Στρατηγική επιλογή αποτελεί η βιομηχανική ανάπτυξη του διπόλου Βόλου-Λάρισας, όπως παρουσιάζεται μέσα από το Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο για τη Βιομηχανία που προωθεί το ΥΠΕΧΩΔΕ, ενώ ειδικά για το Βόλο ο κλάδος που αφορά στη μεταποίηση συγκεντρώνεται χωρικά στα ισχυρά σημεία της περιοχής που είναι το Πολεοδομικό Συγκρότημα, η Βιομηχανική Περιοχή και ο Αλμυρός. Ωστόσο ιδιαίτερη προσοχή, σύμφωνα με το Χωροταξικό, πρέπει να δοθεί στα Ρυθμιστικά Σχέδια των δύο πόλεων, τα οποία χρειάζεται να συντονιστούν για να επιτευχθεί η ανάπτυξη. Το Σχέδιο εγκρίθηκε από την κυβερνητική επιτροπή την Τετάρτη, υπό την προεδρία του πρωθυπουργού.
Στην ανάπτυξη της Βιομηχανίας και στην ταυτόχρονη προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων αποσκοπεί το Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο για το δίπολο Βόλου-Λάρισας, στο οποίο παρουσιάζονται συγκριτικά πλεονεκτήματα.
Από χωρική άποψη ο κύριος άξονας/ζώνη ανάπτυξης της μεταποίησης θα παραμείνει η ευρύτερη περιοχή του δίπολου Λάρισας-Βόλου, ενισχυμένη και με κάποια περιθώρια γεωγραφικής διεύρυνσης. Παρ’ όλα αυτά ειδική αναφορά γίνεται και στο ρόλο που θα παίξουν τα δύο Ρυθμιστικά Σχέδια Βόλου και Λάρισας, στα οποία είναι αναγκαίος ο λεπτομερής σχεδιασμός του διπόλου, γι’ αυτό και θα πρέπει να είναι συντονισμένα.
Νομός Μαγνησίας
Η γενική προτεραιότητα άσκησης χωρικής πολιτικής για τη μεταποίηση χαρακτηρίζεται ως πολύ υψηλή. Η μεταποίηση, όπως αναφέρει το Σχέδιο, συγκεντρώνεται χωρικά σε ένα τόξο από το Βόλο προς τα ΝΔ, με ισχυρά σημεία το πολεοδομικό συγκρότημα Βόλου, τη ΒΙ.ΠΕ. Βόλου και τον Αλμυρό. Η προώθηση του δίπολου Λάρισας – Βόλου, που αποτελεί στρατηγική προγραμματική επιλογή, θα οδηγήσει στη δημιουργία μιας ευρύτερης ζώνης, που θα περιλαμβάνει τις δύο πόλεις, τις σημερινές ευρύτερες περιοχές τους και τον ενδιάμεσο, κυρίως αγροτικό σήμερα, χώρο. Όσον αφορά στη βιομηχανία, η ζώνη αυτή θα επεκταθεί προς ΒΔ (Λάρισα), ενώ οι τάσεις προς νότια πρέπει να κατευθυνθούν εκτός της παράκτιας ζώνης, με εξαίρεση ήδη υφιστάμενους παράκτιους πόλους.
Η ΒΙ.ΠΕ. οδηγείται σύμφωνα με το Χωροταξικό σε εξάντληση της χωρητικότητάς της. Έτσι θα απαιτηθούν και άλλοι οργανωμένοι υποδοχείς τόσο για νέες μονάδες, όσο και για μετεγκαταστάσεις. Η διατήρηση της υφιστάμενης διάσπαρτης χωροθέτησης με δυνατότητες μετασχηματισμού των υφιστάμενων μονάδων είναι αποδεκτή στον αστικό χώρο, ενώ στον εξωαστικό χώρο μόνο εκτός της ζώνης του δίπολου Λάρισας – Βόλου (για νέες μονάδες). Σε σχέση με τις χρήσεις γης και τη διενέργεια άλλων δραστηριοτήτων το Χωροταξικό αναφέρει πως η διπλή εξειδίκευση του Νομού στη μεταποίηση και τον τουρισμό, με το δεύτερο να έχει εξαιρετικά καλές προοπτικές τόσο στις περιοχές στις οποίες είναι ήδη αναπτυγμένες, όσο και στην παραλιακή ζώνη από το Βόλο μέχρι τα όρια του Νομού προς νότια, επιβάλλουν λεπτομερή σχεδιασμό χρήσεων γης σε μεγάλο τμήμα του Νομού. Οι χωρικές προτεραιότητες των δύο τομέων διαφοροποιούνται, πλην της παράκτιας ζώνης, όπου η βιομηχανία μπορεί να μην έχει γενική προτεραιότητα, αλλά πρέπει να διαθέτει διεξόδους χωροθέτησης με θαλάσσιο μέτωπο. Επίσης απαιτούνται ρυθμιστικές και περιβαλλοντικές παρεμβάσεις για την εξασφάλιση ομαλής τροφοδοσίας της αυξημένης κατασκευαστικής δραστηριότητας στην περιοχή με δομικά υλικά με τις ελάχιστες δυνατές επιπτώσεις από τη λειτουργία των συναφών μονάδων στο περιβάλλον. Σημαντικό στοιχείο του Σχεδίου είναι η ανάγκη λήψης μέτρων αντιρύπανσης (ιδίως της αέριας), σε ό,τι αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της βιομηχανίας, λαμβανομένης υπόψη της ύπαρξης πολύ μεγάλων μονάδων με υποχρεωτική παραμονή στην ίδια θέση. Η πολιτική που πρέπει να ακολουθηθεί για τις περιοχές με ιδιαίτερα χαμηλή παρουσία βιομηχανίας, είναι διεύρυνσης της γεωγραφικής βάσης της μεταποίησης με αφετηρία τα υπάρχοντα ισχυρά σημεία και προορισμό τις περιοχές με μη αξιοποιημένα συγκριτικά πλεονεκτήματα. Ταυτόχρονα θα πρέπει να προσεχθεί η ύπαρξη υπεραναπτυγμένων περιοχών στο νομό, με ανάγκη επαγρύπνησης εξαιτίας του κινδύνου επανάληψης του φαινομένου αποβιομηχάνισης της δεκαετίας του ’90.
Νομός Λάρισας
Ο Νομός παρουσιάζει μια σχετική ειδίκευση σε κλάδους αγροτοβιομηχανίας και ως προς τα αγροτικά μηχανήματα. Οι κλάδοι αυτοί συνδέονται με το ρόλο της Λάρισας ως επίκεντρου ενός έντονα αγροτικού χώρου όχι μόνο σε νομαρχιακό αλλά και σε περιφερειακό επίπεδο. Οι προοπτικές συρρίκνωσης της γεωργίας θα επιδράσουν αρνητικά τουλάχιστον σε ορισμένους κλάδους, αλλά ο κλάδος των τροφίμων μπορεί να αναπτυχθεί αν εκσυγχρονιστεί. Η αξιοποίηση ενεργειακών φυτών αποτελεί επίσης σημαντική προοπτική. Σε ό,τι αφορά το Χωροταξικό, στο νομό Λάρισας η βιομηχανία συγκεντρώνεται χωρικά στη ζώνη κατά μήκος του ΠΑΘΕ και εστιάζεται στη Λάρισα και τη ΒΙ.ΠΕ. Η προώθηση του δίπολου Λάρισας-Βόλου, που αποτελεί στρατηγική επιλογή, θα οδηγήσει στην ολοκλήρωση μιας ευρύτερης ζώνης που θα περιλαμβάνει τις δύο πόλεις, τις σημερινές ευρύτερες περιοχές τους και τον ενδιάμεσο, κυρίως αγροτικό σήμερα, χώρο. Όσον αφορά τη βιομηχανία, η ζώνη αυτή θα επεκταθεί γραμμικά από τη βόρεια περιαστική ζώνη της Λάρισας προς τα δυτικά, με τη δημιουργία του αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδας και επί του ΠΑΘΕ προς Βόλο. Η όποια διεύρυνση της γεωγραφικής βάσης της βιομηχανίας δεν πρέπει να γίνει σε βάρος της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας. Σε σχέση με την οργανωμένη χωροθέτηση της βιομηχανίας, η ΒΙ.ΠΕ. Λάρισας διαθέτει ακόμα μεγάλη χωρητικότητα και μη αναπτυγμένες εκτάσεις, όμως θα απαιτηθούν και άλλοι οργανωμένοι υποδοχείς τόσο για νέες μονάδες, όσο και για μετεγκαταστάσεις. Η διατήρηση της υφιστάμενης διάσπαρτης χωροθέτησης με δυνατότητες μετασχηματισμού των υφιστάμενων μονάδων είναι αποδεκτή στον αστικό χώρο, ενώ στον εξωαστικό χώρο μόνο εκτός της ζώνης του δίπολου Λάρισας – Βόλου (για νέες μονάδες). Παρ’ όλα αυτά σχετικά έντονες χαρακτηρίζονται από το Σχέδιο οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της βιομηχανίας, γι’ αυτό απαιτούνται κυρίως μέτρα αντιρύπανσης.
