ΤΟΠΙΚΑ

Επάρκεια νερού & κατανάλωση

επάρκεια-νερού-κατανάλωση-851206

Πριν από μία δεκαετία το υπόγειο νερό το θεωρούσαν ως ένα πόρο και σαν τέτοιο το αξιοποιούσαν, δηλαδή το εκμεταλλεύονταν σαν ένα ορυκτό (εξόρυξη). Ο χρόνος, όμως, που πέρασε, έδειξε ότι το υπόγειο νερό είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένας πόρος.

Το νερό δεν είναι απλά ένας φυσικός πόρος, ένα βασικό χαρακτηριστικό του φυσικού περιβάλλοντος, μέρος του υδρολογικού κύκλου, δηλαδή του γήινου κυκλοφορικού συστήματος και η κατανόηση του ρόλου στον κύκλο αυτό αποκτά ουσία όταν γίνεται η θεώρηση του στο σύνολο των υδατικών πόρων της λεκάνης απορροής – με ολοκληρωμένες στοχαστικές και προσδιοριστικές αναλύσεις – αλλά και στις τοπικές εκτιμήσεις της υποβάθμισης του περιβάλλοντος.
Είναι λοιπόν το νερό το πολυτιμότερο ορυκτό, η βασικότερη πρώτη ύλη που η έλλειψη της είναι πιο σημαντικός περιοριστικός παράγοντας για την οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη.
Η μέση κατά κεφαλή κατανάλωση νερού σήμερα σε μία αναπτυγμένη χώρα είναι 315 περίπου λίτρα το 24ωρο και αναλύεται περίπου:

121 λίτρα για τις οικιακές ανάγκες
91 λίτρα για την τουαλέτα
95 λίτρα για γκαζόν και πισίνα
8 λίτρα για πόση και μαγείρεμα

Οι πιο πάνω «καταναλώσεις» στις μεγαλουπόλεις αυξήθηκαν σημαντικά τις τελευταίες δεκα¬τίες. Η κατά κεφαλή «κατανάλωση νερού στην πόλη της Νέας Υόρκης ξεπερνά σήμερα το 1 m3day (Fetter 1994).

Στην ποσότητα αυτή συμπεριλαμβάνεται βεβαίως και η βιομηχανική, αστική και εμπορική χρή¬ση του νερού. Σημαντικό μέρος της ποσότητας αυτής προέρχεται από το υπόγειο νερό. Κατά τον Driscoll (1987) το 35% της ποσότητας που χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ για την ύδρευση των αστικών κέντρων και το 95% του νερού που χρησιμοποιείται ως πόσιμο στις αγροτικές περιοχές προέρχεται από το υπόγειο νερό.
Τα τελευταία 8 λίτρα νερού είναι η μοναδική ποσότητα που είναι τελείως απαραίτητη για την επιβίωση του ανθρώπου. Τα υπόλοιπα 307 λίτρα αποτελούν την πιο φτηνή «πολυτέλεια» και «ά¬νεση» από αυτές που μπορεί να απολαμβάνει ο μέσος πολίτης ακόμα και σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες.
Όμως στο 75% του πληθυσμού της γης, όπου δεν έχουν προβλεφθεί υγειονομικά μέτρα για το νερό, εκτιμάται ότι 10 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν στο 1980 τη ζωή τους από ασθένειες, που τους προκάλεσε το νερό που ήπιαν. Αλλά για να συνεχίσουμε την απαρίθμηση των τεράστιων ποσοτήτων νερού που χρησιμοποι¬εί ο άνθρωπος, σημειώνουμε ότι για την παραγωγή ενός αυγού έχουν χρησιμοποιηθεί 450 κιλά και για μια μοσχαρίσια μπριζόλα 13 περίπου κυβικά μέτρα νερού. Για ένα τόνο χάλυβα από το αυτοκίνητο μας έχουν «χρησιμοποιηθεί» 227 κυβικά μέτρα νερού. Δεν είναι υπερβολή να δε¬χθούμε ότι ο καθένας μας «κοστίζει» γύρω στα 7,5 κυβικά μέτρα νερό το 24-ωρο ή 170.000 πε¬ρίπου κ.μ. σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας.
Άλλοι πιο συντηρητικοί «στατιστικολόγοι» θέλουν να «καταναλίσκει» το άτομο της βιομηχανι¬κής χώρας σε όλη τη διάρκεια της ζωής του από 4.000 μέχρι 19.000 κυβ. μέτρα νερό. Οι αριθ¬μοί αυτοί ανεβαίνουν στα 38.000 κυβ. μέτρα, αν προστεθεί στο μερτικό του ατόμου η βιομηχα¬νική, γεωργική και η κατανάλωση για αναψυχή.

Σε αντίθεση με τα πιο πάνω μεγέθη, ένα άτομο που ζει κάτω από πρωτόγονες συνθήκες εύ¬κολα επιζεί με 200 κυβ. μέτρα νερό σε όλη τη διάρκεια της ζωής του και με 200 ακόμη κυβικά μέ¬τρα νερό μπορεί να διατηρήσει την προσωπική του καθαριότητα. Οι αριθμοί αυτοί δυστυχώς δεν είναι φανταστικοί. Εκτιμάται ότι κατά το 1980 το 55% του αστικού πληθυσμού του πλανήτη μας (390 εκατομμύρια) στερήθηκε το κατάλληλο πόσιμο νερό, ενώ για το έτος 2000 προβλέπεται οι συ¬νολικές ανάγκες σε νερό να φθάσουν από 2.000 κυβ. χλμ., που ήταν το 1980, σε 6000 κυβ. χλμ.
Έλλειμμα νερού, είχε προβλεφθεί ότι θα έχουν το έτος 2000 ακόμη και οι προνομιακές – στην πλειο¬ψηφία τους – από πλευράς διαθέσιμων υδατικών πόρων χώρες της ΕΕ (J. Fried – Μ. Zampetti, 1980).
Στον παρακάτω πίνακα δίνονται οι ανάγκες σε νερό για μερικές χρήσεις.
Πίνακας : Κατανάλωση νερού για οικιακή χρήση

Χρήση

Κατανάλωση σε λίτρα ανά άτομοo την ημέρα
1965 2000
Πόση και μαγείρεμα
Πλύσιμο πιάτων, ατομική – οικιακή καθαριότητα Πλύσιμο ρούχων και κλινοσκεπασμάτων Τουαλέτα & απόρριψη απόβλητων
Πλύσιμο αυτοκίνητου
Πότισμα κήπου και αναψυχή
Απώλειες κατά τη διανομή 5
59
14
50
5
23 5
77 23 63
4
27 36
Σύνολο 156 235

Την τελευταία εικοσαετία, η κατά κεφαλή ημερήσια κατανάλωση νερού αυξάνεται με μεγάλους ρυθμούς. Υπολογίζεται ότι με την ίδια τάση, το 2010 θα έχει διπλασιαστεί από εκείνη της δεκαετίας του 1970.
Από την άλλη πλευρά, τα διαθέσιμα αποθέματα νερού τα οποία είναι αξιοποιήσιμα για ανθρώπινη κατανάλωση (πόσιμο) μειώνονται συνεχώς, η δε προοπτική, κάτω από τα νέα παγκόσμια και τοπικά κλιματολογικά δεδομένα, είναι εξαιρετικά δυσοίωνη, γεγονός που επιβάλει άμεση αλλαγή στη νοοτροπία χρήσης (καταναλωτές) και διαχείρισης (αρμόδιοι φορείς) του πόσιμου νερού.
Διάγραμμα : Μεταβολή της μέσης κατά κεφαλή κατανάλωσης νερού για οικιακή και βιομηχανική χρήση , τα τελευταία 50 χρόνια.
Παράλληλα, εκτός από την ποσοτική υποβάθμιση του πόσιμου νερού, παρατηρείται και ποιοτική υποβάθμιση, η οποία είναι συναρτησιακά συνδεδεμένη με την ποσότητα και κυρίως με τους ρυθμούς της φυσικής αναπλήρωσης των αξιοποιήσιμων αποθεμάτων.
Φαινόμενα όπως, οι ρηγματώσεις του εδάφους που δημιουργούνται σε περιόδους ξηρασίας ή παρατεταμένης ανομβρίας, η υφαλμύρωση που επιταχύνεται όταν η στάθμη των παράκτιων υδροφόρων μειώνεται σε σχέση με την επιφάνεια της θάλασσας, η συμπύκνωση που λαμβάνει χώρα όταν οι ποσότητες μιας επιφανειακής ή υπόγειας υδατοσυλλογής μειώνονται εξ αιτίας της μείωσης του βαθμού αναπλήρωσης από τα ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα και τις πηγές, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι συγκεντρώσεις των διαλυμένων ουσιών κλπ, για τα οποία έχουμε αναφερθεί λεπτομερώς σε προηγούμενα άρθρα, γίνονται πλέον κυρίαρχοι συντελεστές τον υδρολογικό κύκλο και το σημαντικότερο είναι πως δεν αντιμετωπίζονται εύκολα, άμεσα και αποτελεσματικά , με εφικτό για τις περισσότερες χώρες κόστος.
Η εξοικονόμηση πλέον ποιοτικού πόσιμου νερού, δεν είναι εύκολη υπόθεση, οι προθεσμίες για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα αρχίζουν να παρέρχονται και οι δυνατότητες παρέμβασης από πλευράς τοπικών κοινωνιών περιορίζονται στο ελάχιστο και μεταθέτονται στο κεντρικό στίβο της δημόσιας διοίκησης. Χωρίς καμιά μαξιμαλιστική διάθεση, θέτουμε τα προβλήματα για άλλη μια φορά, απευθυνόμενοι κυρίως στο καταναλωτή ο οποίος θα πρέπει ρώτα να συνειδητοποιήσει την έκταση του προβλήματος , να αναρωτηθεί για το μέλλον, αν όχι του ιδίου , των παιδιών του, και στη συνέχεια αφού διαχειριστεί πρώτα ο ίδιος με υπευθυνότητα το πρόβλημα , να διεκδικήσει τα δικαιώματά του από τους φορείς και την πολιτεία.

#Tags

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου