Σε περιόδους οικονομικής κρίσης ο πολιτισμός είναι ο πρώτος που την πληρώνει, όπως επισημαίνει σήμερα σε συνέντευξή του στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ ο Δημήτρης Πανταζής. Ο γνωστός ηθοποιός και σκηνοθέτης που έχει συνδέσει το όνομά του και την καλλιτεχνική του πορεία τα τελευταία χρόνια με την Πειραματική Σκηνή, επιχειρεί να προσεγγίσει τη σύγχρονη εποχή και το σημερινό πολιτικό σκηνικό μέσα από τα μάτια του θεατράνθρωπου.
Δε διστάζει να επισημάνει ότι εάν μπορούσε να χαρακτηρίσει με τίτλους θεατρικής παράστασης τη σημερινή πολιτική κατάσταση, θα ταίριαζε γάντι το «Του Κουτρούλη ο γάμος», αφού, όπως υπογραμμίζει, «σήμερα δεν αρθρώνεται πολιτικός λόγος και οι πολιτικοί δεν μπορούν να πείσουν για τις επιλογές τους και τις ικανότητές τους στη τη διαχείριση του κοινού συμφέροντος, με αποτέλεσμα ο κόσμος να γυρίζει την πλάτη στην πολιτική».
Κύριε Πανταζή, το «Μελτεμάκι» μας δροσίζει στο καλοκαίρι. Πόσο επίκαιρο μπορεί να είναι στη σημερινή εποχή αυτό το θεατρικό έργο;
Το «Μελτεμάκι» ασχολείται με την απιστία. Το πρόβλημα της συζυγικής απιστίας ήταν, είναι και θα είναι πάντα επίκαιρο. Μ’ αυτό το θέμα ασχολήθηκαν παλιότεροι αλλά και σύγχρονοι συγγραφείς. Στο Μελτεμάκι του Χορν το 1927, επειδή οι άντρες είναι ναυτικοί, οι γυναίκες τους συγχωρούν σχεδόν αμέσως. Στο «Ούτε γάτα ούτε ζημιά» του Σακελλάριου – Γιανακόπουλου το 1950 η γυναίκα προσπαθεί να πληρώσει με το ίδιο νόμισμα το σύζυγό της, ενώ στο έργο του Σακελλάριου «Ο φίλος μου ο Λευτεράκης» το 1955 η γυναίκα προσπαθεί να φέρει προ τετελεσμένων γεγονότων τον άντρα της, αναδεικνύοντας την εξυπνάδα της.
Ουσιαστικά πρόκειται για ανθρώπινες συμπεριφορές γύρω από το ίδιο πρόβλημα μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Είναι παιχνίδια της ζωής, που δε θα σταματήσουν όσο η ταυτότητα του ενός φύλου θα εξαρτάται και θα συμπληρώνει την ύπαρξη του άλλου. Αν κοιτάξουμε μέσα μας, θα βρούμε όλοι μας μελτέμια που φύσηξαν στη ζωή μας, ακόμα και σε στιγμές που νιώθαμε σίγουροι για τον εαυτό μας και ασφαλείς μέσα στις σχέσεις μας.
Τα επόμενα σχέδιά σας;
Το θέατρο της Πειραματικής Σκηνής παραμένει σφραγισμένο. Αυτό δημιουργεί αναμφισβήτητα πολλά λειτουργικά προβλήματα και ιδιαίτερα αδυναμία σε ό,τι αφορά τον μακρόχρονο προγραμματισμό των παραγωγών. Παρ’ όλα αυτά τον επόμενο χρόνο θα ανεβάσουμε δύο παραγωγές με την υποστήριξη και τη συνεργασία του Καλλιτεχνικού Οργανισμού του Δήμου Βόλου. Έχει ήδη προγραμματιστεί η πρώτη παραγωγή για την καινούρια θεατρική περίοδο και θα ανακοινωθεί, αφού πέσει η αυλαία στο «Μελτεμάκι».
Η Πειραματική Σκηνή πέρασε από σαράντα κύματα. Πείσμα της Δημοτικής Αρχής της Ν. Ιωνίας ή επί της ουσίας διαφωνία για τη λειτουργία του σχήματος;
Η Πειραματική Σκηνή όντως πέρασε από σαράντα κύματα και συνεχίζει να υπάρχει, ακολουθώντας ανοδική πορεία. Αυτό λέει πολλά. Η δημοτική αρχή και κυρίως ο δήμαρχος της Ν. Ιωνίας στέρησε από τους δημότες του το πρώτο και μοναδικό θέατρο που δημιουργήθηκε στο δήμο του χωρίς να τους επιβαρύνει οικονομικά.
Όλη η ιστορία δημιουργήθηκε για να φιμωθώ καλλιτεχνικά εγώ προσωπικά και κατά προέκταση η Πειραματική Σκηνή.
Λένε πολλοί ότι η Τέχνη τα τελευταία χρόνια βιώνει τη δική της κρίση. Γιατί;
Από τη στιγμή που άρχισα να ασχολούμαι με το θέατρο η λέξη κρίση ήταν η πρώτη που έμαθα. Πάντα υπήρχε κρίση στο θέατρο στη χώρα μας, αν εξαιρέσουμε τα χρόνια που Υπουργός Πολιτισμού ήταν η Μελίνα. Αυτό είναι επόμενο, γιατί σε περιόδους οικονομικής κρίσης ο πολιτισμός είναι ο πρώτος που την πληρώνει και αυτό γιατί ζούμε σε μια υλιστική εποχή. Το φαγητό κανένας δεν θα το κόψει, μπορεί να το μειώσει, αλλά δεν θα το κόψει. Η κρίση τα τελευταία χρόνια υπάρχει σε όλες τις μορφές της Τέχνης. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός των επαναλήψεων τόσο στη μουσική, όσο και στη θεατρική γραφή.
Άσχετα όμως με την οικονομική κρίση, που είναι και μια περίοδος ξεκαθαρίσματος σε διάφορα πράγματα, το θέατρο άρχισε να περνά και μια άλλη κρίση από την εμφάνιση της τηλεόρασης. Αυτή τη στιγμή το θέατρο βρίσκεται σε ένα επίπεδο, μεταβατικό. Δεν ξέρουμε τι θα βγει, πού θα οδηγηθεί η όλη κατάσταση, αλλά κάπου θα καταλήξει και ελπίζω προς το καλύτερο.
Παλαιότερα το θέατρο ήταν ο αιμοδότης του ραδιοφώνου, του κινηματογράφου και της κρατική τηλεόρασης, πριν έλθει η ιδιωτική τηλεόραση.
Σήμερα η τηλεόραση τροφοδοτεί το θέατρο. Ο κόσμος σ’ αυτό έχει οδηγηθεί. Να παρακολουθεί παραστάσεις, που αρκετές φορές είναι και αμφίβολης ποιότητας, επειδή οι ηθοποιοί είναι γνωστοί από τα τηλεοπτικά σήριαλ. Δεν ήταν λοιπόν καθόλου τυχαία η κατάργηση της άδειας εξασκήσεως επαγγέλματος του ηθοποιού το 1980.
Αλήθεια, οι ρόλοι επηρεάζουν την ψυχική διάθεση των ηθοποιών;
Οι ρόλοι που ερμηνεύει ένας ηθοποιός δεν είναι τίποτε άλλο από την εξωτερίκευση των συναισθημάτων του και αυτό γιατί ο ηθοποιός ντύνει το ρόλο του με τα δικά του συναισθήματα. Γι’ αυτό άλλωστε, αν δούμε τον ίδιο ρόλο από διαφορετικούς ηθοποιούς, οι ερμηνείες διαφέρουν. Σ’ όλο το διάστημα που ο δημιουργός ηθοποιός χτίζει και ερμηνεύει ένα ρόλο, υποσυνείδητα είναι επηρεασμένος και στην προσωπική του ζωή από τα συναισθήματα του ρόλου του. Φυσικά εξαρτάται πάντα τόσο από χαρακτήρα του ηθοποιού, όσο και από τις ανάγκες του ρόλου.
Ενας άνθρωπος, κύριε Πανταζή, γεννιέται ή γίνεται ηθοποιός;
Κάθε άνθρωπος όταν γεννιέται έχει κάποιες ιδιαίτερες δεξιότητες σε τομείς της ανάπτυξής του. Είναι αυτό που λέμε ταλέντο ή χάρισμα. Όλοι οι άνθρωποι έχουν ταλέντα, σε διαφορετικό τομέα ο καθένας, που μπορεί ίσως να μην τα μάθουν ποτέ, γιατί δεν τους δόθηκε η ευκαιρία μέσα από το περιβάλλον που έζησαν να τα εκφράσουν και να τα καλλιεργήσουν.
Το ίδιο ισχύει και στο θέατρο. Το ταλέντο που πιθανά να διαθέτει ένας ηθοποιός πρέπει να δουλευτεί, να καλλιεργηθεί και να αναπτυχθεί. Από την άλλη ηθοποιοί χωρίς ιδιαίτερα χαρίσματα με πολλή αγάπη για το θέατρο και σκληρή, επίμονη δουλειά καταφέρνουν να αναπτυχθούν και να φτάσουν την υποκριτική τους τέχνη πολύ ψηλότερα.
Πώς βλέπουν τα μάτια του Δημήτρη Πανταζή τη σημερινή πολιτική κατάσταση; Δώστε μας ένα τίτλο… θεατρικής παράστασης, που θα μπορούσε να αποτυπώσει τη σημερινή πραγματικότητα. Οικονομική κρίση, πρόωρες εκλογές, γρίπη των χοίρων…
Δυστυχώς σήμερα δεν αρθρώνεται πολιτικός λόγος. Οι πολιτικοί δεν πείθουν για τις επιλογές τους και τις ικανότητές τους στη διαχείριση του κοινού συμφέροντος, με αποτέλεσμα ο κόσμος να γυρίσει την πλάτη στην πολιτική. Τα μεγάλα συμφέροντα δημιουργούν γεγονότα με σκοπό να εκφοβίσουν το λαό και να καρπωθούν περισσότερα χρήματα. Θεωρώ ότι η πολιτική κρίση είναι μεγαλύτερη από την οικονομική κρίση. Από την άλλη πλευρά είμαστε άξιοι των επιλογών μας, αφού αντί να αναπτύξουμε την κριτική μας ικανότητα αφήνουμε τους φόβους που μας δημιουργούν και τα προσωπικά μας μικροσυμφέροντα να αποφασίζουν για τη ζωή μας. Στη σημερινή πραγματικότητα θα έδινα τον τίτλο του θεατρικού έργου «Του Κουτρούλη ο γάμος».
