Για να συγκεντρωθούν πολλοί στην παρουσίαση ενός βιβλίου – με δεδομένο ότι οι Έλληνες δεν πολυδιαβάζουν – θα πρέπει ο συγγραφέας να είναι αναγνωρισμένος και το έργο του σπουδαίο. Για να συρρεύσουν, όμως, εκατοντάδες άνθρωποι στην παρουσίαση του βιβλίου ενός ιερέα, μόνον ο βαθύς ψυχικός τους σύνδεσμος με αυτόν, η αγάπη στο πρόσωπό του και η αναγνώριση του έργου του μπορούν να τους κινητοποιήσουν. Αναφέρομαι στον πατέρα Απόστολο Θάνο και στο βιβλίο του «Ύδωρ το ζών» (το ζωντανό, το τρεχούμενο νερό), που παρουσιάστηκε στην αίθουσα του «Ξενία» κι αποτελεί ένα εύχρηστο Κυριακοδρόμιο, με τις ευαγγελικές περικοπές των λειτουργιών όλων των Κυριακών του έτους, συνοδευόμενες από τις αναλύσεις και τα κηρύγματα του συγγραφέα.
Με το πόνημά του αυτό, που προλογίζει ο Βολιώτης Μητροπολίτης Κερκύρας κ. Νεκτάριος, ο π. Απόστολος αφήνει κι ένα διακριτικό συγγραφικό αποτύπωμα στην πολυετή δημιουργική του διακονία. Γιατί, εδώ και 40 χρόνια (κι ακόμα πιο πίσω, από την παιδική του ηλικία, όπως πάρα πολλοί θυμούνται) έχει ταυτισθεί με τον Ιερό Ναό του Αγίου Κωνσταντίνου κι έχει περάσει στη συλλογική συνείδηση των ενοριτών της πολυάνθρωπης αυτής συνοικίας ως αγαπημένο και αναπόσπαστο μέρος της εκκλησίας τους. Σε σημείο, μάλιστα, που όταν τα καθήκοντά του τον καλούν αλλού, το εκκλησίασμα να διερωτάται χαμηλόφωνα, «πού πήγε σήμερα ο παπα – Αποστόλης;». Η αίσθηση της απουσίας του (χωρίς στο ελάχιστο να υποβαθμίζεται η σημασία της προσφοράς των συλλειτουργών του) είναι και αποτέλεσμα του βιωματικού τρόπου, με τον οποίον ο π. Απόστολος τελεί τη θεία λειτουργία. Δεν την «διεκπεραιώνει» απλώς. Την καταθέτει ενσυνειδήτως μαζί με την ψυχή του. Κι αυτό γίνεται αντιληπτό απ’ τους πιστούς, που αντιπροσφέρουν τη δική τους ψυχική θέρμη και σε ατμόσφαιρα βαθειάς κατάνυξης, οδηγούνται στη μέθεξη.
Σ’ αυτό μεγάλως συντελεί και η ιστορική χορωδία του Αγίου Κωνσταντίνου. Γιατί όσο αισθητικά καταστροφικοί για τις ιερές στιγμές της λειτουργίας μπορεί να είναι στριγκοί ψαλτάδες ή φάλτσοι ιερείς, άλλο τόσο μπορούν να ανυψώνουν ψυχικά το εκκλησίασμα μουσικά ταλαντούχοι χορωδοί. Και ο ναός του Αγίου Κωνσταντίνου, φημίζεται για τη χορωδία του, που έχει στην ιστορία της έναν Σταυράκη κι έναν Καποδίστρια, σήμερα δε, μ’ επικεφαλής νέους ανθρώπους με λαμπρές μουσικές σπουδές, πλαισιώνεται κάθε Κυριακή, από εξαίρετους εθελοντές χορωδούς, που είναι σε θέση να ελίσσονται με άνεση μεταξύ βυζαντινής και δυτικής τεχνοτροπίας. Τα γράφω αυτά, γιατί μπορεί στη λειτουργία να προβλέπεται δέηση «υπέρ των κοπιώντων και ψαλλόντων εν αυτή», δεν βλάπτει όμως και ο δημόσιος έπαινος σε ανθρώπους που προσφέρουν ανιδιοτελώς και αξίζουν την αναγνώριση και την ενθάρρυνση του κόσμου για να συνεχίσουν.
Επιστρέφω στο βιβλίο του πατρός Αποστόλου, απ’ το περιεχόμενο του οποίου συμπεραίνω ως αναγνώστης τα εξής, μεταφέροντας και τη συνισταμένη των απόψεων πολλών ενοριτών, που παρέστησαν στην παρουσίαση:
1 Ο λόγος της Εκκλησίας, όταν εκφέρεται κατά τρόπο βαρύγδουπο, εγκεφαλικό ή απηνώς καταγγελτικό, απωθεί. Ο κόσμος απεχθάνεται την «Εκκλησία του τεντωμένου δακτύλου» και τους από άμβωνος μύδρους της. Αντίθετα, διψάει για λόγο επιείκειας, ελπίδας και καταλλαγής. Για λόγο αγάπης, κατανόησης και συναντίληψης. Όποιος κληρικός είναι σε θέση να τον διατυπώσει, είναι άξιος της αποστολής του και κερδίζει τις καρδιές των ανθρώπων. Αυτός ακριβώς ο λόγος περιέχεται στο βιβλίο του π. Αποστόλου Θάνου, χωρίς “υψηλές θεολογίες» και άνυδρα κατασκευάσματα της Ομιλητικής, που δεν διαφέρουν απ’ τον «ξύλινο λόγο» των πολιτικών
2 Ο εφημεριακός κλήρος είναι το θεμέλιο του οικοδομήματος της Εκκλησίας, με βαθειές ρίζες στη συνείδηση του λαού. Ο οποίος γνωρίζει ν’ ανταμείβει με περισσή αγάπη τους εφημερίους του, που του χτυπούν την πόρτα, μοιράζονται μαζί του λύπες, πόνους και χαρές και του ξαλαφρώνουν την ψυχή. Αντίθετα, η Διοικούσα Εκκλησία, (παρ΄ όσες εξαιρέσεις άξιων ιεραρχών υπάρχουν) θεωρείται ότι μικρή ή ελάχιστη έχει σχέση με την Εκκλησία του Χριστού, καθώς είναι μηχανισμός άτεγκτης εσωτερικής εξουσίας, υπό την οποία στενάζουν οι πρωτοβάθμιοι κληρικοί, αλλά και οικονομικός κολοσσός, με περίεργη τουλάχιστον διαχειριστική πολιτική, αν κρίνει κανείς μόνον από το βίο και την πολιτεία του πρώην μητροπολίτη Αττικής ή την περίπτωση άλλου ιεράρχη, που εξανάγκαζε ιερείς να εργάζονται ως οικοδόμοι σε έργα της μητρόπολής του! Και με την ευκαιρία:
Τι είναι αυτή η «φάμπρικα» των παρεκκλησίων, όπως ο κόσμος την αποκαλεί, απανταχού σχεδόν του Βόλου; Δεν αρκούν οι ναοί για ν’ ανάβουν οι πιστοί το κεράκι τους και να καταθέτουν τον οβολό τους; Χρειάζονται και πρόσθετα εισπρακτικά «υποκαταστήματα», εν μέσω δεινής οικονομικής κρίσεως, μήπως και ξεφύγει κάποιος χριστιανός; Επιπλέον: Γιατί αυτή η αισθητικώς ανάρμοστη εξωτερική αλλοίωση, από τη Διοικούσα Εκκλησία, της φυσιογνωμίας του Ι. Ν. Αγίου Κωνσταντίνου, αρχιτεκτονικού αριστουργήματος του Αριστ. Ζάχου και σημείου αναφοράς για την πόλη; Προηγήθηκε η απογύμνωση της εκκλησίας από τα στασίδια της (με τη σοφή τους εργονομία) κι απ’ τις εικόνες – αναθήματα των πιστών στον πρώην γυναικωνίτη, οι οποίες Κύριος οίδε πού κατέληξαν! Ακολούθησε μια άσχετη αγιογράφηση τμήματος του νάρθηκα του ναού με μια διακοσμητική κατασκευή και μια σχισμή στον τοίχο (για τους οβολούς), που βαφτίστηκε παρεκκλήσιο των εικονιζόμενων αγίων. Όμως, πολλοί πιστοί, με δηκτική ευστοχία το αποκαλούν: «Το ΑΤΜ του Δεσπότη»!
Προσωπικώς πιστεύω ότι ο χαρακτηρισμός αδικεί τον Σεβασμιώτατο κ. Ιγνάτιο, ο οποίος, ως γνώστης της τέχνης της επικοινωνίας, γνωρίζει και την αρνητική σημειολογία τέτοιων ενεργειών. Γιατί, όμως, τότε τις επευλογεί, ερχόμενος σε αντίθεση με τις ευαισθησίες των πιστών; Κατά τη γνώμη μου, έτσι οριοθετείται το χάσμα μεταξύ της Διοικούσας Εκκλησίας και του μη θρησκόληπτου (και άρα κρίνοντος) λαού, μεταξύ εφημεριακού κλήρου (που αφουγκράζεται το κοινό αίσθημα) και εκκλησιαστικών αξιωματούχων, με υπερβάλλοντα ζήλο, αλλά και αδιαφορία δυστυχώς για τις ευαισθησίες αυτές…
