Οξύνονται τα πνεύματα στο Κόσοβο

Κλίμα έντασης στο Κοσσυφοπέδιο μετά τη βομβιστική επίθεση σε οχήματα του ΟΗΕ στο κέντρο της Πρίστινας και την εξουδετέρωση βόμβας στην Κοσόβσκα-Μιτρόβιτσα. Σήμερα αρχίζουν στη Βιέννη οι τελικές διαπραγματεύσεις και ο αναπληρωτής του Μάρτι Αχτισάαρι τονίζει πως δεν υπάρχει «ρεαλιστική εναλλακτική λύση» στο σχέδιο που θέτει το Κόσοβο σε τροχιά ανεξαρτησίας.
Εκρηκτικός μηχανισμός που είχε τοποθετηθεί κάτω από όχημα του ΟΗΕ εξερράγη το βράδυ της Δευτέρας στο κέντρο της Πρίστινας, προκαλώντας ζημιές σε τρία οχήματα της πολιτικής αποστολής UNMIK και ένα ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητο. Τραυματισμοί δεν υπήρξαν.
Οργάνωση, η οποία αυτοαποκαλείται Απελευθερωτικός Στρατός του Κοσόβου ανέλαβε την ευθύνη για τη βομβιστική επίθεση, τονίζοντας ότι πρόκειται για ενέργεια αντεκδίκησης για το θάνατο των δύο Αλβανών διαδηλωτών στις συγκρούσεις με την αστυνομία κατά την πρόσφατη διαμαρτυρία του αλβανικού κινήματος «Αυτοδιάθεση» κατά του σχεδίου Αχτισάαρι.
Ο αποκαλούμενος Απελευθερωτικός Στρατός του Κοσόβου διαλύθηκε στα μέσα του 1999. Η αστυνομία δεν έχει ακόμη σχολιάσει την προκήρυξη, η οποία εστάλη με e-mail μέσω Διαδικτύου στα μέσα ενημέρωσης του Κοσόβου και δεν έχει μέχρι στιγμής ελεγχθεί η γνησιότητά της.
Ο πρωθυπουργός του Κοσόβου Αγκίμ Τσέκου επισκέφθηκε τον τόπο του συμβάντος αμέσως μετά την έκρηξη και δήλωσε ότι τέτοιες ενέργειες στρέφονται κατά της «ιστορικής πορείας» που διανύει το Κοσσυφοπέδιο. Έστειλε μήνυμα πως «οι δράστες της εγκληματικής αυτής πράξης δεν θα σταματήσουν με τον τρόπο αυτό την διαδικασία για την ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου».
Είχε προηγηθεί εξουδετέρωση εκρηκτικού μηχανισμού από πυροτεχνουργούς της UNMIK στην εθνικά διαιρεμένη πόλη της Κοσόβσκα Μιτρόβιτσα. Η βόμβα εντοπίστηκε κοντά σε πρατήριο υγρών καυσίμων στο νότιο τμήμα της πόλης, το οποίο κατοικείται από Αλβανούς.
Δέκα ημέρες νωρίτερα δύο Αλβανοί διαδηλωτές έπεφταν νεκροί σε συγκρούσεις με την αστυνομία κατά τη διάρκεια διαμαρτυρίας για πρόνοιες του σχεδίου Αχτισάαρι που προβλέπουν αυστηρή ευρωπαϊκή επιτήρηση και ευρεία αυτονομία για τους 100.000 Σέρβους του Κοσσυφοπεδίου, γεγονός που κατά την αλβανική πλευρά θα παρατείνει το «μετέωρο» καθεστώς του Κοσόβου.
Ο επικεφαλής του κινήματος «Αυτοδιάθεση» Αλμπίν Κούρτι και ορισμένοι συνεργάτες του κρατούνται στη φυλακή.
Τελικές διαπραγματεύσεις στη Βιέννη
Τα πνεύματα οξύνονται στο Κοσσυφοπέδιο μία ημέρα ημέρα μετά την έναρξη των τελικών διαβουλεύσεων (θα διενεργηθούν σε τρεις φάσεις έως και τις 10 Μαρτίου) για το καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου με τους Αλβανούς ηγέτες να επιμένουν σε πλήρη ανεξαρτησία και τη Σερβία να απαιτεί να παραμείνει το Κοσσυφοπέδιο εντός των συνόρων της.
Οι προοπτικές συμβιβασμού στη Βιέννη είναι ισχνές και ο ειδικός μεσολαβητής του ΟΗΕ Μάρτι Αχτισάαρι έχει ήδη προετοιμάσει για την ανάγκη επιβεβλημένης λύσης. Το σχέδιο θα έχει παρουσιαστεί στην τελική του μορφή ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας έως τα τέλη Μαρτίου και εφόσον εγκριθεί -δεδομένης της ρωσικής στάσης- θα δίνει στο Κόσοβο αυτοδιακυβέρνηση υπό διεθνή επιτήρηση.
Στο Βελιγράδι, ο πρωθυπουργός Βόισλαβ Κοστούνιτσα δήλωσε την Τρίτη πως η σερβική διαπραγματευτική ομάδα θα τηρήσει «εποικοδομητική» στάση στις συνομιλίες στην αυστριακή πρωτεύουσα, όμως θα «αντισταθεί σε όλα τα σημεία που παραβιάζουν τη σερβική ακεραιότητα». Η σερβική Βουλή έχει ήδη απορρίψει διά ψηφοφορίας το σχέδιο Αχτισάαρι.
Ο Κοστούνιτσα επισήμανε επίσης πως βασίζεται στο Συμβούλιο Ασφαλείας για «την απόρριψη οποιασδήποτε απόπειρας στέρησης από τη Σερβία, κυρίαρχου κράτους και μέλους του ΟΗΕ, του 15% της επικράτειάς της». Η Ρωσία -μόνιμο κράτος μέλος του ΣΑ με δικαίωμα βέτο- έχει καταστήσει σαφές πως δεν θα συναινέσει σε λύση που δεν αποδέχεται το Βελιγράδι.
Ο αναπληρωτής του ειδικού μεσολαβητή Μάρτι Αχτισάαρι επισημαίνει, πάντως, σε συνέντευξή του πως δεν υπάρχει «καμία ρεαλιστική εναλλακτική» λύση στο σχέδιο που θέτει το Κόσοβο σε τροχιά ανεξαρτησίας. Η Σερβία δεν θα χάσει τίποτε από το σχέδιο, λέει ο Αυστριακός διπλωμάτης Αλμπερτ Ρόχαν και κατηγορεί το Βελιγράδι για μονόπλευρη προσέγγιση.