Ενας μύκητας που πριν από 20 χρόνια μόλυνε μια καλλιέργεια κυττάρων στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ αξιοποιείται τώρα στην ανάπτυξη ενός υποσχόμενου πειραματικού φαρμάκου κατά του καρκίνου.
Η λοδαμίνη, μια ουσία του μύκητα Aspergillus fumigatus fresenious, σταματά την ανάπτυξη και τη μετάσταση του καρκίνου εμποδίζοντας την ανάπτυξη των αιμοφόρων αγγείων που τροφοδοτούν τους όγκους.
Δοκιμές σε ποντίκια έδειξαν ότι η λοδαμίνη είναι αποτελεσματική σε μια μεγάλη ποικιλία καρκίνων, όπως ο καρκίνος του μαστού, των ωοθηκών, του προστάτη, του πνεύμονα και της μήτρας, καθώς και το μελάνωμα, το νευροβλάστωμα και το γλοιοβλάστωμα του εγκεφάλου.
Τα αποτελέσματα των πειραμάτων σε ποντίκια δημοσιεύονται στο περιοδικό Nature Biotechnology.
Όπως αναφέρει το Reuters, ο μύκητας ανακαλύφθηκε τυχαία πριν από δυο δεκαετίες, όταν ο ερευνητής του Χάρβαρντ Ντόναλντ Ίνγκμπερ προσπαθούσε να καλλιεργήσει στο εργαστήριο ενδοθηλιακά κύτταρα -τα κύτταρα που σχηματίζουν την εσωτερική επένδυση των αγγείων. Η ασυνήθιστη μούχλα επηρέαζε τις καλλιέργειες με τρόπο που ήταν γνωστό ότι εμπόδιζε την αγγειογένεση.
Η λοδαμίνη, τότε γνωστή με την ονομασία TNP-470, μελετήθηκε περαιτέρω σε συνεργασία με την ιαπωνική φαρμακοβιομηχανία Takeda το 1990. To πρόβλημα ήταν ότι η ουσία επηρέαζε τον εγκέφαλο, προκαλώντας ζάλη και κατάθλιψη, και ο χρόνος ημιζωής της στον οργανισμό ήταν πολύ μικρός, με αποτέλεσμα να απαιτούνται συχνές ενέσεις.
Η έρευνα βάλτωσε μέχρι πρόσφατα, όταν η ομάδα του Τζούντα Φόκμαν (ενός πρωτοπόρου της αγγειογένεσης στο Χάρβαρντ, ο οποίος πέθανε τον Ιανουάριο) κατάφερε να τροποποιήσει την ουσία με μεθόδους νανοτεχνολογίας, έτσι ώστε να μην διασπάται στο στομάχι και να μπορεί να χορηγηθεί σε μορφή χαπιού.
Όταν λαμβάνεται από το στόμα, η τροποποιημένη λοδαμίνη, που φέρει δύο επιπλέον χημικές ομάδες, περνά γρήγορα στο συκώτι. «Η μετάσταση στο συκώτι είναι πολύ συχνή σε πολλούς τύπους όγκου και συχνά συνδέεται με φτωχή πρόγνωση και χαμηλά ποσοστά επιβίωσης» γράφει η Δρ Όφρα Μπένι, συνεργάτιδα του Φόκμαν στο Χάρβαρντ και στο Νοσοκομείο Παίδων Μασαχουσέτης.
Σε ποντίκια που μολύνθηκαν με κύτταρα από επιθετικούς καρκίνους, η λοδαμίνη εμπόδισε αποτελεσματικά την ανάπτυξη όγκων. Είκοσι ημέρες μετά τη μεταμόσχευση των καρκινικών κυττάρων, τέσσερα στα δέκα πειραματόζωα της ομάδας ελέγχου είχαν πεθάνει, ενώ όλα τα ποντίκια στην ομάδα της λοδαμίνης παρέμεναν ζωντανά.
«Ποτέ δεν περίμενα τόσο ισχυρή δράση σε αυτά τα μοντέλα επιθετικών όγκων» σχολιάζει η Δρ Μπένι.
Τυχαία αλλά σωτήρια ανακάλυψη
