ΤΟΠΙΚΑ

Προληπτικός καρδιολογικός έλεγχος και άθληση

προληπτικός-καρδιολογικός-έλεγχος-κ-851206

Η αναγκαιότητα για την προληπτική καρδιολογική εξέταση των αθλουμένων ιστορικά πηγάζει από το τραγικό γεγονός των Αιφνίδιων Καρδιακών Θανάτων (ΑΚΘ) των αθλητών -των ανταγωνιστικών κυρίως αθλημάτων. Τέτοια περιστατικά αποτελούν προσωπική και οικογενειακή τραγωδία με μεγάλο απόηχο τόσο στην κοινωνία, όσο και στη ιατρική κοινότητα και θέτουν ορισμένα πρακτικά και ηθικά θέματα. Τα μείζονα ερωτήματα που ανακύπτουν είναι κατά πόσο μπορεί να προβλεφθεί ο καρδιαγγειακός κίνδυνος, αν θα πρέπει όλοι οι αθλούμενοι να υποβάλλονται σε εξετάσεις και ποιες, και τέλος ποιος θα πρέπει να πραγματοποιεί τους ελέγχους και ως που φθάνει η ευθύνη του.
Σε ανταπόκριση αυτών των θεωρήσεων η Ιατρική κοινότητα, με πρωτοπόρο την Αμερικάνικη Καρδιολογική Εταιρεία, έχει προβεί σε έκδοση συστάσεων που αφορούν τον προληπτικό καρδιολογικό έλεγχο των αθλουμένων. Βέβαια θα πρέπει εδώ να αναφερθεί ότι η συνολική προληπτική εξέταση περιλαμβάνει όλα τα συστήματα όπως π.χ το αναπνευστικό για τον έλεγχο βρογχικού άσθματος κ.λ.π. , αλλά θα περιοριστούμε στο καρδιοαγγειακό που αποτελεί και την σημαντικότερη αιτία ΑΚΘ.
Το γεγονός του ΑΚΘ μπορεί να ηλεκτρίζει την κοινή γνώμη και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, αλλά είναι εξαιρετικά σπάνιο και αυτό πρέπει να τονισθεί. Εκτιμάται ότι αφορά μόλις στο 0,3% του συνόλου των αθλητών. Εάν μάλιστα θελήσει κάποιος να δει την επίπτωσή του στον γενικό πληθυσμό που ακολουθεί κάποια μορφή άθλησης- όχι μόνον ανταγωνιστικού επιπέδου- είναι ακόμη μικρότερο, της τάξης του 1 κάθε 50 έως 100 χιλιάδες αθλουμένων. Λαμβάνοντας υπόψη αυτή την χαμηλή επίπτωση ΑΚΘ, διαπιστώνει κανείς αβίαστα ότι το ενδιαφέρον για τον ΑΚΘ σε αθλητές και η έντονη ανησυχία, που συχνά πυροδοτείται από τα ΜΜΕ, είναι δυσανάλογη προς το μέγεθος του προβλήματος,
Οσον αφορά στα τα αίτια του ΑΚΘ στους αθλητές, αυτά διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία. Σύμφωνα με ,την ιστορικής σημασίας , δημοσίευση του καθηγητή Maron το 1996 στο περιοδικό JAMA, στους κάτω των 35 χρ. η συντριπτική πλειοψηφία των ΑΚΘ οφείλεται σε διάφορες συγγενείς κυρίως καρδιακές παθήσεις , Η Υπερτροφική Μυοκαρδιοπάθεια- μια κληρονομούμενη πάθηση του καρδιακού μυός αποτελεί την συχνότερη (~40%) και ακολουθούν οι συγγενείς ανωμαλίες των στεφανιαίων αρτηριών (~12%) , η πρόπτωση μιτροειδούς, το σύνδρομο μακρύ QT, η αρρυθμιογόνος δυσπλασία δεξιάς κοιλίας κ.λ.π. όλα σε μικρό ποσοστό. Στους άνω των 35 χρ, κυριαρχεί η Στεφανιαία νόσος, Εν τούτοις τα τελευταία χρόνια το τοπίο έχει αλλάξει, λόγω προφανώς της εμφάνισης της Στεφανιαίας νόσου σε μικρότερες ηλικίες. Ετσι σε τρέχουσες αναδρομικές μελέτες η Στεφανιαία νόσος αποτελεί όλο και συχνότερο αίτιο ΑΚΘ για τους κάτω των 35 χρ, αθλητές.
Το ερώτημα είναι το κατά πόσον είναι δυνατή η αποκάλυψη αυτών των παθήσεων με τον προληπτικό έλεγχο. Η απάντηση είναι θετική στην συντριπτική πλειοψηφία, εφόσον αυτός γίνεται με λεπτομέρεια και είναι- όπως αποκαλείται στην βιβλιογραφία – στοχευμένος. Θα πρέπει δηλαδή να ακολουθεί ένα συγκεκριμένο πρότυπο και να περιλαμβάνει ερωτήσεις-κλειδιά τόσον όσον αφορά το οικογενειακό αναμνηστικό όσο και τα συμπτώματα του εξεταζόμενου. Ομοίως η κλινική εξέταση πρέπει να είναι λεπτομερής και συγκεκριμένη. Η παρουσίαση τους ξεφεύγει των σκοπών του άρθρου, μια που αφορά τους ειδικούς, Το ηλεκτροκαρδιογράφημα είναι επίσης απαραίτητο. Η εκτέλεση υπερηχοκαρδιογραφήματος , διεθνώς, δεν είναι απαραίτητη αλλά αφήνεται στην κρίση του εξεταστή καρδιολόγου, εφόσον προκύπτει από τα προηγούμενα ένδειξη. Οσον αφορά στους άνω των 35 χρ. άνδρες και τις άνω των 40 χρ. γυναίκες θα πρέπει οπωσδήποτε να εξετάζεται η παρουσία των καθιερωμένων παραγόντων κινδύνου για Στεφανιαία νόσο, δηλαδή: το οικογενειακό αναμνηστικό, η δυσλιπιδαιμία, ο σαχαρώδης διαβήτης, η αρτηριακή υπέρταση και το κάπνισμα. Στην περίπτωση που υπάρχουν 2 και παραπάνω από τους παράγοντες θα πρέπει πριν την έναρξη προγράμματος άσκησης να εκτελείται δοκιμασία κοπώσεως.
Οσον αφορά στα παιδιά που αθλούνται, θα πρέπει και αυτά να υποβάλλονται στον προαναφερθέντα έλεγχο, Το πιστοποιητικό Υγείας διεθνώς έχει ισχύ για 2 χρόνια- και όχι 1 όπως συμβαίνει στη χώρα μας. Πρέπει επίσης να γίνεται έλεγχος πρίν από την συμμετοχή τους σε αγώνες.
Δυστυχώς στην χώρα μας δεν έχει θεσπισθεί ένα ενιαίο Πιστοποιητικό υγείας για όλους τους αθλουμένους. Κατά την γνώμη μου θα πρέπει άμεσα η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού σε συνεργασία με την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία και τα Πανεπιστημιακά Αθλητιατρικά Τμήματα, να προβούν σε έκδοση σχετικών οδηγιών και στην καθιέρωση ενιαίου Πιστοποιητικού Υγείας των αθλουμένων.
Κλείνοντας θα ήθελα να υπενθυμίσω κάτι που μάλλον αποτελεί κτήμα όλων πια: Οτι η άσκηση αποτελεί την καλύτερη ασπίδα υγείας για το καρδιαγγειακό σύστημα, όταν γίνεται όμως συστηματικά και ελεγχόμενα. Κατά τα άλλα οι αθλητές… του Σαββατοκύριακου καλά θα κάνουν να το ξανασκεφτούν.

#Tags

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου