Μεγάλη και εξόχως ενδιαφέρουσα έρευνα για την πόλη του Βόλου πραγματοποίησε η εταιρία PUBLIC ISSUE για λογαριασμό της εφημερίδας «Καθημερινή», η οποία και τη δημοσίευσε με την επιμέλεια του δημοσιογράφου Γιάννη Ελαφρού. Εξαιρετικά ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία της δημοσκόπησης για την αξιολόγηση των δημάρχων, αλλά και των ντόπιων πολιτικών. Πέρα όμως από αυτά η έρευνα – και αυτό είναι σημαντικότερο – δείχνει ανάγλυφα τι πιστεύουν οι Βολιώτες για την πόλη τους και ποιες προσδοκίες έχουν γι’ αυτή. Αναλυτικότερα στην έρευνα αναφέρονται τα εξής:
Πιο κοντά στην αισιοδοξία παρά στην απαισιοδοξία εμφανίζονται οι κάτοικοι του Βόλου, στους οποίους αρέσει η πόλη που ζουν, αλλά αντιμετωπίζουν και σοβαρά προβλήματα, που σκιάζουν την εικόνα της ικανοποίησης. Αν και πιστεύουν ότι η ζωή χειροτέρευσε τα τελευταία δύο τρία χρόνια, ελπίζουν ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα την επόμενη πενταετία. Ευκαιρίες για μόρφωση και για ψυχαγωγία είναι τα ισχυρά «χαρτιά» της όμορφης πρωτεύουσας της Μαγνησίας, που συνδυάζει θάλασσα και βουνό, ενώ από την άλλη το κυκλοφοριακό, η ρύπανση, η ανεργία μαζί με την οικονομική στενότητα των οικογενειών είναι τα αγκάθια των πολιτών. Αυτή είναι η εικόνα που κατέγραψε η έρευνα της «Public Issue», «Η ποιότητα ζωής στον Βόλο σήμερα» (Μάιος 2008).
Το 71% των ερωτηθέντων δήλωσαν ικανοποιημένοι από τη ζωή στον Βόλο (22% πολύ ικανοποιημένοι), παρά το γεγονός ότι το 47% σημειώνει πως χειροτέρεψε τα τελευταία χρόνια. Το 23% απάντησε ότι καλυτέρεψε και το 29% πως η κατάσταση παρέμεινε η ίδια.
Οι Βολιώτες εμφανίζονται αισιόδοξοι για το μέλλον, αφού το 38% πιστεύει ότι μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια η ζωή τους θα γίνει μάλλον καλύτερη. Στον αντίποδα βρίσκεται το 28%, ενώ το 26% απαντά ότι θα είναι «μάλλον η ίδια».
Πρώτο με διαφορά
Ποιο είναι το πιο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα, όπως καταγράφεται στην έρευνα (με δυνατότητα πολλαπλών απαντήσεων); Πρώτο με διαφορά «τερματίζει» το κυκλοφοριακό (38%), γεγονός που προκαλεί εντύπωση σε μια πόλη με τα μεγέθη του Βόλου.
Η μόλυνση-ρύπανση ακολουθεί με 28%, ενώ ψηλά βρίσκεται και το ζήτημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης (καυσαέριο – νέφος) με 15%. Η ανεργία απασχολεί το 19%, τα οικονομικά προβλήματα το 5% και η ακρίβεια το 4%. Τα προβλήματα αυτά καταγράφονται με ένταση και στα ερώτημα για το ποιες απόψεις θεωρούν οι Βολιώτες ακριβείς για την πόλη τους: Το 80% πιστεύει ότι ο Βόλος είναι μια πόλη με μεγάλη ατμοσφαιρική ρύπανση, μόλις το 11% πιστεύει ότι μπορείς να βρεις εύκολα μια καλή δουλειά (το 67% όχι) και μόλις το 8% βρίσκει να παρκάρει εύκολα το αυτοκίνητό του, ενώ το 84% δηλώνει απογοητευμένο από την αναζήτηση θέσης στάθμευσης. Παρ όλα αυτά το 38% χρησιμοποιεί συνήθως το Ι.Χ. αυτοκίνητό του για τις καθημερινές μετακινήσεις του, ενώ το 22% πηγαίνει με τα πόδια και το 10% με το ποδήλατο.
Από την άλλη μεριά οι Βολιώτες πιστεύουν ότι η πόλη τους είναι ασφαλής (66%), ενώ προσφέρει πολλές δυνατότητες για διασκέδαση και ψυχαγωγία (54%). Ταυτόχρονα όμως είναι και ακριβή (65%).
Η ικανοποίηση από τις μορφωτικές ευκαιρίες (60%), από τις δημόσιες συγκοινωνίες και τα ΚΤΕΛ (57%), από την καθαριότητα της πόλης (54%) και από τη λειτουργία των υπηρεσιών του δήμου (53%), συγκροτούν ένα βασικό υπόβαθρο θετικής αντιμετώπισης της διαβίωσης στην πόλη. Μεγάλο πρόβλημα είναι η ποιότητα του νερού, όπου το 83% -ένα τεράστιο ποσοστό- είναι δυσαρεστημένο. Όσο για την ανακύκλωση, αυτή ακόμα καρκινοβατεί, αφού τα 2/3 των ερωτηθέντων δεν έχουν κάδο ανακύκλωσης στη γειτονιά τους.
Δημοτική αξιολόγηση
Δεν συγκεντρώνει υψηλά ποσοστά ικανοποίησης για το έργο της η δημοτική αρχή, καθώς οι λίγο και οι καθόλου ικανοποιημένοι (31% και 18% αντίστοιχα) φτάνουν το 49%, ενώ οι αρκετά ικανοποιημένοι (28%), μαζί με τους πολύ ικανοποιημένους (7%) αγγίζουν αντίθετα το 35%.
Τα σκήπτρα στη δημοτική αξιολόγηση κρατά ο δήμαρχος Μιχάλης Κουντούρης, ο οποίος αναγνωρίζεται από το 27% ως ο πιο επιτυχημένος δήμαρχος. Ως πολιτικός που έχει προσφέρει περισσότερο στην πόλη αναδεικνύεται ο υφυπουργός Εσωτερικών κ. Θανάσης Νάκος (16%), αν και δεν μπορεί παρά να προβληματίσει τους πολιτικούς το γεγονός ότι το 24% απάντησε «κανένας» και το 35% δεν θέλησε να αναφερθεί σε κάποιον («Δεν ξέρω/Δεν απαντώ»).
Από πού προκύπτει η αισιοδοξία για το μέλλον που καταγράφηκε στην έρευνα; Ένας τομέας είναι αναμφίβολα η προοπτική της τουριστικής ανάπτυξης, αφού το 45% προσβλέπει σ αυτήν (το 39% αρκετά, το 15% πολύ), ενώ το 29% εκτιμά ότι θα είναι μικρή ή και ανύπαρκτη (10%).
Οι Βολιώτες εμφανίζονται διχασμένοι ως προς την οικονομική τους κατάσταση, καθώς ο ένας στους τρεις απαντά στην έρευνα ότι τα καταφέρνει με το εισόδημά του, ενώ το 29% τα καταφέρνει δύσκολα και το 19% πολύ δύσκολα.
Συνολικά ένας στους δύο Βολιώτες δυσκολεύεται οικονομικά. Άνετα ζει μόνο το 17%. Ίσως γι αυτό στην τελική ερώτηση για την ποιότητα ζωής το 44% δηλώνει δυσαρεστημένο, το 41% ικανοποιημένο, ενώ στο… μεσαίο χώρο κινείται ένα 15%.
ΚανονικήΑποψη: Δύναμη το ΑΕΙ
Tου Παντελή Λαζαρίδη*
Μετά το κλείσιμο του πρώτου βιομηχανικού κύκλου, ο οποίος στηρίχθηκε κυρίως από τις οικογένειες που χαρακτήρισαν την πρώιμη αστική φυσιογνωμία του Βόλου, ακολούθησε μια δεύτερη περίοδος βιομηχανικής «έξαρσης», που αξιοποίησε οικονομικά κίνητρα, χωρίς δομικές σχέσεις με την παραγωγική ταυτότητα της περιοχής και οδήγησε στη λεγόμενη αποβιομηχάνιση στο τέλος της δεκαετίας του ’80. Το σχετικό ξεπέρασμα αυτής της κρίσης, που συνδέθηκε και με την οριστική (;) έκπτωση του μύθου για τον υπερτιμημένο ρόλο του λιμανιού, έβαλε πολλά πράγματα στη θέση τους και ανέδειξε ωμά τις νέες προτεραιότητες.
Η βελτίωση των υποδομών, με πρώτο στόχο τις επικοινωνίες, είναι μακράν η πιο κρίσιμη προτεραιότητα, που μπορεί να οδηγήσει στη νέα περίοδο του Βόλου ως πόλη των υπηρεσιών, του πανεπιστημίου (και της τεχνολογίας στη μεταποίηση), υποστηριζόμενη από μια παραγωγικά εξειδικευμένη ενδοχώρα και από φυσικό περιβάλλον εξαιρετικά ελκυστικό για μόνιμη, ημιμόνιμη ή προσωρινή εγκατάσταση (τουρισμό). Η ύπαρξη του πανεπιστημίου μέσα στον αστικό ιστό οφείλει να αξιοποιηθεί ως ατμομηχανή για την κοινωνική αποδοχή, τον προσανατολισμό της ανάπτυξης προς παραγωγικές δραστηριότητες συμβατές με τις νέες τεχνολογίες και την ευαισθησία του περιβάλλοντος.
* Ο κ. Λαζαρίδης είναι πρόεδρος του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Θεσσαλίας, πρώην πρύτανης Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
ΚανονικήΑποψη: Νέες προκλήσεις
Tου Αίγλης Δημόγλου*
Εναν αιώνα πριν ο Βόλος έμπαινε δυναμικά στον 20ό αιώνα. Τα προοδευτικά στρώματα της πόλης πήραν δύο καινοτόμες για την εποχή πρωτοβουλίες: Την ίδρυση του Εργατικού Κέντρου και τη λειτουργία Ανώτερου Παρθεναγωγείου. Στον 20ό αιώνα αναδείχθηκε ως σημαντικό βιομηχανικό κέντρο, πόλη με πανελλαδικής εμβέλειας κοινωνικά κινήματα, ισχυρός πόλος πολιτιστικής ανάπτυξης.
Εναν αιώνα μετά, σήμερα, πολλά δεδομένα έχουν αλλάξει. Η δυναμική έδωσε τη θέση της στην αμηχανία. Τα οράματα είναι προς αναζήτηση. Η ταυτότητα της πόλης σε επαναδιαπραγμάτευση. Ο Βόλος βιώνει μια περίοδο επαναξιολόγησης του ρόλου του, μια περίοδο άμυνας για τα κεκτημένα και διεκδίκησης για τα αυτονόητα της καθημερινότητας, όπως είναι το δικαίωμα στην εργασία, η προστασία του περιβάλλοντος, η παιδεία, η ποιότητα ζωής. Οι προκλήσεις και οι προσκλήσεις πολλές: Η αναδιάρθρωση της οικονομικής βάσης, η ανάπτυξη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ο επιτελικός ρόλος που θα μπορούσε να έχει στο κέντρο της Ελλάδας. Τα στοιχήματα πολλά: Η περαιτέρω ανάπτυξη των διεθνών επιχειρηματικών και πολιτιστικών συνεργασιών, η παραγωγή και φιλοξενία γεγονότων μεγάλης εμβέλειας, με κορυφαίο τους Μεσογειακούς του 2013. Εναν αιώνα μετά, οι προϋποθέσεις είναι ορατές, ώστε να γίνεται λόγος για μια πόλη–πρότυπο, καταρχήν για τους κατοίκους της.
* Η κ. Δημόγλου είναι διευθύντρια του Δημοτικού Κέντρου Ιστορίας και Τεκμηρίωσης.
