του πληθυσμού.
Ιούλιος: Τον θερισμό ακολουθεί το αλώνισμα και η συσκευασία του καρπού. Χαρακτηριστική φωτογραφία και εύστοχο κείμενο μας δίνουν λόγο και εικόνα για το τι συνέβαινε τον Ιούλιο στα χωράφια των Μελισσατίκων.
Αύγουστος: Αναφορά σε μια από τις σημαντικότερες «εκδηλώσεις» των χωριών, παλιότερα κυρίως, αλλά και σήμερα; Το γάμο. Όλο το χωριό ακολουθούσε σε μια καθολική μέθεξη κάτι που έστω και σε μικρότερο βαθμό συμβαίνει ακόμη.
Σεπτέμβριος: Ανοίγουν τα σχολεία. Σχετική φωτογραφία και πληροφορίες για τα σχολεία και την εκπαίδευση στα Μελισσάτικα άλλοτε και τώρα.
Οκτώβριος: Και εδώ η αναφορά για τις εργασίες της γης. Όργωμα και σπορά σε παλιότερες και πιο πρόσφατες εποχές μιας και η γεωργία – το ξαναλέμε – αποτελούσε ασχολία πολλών οικογενειών.
Νοέμβριος: Επίσης η καλλιέργεια της ελιάς υπήρξε από τις βασικότερες πηγές εσόδων για τους κατοίκους του οικισμού που διέθετε στην περιφέρειά του αρκετά και εκτεταμένα ελαιοπερίβολα. Οι πληροφορίες που μας παρέχονται είναι αρκετά κατατοπιστικές για τα δρώμενα στο μάζεμα της ελιάς.
Δεκέμβριος: Η μνήμη του πολιούχου Αγίου Μοδέστου και η θρησκευτική πανήγυρη στις 18 Δεκεμβρίου αποτελεί τη σημαντικότερη εορταστική εκδήλωση. Εκτός από την περιφορά της εικόνας σε όλη την πολίχνη, πραγματοποιούνταν και αγιασμός των ζώων αφού ο Άγιος Μόδεστος θεωρείται προστάτης τους.
Διαβάζοντας σαν βιβλίο το ημερολόγιο αποκτιέται μια σφαιρική, έστω και με συντομία, γνώση για τον οικισμό των Μελισσατίκων. Ήθη, έθιμα, ασχολίες, εκδηλώσεις του πληθυσμού και η εν γένει πολιτιστική εικόνα που παρουσιάζονται επιγραμματικά αλλά κατατοπιστικά. Και όλα τούτα χάρη στην ερευνητική διάθεση και στην αγάπη για το γενέθλιο τόπο του κ. Ν. Πασχάλη και την ευφυή ιδέα του Εκπολιτιστικού Συλλόγου για την έκδοση του ημερολογίου, το οποίο αποτελεί αξιόλογη συμβολή στη γνωριμία του τόπου μας.
Μελισσάτικα: Αναφορά στο Σήμερα και το Χθες
