Η γεωργία όπως την γνωρίζαμε μέχρι και πριν λίγα χρόνια αργοπεθαίνει… και τη θέση της παίρνουν εναλλακτικές μορφές καλλιεργειών, που αποδίδουν στον παραγωγό τα μέγιστα με ελάχιστο κόστος αλλά και χωρίς φυτοπροστατευτικά σκευάσματα. Στη στροφή που έχει κάνει η αγροτική παραγωγή σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, και στο Βόλο φυσικά, αν και ακόμα βρίσκεται σε εμβρυακό στάδιο, έρχεται να προστεθεί και η μετάβαση στην παραγωγή ενέργειας από βιοκαύσιμα σε μια προσπάθεια να σώσουμε ό,τι έχει απομείνει από το περιβάλλον.
Ανυπόφορες πόλεις, τουριστικοί προορισμοί με καύσωνες, δύσκολες μέρες για τη γεωργία. Το κλίμα αλλάζει και κινδυνεύει, και σε αυτό έχουμε δυστυχώς συμβάλλει τα μέγιστα όλοι μας ανεξαιρέτως. Όσο και να φαντάζει απίθανο, ορισμένα είδη αγροτικής παραγωγής μπορούν να συνδυαστούν με την παραγωγή ενέργειας και όχι μόνο να μειωθεί η ρύπανση του περιβάλλοντος, αλλά και να αποβεί εξαιρετικά κερδοφόρα για παραγωγούς και επενδυτές.
Μια τέτοια επένδυση εγκατάστασης εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με την χρήση βιομάζας προσανατολίζεται να κάνει η «Τράπεζα Ενέργειας» θυγατρική της Apollo Capital Group, που ήδη δραστηριοποιούνται στο συγκεκριμένο τομέα στο Βόλο.
Ειδικότερα στα σχέδια της εταιρίας είναι η κατασκευή εργοστασίου στο Βόλο και συγκεκριμένα σε οικόπεδο 8 στρεμμάτων στη ΒΙΠΕ, αν και η εταιρία αυτή τη στιγμή βρίσκεται εν αναμονή της έγκρισης της πρότασης που έχει καταθέσει στην ΕΤΒΑ. Σε περίπτωση που δεν γίνει δεκτό το αίτημα, τότε η εταιρία έχει ήδη στη διάθεση της δύο μεγάλα οικόπεδα στην ευρύτερη περιοχή της Μαγνησίας, όπου και στοχεύει να ανεγείρει εκεί τις εγκαταστάσεις του εργοστασίου. Να αναφερθεί επίσης πως η θυγατρική «Τράπεζα Ενέργειας» έχει καταθέσει προς έγκριση στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) δύο προτάσεις αδειοδοτήσεων.
Σε πρώτη φάση στόχος των ιθυνόντων είναι η κατασκευή ενός εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με τη χρήση βιομάζας από την καλλιέργεια αγριαγκινάρας ισχύος 10MGW, του οποίου η τροφοδοσία θα γίνεται από την πρώτη ύλη που θα παράγουν οι αγρότες που θα συμβληθούν με την εταιρία. Το συνολικό κόστος της επένδυσης ανέρχεται σε ύψος 20 εκ. ευρώ, ενώ στόχος είναι η κατασκευή τελικά τριών μονάδων με την επένδυση να αγγίζει τα 60 εκ. ευρώ.
«Δεν θα γίνεται σε καμία περίπτωση εισαγωγή πρώτης ύλης από φτηνές περιοχές, όπως μέχρι σήμερα κάναμε από την Ινδία, Ουκρανία και Γεωργία, αλλά θα είναι αποκλειστικά αυτοπαραγόμενη», σημειώνει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Apollo Capital Group Αλέξανδρος Ευσταθίου.
Όπως επισημαίνει ο κ. Ευσταθίου, ο Βόλος επιλέχθηκε επειδή πρόκειται για κομβικό σημείο, ενώ από την εγκατάσταση που θα κατασκευαστεί στη Μαγνησία θα εξυπηρετήσει παράλληλα τους αγρότες της Καρδίτσας, Λάρισας, Παλαμά και Φαρσάλων, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως ήδη η εταιρία έχει έρθει σε επαφή με τους αγρότες από τις συγκεκριμένες περιοχές.
Η λειτουργία του εργοστασίου
Το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα έχει συνολική ισχύ 10MGW και η βιομάζα θα παράγεται από το φυτό αγριαγκινάρα. Το εργοστάσιο θα είναι διασυνδεδεμένο με την ΔΕΗ με ένα κεντρικό σύστημα παροχών.
Οι παραγωγοί θα έχουν προχωρήσει πρώτα σε συμφωνία με την εταιρία και θα παρέχουν την πρώτη ύλη στο εργοστάσιο. Η τιμή του προϊόντος θα κυμαίνεται από 55 – 70 ευρώ ο τόνος και για τον τρόπο παράδοσης υπάρχουν αυτήν τη στιγμή διάφορες σκέψεις από την εταιρία.
Ειδικότερα το προϊόν θα συλλέγεται από τον αγρότη είτε με μηχανήματα της εταιρίας της δεύτερης θυγατρικής της «Βιομάζα Καρδίτσας», είτε θα δημιουργηθούν ομάδες 10 – 20 καλλιεργητών, οι οποίοι θα νοικιάζουν τα μηχανήματα της εταιρίας και με φορτηγά θα μεταφέρουν οι ίδιοι το προϊόν στην πόρτα του εργοστασίου.
Πρέπει εδώ να αναφερθεί πως το εργοστάσιο θα λειτουργεί με ειδικά φίλτρα, τα οποία δεν επιτρέπουν τη διαρροή διοξινών από την καύση και η εκπομπή των ρύπων θα είναι μηδενική!
Σημαντικό είναι και το γεγονός πως οι καλλιέργειες των παραγωγών θα ελέγχονται από γεωπόνους, οι οποίοι θα κληθούν σε συνεργασία με την εταιρία. Ουσιαστικά δηλαδή δημιουργούνται και νέες θέσεις εργασίας για γεωπόνους εκτός από τα κέρδη που θα μπορούν να απολαμβάνουν όσοι αγρότες επιλέξουν να συμβληθούν με την Apollo Capital Group.
Η καλλιέργεια της αγριαγκινάρας
Το εργαστήριο Γεωργίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας έχει ασχοληθεί εκτενώς με την καλλιέργεια αγριαγκινάρας και την παραγωγή βιομάζας και είναι ο επιστημονικός σύμβουλος του έργου.
Σύμφωνα με τον διευθυντή του εργαστηρίου καθηγητή Νίκο Δαναλάτο, το προϊόν που παράγει η αγριαγκινάρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί προς αντικατάσταση του πετρελαίου θέρμανσης σε βιομηχανική έως και οικιακή χρήση.
Από πειράματα που πραγματοποίησε το εργαστήριο σε καλλιέργειες αγριαγκινάρας διαπιστώθηκε ότι μπορεί να παραχθεί από το πολυετές αυτό φυτό και τη βιομάζα του ένα στερεό καύσιμο, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη βιομηχανία αλλά και για οικιακή χρήση.
Το ίδιο υλικό μπορεί να εξαχθεί σε χώρες του εξωτερικού (Ιταλία, Γερμανία κ.α.), όπου η κατανάλωση στερεών καυσίμων είναι μεγάλη και μάλιστα σε πολύ καλή τιμή αγοράς. Με βάση την τιμή ζήτησης του προϊόντος αυτού από χώρες του εξωτερικού τουλάχιστον 200 ευρώ ο τόνος, η αντικατάσταση χωραφιών που σήμερα καλλιεργούνται με στάρι, με αγριαγκινάρα θα αποδώσει στον αγρότη ένα πρόσθετο ακαθάριστο κέρδος της τάξης των 50 έως 100 ευρώ το στρέμμα, ενώ η απόσβεση της μονάδος μετατροπής της βιομάζας σε πελλέτες μπορεί να γίνει σε λιγότερο από 5 χρόνια.
Ο κ. Δαναλάτος υποστηρίζει ότι «τα στερεά καύσιμα θα επικρατήσουν μέσα στην επόμενη πενταετία ως η κυριότερη ανανεώσιμη πηγή βιοκαυσίμων, παρά τη μεγάλη έμφαση που δίνεται σήμερα στα υγρά καύσιμα και αυτό θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη από την πολιτεία».
Η εγκατάσταση της καλλιέργειας γίνεται με σπόρο. Η ανάπτυξή της αρχίζει με τις πρώτες βροχές του φθινοπώρου και συνεχίζεται εκμεταλλευόμενη τις βροχές του χειμώνα και της άνοιξης μέχρι τις αρχές του θέρους, όταν η υγρασία του εδάφους μειωθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Τότε το υπέργειο τμήμα του φυτού αποξηραίνεται και μπορεί να συγκομισθεί ξηρό την περίοδο Ιουνίου-Αυγούστου. Με τις πρώτες βροχές του Οκτωβρίου παρατηρείται και πάλι ταχεία ανάπτυξη της αγριαγκινάρας που μέσα σε λίγες ημέρες θα έχει και πάλι καλύψει πλήρως το έδαφος κ.ο.κ.
Λόγω του γεγονότος ότι η αγριαγκινάρα είναι η ίδια ισχυρό ζιζάνιο (εισβολέας) δεν επιτρέπει την ανάπτυξη άλλων ζιζανίων, ενώ σε μακροχρόνια πειράματα δεν εμφανίστηκαν ασθένειες και εχθροί του φυτού κι έτσι η καλλιέργειά της μπορεί να επιτευχθεί χωρίς τη χρήση φυτοφαρμάκων.
Επίσης η αγριαγκινάρα λόγω του πλούσιου ριζικού της συστήματος που εκμεταλλεύεται άριστα τους εδαφικούς πόρους, χρειάζεται λιγότερο άζωτο.
Η αγριαγκινάρα εκμεταλλεύεται άριστα τις χειμερινές βροχές και δίνει υψηλές αποδόσεις χωρίς άρδευση. Η απόδοση σε ξηρή ουσία κυμαίνεται από 1.200-1.600 κιλά σε μη αρδευόμενα χωράφια ενώ με 2-3 αρδεύσεις από τα μέσα Απριλίου μέχρι το τέλος Μαΐου οι αποδόσεις κυμαίνονται από 2.000-2.500 κιλά ξηρής ουσίας ανά στρέμμα, ενώ συχνά οι στρεμματική απόδοση φτάνει και τα 3.000 κιλά.
Πρέπει να τονιστεί ότι σε αντίθεση με άλλες καλλιέργειες, η καλλιέργεια της αγριαγκινάρας έχει πολύ μικρό κόστος παραγωγής.
Από τη βιομάζα της αγριαγκινάρας μπορεί να παραχθεί μια ευρύτατη γκάμα ενεργειακών προϊόντων με καύση, πυρόλυση, υγροποίηση ή αεριοποίηση της βιομάζας. Έτσι μπορούν να παραχθούν όλων των ειδών τα βιοκαύσιμα (στερεά-υγρά-αέρια).
Αναφορικά με την ηλεκτροπαραγωγή από βιομάζα αγριαγκινάρας, γενικά προτιμώνται τα συστήματα συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρισμού γιατί επιτυγχάνουν υψηλούς βαθμούς απόδοσης της τάξης του 80-90% (απόδοση σε ηλεκτρισμό 30-34%). Η θερμότητα που παράγεται συνήθως χρησιμοποιείται για τηλεθέρμανση οικισμών.
Θετικοί οι αγρότες
Αν και με πολλά ερωτηματικά οι αγρότες χαρακτηρίζουν ευχής έργο μια τέτοια επένδυση στην περιοχή. «Αν υπάρχει πραγματικό ενδιαφέρον να γίνει κάτι τέτοιο, τότε φυσικά και είναι ιδιαίτερα θετικό», σημειώνει ο Δημήτρης Νανάς από την περιοχή του Αλμυρού.
Όπως επισημαίνει δεν τους έχει γίνει ακόμα καμία επίσημη πρόταση, ωστόσο στην παρούσα φάση αλλά και σκεπτόμενοι το μέλλον της γεωργίας δεν θα είναι λίγοι εκείνοι που θα θελήσουν να καλλιεργήσουν αγριαγκινάρα εφόσον έχουν κέρδη.
«Ο παραγωγός για να ασχοληθεί πρέπει να ξέρει κόστος και κέρδος. Εφόσον όλα είναι συμφέροντα, θεωρώ πως το ενδιαφέρον θα είναι μεγάλο», τονίζει ο κ. Νανάς.
