Το συνδικαλιστικό κίνημα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Υπάρχει μια προϊούσα κρίση η οποία το αποδυναμώνει. Οι αιτίες δεν βρίσκονται μόνο μέσα στο εσωτερικό του, αλλά κυρίως στις μεγάλες αναδιαρθρώσεις που έγιναν στην ελληνική οικονομία και στην απασχόληση, με τρόπο που έχει μεταστραφεί δραματικά η δύναμη ισχύος σε όφελος του κεφαλαίου. Αυτό δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο, αλλά και αντανάκλαση των ευρωπαϊκών και διεθνών εξελίξεων. Αυτονόητο είναι ότι στο καπιταλιστικό σύστημα η οικονομική και πολιτική εξουσία είναι υπέρ του κεφαλαίου. Ωστόσο η ραγδαία είσοδος του νεοφιλελευθερισμού στην Ευρώπη οδήγησε στην ανατροπή ακόμη και των συμβιβασμών που είχε αναγκαστεί να κάνει η εργοδοτική πλευρά στην περίοδο της κεϋνσιανής διαχείρισης. Στην Ελλάδα εξαιρετικά κρίσιμη για το συνδικαλιστικό κίνημα ήταν η περίοδος από το 1990 και μετά, που ήταν μια μακρά περίοδος νεοφιλελεύθερων αναδιαρθρώσεων. Η ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ και στην ζώνη του ευρώ, με όρους δημοσιονομικής πειθαρχίας και όχι πραγματικής σύγκλισης, οι τεράστιες αλλαγές που συνεχίζονται και σήμερα και πλήττουν μονομερώς την εργασία, ενέτειναν την αμηχανία και την διαδικασία ενσωμάτωσης και κρίσης του συνδικαλιστικού κινήματος. Οι συνέπειες της νεοφιλελεύθερης πολιτικής υποσκάπτουν τα θεμέλια πάνω στα οποία στηρίζεται το συνδικαλιστικό κίνημα. Η υψηλή ανεργία, η ανασφάλεια, η αποδιάρθρωση του συστήματος εργασιακών σχέσεων, η ευέλικτη παραγωγή και εξειδίκευση, οι πολιτικές μείωσης του κόστους εργασίας, ενισχύουν τον ανταγωνισμό μεταξύ των εργαζομένων και αποδυναμώνουν αντικειμενικά την αποτελεσματικότητα των συνδικάτων. Οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα- στην πλειονότητα τους ασυνδικάλιστοι- στενάζουν στη ζούγκλα που έχουν διαμορφώσει οι εργοδότες. Η διαδικασία των ιδιωτικοποιήσεων ρευστοποίησε και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα πάνω στον οποίο καλώς ή κακώς βασιζόταν το ελληνικό συνδικαλιστικό κίνημα. Ο κίνδυνος της κρίσης αντιπροσώπευσης είναι ορατός. Το συνδικαλιστικό κίνημα τη δεκαετία του 1990, αφού συγκρούστηκε με την πολιτική του κ. Μητσοτάκη, στη συνέχεια στήριξε στην πλειονότητα του τις βασικές επιλογές των κυβερνήσεων Σημίτη, όπου κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης τους έγινε η μεγάλη έκταση αναδιάρθρωση και έκρηξη ανισοτήτων. Η πραγματικότητα είναι ότι το εργατικό κίνημα έδωσε αυτή τη περίοδο τη συναίνεση ή την ανοχή της στη χειροτέρευση των δεδομένων που αφορούν τη ζωή των εργαζομένων, χωρίς καμία δέσμευση μιας μελλοντικής αναδιανομής εισοδημάτων και δικαιωμάτων. Το συνδικαλιστικό κίνημα έφθασε σε αυτό το αποτέλεσμα λόγω της ανοχής ορισμένων συνδικαλιστών στο νεοφιλελεύθερο πλαίσιο, και λόγω της ανιστόρητης διασπαστικής γραμμής ενός τμήματος της Αριστεράς, αλλά λόγω και της αδυναμίας του αυτόνομου ταξικού ρεύματος μέσα στα συνδικάτα να μεταστρέψει τη φορά των πραγμάτων. Σήμερα, με την κλιμάκωση της επίθεσης από την ΝΔ, το έλλειμμα αξιοπιστίας μετατρέπεται σε έλλειψη ισχύος των συνδικάτων. Είναι επείγουσα η ανάγκη σήμερα να κινηθεί το συνδικαλιστικό κίνημα με βάση μια νέα στρατηγική ρήξης με την πολιτική του νεοφιλελευθερισμού, η οποία θα ενισχύει τα διεκδικητικά και κινηματικά του χαρακτηριστικά, την οργανωτική του ενότητα, θα αυξήσει τον αριθμό των συνδικαλισμένων, ιδιαίτερα με νέους εργαζόμενους και κυρίως θα προωθήσει την αυτόνομη και ενωμένη δράση του. Παρά τον αρνητικό συσχετισμό δυνάμεων υπάρχουν οι υπόγειες διεργασίες και οι δυνητικά μελλοντικοί σύμμαχοι που αναζητούν το νέο μέσα στο συνδικαλιστικό κίνημα. Απαιτούνται λοιπόν πρωτοβουλίες ώστε να σχηματοποιηθεί μια δύναμη που θα ανοίξει νέους δρόμους για την αναγέννηση και ανασυγκρότηση του συνδικαλιστικού κινήματος. Μπορεί και πρέπει να προκληθεί ένα ευεργετικό σοκ στο σώμα του συνδικαλιστικού κινήματος, ώστε να αρχίσει η νέα πορεία με τους όρους του μέλλοντος.
Nέα πορεία στο εργατικό κίνημα
