“Το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι σημαντικό και έχει συνειδητοποιηθεί από την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα και τους πολιτικούς φορείς” όπως αναφέρει ο Βολιώτης καθηγητής Δρ. Δημήτρης Τριχόπουλος, επιφανές μέλος του διεθνούς ιατρικού χώρου. Καθηγητής των Πανεπιστημίων Harvard & Karolinska, τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και παράλληλα επίτιμος Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ο διαπρεπής επιστήμονας επισημαίνει ότι “η σημαντικότερη γνωστή αιτία του καρκίνου γενικά και ιδιαίτερα του καρκίνου του πνεύμονα είναι το κάπνισμα.” και εκτιμά ότι “θα μπορούσε να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο η υγεία των Ελλήνων αν περιόριζαν το κάπνισμα, αύξαναν τη φυσική τους άσκηση, περιόριζαν την παχυσαρκία, επέστρεφαν στην παραδοσιακή ελληνική διατροφή και αντιμετώπιζαν αποτελεσματικότερα τα προβλήματα της περιβαλλοντικής ρύπανσης”.
Ο κ. Τριχόπουλος καθιστά σαφές ότι “το κάπνισμα και η ατμοσφαιρική ρύπανση έχουν αθροιστικές επιβαρυντικές συνέπειες στην αναπνευστική λειτουργικότητα”, ενώ “οι καρκίνοι είναι συχνοί κατεξοχήν στις μεγάλες ηλικίες, αλλά η επίδραση των καρκινογόνων παραγόντων αρχίζει ήδη από τις νεαρές ηλικίες”. Παραθέτοντας τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα στον “Τ”, ο κορυφαίος επιστήμονας τονίζει ότι “ το μέλλον δεν είναι ζοφερό, αλλά θα πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι δυνατό σε επίπεδο περιβάλλοντος, προληπτικής ιατρικής και θεραπευτικής ιατρικής, ώστε οι προοπτικές να γίνουν ακόμη καλύτερες”. Η παραίνεση που απευθύνει ως ιατρός συνοψίζεται στην θέση “η επιστημονική γνώση σε συνάρτηση με την ενημέρωση και την ανθρώπινη ευαισθησία μπορούν να αποτελέσουν ασπίδα προστασίας, αν προστεθεί σε όλα τα παραπάνω η κοινωνική δικαιοσύνη”, που θεωρείται σημείο “κλειδί” για το μέλλον.
-Πολύς λόγος γίνεται τα τελευταία χρόνια για την αέρια ρύπανση στην περιοχή του Βόλου, γεγονός που οδηγεί μάλιστα τους τοπικούς φορείς στην λήψη σειράς μέτρων για την “αποσυμφόρηση” του κέντρου της πόλης. Το θέμα της αέριας ρύπανσης στο σύνολό της αλλά και τα γενικότερα ζητήματα που προκύπτουν, προβληματίζουν τον σύγχρονο ιατρικό κόσμο;
Το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι σημαντικό και έχει συνειδητοποιηθεί από την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα και τους πολιτικούς φορείς. Μια πρόσφατη μεγάλη έρευνα στις ΗΠΑ έδειξε ότι η δραματική μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της αναμενόμενης ζωής κατά 0.70 έτη κατά άτομο.
-Η πληθώρα των κρουσμάτων καρκίνου που σημειώνονται τα τελευταία χρόνια, ιδιαιτέρως δε του καρκίνου του πνεύμονα, σχετίζονται άραγε με την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας;
Η σημαντικότερη γνωστή αιτία του καρκίνου γενικά και ιδιαίτερα του καρκίνου του πνεύμονα είναι το κάπνισμα. Η ρύπανση της ατμόσφαιρας των αστικών κέντρων πιθανότατα αυξάνει τον κίνδυνο του καρκίνου του πνεύμονα, αλλά σε μικρότερο βαθμό. Για τις άλλες μορφές καρκίνου, όπως για παράδειγμα του παχέος εντέρου, του μαστού ή του προστάτη, δεν υπάρχουν σοβαρά στοιχεία που να τους συνδέουν με την ατμοσφαιρική ρύπανση.
-Τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται σε σχέση με το περιβάλλον, πρέπει να μας θορυβήσουν; Οι ρυθμοί της σύγχρονης ζωής αλλά και ο τρόπος που διατρεφόμαστε, σε συνάρτηση με την “επιβάρυνση” της ατμόσφαιρας, δημιουργούν πλέγμα ανησυχίας για την υγεία μας;
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η υγεία μας, όπως μεταφράζεται σε μακροζωία, βελτιώνεται συνεχώς. Θα μπορούσε να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο αν οι Έλληνες περιόριζαν το κάπνισμα, αύξαναν τη φυσική τους άσκηση, περιόριζαν την παχυσαρκία, επέστρεφαν στην παραδοσιακή ελληνική διατροφή και αντιμετώπιζαν αποτελεσματικότερα τα προβλήματα της περιβαλλοντικής ρύπανσης.
-Ενα από τα κυριότερα προβλήματα, για τα οποία γίνεται πολύς λόγος, είναι οι λοιμώξεις του αναπνευστικού. Το κάπνισμα, παθητικό ή μη, μπορεί να αποδειχθεί θανατηφόρο σε συνδυασμό με την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας;
Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού οφείλονται βέβαια σε μικροοργανισμούς αλλά, λόγω της επιβάρυνσης του αναπνευστικού επιθηλίου, είναι συχνότερες και πιο επικίνδυνες σε καπνιστές. Επίσης, το κάπνισμα και η ατμοσφαιρική ρύπανση έχουν αθροιστικές επιβαρυντικές συνέπειες στην αναπνευστική λειτουργικότητα.
-Ποιες είναι οι ομάδες του πληθυσμού που εκτίθενται περισσότερο στον κίνδυνο εμφάνισης λοιμώξεων ή καρκίνου και τι θα έπρεπε να γίνει, προκειμένου να αποτραπούν οι περαιτέρω κίνδυνοι;
Οι ομάδες του πληθυσμού που είναι περισσότερο ευαίσθητες σε λοιμώξεις είναι τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και οι πάσχοντες από χρόνια νοσήματα. Οι καρκίνοι είναι συχνοί κατεξοχήν στις μεγάλες ηλικίες, αλλά η επίδραση των καρκινογόνων παραγόντων αρχίζει ήδη από τις νεαρές ηλικίες. Σε επίπεδο πληθυσμού, οι γενικές συμβουλές είναι αυτές που ήδη ανέφερα: διακοπή του καπνίσματος, φυσική άσκηση, αποφυγή παχυσαρκίας, επιστροφή στην παραδοσιακή ελληνική διατροφή και αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής ρύπανσης. Όλα σε συνδυασμό με προσυμπτωματικό έλεγχο και βελτίωση της οργάνωσης και αποτελεσματικότητας των δομών παροχής ιατρικών υπηρεσιών. Για τις ειδικές ομάδες, οι θεράποντες ιατροί είναι αυτοί που μπορούν να παρέχουν εξατομικευμένες οδηγίες.
-Ως ιατρός και με δεδομένο το γεγονός ότι έχετε ασχοληθεί κατά κόρον με επιδημιολογικά ζητήματα, πώς εκτιμάτε ότι θα εξελιχθεί το μέλλον; Είναι άραγε ζοφερό με βάση τα στοιχεία που βλέπουν το φως της δημοσιότητας;
Κατά την τελευταία 20ετία σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες του κόσμου αλλά και στην Ελλάδα, η θνησιμότητα μειώνεται και η μακροβιότητα αυξάνεται. Επομένως, το μέλλον δεν είναι ζοφερό, αλλά θα πρέπει να κάνουμε ότι είναι δυνατό σε επίπεδο περιβάλλοντος, προληπτικής ιατρικής και θεραπευτικής ιατρικής, ώστε οι προοπτικές να γίνουν ακόμη καλύτερες.
-Η επιστημονική γνώση σε συνάρτηση με την ενημέρωση και την ανθρώπινη ευαισθησία μπορούν να αποτελέσουν άραγε ασπίδα προστασίας για όλους μας;
Ασφαλώς, και θα πρόσθετα την κοινωνική δικαιοσύνη.
