ΤΟΠΙΚΑ

Λαμπρή με παραδοσιακό χρώμα στη Μαγνησία

λαμπρή-με-παραδοσιακό-χρώμα-στη-μαγνη-851206

Αρωμα Πασχαλιάς και χρώμα γιορτής έχει το παραδοσιακό οδοιπορικό σε ήθη κι έθιμα της Μαγνησίας, πολλά από τα οποία διατηρούνται αναλλοίωτα μέχρι σήμερα. Το Αγιο φως που θα λάβουν απόψε όλοι οι πιστοί, αποτελεί ευλογία διότι
προέρχεται από τον Αγιο Τάφο και σύμφωνα με την παράδοση αιώνων, διατηρείται αναμμένο μέχρις ότου φθάσει ο κάθε πιστός στο σπίτι του. Ο νοικοκύρης σταυρώνει το ανώφλι της πόρτας για την προστασία του σπιτιού και με το ίδιο φως ανάβουν το καντήλι του εικονοστασίου, το οποίο διατηρούν αναμμένο. Η πλούσια λαογραφική παρακαταθήκη της Πηλιορείτικης παράδοσης περιλαμβάνει παράλληλα σειρά ηθών και εθίμων, τα οποία δίνουν το τοπικό στίγμα της μεγάλης γιορτής. Ο λαογράφος του Πηλίου κ. Κώστας Λιάπης αναφέρει ότι «στα παλιά χρόνια, η Αναστάσιμη ακολουθία ψάλλονταν στις 3 τα ξημερώματα της Κυριακής και μάλιστα υπήρχαν άνθρωποι οι οποίοι αναλάμβαναν να ξυπνούν τους πιστούς. Οι λεγόμενοι «βαρδιάνοι» τους οποίους όριζε η κάθε Κοινότητα, γυρνούσαν σε όλα τα σπίτια του χωριού λέγοντας «ώρα για εκκλησιά», ενώ η Αναστάσιμη λειτουργία δεν ξεκινούσε αν δεν ήταν παρόντες όλοι οι κάτοικοι του χωριού».
Οι τουφεκιές το βράδυ της Ανάστασης είναι επίσης παλιό και ευρέως διαδεδομένο έθιμο και μάλιστα υπήρχε συναγωνισμός μεταξύ των γειτονικών χωριών του Πηλίου. «Στη δεύτερη Ανάσταση γίνονταν χορός λαμπριάτικος στις πλατείες των χωριών, αφηγείται ο κ. Λιάπης, ενώ σύμφωνα με τα έθιμα του παρελθόντος, τα μεν αγόρια σήκωναν αερόστατο, τα δε κορίτσια προτιμούσαν την παραδοσιακή κούνια, που στηρίζονταν είτε σε κλαδιά δέντρων, είτε σε ξύλινα υποστυλώματα των σπιτιών τους». Μετά την Ανάσταση επίσης, τα παντρεμένα ζευγάρια επισκέπτονταν τα πεθερικά τους, προσφέροντάς τους κόκκινα αυγά και κρασί, ενώ έστελναν στον κουμπάρο κόκκινα αυγά και μπακλαβά, το επίσημο γλυκό του Πηλίου.
Εντονο τοπικό χαρακτήρα έχει, εξάλλου, το Πασχαλιάτικο γλέντι στην περιοχή του Μουρεσίου, όπου συνήθιζαν να λένε το επίκαιρo τετράστιχο : «Σήμερα Χριστός Ανέστη και στους ουρανούς ευρέθη. Σήμερα τα παλικάρια στέκονται σαν τα βλαστάρια. Σήμερα είναι Λαμπρή κι έλα να φιληθούμε. Για την αγάπη του Χριστού δεν μας παρεξηγούνε».
Απρόοπτα κι ευτράπελα
Στην χωρία των Πασχαλινών ηθών και εθίμων καταγράφονται, ωστόσο, κι αρκετά ευτράπελα, τα οποία δίνουν χιουμοριστικό τόνο στην γιορτινή ατμόσφαιρα. Ως χαρακτηριστική καταγράφεται στο σημείο αυτό η αναφορά του κ. Λιάπη σ’ ένα γεγονός που λέγεται ότι ανάγεται στο μακρινό παρελθόν. «Ελλείψει ημερολογίων τον παλιό καιρό, επισημαίνει ο κ. Λιάπης, έβρισκαν διάφορους τρόπους, προκειμένου να υπολογίζουν τις ημερομηνίες. Ο εφημέριος του Κεραμιδίου έβαλε κουκιά στην τσέπη του, προκειμένου να υπολογίσει την ημερομηνία της Ανάστασης, τρώγοντας στο μεταξύ ορισμένα λόγω νηστείας. Όταν η παπαδιά διαπίστωσε ότι άρεσαν στον παπά τα κουκιά, έβαλε μια σεβαστή ποσότητα στην τσέπη του. Τα πλεονάζοντα κουκιά αποπροσανατόλισαν, ωστόσο, όπως ήταν φυσικό τον ιερέα, ο οποίος άκουσε έκπληκτος τις καμπάνες να ηχούν χαρμόσυνα στο γειτονικό Βένετο, το βράδυ της Ανάστασης και έσπευσε να χτυπήσει και ο ίδιος τις καμπάνες της εκκλησίας στο Κεραμίδι. Γι’ αυτό τον λόγο έχει επικρατήσει έως σήμερα η ρήση «Πάσχα στο Βένετο, Πάσχα και στο Κεραμίδι»» καταλήγει ο κ. Λιάπης.
Παράδοση στο Τρίκερι
Πιστή στις παραδόσεις του παρελθόντος η Κοινότητα Τρικερίου, διαφυλάττει ως κόρη οφθαλμού τις συνήθειες των προγενέστερων. Την εβδομάδα του Πάσχα , κάθε απόγευμα γίνεται χορός (συρτός καλαματιανός) στην πλακοστρωμένη πλατεία του χωριού , στο «αλώνι» με τη συνοδεία λαϊκής ορχήστρας και πρωταγωνίστρια την παραδοσιακή φορεσιά του Τρικερίου. Οι επίσημες μέρες της εβδομάδας , που οι Τρικεριώτισες βάζουν την παραδοσιακή φορεσιά , είναι η Δευτέρα και η Παρασκευή της Ζωοδόχου Πηγής. Την Δευτέρα και την Παρασκευή του Πάσχα πραγματοποιούνται συγκεκριμένα δυο χοροί.
Στον πρώτο χορεύουν μόνο γυναίκες ντυμένες τη θαυμάσια Τρικεριώτικη, πλούσια σε κεντήματα, φορεσιά, ενώ ο δεύτερος χορός είναι μικτός. Όπως αναφέρει επίσης ο πρόεδρος της Κοινότητας Τρικερίου κ. Νίκος Φορτούνας «το Μ. Σάββατο οι αρραβωνιασμένες κοπέλες, την πρώτη χρονιά του αρραβώνα τους, πηγαίνουν στην εκκλησία κρατώντας τις λαμπάδες και την φορεσιά την Τρικεριώτικη, σύμφωνα με το έθιμο που ανάγεται στα βάθη των αιώνων και συμβολίζει τις μωρές παρθένες». Το επίκεντρο των λατρευτικών εκδηλώσεων είναι ο καθεδρικός ναός της Αγίας Τριάδας, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι το έντονο παραδοσιακό χρώμα της περιοχής, αποτελεί πόλο έλξης για πολλούς επισκέπτες από όλη την Ελλάδα.
Στα νησιά των Β. Σποράδων
Ιδιαίτερο χρώμα έχουν επίσης τα Πασχαλινά έθιμα από άκρη ως άκρη της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένων των νησιών των Βορείων Σποράδων. Η Σκιάθος, ειδικότερα, είναι μια από τις ελάχιστες περιοχές της Ελλάδας, όπου τηρείται το Αγιορίτικο τυπικό, όσον αφορά στις ώρες των ακολουθιών των Εκκλησιών, καθώς η βραδινή ακολουθία του Επιταφίου ξεκινά τα ξημερώματα του Μεγάλου Σαββάτου, στις 4 το πρωΐ και ολοκληρώνεται στις 5.30 το πρωί.
Στη Σκόπελο, δεν έψηναν αρνιά, όπως σε άλλα μέρη της Ελλάδας, καθώς το ψήσιμο του οβελία γινόταν την ημέρα της Πρωτομαγιάς. Την Κυριακή του Πάσχα, οι τσοπάνηδες δεν έτρωγαν κόκκινα αυγά, γιατί πίστευαν ότι θα αρρωστήσουν τα ζωντανά όταν θα τα αρμέξουν, το φιλί της αγάπης δεν επιτρέπονταν μεταξύ ανδρών και γυναικών, ενώ χαρακτηριστικό είναι το έθιμο της καύσης του Ιούδα, που αποτελεί ένα από τα ιδιαίτερα στοιχεία της ντόπιας παράδοσης.

#Tags

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου