ΤΟΠΙΚΑ

Κινδυνεύει η πανίδα της Μαγνησίας

κινδυνεύει-η-πανίδα-της-μαγνησίας-851206

Θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι δεν σεβόμαστε όσο θα έπρεπε ό,τι μας περιβάλει και ότι είναι λίγες οι φορές που ψηλαφίσαμε με προσοχή τους κρίκους της αλυσίδας της ζωής; Στη Μαγνησία, μια περιοχή με πλούσια πανίδα, όπου κατά καιρούς έχουν καταγραφεί αρκετές χιλιάδες άγριων και σπάνιων πουλιών, θηλαστικών, αρπακτικών και άλλων ειδών, ανθρώπινες δραστηριότητες και πλήθος άλλων παραγόντων οδηγούν στη σταδιακή εξαφάνιση πολλών ειδών.

Η έκταση της Μαγνησίας διατίθεται για την παρουσία και ανάπτυξη άγριας πανίδας αλλά και σπάνιων ειδών, ειδικά υδρόβιων πουλιών. Τα σπονδυλωτά αντιπροσωπεύονται από μεγάλη ποικιλία πουλιών (σποροφάγα, εντομοφάγα, παμφάγα, ημερόβια και νυχτόβια αρπακτικά) και θηλαστικά (χειρόπτερα, εντομοφάγα, φυτοφάγα, τρωκτικά και μικρά σαρκοφάγα). Επίσης υπάρχουν πολλά είδη τρωκτικών και αμφιβίων. Τέλος σημειώνεται η ύπαρξη αρκετών μεταναστευτικών ειδών σε όλο τον ορεινό όγκο του Πηλίου.

Ειδικότερα απαντώνται όσον αφορά στα θηλαστικά: Λύκος-τρωτό, Αλεπού-τρωτό, Σκαντζόχοιρος, Τυφλοπόντικας, Λαγός, Μαυροποντικός, Πετροκούναβο, Ασβός, Νυφίτσα, Αγριογούρουνο, Ζαρκάδι-τρωτό, Νυχτερίδες, Βίδρα-τρωτό, Σκίουρος. Όσον αφορά στα ερπετά και τα αμφίβια, απαντώνται τρία είδη Φρύνου (Φρύνος ο κοινός, Χωματόφρυνος, Πρασινόφρυνος), Γραικοχελώνα, Ονυχοχελώνα, τρία είδη Βατράχου, τέσσερα είδη Σαύρας, και Φίδια -Δενδρογαλιά, Τυφλίτης, Σαΐτα, Οχιά και δύο είδη Νερόφιδου.
Συγκεκριμένα εμφανίζονται:
-Όρος Πήλιο και Παράκτια θαλάσσια ζώνη: Έχουν καταγραφεί πολλά είδη ασπόνδυλων, μεταξύ αυτών ενδημικά και σπάνια είδη, τα Lucanus cervus και Cordulegaster heros. Επιπλέον η περιοχή φιλοξενεί σπάνια και προστατευόμενα είδη αμφιβίων και ερπετών. Τα θαλάσσια σπήλαια στο Αιγαίο αποτελούν καταφύγια και τόπο αναπαραγωγής για τη μεσογειακή φώκια.
-Κάρλα-Μαυροβούνι-Κεφαλόβρυσο Βελεστίνου: Η οικολογική αξία της περιοχής είναι αξιοσημείωτη, αφού απαντώνται 27 τύποι οικοτόπων και μεγάλη ποικιλότητα ορνιθοπανίδας (μεταναστευτικά, διαχειμάζοντα, υδρόβια, παρυδάτια, αρπακτικά), θηλαστικών, αμφιβίων, καθώς και ερπετοπανίδας και ιχθυοπανίδας.

Η άγρια πανίδα στις Βόρειες Σποράδες
Υπάρχουν αρκετά είδη θηλαστικών, μεταξύ των οποίων το κουνάβι, από τα χειρόπτερα η νανονυχτερίδα και ο μεσορινολόφος, που έχουν χαρακτηριστεί ως κινδυνεύοντα είδη. Στο νησί Γιούρα υπάρχει το ενδημικό υποείδος αγριοκάτσικου. «Ο Αίγαγρος των Γιούρων δεν έχει ακόμη μελετηθεί δηλαδή δεν γνωρίζουμε το DNA του. Υπάρχουν περίπου 200 αυτή τη στιγμή στο νησί και πολλά ακόμα υβριδισμένα, δηλαδή αίγαγροι οι οποίοι όμως έχουν ζευγαρώσει με ήμερες κατσίκες», τονίζει ο Επίκουρος Καθηγητής Διαχείρισης Οικοσυστημάτων και Βιοποικιλότητας της Γεωπονικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Θανάσης Σφουγγάρης.

Η περιοχή όπως είναι γνωστό αποτελεί ένα από τα τελευταία σημαντικά καταφύγια στον κόσμο για τη μεσογειακή φώκια monachus onachus, αλλά και είναι ιδιαίτερα σημαντική σε εθνικό, αλλά και σε διεθνές επίπεδο λόγω της διατήρησης δύο ομάδων ορνιθοπανίδας, των αρπακτικών και των θαλασσοπουλιών.
Τα περισσότερο σημαντικά είδη που χαρακτηρίζουν την περιοχή των Βορείων Σποράδων σαν Σημαντική Περιοχή για τα πουλιά της Ελλάδας (ΙΒΑ) είναι:
-Αιγαιόγλαρος, με πολλές δεκάδες ζευγάρια στην περιοχή
-Αρτέμης, με πιθανά εκατοντάδες ζευγάρια στην περιοχή
-Θαλασσοκόρακας, με μερικές δεκάδες ζευγάρια
-Μύχος, με μερικές δεκάδες ζευγάρια
-Μαυροπετρίτης, με αρκετές εκατοντάδες ζευγάρια
-Σπιζαετός, με πιθανά 1-2 ζευγάρια
-Πετρίτης, με αρκετά ζευγάρια.

Η ερπετοπανίδα των Β. Σποράδων, αν και θεωρείται ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ως νησιωτική, δεν έχει μελετηθεί επαρκώς. Από τις μέχρι σήμερα παρατηρήσεις, πρέπει να σημειωθεί η παρουσία του Λαφίτη και του Σπιτόφιδου. Έχουν καταγραφεί επίσης και άλλα είδη φιδιών, όπως Οχιά, Κοιλοπέλτης, αλλά και είδη σαύρας, όπως Αβλέφαρος, Τρανόσαυρα, Αιγαιόσαυρα, Ζαμενής, Κυρτοδάκτυλος, Σαμανίδι, Ημιδάκτυλος

Στην ξηρά έχουν παρατηρηθεί χελώνες των ειδών Testudo marginata (Κρασπεδοχελώνα) και Testudo graeca (Ελληνική Χελώνα). Από τα αμφίβια, η παρουσία του βατράχου Rana ridibunda (Λιμνοβάτραχος) και του δενδροβάτραχου Hyla arborea στα υγροτοπικά ενδιαιτήματα των νησιών θεωρείται σημαντική.

Επίσης ιδιαίτερα σημαντική είναι η ασπόνδυλη πανίδα, η οποία περιλαμβάνει αρκετά ενδημικά είδη κυρίως ισοπόδων. Στα Σκάντζουρα έχει καταγραφεί ένα νέο είδος θυσανόπτερου (Scirtothrips dignus) και για πρώτη φορά στην Ελλάδα το είδος Scirtothrips magniferae.

Πριν και σήμερα
Από τις παραλαβές που έχουν γίνει στα χρόνια λειτουργίας του Σταθμού Άγριων ζώων έχουν καταγραφεί περίπου 6.000 είδη άγριας πανίδας, σύμφωνα με το κ. Χαλαστάρα. Μάλιστα ειδικά στη περιοχή της Κάρλας ο κ. Σφουγγάρης αναφέρει πως μέχρι και την αποξήρανση της λίμνης είχαν καταγραφεί περίπου 400.000 είδη υδρόβιων πουλιών, όταν μερικά χρόνια πριν σε μια ερασιτεχνική καταγραφή διαπιστώθηκαν μόλις 30.000 είδη.

Στην περιοχή της Όθρυος όπου υπήρχε αφθονία σε αετούς και γύπες πλέον είναι πολύ δύσκολο να βρει κανείς, καθώς πολλά έχουν πεθάνει από τα δηλητηριώδη δολώματα που τοποθετούν οι κτηνοτρόφοι αλλά και οι κυνηγοί.

«Δεν θα έλεγα ότι κάποιο είδος συγκεκριμένα είναι υπό εξαφάνιση, όλα πλέον όλα τα βλέπουμε σπάνια, ακόμα και το σπουργίτι το αρσενικό δεν το βλέπουμε συχνά. Ακόμα και τα γλαρόνια είναι υπό εξαφάνιση. Αυτό που μπορώ να σας πω με σιγουριά είναι πως όλα τα είδη εμφανίζουν μια πτωτική γραμμή», αναφέρει ο κ. Χαλαστάρας.

Βιότοποι οι στέγες
Τα σπίτια των ζώων είναι οι βιότοποι, το δάσος, η λίμνη, το δέλτα ενός ποταμού, οι ακτές της θάλασσας, η θάλασσα, ο βυθός της λίμνης, οι όχθες του ποταμού, ο βυθός της λίμνης, η ρεματιά, το φαράγγι, τα απόκρημνα βράχια κ.α.

Η Μαγνησία, λόγω της γεωγραφικής εικόνας της έχει σαν αποτέλεσμα, σε όλη της την έκταση, να διαθέτει μια μεγάλη ποικιλία βιοτόπων. Σ΄ αυτούς βρίσκουν καταφύγιο πολλά είδη του ζωικού βασιλείου, όπως αρπακτικά πτηνά. Από τα είδη αυτά, κάποια ζουν μόνιμα, είναι δηλαδή ενδημικά και άλλα, όπως σπάνια υδρόβια πτηνά διαχειμάζουν στην διάρκεια της μεταναστευτικής τους πορείας στα δέλτα των ποταμών και στις λίμνες.

Στους ελληνικούς βιότοπους υπάρχουν επίσης ερπετά, αμφίβια, θηλαστικά, έντομα και ψάρια. Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς την ανάγκη για ένα συνολικό σχεδιασμό προστασίας. Όμως πολύ λίγοι βιότοποι προστατεύονται και σε ορισμένους εξ αυτών η φύλαξη τους είναι πλημμελής.

Αίτια εξαφάνισης της άγριας πανίδας
Η Μαγνησία διαθέτει έναν τεράστιο φυσικό πλούτο, που είναι οι βιότοποι μαζί με τα ζώα και τα φυτά που υπάρχουν σ αυτούς. Ωστόσο οι προσπάθειες υποβάθμισης με διάφορες ενέργειες που θεωρούνται ίσως απλές και συνηθισμένες είναι διαρκείς και οδηγούν στην αλόγιστη καταστροφή βιοτόπων και υγροτόπων.

Η καταστροφή των δασών από διάφορες αιτίες, η τεράστια όχληση από τις ανθρώπινες δραστηριότητες οι εκχερσώσεις, οι αποξηράνσεις λιμνών, η αλόγιστη χρησιμοποίηση φυτοφαρμάκων για την προστασία των φυτών από τις ασθένειες με αποτέλεσμα να μένουν υπόλοιπα του φαρμάκου στον βιότοπο και να μολύνουν τα νερά ή την τροφή των ζώων και των ανθρώπων, η εντατική καλλιέργεια της γης και η υποβάθμισή της, η μη προστασία των Εθνικών Δρυμών, η συνεχής απειλή των υγροβιότοπων από ανθρώπινες δραστηριότητες, είναι μερικές από τις βασικές αιτίες εξαφάνισης και μείωσης των ειδών της άγριας πανίδας που συναντά πλέον κανείς στη Μαγνησία.

«Δεν μπορούμε να τα ιεραρχήσουμε αλλά σίγουρα η όχληση είναι ένα από τα βασικότερα στοιχεία εξαφάνισης ειδών άγριας πανίδας. Τα πουλιά ειδικά τρομάζουν και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα όχι μόνο να φεύγουν από τη περιοχή αλλά και να ξεκινάνε το ταξίδι της μετανάστευσης νηστικά και έτσι πολλά από αυτά πεθαίνουν στο δρόμο από εξάντληση ή όσα επιβιώνουν γεννούν αυγά με πολύ λεπτό τσόφλι», τονίζει ο υπεύθυνος του Σταθμού Βοήθειας και Προστασίας Άγριων Ζώων και Πουλιών κ. Στάθης Χαλαστάρας.

Ευγενικές συμπεριφορές ζωών!
Πάντα έχει ενδιαφέρον η περίθαλψη των άγριων ζώων. Κάποτε περιθάλφθηκε μια αετογερακίνα στο Σταθμό Άγριων Ζώων και Πουλιών που τα μέλη τη μεγαλώσανε από μικρή ηλικία, όταν δηλαδή ήταν μωρό με το χνουδάκι ακόμα πάνω της.

Αυτή, με τη «μητρική» φροντίδα των μελών του Σταθμού μεγάλωσε και έγινε πανέμορφη και επιβλητική, αφού το μέγεθός της είναι όσο ένα μεσαίου μεγέθους αετόμορφο. Έλα όμως που μεγαλώνοντας… σαν παιδί κι αυτό ήθελε παιχνίδια με τους περιθάλπτες του και όταν έτρωγε πρόσεχε μην άθελά της πληγώσει το χέρι που την τάιζε;

Πέρασε λίγος καιρός και μία νεαρή αλεπουδίτσα από τις παρυφές της Ν. Ιωνίας έφτασε στο σταθμό. Όταν την παραλάβανε μετά από τηλέφωνο καθηγητή λυκείου της περιοχής, ήταν στο πλάι του δρόμου σχεδόν αναίσθητη και παγωμένη από τη βραδινή παγωνιά. Η προσπάθεια για την περίθαλψή της άρχισε αμέσως. Έφερε τραύματα από πρόσκρουση, πιθανώς από αυτοκίνητο. Η προσπάθεια έφερε αποτελέσματα, η αλεπού ανέκαμψε και πάντα στο κλουβί της υπήρχε ανησυχητική ηρεμία. Ήταν πολύ ευγενική με τους περιθάλπτες της – πράγμα μη φυσιολογικό- σαν να λες και γνώριζε ότι ο καθένας που ασχολιόταν μαζί της, ήταν για το καλό της. Απελευθερώθηκε, αφού αποκαταστάθηκε ένα δύσκολο τραύμα στη σπονδυλική στήλη.

Η ορνιθοπανίδα που παρατηρείται σε όλη τη χερσαία Μαγνησία
Αετομάχος
Αηδόνι
Αμπελουργός
Ασημόγλαρος
Βαλκανοτσικλιτάρα
Βλάχος
Βουβόκυκνος
Βραχοκιρκίνεζο
Βραχοτσοπανάκος
Γαλαζοκότσυφας
Γαλαζοπαπαδίτσα
Γαλιάντρα
Γερακίνα
Γιδοβύζι
Γκιώνης
Δασότρυγγας
Δεκαοχτούρα
Δενδρογέρακο
Δενδροκελάδα
Δενδροσταρήθρα
Δενδροφυλλοσκόπος
Δενδροχελίδονο
Διπλοσάινο
Δρυοκολάπτης
Θαλασσοσφυριχτής
Θαμνοτσιροβάκος
Θαμνοφυλλοσκόπος
Καλόγερος
Καρβουνιάρης
Κάργια
Καρδερίνα
Κατανοκέφαλος γλάρος
Κατσουλιέρης
Κεδρότσιχλα
Κίσσα
Κιτρινοσουσουράδα
Κοκκινοκεφαλάς
Κοκκινολαίμης
Κοκκινοσκέλης
Κοκκινοτσιροβάκος
Κοκκινότσιχλα
Κοκκινούρης
Κοράκι
Κότσυφας
Κούκος
Κουκουβάγια
Κουρούνα
Κρυπτοτσικνιάς
Λασποσκαλίδρα
Λευκοσουσουράδα
Λευκοτσικνιάς
Λιβαδοκελάδα
Λιοστριτσίδα
Λούγαρο
Μαυρολαίμης
Μαυροσκούφης
Μαυροτσιροβάκος
Μελισσοφάγος
Μεσοτσικλιτάρα
Μικρογαλιάντρα
Μικροτσικνιάς
Μπεκάτσα
Μπεκατσίνι
Μυγοχάφτης
Νανόμπουφος
Νερόκοτα
Νεροκοτσέλα
Ορτύκι
Πεπλόγλαυκα
Πετροπέρδικα
Ποταμοσφυριστής
Σαΐνι
Σιρλοτσίχλονο
Σκαρθάκι
Σκεπαρνάς
Σπίνος
Σπιρτοχελίδονο
Σπουργίτης
Σταρήθρα
Σταυραετός,
Σταχτοπετρόκλης
Σταχτοσουσουράδα
Συκοφάγος
Τρυγόνι
Τρυποφράχτης
Τσαλαπετεινός
Τσαρτσάρα
Τσιφτάς
Τσίχλα
Τσιχλογέρακο
Φαλαρίδα
Φανέτο
Φάσσα
Φιδαετός
Φλώρος
Χαλκόκοτα
Χαλκοκουρούνα (τρωτό)
Χαμοκελάδα
Χελιδόνι
Χοντρομύτης
Χουχουριστής
Χρυσαετός (τρωτό)
Ψαρόνι
Ψευταηδόνι
Ωχροσταχτάρα

#Tags

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου