Φορτοεκφόρτωση του σκραπ και κίνηση πετρελαιοκίνητων οχημάτων καταδεικνύει ως «ενόχους» για την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας στη συνοικία των Παλαιών ερευνητικό έργο του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Στη συνοικία των Παλαιών όλες οι ημερήσιες συγκεντρώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων PM10 κινούνται κάτω από το ανώτατο όριο των 50 μg/ m3. Η τιμή τους κυμαίνεται από 20,6 μέχρι 47 μg/m3 (μέση τιμή 35 μg/m3).
Όμως παρ’ όλο που τα PM10 στη συνοικία βρίσκονται σε χαμηλότερες συγκεντρώσεις στην ατμόσφαιρα έχουν σχετικά μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε βαρέα μέταλλα και ιχνοστοιχεία, γεγονός που υποδηλώνει ότι επηρεάζονται περισσότερο από μεταλλουργικές δραστηριότητες, όπως φορτοεκφόρτωση του σκραπ.
Πρόκειται για συμπεράσματα του ερευνητικού έργου για τον προσδιορισμό της συμβολής του λιμανιού στην ατμοσφαιρική ρύπανση της συνοικίας των Παλαιών από αιωρούμενα σωματίδια, που υλοποίησε το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Το ερευνητικό έργο αποκλειστικά για τη συνοικία των Παλαιών αποτελεί συμπλήρωμα της μελέτης του ΑΠΘ για τον προσδιορισμό των πηγών ρύπανσης στο πολεοδομικό συγκρότημα και ανατέθηκε μετά από κοινή πρωτοβουλία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Μαγνησίας και του Δήμου Βόλου.
Τα συμπεράσματα της έρευνας, που διεξήχθη το καλοκαίρι του 2008 και συγκεκριμένα το χρονικό διάστημα από 23 Ιουνίου έως 14 Ιουλίου, παρουσιάστηκαν χθες σε ειδική εκδήλωση στο Δημαρχείο Βόλου.
Σημαντικότερες πηγές
Η έρευνα έδειξε ότι οι σημαντικότερες πηγές PM10 στη συνοικία Παλαιών είναι η φορτοεκφόρτωση του σκραπ και η κυκλοφορία των πετρελαιοκίνητων οχημάτων με μέσα ποσοστά συμμετοχής 20,2% και 17,2% αντίστοιχα.
Η συνολική συμμετοχή της κυκλοφορίας στη συνοικία Παλαιών ανέρχεται σε ποσοστό 27% σε σύγκριση με 38% στο κέντρο του Βόλου κατά την προηγούμενη θερινή περίοδο, όπου η συμμετοχή του σκραπ είναι μηδενική.
Συμμετοχή μεταξύ 10-15% εμφανίζουν η ΑΓΕΤ (13,6%), η σκόνη δρόμου (11,5%), η καύση σκουπιδιών (10,7%) και τα καταλυτικά αυτοκίνητα (9,7%), ενώ μικρότερες συμμετοχές βρέθηκαν για την καύση βιομάζας (6,9%), τα δευτερογενή θειικά (5,7%), τη Χαλυβουργία Ελλάδος (1,6%) και τα θαλάσσια αεροζόλ (0,8%).
Οι μέσες συγκεντρώσεις των PM10 και των περιεχόμενων χημικών στοιχείων που προσδιορίσθηκαν κατά τη θερινή περίοδο του 2008 στη συνοικία Παλαιών είναι χαμηλότερες ή σχεδόν ίσες με τις αντίστοιχες συγκεντρώσεις που μετρήθηκαν στο κέντρο του Βόλου, τη Ν. Ιωνία και τη Ν. Δημητριάδα κατά τη θερινή και τη χειμερινή περίοδο του 2007-08.
Οι μέσες τιμές συγκεντρώσεων PΜ10 και των συστατικών τους είναι γενικά υψηλότερες κατά τις εργάσιμες ημέρες από ό,τι τα σαββατοκύριακα.
«Ωρα ευθύνης»
«Η μελέτη αποδεικνύει στο επιστημονικό πεδίο, αυτό που ήδη υποθέταμε λόγω της εμπειρίας μας», τόνισε ο νομάρχης Μαγνησίας Απ. Παπατόλιας, αναφερόμενος στο σημείο των συμπερασμάτων ότι παρ’ όλο που η συγκέντρωση των αιωρούμενων σωματιδίων είναι χαμηλότερη στη συνοικία των Παλαιών σε σχέση με τις άλλες, είναι μεγαλύτερη η περιεκτικότητά τους σε βαρέα μέταλλα και η ευθύνη αποδίδεται στη φορτοεκφόρτωση του scrap και στην κίνηση πετρελαιοκίνητων οχημάτων.
«Επομένως, μετά από αυτά τα τεκμηριωμένα και επιστημονικά θεμελιωμένα στοιχεία, δεν δικαιούται πλέον κανείς να στέκει αδιάφορος και αδρανής μπροστά στο πρόβλημα, προσποιούμενος ότι δεν υφίσταται, όπως συμβαίνει σε άλλους νομούς».
Σύμφωνα με τον νομάρχη, είναι ώρα να αναλάβει ο καθένας τις ευθύνες του. Όπως είπε, η Νομαρχία και ο δήμος Βόλου έκαναν το χρέος τους, στηρίζοντας την υλοποίηση του ερευνητικού έργου και θα συνεχίσουν να το πράττουν, υλοποιώντας τα μέτρα που προβλέπονται ως υποχρεώσεις τους από το θεσμικό τους ρόλο.
Ο κ. Παπατόλιας κάλεσε τον Οργανισμό Λιμένος Βόλου να αναλάβει πλέον τις δικές του ευθύνες, πραγματοποιώντας την ανασύνταξη της μελέτης για τη λειτουργία του λιμανιού και τη συμπερίληψη των προτάσεων του ερευνητικού έργου στην έγκριση περιβαλλοντικών όρων του λιμανιού.
Ειδικές και γενικές δράσεις
Μετά την παρουσίαση των συμπερασμάτων η επιστημονική υπεύθυνη του προγράμματος, καθηγήτρια του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ, Κωνσταντίνη Σαμαρά και ο Χημικός Περιβαλλοντολόγος Διδάσκων του ΑΠΘ Κώστας Νικολάου, παρουσίασαν τις προτεινόμενες ειδικές και γενικές δράσεις για την αναβάθμιση της ποιότητας της ατμόσφαιρας στην περιοχή.
Οι ειδικές δράσεις αφορούν στον περιορισμό της σωματιδιακής ρύπανσης που προέρχεται από τις λειτουργίες του λιμανιού και σε αυτές συγκαταλέγονται:
– Συνεχής διαβροχή του σκραπ κατά τη διαδικασία εκφόρτωσης και φόρτωσης
– Κλειστό κύκλωμα φορτοεκφόρτωσης για όλα τα χύδην υλικά που φορτοεκφορτώνονται στο λιμάνι
– Καλύτερος προγραμματισμός ώστε να μην παραμένουν τα χύδην υλικά εκτεθειμένα για μεγάλο χρονικό διάστημα στο χώρο φορτοεκφόρτωσης του λιμανιού
– Τακτική καθαριότητα όλων των χώρων του λιμανιού για την αποφυγή επαναιώρησης σκόνης
– Τακτικός και συστηματικός έλεγχος καυσαερίων των οχημάτων λειτουργίας του λιμανιού
– Επίδειξη στην είσοδο του λιμανιού της Κάρτας Ελέγχου Καυσαερίων (Κ.Ε.Κ.) από κάθε όχημα που μεταβαίνει στο λιμάνι και κυρίως από τα φορτηγά που μεταφέρουν υλικά και φορτία από και προς το λιμάνι
– Δενδροφύτευση σε τρία επίπεδα (θάμνοι, φυτά μέσου ύψους, ψηλά φυτά) στη ζώνη μεταξύ του λιμανιού και της κατοικημένης περιοχής των Παλαιών.
– Έλεγχος της αποδοτικότητας των μέτρων που θα ληφθούν με μετρήσεις που θα γίνονται π.χ. ανά έξι μήνες στην παρακείμενη οικιστική περιοχή, ώστε να διασφαλιστεί η επιτυχία της εφαρμογής τους
– Να συμπεριληφθούν οι παραπάνω προτάσεις στους περιβαλλοντικούς όρους λειτουργίας του λιμένα Βόλου και να γίνεται συχνός έλεγχος τήρησης των όρων αυτών από όλες τις συναρμόδιες Υπηρεσίες.
Οι γενικές δράσεις αποσκοπούν στην αντιμετώπιση των σωματιδιακών ρύπων που εκπέμπονται από πηγές που επηρεάζουν γενικότερα την ατμόσφαιρα της πόλης και έχουν παρουσιαστεί τον Νοέμβριο του 2008.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, επειδή η πόλη του Βόλου εμφανίζει υψηλές συγκεντρώσεις PM10 τόσο στο κέντρο, όσο και στη Ν. Ιωνία και στη Ν. Δημητριάδα και επειδή τα PM10 στην περιοχή του Παλαιού Λιμεναρχείου είναι σχετικά εμπλουτισμένα με βαρέα μέταλλα από τη λειτουργία του λιμανιού, καλό είναι να γίνει και επιδημιολογική προσέγγιση των δεδομένων ατμοσφαιρικής ρύπανσης της περιοχής.
