«Οι δεσμοί των ευσυνείδητων πιστών με την Εκκλησία είναι γεροί και αδιάλυτοι» επισημαίνει ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμος και προσθέτει: «Οι πιστοί μας είναι φιλακόλουθοι, φιλάγιοι και ελευθέρως και αβιάστως προσέρχονται στα Ιερά Μυστήρια. Χρειάζεται ωστόσο, τονίζει, μία συνεχής κατήχησις των ενηλίκων, μία περισσότερα εμβάθυνση στη θεολογία της χριστιανικής διδασκαλίας». Καταθέτοντας τις σκέψεις του στον «Τ» ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Ελλάδος, καθιστά σαφές ότι «ο ρόλος της ποιμαίνουσας Εκκλησίας είναι ο αυτός ανά τους αιώνες. Η Εκκλησία δεν αλλάζει στόχο, που είναι η σωτηρία της ψυχής ανθρώπων, το πώς δηλαδή να οδηγήσεις τον πεσόντα στην αμαρτία άνθρωπο στην οδό του Παραδείσου». Το έργο που επιτελείται στους κόλπους της Εκκλησίας μεταφράζεται, κατά συνέπεια, σε ποικίλες κοινωνικές δράσεις, οι οποίες απευθύνονται σε όλους αδιακρίτως τους έχοντες ανάγκη.
Το ενδιαφέρον του Μακαριώτατου για το ποίμνιό του, αντίστοιχα, είναι πολύπλευρο και μεταφράζεται σε πρωτοβουλίες και δομές που υλοποιούνται σεμνά και αθόρυβα, έχοντας ως στόχο την ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου. Σε ό,τι αφορά τα εθνικά, αντίστοιχα, θέματα, ο κ. Ιερώνυμος εκτιμά ότι «η Εκκλησία πρέπει να έχει λόγο», καθώς «δεν πρέπει να λησμονούμε την προσφορά της Εκκλησίας σ όλους τους εθνικούς αγώνες τού γένους μας». Η έγνοια και η προσοχή του Μακαριώτατου στρέφονται προς κάθε κατεύθυνση, με επίκεντρο τους νέους και όπως επισημαίνει «είμαι βαθύτατα πεπεισμένος, ότι η μόνη ελπίδα αυθεντικής ζωής για τους νέους μας είναι η Εκκλησία μας». Κατά συνέπεια «ευχή και προσευχή μου νυχθημερόν είναι να γνωρίσουν τον Χριστό και να κάνουν Αυτόν Διδάσκαλόν τους και Καθοδηγητήν Τους. Εμείς από κοντά αυτό το διακόνημα επιτελούμε» καταλήγει.
-Πόσο έχει διαφοροποιηθεί σε σχέση με το παρελθόν ο ρόλος της Ποιμαίνουσας Εκκλησίας σε μία πολυπολιτισμική κοινωνία, όπου συμβιώνουν Ορθόδοξοι και ετερόδοξοι;
Ο ρόλος της ποιμαίνουσας Εκκλησίας είναι ο αυτός ανά τους αιώνες. Η Εκκλησία δεν αλλάσσει στόχο, που είναι η σωτηρία της ψυχής ανθρώπων, το πως δηλαδή να οδηγήσεις τον πεσόντα στην αμαρτία άνθρωπο στην οδό του Παραδείσου. Και τούτο διότι ο Χριστός, η Κεφαλή της Εκκλησίας είναι «ο Ων, ο Ην και ο Ερχόμενος». Βέβαια, τα μέσα, τα εξωτερικά στοιχεία, η μεθοδολογία μεταδόσεως των θείων μηνυμάτων μπορεί να είναι διαφορετική. Χρησιμοποιούμε την σύγχρονη τεχνολογία εις διακονίαν του ανθρώπου. Σε σχέση με τους ετεροδόξους η ορθόδοξη Εκκλησία έχει σχέση αγάπης και βοηθείας στις ποικίλες ανθρώπινες δύσκολες καταστάσεις. Ενα απλό παράδειγμα: Στα συσσίτια που λειτουργούν στις ενορίες μας δεν ξεχωρίζουμε το πιάτο του φαγητού σε ποιόν πηγαίνει. Σ όλους ανεξαιρέτως προσφέρουμε.
– Οι δεσμοί μεταξύ πιστών και Ποιμαίνουσας Εκκλησίας διατηρούνται ακατάλυτοι; Ποια είναι η εικόνα που έχετε με βάση τη μέχρι τώρα εμπειρία σας;
Βεβαίως οι δεσμοί των ευσυνειδήτων πιστών με την Εκκλησία είναι γεροί και αδιάλυτοι. Οι πιστοί μας είναι φιλακόλουθοι, φιλάγιοι και ελευθέρως και αβιάστως προσέρχονται στα Ιερά Μυστήρια. Χρειάζεται ωστόσο μία συνεχής κατήχησις των ενηλίκων, μία περισσότερα εμβάθυνση στη θεολογία της χριστιανικής διδασκαλίας.
– Σε εποχές κρίσης, όπου πολλοί συνάνθρωποί μας ζητούν οικονομική άλλα και ηθική στήριξη, η Εκκλησία τείνει ευήκοον ούς;
Πάντοτε η Εκκλησία ως φιλόστοργος μάνα είναι κοντά στον άνθρωπο, όχι μόνο σε περιόδους οικονομικής κρίσης. Τα προβλήματα του ανθρώπου αείποτε ήσαν όχι μόνο οικονομικά, αλλά πρωτίστως ηθικά. Εδώ έρχεται η ποιμαίνουσα Εκκλησία και ενισχύει, παρηγορεί, παραμυθεί, σκύβει στις πληγές και επιχέει έλαιον και οίνον κατά την γνωστή Παραβολή του Καλού Σαμαρείτη. Αλλά ξέρετε το ιερό αυτό καθήκον της η Εκκλησία το κάνει διακριτικά, αθόρυβα, με
ανιδιοτελή ανυπόκριτη και «εκτενή αγάπη».
-Εχοντας αναπτύξει πολύ σημαντικό κοινωνικό έργο ως Μητροπολίτης Θήβας, ποιοι είναι οι τομείς κοινωνικής προσφοράς που θέτετε στο επίκεντρο των προσπαθειών σας, προς όφελος των αναξιοπαθούντων, των κοπιώντων και πεφορτισμένων;
Πράγματι, με τη Χάρι του Θεού έγιναν κάποια φιλανθρωπικά και κοινωνικά έργα στην περιοχή όπου ήμουν Μητροπολίτης Θηβών και Λεβαδείας και χαίρομαι γι αυτά και δοξάζω τον Παντοδύναμο και Φιλάνθρωπο Θεό. Τώρα ως Αρχιεπίσκοπος το βάρος των καθηκόντων είναι πολύ μεγάλο γιατί βλέπω ότι και οι ανάγκες και oι απαιτήσεις είναι πολλές, δυσχερείς και περίπλοκες.
Ωστόσο έχω θέσει στόχους για την δημιουργία ειδικών κέντρων για τους αναξιοπαθούντες ασθενείς και έχοντας ανάγκης συνανθρώπους μας. Και συγκεκριμένα αποφασίσαμε στην Ιερά Σύνοδο: Την ανέγερση επταωρόφου κτιρίου, δυναμικότητος είκοσι διαμερισμάτων, πλησίον τού Αντικαρκινικού Νοσοκομείου «Θεαγένειο» στη Θεσσαλονίκη, για φιλοξενία των συγγενών και των ασθενών που νοσηλεύονται σε αυτό. Ανέγερση Κέντρου παιδιών με νοητική στέρηση, στην περιοχή Άνοιξη Αττικής, ανέγερση «Στέγης Κατάκοιτων», δυναμικότητος 80 κλινών, στον Βαρνάβα Αττικής, ανέγερση «Σπίτι Πόνου-Hospice» για καρκινοπαθείς τελικού σταδίου.
– Ως Προκαθήμενος τής Ελλαδικής Εκκλησίας εκτιμάτε ότι (ή Εκκλησία) πρέπει να έχει λόγο και φωνή σε σχέση με τα εθνικά θέματα, κατά τα πρότυπα του προκατόχου σας, ή αντίθετα να επιλέγει την οδό τής σιωπής;
Βεβαίως ως μάνα και τροφός του Γένους μας η Εκκλησία πρέπει να έχει λόγο για τα εθνικά θέματα. Δεν είναι έξω απ αυτά, αδιάφορη για ό,τι συντελείται, για όποια τυχόν πλήγματα επιφέρονται στον Ελληνισμό, στην πατρίδα μας. Ποτέ άλλωστε δεν θα πρέπει να λησμονούμε την προσφορά της Εκκλησίας σ όλους τους εθνικούς αγώνες του γένους μας. Αυτά είναι καταγεγραμμένα στην Ιστορία. Φυσικά χρειάζεται πάντοτε σε κάθε περίπτωση η πατερική αρετή της διάκρισης.
– Εχοντας εντρυφήσει στην Αρχαιολογία, μεταξύ των άλλων πανεπιστημιακών σας σπουδών, εκτιμάτε ότι δίνεται ή δέουσα σημασία ως προς την διαφύλαξη των θησαυρών τής Ορθοδοξίας, των εκκλησιών και των μοναστηριών μας;
Αγαπώ την επιστήμη τής αρχαιολογίας και τα ιστορικά μνημεία, αρχαία, βυζαντινά, μεταβυζαντινά και των νεοτέρων χρόνων. Ολα έχουν την αξία και σημασία τους. Τώρα τις τελευταίες δεκαετίες βεβαίως και οι βυζαντινές σπουδές έχουν προοδεύσει και το Βυζάντιο πλέον δεν θεωρείται σκοτεινός μεσαίωνας, όπως ήθελαν να τον παρουσιάσουν. Το ενδιαφέρον αυτό έχει συμβάλλει κατά πολύ, ώστε η διάσωση και διαφύλαξη των πολιτιστικών αγαθών της ελληνορθοδοξίας, είτε βρίσκονται σε μοναστήρια είτε σε μεμονωμένους ναούς να είναι περισσότερον ενδελεχής, συστηματική και πνευματική. Και πρέπει να τα διαφυλάξουμε γιατί είναι ανεκτίμητος πνευματικός θησαυρός μας.
-Ποια είναι η αγωνία και η μεγαλύτερή σας έγνοια για το ποίμνιό σας και κυρίως τους νέους;
Η μεγαλύτερη έγνοια μου για το πιστό λαό του Θεού είναι η διατήρησή του στη μάνδρα της Εκκλησίας Του. Πόθος μου είναι η όσον το δυνατόν γνώση της θείας Διδασκαλίας, η εσωτερική καλλιέργεια, η βίωση της αγιοπνευματικής ζωής, η επίτευξη του στόχου που είναι η πραγμάτωσις της θείας εντολής «άγιοι γίνεσθε, ότι εγώ άγιος ειμί». Ιδιαίτερα αγαπώ και ενδιαφέρομαι για τους νέους μας. Οι νέοι, που τώρα ανοίγουν τα πτερά τους για τη ζωή και δράση έχουν βεβαίως προβλήματα και ανησυχίες και ψάχνουν, αναζητούν το σωστό και την αλήθεια για το Θεό, τον κόσμο, τον συνάνθρωπο. Εμείς ως Εκκλησία αυτό συνεχώς κάνουμε. Είμεθα δίπλα τους, προσπαθώντας να καταλάβουμε την γλώσσα τους, να αφουγκρασθούμε τις αγωνίες τους, να στηρίξουμε, να βοηθήσουμε, να καθοδηγήσουμε, να τους προσφέρουμε ανάσταση ζωής και λόγο σωτηρίας. Ξέρετε εκείνο που περισσότερο με στενοχωρεί είναι όταν βλέπω νέους με κατάθλιψη, νέους άνεργους, νέους που από άγνοια της καταστροφής καταφεύγουν στις ναρκωτικές ουσίες. Αλλ είμαι βαθύτατα πεπεισμένος, ότι η μόνη ελπίδα αυθεντικής ζωής για τους νέους μας είναι η Εκκλησία μας και ευχή και προσευχή μου νυχθημερόν είναι να γνωρίσουν τον Χριστό και να κάνουν Αυτόν Διδάσκαλόν τους και Καθοδηγητήν Τους. Εμείς από κοντά αυτό το διακόνημα επιτελούμε.
– Σε ώρες περισυλλογής ποιο είναι το περιεχόμενο της σκέψης και της προσευχής σας;
Με ρωτάτε σε ώρες περισυλλογής ποιο είναι το περιεχόμενο της σκέψης και της προσευχής μου. Θα σας απαντήσω με την εσχατολογική φράση που επισφραγίζει ολόκληρη την Καινή Διαθήκη: «Ναι, έρχου Κύριε Ιησού».
