Σε αναβρασμό βρίσκεται αυτή τη στιγμή η Παιδεία, για την οποία η κυβέρνηση σχεδιάζει ριζικές αλλαγές προκειμένου να επιτευχθεί η αναβάθμισή της. Οι αλλαγές προορίζονται για πρώτη φορά να γίνουν από την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, κι όχι μόνο στην τελευταία τάξη του Λυκείου, ενώ θα συνεχιστούν και στην Ανώτατη Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Αν και για πολλά χρόνια οι αρμόδιοι μιλούσαν για απαραίτητες αλλαγές, τώρα που αυτές βρίσκονται στο κατώφλι της υλοποίησης, βρίσκουν κενά και κάνουν κριτική στις προτάσεις που έχουν κατατεθεί από την Επιτροπή που έχει συσταθεί υπό τον κ. Γιώργο Μπαμπινιώτη.
Τις απόψεις τους για την γενική αναδιάρθρωση της ελληνικής εκπαίδευσης κατέθεσαν στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ οι επικεφαλής κάθε βαθμίδας σε τοπικό επίπεδο, σχολιάζοντας ο καθένας ανάλογα με τον τομέα του τις αλλαγές που θα γίνουν ή πρέπει να δρομολογηθούν.
Πρωτοβάθμια – Δευτεροβάθμια
Οι αλλαγές που σχεδιάζει το Υπουργείο Παιδείας και εν γένει η κυβέρνηση ξεκινούν από την πρώτη βαθμίδα εκπαίδευσης, το Δημοτικό. Ο πρόεδρος του Συλλόγου δασκάλων και νηπιαγωγών Ν. Μαγνησίας κ. Απόστολος Μούσιος επεσήμανε πως ο διάλογος που έχει ανοίξει βρίσκεται προς τη σωστή κατεύθυνση. «Ο μαθητής ακόμη και από το Δημοτικό είναι πιεσμένος, καθώς τα μαθήματα είναι πολλά, όπως και η ύλη. Με τη μείωση της ύλης ίσως δοθεί μια ευρύτερη παιδεία στους μαθητές, οι οποίοι θα έχουν ελεύθερο χρόνο να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους. Έτσι ούτε ο εκπαιδευτικός θα πιέζεται από το αναλυτικό πρόγραμμα», σημείωσε ο κ. Μούσιος.
Ο ίδιος, μιλώντας για το ενδεχόμενο ουσιαστικής αναβάθμισης του ελληνικού σχολείου, επεσήμανε πως «εάν υπάρξει πολιτική βούληση, που θα αντέχει την άμεση χρηματοδότηση του συστήματος, τότε μπορούμε να έχουμε ένα καλύτερο σχολείο».
Μέσα από τις αλλαγές του εκπαιδευτικού συστήματος εκείνο που πρέπει να προωθηθεί, σύμφωνα με τον πρόεδρο Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης Μαγνησίας κ. Ταξιάρχη Μποντό, είναι η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των παιδιών. «Πρέπει να δοθεί έμφαση στη χρηματοδότηση της Παιδείας αλλά και στην παρεχόμενη Παιδεία. Εμείς σαν ΟΛΜΕ δεν λάβαμε μέρος στο διάλογο, μιας και αυτός στράφηκε περισσότερο στον τρόπο πρόσβασης. Θέλουμε να μιλήσουμε για όλη την εκπαιδευτική ταμπακιέρα», τόνισε ο κ. Μποντός.
Στο σημείο αυτό ο κ. Μποντός σχολίασε και την πρόταση για ελαχιστοποίηση της διδασκόμενης ύλης, επισημαίνοντας πως «είναι προτιμότερο να αναπτυχθεί η κριτική σκέψη των παιδιών, παρά να τους παρέχεται στείρα γνώση. Ο μαθητής πρέπει να αισθανθεί και την εφηβεία του, πέρα από τα μαθήματα. Όμως με ευχολόγια αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί».
Τριτοβάθμια Εκπαίδευση
Προς τη σωστή κατεύθυνση είναι ο διάλογος που έχει ανοίξει, σύμφωνα με τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Κωνσταντίνο Γουργουλιάνη, καθώς οι αλλαγές θα ξεκινήσουν από την πρώτη βαθμίδα της Εκπαίδευσης.
«Οι μαθητές προετοιμάζονται χρόνια για τις εξετάσεις. Αποστηθίζουν και δεν έχουν επαφή με την κριτική σκέψη. Εκείνο που θέλουν είναι να περάσουν σε μια σχολή του Πανεπιστημίου, ενώ το περίεργο είναι πως χαίρονται επειδή περνούν σε μια σχολή κι όχι επειδή ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους στο Λύκειο», σχολίασε ο κ. Γουργουλιάνης.
Σε ό,τι αφορά τις αλλαγές που έρχονται στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, αναφορικά με το νομοσχέδιο που προωθεί η κυβέρνηση για την αναβάθμιση των ΤΕΙ και την «συνεργασία» τους με τα ΑΕΙ, ο κ. Γουργουλιάνης επεσήμανε πως «η αναβάθμιση των ΤΕΙ δεν είναι κατ’ ανάγκη κάτι κακό. Όμως εάν τα ΤΕΙ γίνουν ισάξια με τα ΑΕΙ, τότε ο δρόμος είναι ανοιχτός για τα Κολλέγια. Γιατί ένας αδύναμος μαθητής δεν θα μπορέσει να περάσει σε κάποιο ΤΕΙ, με αποτέλεσμα να γραφτεί σε κάποιο Κολλέγιο και Ιδιωτικό Πανεπιστήμιο. Με την πρόταση αυτή φαίνεται πως πλήττονται τα ΤΕΙ. Επιπροσθέτως, ο Πρύτανης αναφέρθηκε και στο θέμα των επαγγελματικών δικαιωμάτων, μιας και το νομοσχέδιο προτείνει την ίδρυση τμημάτων ΤΕΙ με το ίδιο γνωστικό αντικείμενο των ΑΕΙ, αλλά και τη συνεργασία των δύο τομέων. «Αυτό αδικεί τους φοιτητές των ΑΕΙ, που όταν αποφοιτήσουν θα έχουν ίδια επαγγελματικά δικαιώματα με τους αποφοίτους των ΤΕΙ, χωρίς το επίπεδο σπουδών να είναι το ίδιο», υπογράμμισε ο κ. Γουργουλιάνης.
Στο ίδιο μήκος κύματος κυμαίνεται και η άποψη του Αντιπρύτανη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Μιχάλη Γουργουλιάνη, ο οποίος τόνισε πως «η «ανωτατοποίηση» των ΤΕΙ πριν από χρόνια έγινε επίσης πρόχειρα και χωρίς κανένα πρακτικό αποτέλεσμα. Ασφαλώς και η πράξη αυτή θίγει το κύρος των ΑΕΙ και προφανώς δεν τα αναβαθμίζει. Σε συνδυασμό δε με την έκπτωση των απαιτήσεων για τη δημιουργία κολλεγίων, αλλάζει δραματικά προς το χειρότερο ο χάρτης της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης». Από την εμπειρία του στα αμφιθέατρα ο κ. Ζουμπουλάκης σχολιάζει το επίπεδο γνώσεων των φοιτητών και κυρίως των πρωτοετών, που έχουν συγκεκριμένη νοοτροπία από το σχολείο. «Το επίπεδο γνώσεων των πρωτοετών είναι όλο και χειρότερο, στην πλειοψηφία τους χωρίς κριτική σκέψη και χωρίς παιδεία. Με πλήρη συναίσθηση όσων λέω, οι νέοι φοιτητές έρχονται «καμένοι» στο Πανεπιστήμιο. Η συνήθης επωδός τους είναι «κουραστήκαμε για να μπούμε, αφήστε να ξεκουραστούμε». Όταν στο δεύτερο και στο τρίτο έτος αντιλαμβάνονται τι συμβαίνει, έχουν χάσει τουλάχιστον μια ολόκληρη χρονιά».
Τέλος, απαντώντας στην ερώτηση «τι θα πρέπει να αλλάξει στα σχολεία και στα Πανεπιστήμια για να φτάσουμε τα ευρωπαϊκά και διεθνή standarts; Οι εκπαιδευτικοί, οι ακαδημαϊκοί, τα βιβλία, το πρόγραμμα διδασκαλίας και σπουδών ή η νοοτροπία μας;», ο κ. Ζουμπουλάκης τόνισε πως «θα αντέστρεφα τη σειρά και θα έλεγα ότι πρέπει να αλλάξει πρώτα η νοοτροπία μας ως γονέων, ύστερα τα βιβλία και τα προγράμματα σπουδών στο Λύκειο και το Γυμνάσιο, και στο τέλος οι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων. Επειδή δε η νοοτροπία των Ελλήνων γονέων έχει βαθιές ρίζες, δεν είμαι καθόλου αισιόδοξος. Ας σταματήσει πια το κυνήγι των χαρτιών σε βάρος του περιεχομένου της γνώσης».
Τι προτείνει η Επιτροπή Μπαμπινιώτη για τις αλλαγές στην Παιδεία
– Αναλυτικά προγράμματα, τα οποία αλλάζουν με άξονα την περιγραφή των μορφωτικών στόχων και όχι την ύπαρξη ενός λεπτομερούς αναλυτικού προγράμματος.
– Μέθοδοι διδασκαλίας. Σ’ αυτό τον τομέα υιοθετείται η μαθητοκεντρική και συνεργατική μέθοδος, η οποία έχει κεντρικό άξονα την καθοδήγηση του μαθητή από τον δάσκαλο στην επεξεργασία και τη σύνθεση της γνώσης.
– Βιβλία, νέες τεχνολογίες. Οι αλλαγές σε αναλυτικά προγράμματα με καινούργια βιβλία. Ταυτόχρονα, κρίνεται απαραίτητη η δημιουργία σχολικών βιβλιοθηκών και η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία.
– Η μικρότερη ύλη σε βασικά μαθήματα κρίνεται απαραίτητη. Βέβαια, ο αριθμός των μαθημάτων θα παραμείνει ο ίδιος.
– Ζώνες πολιτισμού. Κρίνεται απαραίτητη η προσθήκη ωρών με αντικείμενο τη μουσική, τη λογοτεχνία, το θέατρο, τον αθλητισμό κ.ά.
– Ολοήμερα σχολεία. Οι επιπλέον ώρες οδηγούν στην παράταση του σχολικού ωραρίου στα γυμνάσια και στα λύκεια έως τις 4 το απόγευμα.
– Αξιολόγηση, η οποία καθίσταται υποχρεωτική στο εκπαιδευτικό έργο με τη θέσπιση διδακτικών στόχων.
– Αλλαγή στους διορισμούς. Χορήγηση κινήτρων ώστε οι εκπαιδευτικοί να παραμένουν σε παραμεθόριες περιοχές και να μην υπάρχει συνεχής αλλαγή εκπαιδευτικών στα σχολεία.
– Μαθητική διαρροή. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να γίνουν στοχευμένες δράσεις για περιοχές όπου υπάρχει μεγάλη διαρροή μαθητών κατά τη διάρκεια της 12ετούς εκπαίδευσης ή μεγάλη σχολική αποτυχία.
– Κατάρτιση φοιτητών «καθηγητικών» σχολών. Όσοι φοιτητές μαθηματικών, φυσικών, ιστορικών, φιλολογικών κ.λπ. τμημάτων επιθυμούν να εργαστούν στην εκπαίδευση, υποχρεωτικά θα πρέπει να διδάσκονται νέα προγράμματα με αντικείμενο ψυχοπαιδαγωγικά θέματα, αλλά και τη φιλοσοφία και τους στόχους της σχολικής ύλης της ειδικότητάς τους.
– Επιμόρφωση εκπαιδευτικών. Καθίσταται υποχρεωτική για όλους, σε προγράμματα παράλληλα με τα διδακτικά τους καθήκοντα. Εξετάζεται η χρονική περιοδικότητα και η ανανέωση των προγραμμάτων επιμόρφωσης.
