Σύμφωνα με την έκθεση επιτροπής εμπειρογνωμόνων της Ελληνικής Επιτροπής Μεγάλων Φραγμάτων ~ Απαιτείται συνεχής εντατική παρακολούθηση της συμπεριφοράς του
Σημαντικά στοιχεία αλλά και προτάσεις που αφορούν τη λειτουργία του φράγματος Παναγιώτικο εμπεριέχονται στην έκθεση επιτροπής εμπειρογνωμόνων της Ελληνικής Επιτροπής Μεγάλων Φραγμάτων, που ολοκληρώθηκε πριν από λίγες ημέρες.
Βασικό συμπέρασμα που προκύπτει από την έκθεση της Επιτροπής είναι ότι «δεν διαπιστώθηκαν επί του παρόντος συνθήκες που να μπορούν να προκαλέσουν σημαντική αστοχία η οποία θα οδηγούσε στην καταστροφή του φράγματος, ενώ η συνεχής εντατική παρακολούθηση της συμπεριφοράς του φράγματος είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη συνέχιση της λειτουργίας του».
Το κύριο ζήτημα, που απασχόλησε την επιτροπή που αποτελούνταν από τους κ.κ. Γεώργιο Ντουνιά, Δρ Πολιτικό Μηχανικό και πρόεδρο της Ελληνικής Επιτροπής Μεγάλων Φραγμάτων (ΕΕΜΦ), Νικόλαο Μαμάση, Επίκουρο Καθηγητή Υδρολογίας της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ και Γεώργιο Γεωργαλά, Πολιτικό Μηχανικό, Προϊστάμενο κατασκευών της ΕΥΔΕ Κατασκευής Υδραυλικών Υποδομών του Υπουργείου Υ.ΜΕ.ΔΙ., μελών του ΔΣ της ΕΕΜΦ, είναι εάν οι μεγάλες διαρροές, από όπου και αν προέρχονται, θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια του φράγματος. Όπως οι ίδιοι αναφέρουν δεν διαπιστώθηκαν επί του παρόντος συνθήκες που να μπορούν να προκαλέσουν σημαντική αστοχία η οποία θα οδηγούσε στην καταστροφή του φράγματος. Παρατήρησαν επίσης ότι:
- Δεν υφίσταται συνολική αστοχία υπό εξέλιξη στο αριστερό αντέρεισμα όπως εικάζεται από προηγούμενες αναφορές. Πρόκειται για τοπικές, ασύνδετες μεταξύ τους αστοχίες μικρής σημασίας.
- Οι μετακινήσεις που παρατηρούνται στη στέψη του φράγματος είναι αναμενόμενες για το μέγεθος της κατασκευής. Η «μεγάλη ρωγμή» οφείλεται σε διαφορική καθίζηση αλλά το μέγεθός είναι μικρό και οι επιπτώσεις στην ανάντη πλάκα σκυροδέματος μικρές. Η εξέλιξή της είναι πολύ αργή, συμβατή με τις αναμενόμενες μακροχρόνιες καθιζήσεις του αναχώματος.
- Το βραχώδες υπόβαθρο είναι ανθεκτικό σε εσωτερική διάβρωση. Μπορεί βεβαίως να ξεπλυθούν ασυνέχειες και να αυξηθεί περαιτέρω η διαρροή αλλά δεν θεωρείται πιθανόν να διαβρωθεί η βασική δομή του.
- Το ανάχωμα είναι κατασκευασμένο από λιθορριπή με επαρκείς στραγγιστικές στρώσεις που μπορούν να διοχετεύσουν προς το κατάντη πολλαπλάσιες ποσότητες νερού χωρίς να διαβρωθούν και να παρασυρθούν.
- Τέλος η ανάντη πλάκα από σκυρόδεμα ακόμη και σε συνθήκες ανοίγματος σημαντικών ρωγμών δεν θα καταστραφεί.
- Φράγματα με ανάντη πλάκα έχουν παρουσιάσει πολλαπλάσιες διαρροές από αυτές του Παναγιώτικου χωρίς να καταστραφούν.
«Βεβαίως δεν μπορεί να αποκλεισθεί η πιθανότητα σημαντικής περαιτέρω αύξησης των διαρροών που θα καταστήσει ακόμη πιο προβληματική τη λειτουργικότητα του έργου.
Η συνεχής εντατική παρακολούθηση της συμπεριφοράς του φράγματος είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη συνέχιση της λειτουργίας του». τονίζεται στο πόρισμα.
Προτάσεις
Στις προτάσεις της για την καλή λειτουργία του φράγματος Παναγιώτικου, η επιτροπή αναφέρει:
- Επείγει η τοπογραφική μέτρηση ακριβείας για τον προσδιορισμό των μετακινήσεων (Χ, Υ, Ζ) στα εγκατεστημένα βάθρα (ρεπέρ). Στη συνέχεια μετρήσεις θα πρέπει να λαμβάνονται για τις καθιζήσεις κάθε 6 μήνες και για τις οριζόντιες μετακινήσεις ετησίως.
- Επείγει η ενεργοποίηση του αυτόματου τρόπου μέτρησης της στάθμης του ταμιευτήρα (με λειτουργία του εγκατεστημένου στο θάλαμο δικλίδων ηλεκτρικού πιεζομέτρου). Για τη διασταύρωση της ακρίβειας των μετρήσεων καλό είναι να εγκατασταθούν και σταδίες σε διάφορα υψόμετρα εντός του ταμιευτήρα.
- Οι μετρήσεις των διαρροών πρέπει να γίνονται ημερησίως με ταυτόχρονη καταγραφή της στάθμης του ταμιευτήρα και του ημερήσιου ύψους βροχόπτωσης.
- Οι μετρήσεις της στάθμης των ανοιχτών πιεζομέτρων πρέπει να γίνονται ανά 15 ημέρες για το επόμενο ένα έτος. Στη συνέχεια ο ρυθμός μπορεί να μειωθεί.
- Οι μετρήσεις των ρωγμών στη στέψη να λαμβάνονται κάθε μήνα.
- Σε όλα τα φράγματα αυτού του μεγέθους επιβάλλεται η καθημερινή οπτική επιθεώρηση η οποία ανά τακτά διαστήματα (εβδομάδος, μηνός και εξαμήνου) θα συνοδεύεται από συμπλήρωση σχετικών εντύπων επιθεώρησης.
- Η ακολουθούμενη επί του παρόντος πρακτική της άντλησης του νερού των διαρροών πίσω στον ταμιευτήρα είναι ενδεδειγμένη πρακτική και συνιστάται να ακολουθείται εκτός των περιόδων πολύ ισχυρών βροχοπτώσεων που προκαλούν υπερχείλιση του φράγματος.
Απομάκρυνση βλάστησης
Απαγορεύεται η ανάπτυξη ξυλώδους βλάστησης επί του φράγματος καθώς και σε ζώνη 5 m γύρω από αυτό (περιλαμβανόμενων των συνοδών έργων του υπερχειλιστή της πλίνθου κτλ.). Συνιστάται η άμεση κοπή και ξήρανση με κάθε τρόπο όλων των δένδρων και θάμνων που έχουν αναπτυχθεί στο φράγμα και στην ζώνη 5m γύρω από αυτό.
Η ανάπτυξη ξυλώδους βλάστησης συμβάλλει στην επιφανειακή και υπόγεια διάβρωση των δομικών στοιχείων και παρεμποδίζει την οπτική επιθεώρηση του έργου.
Επιφανειακή απορροή
Διαπιστώθηκε αδυναμία της τάφρου της οδού πρόσβασης προς το φράγμα να παραλαμβάνει τα νερά της βροχής με αποτέλεσμα την άτακτη υπερχείλιση. Το θέμα είναι εντονότερο στο αριστερό αντέρεισμα όπου η υπερχείλιση προκαλεί πλημμύρα στον πόδα του φράγματος.
Πρέπει να ληφθούν μέτρα με κατασκευή τάφρων κατάλληλης διατομής ώστε να γίνεται απρόσκοπτα η απορροή κατάντη των εγκαταστάσεων διύλισης του νερού.
Για την αποφυγή πλημμύρας στην περιοχή του θαλάμου δικλίδων θα πρέπει επιπλέον να εξετασθεί και η αναγκαιότητα κατάλληλης διευθέτησης της κοίτης κατάντη.
