Στη σημερινή του συνέντευξη ο Βολιώτης πρέσβης Νίκος Κανέλλος είναι κυριολεκτικά μία αποκάλυψη. Με την κατάρτιση και την εμπειρία ενός διπλωμάτη που έχει υπηρετήσει σε δύσκολες περιοχές και μάλιστα σε εποχές ιστορικής ρευστότητας και αλλαγών και την ευαισθησία του καλλιτέχνη μιλάει για τη δουλειά του και τα ενδιαφέροντά του. Παρά το γεγονός ότι έχει υπηρετήσει στα πέρατα της οικουμένης, προκαλεί εντύπωση το πόσο δεμένος αισθάνεται με τη γενέθλια γη του, το Βόλο και ευρύτερα τη Θεσσαλία. Ξεδιπλώνει με τρόπο εντυπωσιακό και συνάμα συγκινητικό τις παιδικές του μνήμες και παράλληλα μιλάει για τη μεγάλη του αγάπη, την τέχνη και ιδιαίτερα τη ζωγραφική. Ο Νίκος Κανέλλος πραγματικά μπορεί να θεωρηθεί ένας αυτοδημιούργητος της διπλωματίας, ο οποίος με επίπονη και συστηματική προσπάθεια και ακάματη σκληρή δουλειά κάνει περήφανη την ιδιαίτερη πατρίδα του με την πορεία του. Ένα παιδί του Βόλου μιας ντόπιας συνηθισμένης οικογένειας, χωρίς άκρες και μέσα, τα κατάφερε. Όσοι τον γνωρίζουν, οι φίλοι του και οι συμμαθητές του απ΄ τα παλιά, αλλά και όσοι Βολιώτες δεν είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν, αξίζει μέσα από τη σημερινή μας συνομιλία να γνωρίσουν τον συμπατριώτη μας που έχει κάνει πολλά και πιστεύουμε ότι έχει να δώσει πολλά περισσότερα.
1. Κύριε Πρέσβη, οι συμπολίτες σας στο Βόλο παρακολουθούν τη διπλωματική σας εξέλιξη, αισθανόμενοι χαρά και ικανοποίηση για την πετυχημένη πορεία σας. Οι δικές σας μνήμες από τη γενέτειρα πόλη ποιες είναι; Την επισκέπτεστε συχνά;
Οφείλω να ευχαριστήσω τους συμπατριώτες μου. Σας ευχαριστώ και εσάς για την πρόσκληση να απαντήσω σε όσες ερωτήσεις μπορώ.
Ο Βόλος είναι στο αίμα μου… και η Θεσσαλία ο ομφάλιος λώρος!
Θεσσαλός 100%… Οι παππούδες μου από την Ρεντίνα των Αγράφων και τη Ζαγορά του Πηλίου, οι γιαγιάδες μου από την Μακρινίτσα και τα Άνω Λεχώνια, οι γονείς μου από τον Βόλο, γεννημένος στη Λάρισα, μένοντας εδώ και 16 χρόνια τώρα στα ιστορικά Αμπελάκια.
Δεν υπάρχει περίπτωση να έρθω στην Ελλάδα, χωρίς να μυρίσω το άρωμα του Βόλου, τον οποίον υιοθέτησαν, επίσης, με τρελή αγάπη η γυναίκα μου και οι δυο κόρες μου, η Χρυσούλα, φοιτήτρια στη Νομική του Στρασβούργου και η Ειρήνη, που τελειώνει το Γαλλικό Λύκειο επίσης στο Στρασβούργο.
Όποιος όμως αγαπάει την γενέτειρά του αγαπάει και την πατρίδα του ολόκληρη…
Στο Βόλο ξεκίνησε και η τρέλα μου για τη μουσική. Όταν έδεναν τα αμερικάνικα αεροπλανοφόρα και οι ναύτες κατέβαιναν στην παραλία με τις κιθάρες, αντιγράφαμε τις νότες τους στο The house of the rising sun και No milk today… Ομορφες στιγμές… Στη συνέχεια στην Αθήνα, μαθητής, έπαιζα μπάσο κιθάρα στα συγκροτήματα Batman kai Settlers στον Φλίσκο, στη Δροσοπούλου για όσους γνωρίζουν…
Μετά από πολλά χρόνια, στα χρόνια που υπηρετούσα στο Αργυρόκαστρο, γνώρισα τον Βαγγέλη Παπαθανασίου και οι συζητήσεις μας για τον Βόλο έδιναν και έπαιρναν…
Αφού τα λέμε όλα, να σας πω επίσης ότι στην Πάντειο είχαμε φτιάξει τη μικρή ελληνική λαϊκή ορχήστρα, συγκρότημα μουσικής με τον Σταμάτη Κραουνάκη και κάναμε πρόβες κρυφά στο σπουδαστήριο του Συνταγματικού Δικαίου.
Από το Βόλο στην Αθήνα, από κει στο Αργυρόκαστρο και στα Τίρανα και τώρα στη Μπρατισλάβα. Σίγουρα αυτό που αξίζει είναι το ταξίδι. Ο προορισμός όμως ποιος είναι;
Η πρώτη μου αποστολή ήταν στο Στρασβούργο. Στη συνέχεια Τίρανα. Μετά Χιούστον, με ενδιαμέσους σταθμούς την Ουάσιγκτον και την Νέα Υόρκη, μετά στο Αργυρόκαστρο, από εκεί στην Βαρκελώνη, Αθήνα, Χάγη, Κόσσοβο και τώρα, στην Μπρατισλάβα!
Ο προορισμός; Να φανώ χρήσιμος, αποτελεσματικός στη δουλειά μου και δημιουργικός χωρίς μιζέρια, μισαλλοδοξίες και κακίες που ανθίζουν, δυστυχώς, στα εύφορα χώματα της όμορφης πατρίδας μας. Ο προορισμός… η αναζήτηση και η προσπάθεια για το καλύτερο… το πιο ανθρώπινο!
Ο προορισμός; Να είμαι σε θέση να λέω χωρίς περιστροφές και φόβους πως η μικρή μου συμβολή στο ταξίδι της ζωής είναι δημιουργική για την κοινωνία από την οποία προέρχομαι.
Σε όλη αυτή την πορεία η μοναδική πυξίδα μου υπήρξε η συνείδησή μου και η αμοιβή το χαμόγελο των φίλων και το αδιέξοδο όσων δεν ξέρουν να αγαπούν…
Από τα Βαλκάνια στην Κεντρική Ευρώπη. Εντοπίζετε τεράστιες διαφορές στην ψυχοσύνθεση των λαών αλλά και στις καθημερινές τους συνήθειες;
Είναι πολύ φυσικό να υπάρχουν διαφορές, αφού διαφέρουν οι πραγματικότητες και οι διαδρομές ανάμεσα στους λαούς και στους ανθρώπους. Μη μας φοβίζει ο άλλος… και όταν μας τρώγει σώνει και καλά να τα βάλουμε με κάποιον, να διαλέγουμε τους εαυτούς μας.
Στον πολιτισμό, στην τέχνη, στη διπλωματία, να διακρίνουμε τα καλύτερα στοιχεία, να τα παινεύουμε για να γινόμαστε καλύτεροι.
Δεν καταλαβαίνω γιατί φοβίζει κάποιους η αναζήτηση νέων κανόνων, νέας σκέψης, νέων ονείρων! Κανόνες που θα εγγυηθούν την ιδιαιτερότητα και την διαφορετικότητα των Λαών και των Πολιτισμών! Αυτή είναι η εκλεπτυσμένη αποστολή της ελληνικής Παιδείας. Όχι να στοιβάζει και να κλείνει τις πόρτες αλλά να ανοίγει τα μυαλά, τους ορίζοντες, τις προοπτικές και τους ρόλους.
Ρολόι που πρέπει να επιλέγονται με μοναδικό κριτήριο την αξιοκρατία…
Ο λαός της Σλοβακίας τι άποψη έχει για τη σύγχρονη Ελλάδα; Ποιες είναι οι σχέσεις των δύο κρατών σε εμπορικό και ευρύτερα οικονομικό επίπεδο;
Είναι μια ευχάριστη ανακάλυψη για μένα οι Σλοβάκοι. Εργατικοί, πειθαρχημένοι, ήρεμοι, αγαπούν τη φύση και αγαπούν την Ελλάδα… Λατρεύουν την μυθολογία, την ιστορία μας, τον ήλιο μας, την μουσική μας, την ελληνική κουζίνα, τη νοοτροπία του Ζορμπά!
Οι άριστες σχέσεις μας, καθοδηγούνται από την μεγάλη αρετή της Παιδείας.
500 Έλληνες, μεταξύ των οποίων Βολιώτες και Λαρισαίοι, σπουδάζουν στην Μπρατισλάβα και πολλοί Σλοβάκοι φοιτητές κάνουν ελληνικά στα πανεπιστήμιά τους! Δεν έχει σημασία ο αριθμός, αλλά η δύναμή τους και η αγάπη τους για την Ελλάδα!
Συναντήθηκα πρόσφατα σε μια αίθουσα του Πανεπιστημίου και συγκινήθηκα όταν τους άκουσα να μου λένε ότι τα Ελληνικά δεν τα χρειάζονται στη δουλειά τους αλλά στη ζωή τους! Εκεί πρέπει να ανοίξουν οι πόροι της Ελλάδος και να αναδειχθούν οι νέες δυνατότητες που η Ιστορία αφειδώς συνεχίζει να μας προσφέρει!
Ως προς τα οικονομικοεμπορικά αρχίζουν να αναπτύσσονται ιδιαίτερα τώρα που η Σλοβακία μόλις εντάχθηκε στην Ευρωζώνη. Οι προοπτικές στον τουρισμό, επίσης, είναι ισχυρές.
Κύριε Πρέσβη, επιτρέψτε μου να περάσω και σε κάποιες πιο προσωπικές ερωτήσεις. Οι Βολιώτες γνωρίζουν ότι είστε ένας άνθρωπος κατ’ εξοχήν φιλότεχνος. Τα διπλωματικά σας καθήκοντα «χαρίζουν» χρόνο στη τέχνη;
Η Τέχνη στην ευρύτερη έννοια του όρου είναι δεμένη με την Ελευθερία…Ο άνθρωπος εκ φύσεως είναι ερωτευμένος με ό,τι μπορεί να δημιουργήσει και την Τέχνη την θέλει…
Την αναζητούμε όλοι…. ίσως να είναι δίπλα μας… αλλά τις περισσότερες φορές την διώχνουμε, της φερόμαστε αλύπητα… Θεωρώ τον εαυτό μου ευτυχή που μου δίνεται η ευκαιρία, στο πλαίσιο των καθηκόντων μου, να αφιερώνομαι στην ζωγραφική παίρνοντας βαθιές αναπνοές.
Αλλά πρέπει όμως να κάνω, στο σημείο αυτό μια αυστηρή παρατήρηση. Δεν είναι ελεύθερη η Τέχνη.
Ο ρόλος της περιορίζεται ασφυκτικά στην πρωτοκαθεδρία μιας νέας μεγάλης αμαρτίας, που χαλαρώνει το μυαλό μας, τον εγωισμό που συνοδεύεται από τα επιδόρπια της φθηνής προβολής και του αθέμιτου, συμφεροντολογικού ανταγωνισμού.
Με την αγαπημένη σας ζωγραφική προλαβαίνετε ν’ ασχοληθείτε;
Πρέπει να ομολογήσω ότι όλες οι εποχές ήταν πολύπλοκες και κρίσιμες. Στην πορεία αυτή ο άνθρωπος δεν πρέπει να χάνει τον χρόνο του και να ισχυρίζεται ότι δεν προλαβαίνει… Όλοι πρέπει να έχουν ελεύθερο χρόνο… και όσοι από τις καταστάσεις ισχυρίζονται το αντίθετο πρέπει να αλλάξουν ιδέες, προσφέροντας στον εαυτό τους μια νέα φάση ισορροπίας και έμπνευσης. Αρκεί να μη βρεθείς στο πέλαγος μόνος.
Κύριε Κανέλλο, πείτε μας δυο κουβέντες για τα παιδικά σας χρόνια στο Βόλο, για τους φίλους σας και για τους συμμαθητές σας, αλλά και για τις σπουδές σας που οδήγησαν στη διπλωματική καριέρα…
Ήταν, είναι και θα είναι τόσο συχνές οι επαφές μου με τον Βόλο και είμαι τόσο δεμένος με τη γη του, που τι να πρωτοθυμηθώ;
Το ψάρεμα στα Τσιμέντα;
Το Πάσχα στα Λεχώνια;
Τη βενζινάκατο στα Πευκάκια;
Τις βούρτσες που πουλάγαμε με τον αδελφό μου και τον ξάδερφο μου στο Παζάρι;
Τον Γύρο του Θανάτου;
Τις ατελείωτες φιλοσοφικές συζητήσεις με τον Αποστόλη, την ανθρωπιά ,την αγωνία και τον πόνο της Ρένας, τη Γιάννα, την Εύη, το Γιάννη, το Δημήτρη, τη Χριστίνα, τον Κυριάκο, τη Βάσω, την Άννα, το Στέλιο, τον Πανταζή, τον Ηρακλή, την Έλενα, τον Τάκη, το Σταύρο, το Νίκο, το Νεοπτόλεμο, τον Ανδρέα, το Νέλλο, το Γιώργο, τον Κώστα, τον Άρη, το Βαγγέλη;
Τον Ολυμπιακό και τη Νίκη Βόλου; Τη συνέντευξη από τον Τάκη Συνετόπουλο που είχα πάρει 16 ετών τότε αθλητικογράφος στη ΟΜΑΔΑ; Τα βράδια με την κιθάρα στη Γορίτσα και στο Μαλάκι; Τον κινηματογράφο στο Αχίλλειο, τις εκθέσεις στο Ντε Κίρικο, τις ορχήστρες στο ΝΟΒ, τους κορνέδες στη Δημητριάδος; Το ζεστό χαμόγελο της μάνας μου και τη δύναμη του πατέρα;
Αυτά λίγο πολύ με οδήγησαν στο Διπλωματικό. Απλά, ανθρώπινα, καθημερινά, πράγματα, έντονα συναισθήματα προσφoράς… και δημιουργίας!
Το 2009, παρά το γεγονός ότι δεν είναι δίσεκτο, δεν μπήκε με τους καλύτερους οιωνούς. Η υπόθεση της Γάζας δυναμιτίζει την παγκόσμια ειρήνη. Τώρα μιλούν τα όπλα και προκαλούν εκατόμβες θυμάτων. Πιστεύετε ότι υπάρχει χώρος για διπλωματία και εκεχειρία;
Πάλι με το κριτήριο της φιλοσοφίας της τέχνης θα σας πω ότι στη διπλωματία δεν υπάρχουν όρια… στους ανθρώπους υπάρχουν και στις σχολές σκέψης που την περιορίζουν ή τα διάφορα πολλαπλά συμφέροντα…
Για τη διπλωματία υπάρχει πάντοτε χρόνος… Ποτέ δεν είναι αργά… είναι άσχημο, όμως, ότι πολλές φορές κάποιοι την επικαλούνται με μεγάλη καθυστέρηση και κυρίως αφού ξεσπάσει μια σύρραξη. Εδώ θέλω να πω ότι πάλι εναπόκειται στην παιδεία να αντιληφθούμε ότι η διπλωματία ως δύναμη αισιοδοξίας πρέπει να κατέχει κεντρική θέση στο σύστημα των αποφάσεων.
Η χρήση βίας μπορεί να παράγει αποτελέσματα, τα οποία μακροχρόνια γκρεμίζονται, δημιουργώντας νέες εστίες αναταραχών. Στη χειρότερη δε μορφής της άδικης βίας, με θύματα ανύποπτους πολίτες, παιδιά η ηλικιωμένους, ο πολιτισμός αργεί να ανασυνταχθεί και οι συνέπειες οδηγούν σε γεωμετρική καταστροφή του πνεύματος της δημιουργίας.
Όσο και αν πολλοί μπορεί να το αμφισβητούν, η φύση του Έλληνα ταυτίζεται με την ειρηνευτική επιλογή, χωρίς αυτό να σημαίνει όμως ότι αγνοούμε ότι ο ειρηνικός αγώνας έρχεται μαζί με την διεκδίκηση τής διεθνούς δικαιοσύνης και των δικαιωμάτων μας.
Βαλκάνια, Τέχνη και Φιλοσοφία, παράλληλα όμως έντονοι ανταγωνισμοί, εθνικισμοί και ανακατατάξεις. Πώς τοποθετείστε απέναντι σ΄ αυτό το μωσαϊκό;
Η ιστορία της περιοχής έχει αποδείξει πολύ πειστικά, κατά την άποψη μου, ότι κανένας χάρτης, κανένα χρώμα και καμιά θεωρητική προπαρασκευή δεν απάντησε στα προβλήματα της περιοχής. Οι λύσεις βρίσκονται στην Ανάπτυξη της επικοινωνίας μας, στην ανάπτυξη των επιστημόνων, των πανεπιστημίων μας, τα οποία συνολικά δεν βρίσκονται σε καλό επίπεδο, στην απρόσκοπτη επαφή όλων των κοινωνικών ομάδων. Εκεί πρέπει να επικεντρώσουμε την προσοχή μας όσοι βλέπουμε τη ζωή μας με αισιοδοξία και με δημιουργικό πνεύμα. Η Τέχνη, δηλαδή η Παιδεία, πρωτίστως, θα αναπτύξουν την αμεσότητα στην επικοινωνία σε επίπεδο Κοινής Γνώμης και θα δώσουν την αναγκαία ταυτότητα συνύπαρξης και διαλόγου…
Για διαφορετικούς λόγους η περιοχή δεν ανέπτυξε, όπως η υπόλοιπη Ευρώπη, μια κοινή ταυτότητα, παρά τη σταθερή επιδίωξη της ελληνικής διπλωματίας. Χρειάζεται για να δημιουργηθούν αυτές οι νέες δομές, να αφιερωθεί χρόνος, ικανά στελέχη, πολλές δυνάμεις, χωρίς προκατάληψη, ρεαλιστικές και χωρίς να φοβούνται να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες η να δέχονται κριτικές.
Τ α Βαλκάνια δεν είναι ούτε πυριτιδαποθήκη ούτε παράδεισος. Οι πόρτες της συνεργασίας που πρέπει να εγγυηθούν την ασφάλεια και την ανάπτυξη έχουν κατά την γνώμη μου ανοίξει…
Κύριε Πρέσβη, πώς σχολιάζετε τη φράση ότι «ο πόλεμος είναι η συνέχιση της διπλωματίας με άλλα μέσα»; Και φυσικά και το αντίστροφο της φράσης, δηλ. ότι η διπλωματία είναι η συνέχιση του πολέμου και πάλι με άλλα μέσα;
Είναι αναγκαίο να γίνει αντιληπτό ότι στην Τέχνη… η προετοιμασία ενός καλού έργου απαιτεί την άμεση λειτουργία όλων των καλλιεργημένων αρετών και ταλέντων.
Το ίδιο ισχύει, τηρουμένων των ιδιομορφιών, και στη Διπλωματία, η οποία είναι ισχυρότερη και της ένοπλης βίας ή σύρραξης, δεδομένου ότι λειτουργεί άμεσα και υπάρχει και στον ενδιάμεσο, μεταξύ εκδηλώσεων βίας, χώρο!
Αυτή η πραγματικότητα από την αρχαιότητα και μετά επαληθεύεται διαρκώς…
2. Επιτρέψατε μας να κλείσουμε με όσα δεν μας είπατε… Σπουδάσατε πολιτικές επιστήμες και νομικά. Είχατε εκλεγεί στο Α΄ Πανσπουδαστικό Συνέδριο της ΕΦΕΕ μετά την δικτατορία. Με δυο γονείς μη τελειόφοιτους ούτε του δημοτικού σχολείου προχωρήσατε, δημιουργήσατε σε ένα δύσκολο χώρο μια λαμπρή καριέρα. Είστε περήφανος για την καταγωγή σας και δεν απομακρυνθήκατε ποτέ από τον τόπο σας και τους τρόπους ζώνης σας… Ασχολείστε παράλληλα με την ζωγραφική και την μουσική. Ποιο είναι το προσωπικό σας ανθρώπινο μήνυμα που θέλετε να στείλετε στους συμπατριώτες σας;
Σας ευχαριστώ… Το μήνυμα που θέλω να στείλω είναι να μην επιτρέπουμε, όσο είναι ανθρωπίνως δυνατό, και σε κανένα στάδιο της ζωής μας, να σκοτίζεται η σκέψη από τα συναισθήματα και να μην εφησυχάζουμε ποτέ. Το ζούμε είναι συνασμένο με το δοκιμαζόμαστε και δεν πρέπει να ανησυχούμε ή να φοβούμαστε για το μέλλον.
Οι προσπάθειές μας να αυξηθούν και να γίνουν πιο αποτελεσματικές και τολμηρές. Αργά η γρήγορα, όσο και μακρύς να είναι ο δρόμος, την Ιθάκη θα την βρούμε και η ισορροπία ως δικαίωση θα μας χαμογελάσει.
Ο στόχος μας ας είναι η διαύγεια του μυαλού μας, η ανακάλυψη και η δημιουργία με το ίδιο πάθος, τον ίδιο ρομαντισμό και γενναιότητα που συνεχίζουμε να μιλάμε στα παιδιά μας.
