Αυτός ο κόσμος πρέπει να διεκδικήσει την ζωή του, να μην αφεθεί στην απάθεια και στην παραίτηση
Ο πρόεδρος του ΣΥΝ Αλέξης Τσίπρας αποτελεί αναμφίβολα ένα από τα πολυσυζητημένα πολιτικά πρόσωπα της εποχής.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε αποκλειστικά στον «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ» με αφορμή και την διήμερη περιοδεία του στο Βόλο, μιλά εφ’ όλης της ύλης, δίνοντας το δικό του πολιτικό στίγμα.
Με λόγο συγκροτημένο και μεστό αναπτύσσει τις απόψεις του για το πώς αντιλαμβάνεται την αντισυμβατική Αριστερά, δεν κάνει βήμα πίσω από αυτά που έχει καταλογίσει στην κυβέρνηση με αφορμή την πώληση του ΟΤΕ, αλλά και δεν χαρίζεται σε αυτούς που τον θεωρούν χαϊδεμένο παιδί των μίντια.
Ως πολιτικός αρχηγός ενός κόμματος που στις δημοσκοπήσεις φαίνεται να αυξάνει διαρκώς την επιρροή του, δεν πετάει στα σύννεφα. Αντιθέτως σπεύδει να επισημάνει ότι αυτό που προέχει είναι ένας νέος τρόπος πολιτικής έκφρασης και οργάνωσης, που θα εκπροσωπεί τον κόσμο και θα μπορεί να απαντήσει με ριζοσπαστικό τρόπο στα σημερινά προβλήματα.
Σε αυτή τη συζήτηση ωστόσο δεν περιλαμβάνει την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ, υπογραμμίζοντας ότι «για να υπάρξει συνεργασία, πρέπει να υπάρξει πρώτα αξιοπιστία», που προς το παρών ο ίδιος διαβλέπει ότι δεν υπάρχει.
Ο Αλέξης Τσίπρας, απαντώντας σε όσους τον επέκριναν για τη πολυσυζητημένη συνέντευξή του στο Schoollguns, δηλώνει: «Ήμουνα ο εαυτός μου…» και δεν μετανιώνει.
-Κύριε πρόεδρε, ασκήσατε σκληρή κριτική στον πρωθυπουργό προχθές, λέγοντας πως «παριστάνει ότι είναι από άλλο ανέκδοτο» με αφορμή την πώληση του ΟΤΕ. Υπάρχουν, πιστεύετε, γκρίζες ζώνες στη συμφωνία με τη Deuetche Telecom που να ενισχύουν την άποψη της αντιπολίτευσης ότι πρόκειται περί σκανδάλου;
Το προφανές σκάνδαλο είναι το πολιτικό. Η κυβέρνηση εκχωρεί μια δημόσια επιχείρηση στρατηγικού χαρακτήρα, έναν οργανισμό κερδοφόρο που παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη. Και αυτό με συνοπτικές διαδικασίες σε μια περίοδο παγκόσμιας κρίσης, την ώρα που η ανάγκη για δημόσιο έλεγχο και για τον κοινωνικό χαρακτήρα τέτοιου είδους επιχειρήσεων επανέρχεται στο προσκήνιο. Είναι προφανές ότι οι Γερμανοί αγόρασαν τον ΟΤΕ για να βγάλουν κέρδη και τα κέρδη θα πληρωθούν από τους καταναλωτές και το δημόσιο. Από την άλλη υπάρχουν όντως πολύ σοβαρά ερωτήματα για τα οικονομικά. Οι Γερμανοί αγόρασαν το μάνατζμεντ από την κυβέρνηση, αλλά το πλήρωσαν στη MARFIN του κ. Βγενόπουλου. Το ελληνικό κράτος πλήρωσε πάνω από 5 δισ. για την εθελούσια έξοδο, την εξαγορά του Γερμανού και τη συγχώνευση με την COSMOTE, ώστε να καταστήσει τον ΟΤΕ ελκυστικότερο. Και τώρα που τον κατέστησε, τον δίνει και εισπράττει λιγότερα από 400 εκατομμύρια. Δεν είναι κάτι που πρέπει να διερευνηθεί αυτό; Η ζημιά του δημοσίου είναι κάτι παραπάνω από προφανής.
-Κύριε πρόεδρε, τις τελευταίες μέρες έχει δημιουργηθεί η αίσθηση ότι ο ΣΥΝ έκανε πίσω… στο θέμα των κινητοποιήσεων στα Πανεπιστήμια… Αυτό τουλάχιστον γράφει ο Αθηναϊκός Τύπος…
Σας διαβεβαιώ ότι την πολιτική μας δεν την υπαγορεύουν -και δεν πρόκειται ποτέ να γίνει ποτέ αυτό- τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Ο ΣΥΝ ήταν μπροστά στις κινητοποιήσεις για να ακυρωθεί ο νόμος «κουρελόχαρτο».
Δώσαμε μαζί με τους φοιτητές έναν αγώνα για την αυτονομία του δημόσιου πανεπιστήμιου, για την δημόσια και δωρεάν παιδεία. Έναν αγώνα που συνεχίζεται ακόμα και τώρα, για να αποτρέψει την εφαρμογή του νόμου. Ενός νόμου που θέλει τα πανεπιστήμια να είναι διοικητικά υποταγμένα στο υπουργείο και οικονομικά υποταγμένα στις επιχειρήσεις. Ενός νόμου που θέλει να επιβάλλει στα πανεπιστήμια ενιαία σκέψη και στρατιωτική πειθαρχία.
Είμαστε και τώρα στο πλευρό των φοιτητών, δεν καθοδηγούμε όμως τις κινητοποιήσεις, γιατί πιστεύουμε στην αυτονομία του φοιτητικού κινήματος. Έχουμε σαφές μέτωπο απέναντι στον υπουργό Παιδείας, που δεν κρύβει το μίσος του για το δημόσιο πανεπιστήμιο και παρερμηνεύει το Σύνταγμα μόνο και μόνο για να ιδρυθούν ιδιωτικά πανεπιστήμια. Θέλω όμως να πω κάτι. Και η αξιωματική αντιπολίτευση δια της κας Διαμαντοπούλου, υπεύθυνης για θέματα Παιδείας του ΠΑΣΟΚ, αντί το λιγότερο να ζητήσει την παραίτηση ενός υπουργού που δηλώνει ότι σκοπεύει να παρακάμψει το Σύνταγμα, δίνει συνεντεύξεις που προτείνει την αναθεώρηση του άρθρου 16 με συναίνεση. Τίνος τη συναίνεση ζητάνε οι κύριοι του ΠΑΣΟΚ για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων; Δεν κατάλαβαν τίποτα ενάμισι χρόνο με τους φοιτητές στους δρόμους; Τι έκαναν όταν οι φοιτητές και οι πανεπιστημιακοί της χώρας έκαναν κουρελόχαρτο τη συνταγματική μεταρρύθμιση της Ν.Δ; Και εν πάσει περιπτώσει δεν έχουν το δικαίωμα να εμπαίζουν ούτε εμάς ούτε τον ελληνικό λαό.
Θα δυσκολευτούν πολύ στην κυβέρνηση να εφαρμόσουν στην πράξη αυτό το τερατούργημα. Θα δυσκολευτούν να περάσουν την αλυσίδα με την μπάλα στο πόδι της δημόσιας εκπαίδευσης, να σπρώξουν τη γνώση στην αγκαλιά των επιχειρήσεων και των αεριτζήδων. Θα δυσκολευτούν, γιατί η πανεπιστημιακή κοινότητα ξέρει πώς να υπερασπιστεί την αυτοτέλεια και τον δημόσιο χαρακτήρα του πανεπιστημίου και το έχει αποδείξει με αγώνες. Πρέπει ωστόσο το φοιτητικό κίνημα να προσέχει τις παγίδες, που έχουν να κάνουν με την επικοινωνιακή εκμετάλλευση που επιχειρεί η κυβέρνηση με συμπεριφορές που βρίσκονται στα όρια της μαχητικότητας.
-Εχετε πει πολλές φορές ότι οραματίζεστε μία Αριστερά αντισυμβατική. Είναι εφικτό κάτι τέτοιο σε μία εποχή που όλοι γίναμε “άνθρωποι του καναπέ”;
Δεν ξέρω πόσο είναι ακόμα η εποχή του καναπέ. Οι άνθρωποι έχουν αρχίσει να πιέζονται πραγματικά, οι προσδοκίες μειώνονται, τα τελευταία χρόνια βλέπουμε όλο και περισσότερες κοινωνικές κατηγορίες να κατεβαίνουν στον δρόμο. Έχουμε μια οικονομία που μεγεθύνεται και ταυτόχρονα οι κοινωνικές αντιθέσεις διευρύνονται, ολοένα και περισσότερος κόσμος χάνει το δικαίωμα να ζει και να εργάζεται αξιοπρεπώς. Από τους νέους που αντιμετωπίζουν φοβερό πρόβλημα ανεργίας και τους εργαζόμενους που δεν έχουν πλέον ελεύθερο χρόνο και στοιχειώδη εργασιακά δικαιώματα, μέχρι τους συνταξιούχους που βυθίζονται στην ανέχεια. Λέμε λοιπόν ότι αυτός ο κόσμος πρέπει να διεκδικήσει τη ζωή του, να μην αφεθεί στην απάθεια και στην παραίτηση. Γι’ αυτό χρειαζόμαστε έναν νέο τρόπο πολιτικής έκφρασης και οργάνωσης, που θα εκπροσωπεί αυτό τον κόσμο, μια αριστερά που θα μπορεί να απαντήσει με ριζοσπαστικό τρόπο στα σημερινά προβλήματα. Αυτό είναι η έννοια της αντισυμβατικής αριστεράς.
-Μια ενωμένη αριστερά είναι βέβαιο ότι θα μπορούσε σήμερα να επηρεάσει καταλυτικά τις πολιτικές εξελίξεις. Είναι εφικτό αυτό, όταν οι σχέσεις σας τόσο με το ΠΑΣΟΚ, όσο και με το ΚΚΕ, είναι σε διαρκή ένταση;
ΟΙ εξελίξεις στο πολιτικό σκηνικό καθορίζονται από πολλούς παράγοντες. Εκτός από τις σχέσεις ανάμεσα στα κόμματα, υπάρχουν και οι διεργασίες στο εσωτερικό των κομμάτων, καθώς και η πίεση από την βάση και την κοινωνία. Ο στόχος είναι μέσω της ευρύτερης ενότητας της αριστεράς, να εκφραστεί η ανάγκη της κοινωνίας για ένα ριζικά διαφορετικό πολιτικό σχέδιο. Δεν νομίζω ότι αυτή η συζήτηση μπορεί να περιλαμβάνει την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, αν και είναι απολύτως σαφές ότι εκφράζει τη λαϊκή του βάση. Και το ΚΚΕ διεκδικεί για τον εαυτό του την αποκλειστικότητα της αριστεράς, θεωρώντας την ενότητα των αριστερών δυνάμεων θανάσιμη παγίδα του ιμπεριαλισμού. Η δική μας άποψη ωστόσο είναι ότι η δυναμική της ενότητας υπάρχει στην κοινωνία και, εφ’ όσον υπάρχει, θα δρομολογηθούν μοιραία και οι αντίστοιχες ανακατατάξεις.
-Υπάρχουν προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες θα μπορούσε ο ΣΥΝ να συνεργαστεί με το ΠΑΣΟΚ;
Με τον κόσμο του ΠΑΣΟΚ έχουμε συναντηθεί σε όλες τις μεγάλες κινητοποιήσεις, που αφορούσαν σε σημαντικά κοινωνικά θέματα, όπως η ασφάλιση, ο δημόσιος χαρακτήρας των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας, η δωρεάν δημόσια εκπαίδευση. Αλλά υποθέτω ότι η ερώτηση αφορά σε συνεργασίες στην κορυφή. Εμείς έχουμε κάνει προτάσεις στο ΠΑΣΟΚ για κοινή στάση σε συγκεκριμένα θέματα, αλλά δεν πήραμε απάντηση. Επιμένουμε ότι για να υπάρξει συνεργασία πρέπει να υπάρξει αξιοπιστία, κάτι που ούτε η κυβερνητική προϊστορία του ΠΑΣΟΚ διασφαλίζει αυτή τη στιγμή, ούτε η διγλωσσία του σε πολύ σοβαρά πολιτικά θέματα. Το ΠΑΣΟΚ θέλει τη συνεργασία στο βαθμό που θα το βοηθήσει να επανέλθει στην κυβέρνηση, άσχετα με το ποια πολιτική σκοπεύει να ακολουθήσει. Αυτό εμάς δεν μας αφορά.
-Ο δικομματισμός το τελευταίο διάστημα περνάει δύσκολες ώρες, βλέποντας τα ποσοστά του να πέφτουν. Θεωρείτε ότι αυτό είναι συγκυριακό ή πάμε για ένα νέο πολιτικό τοπίο με την δημιουργία νέων κομμάτων;
Θεωρούμε ότι ο δικομματισμός έχει εξαντλήσει πλήρως τη δυναμική του. Δεν καλλιεργεί πλέον την παραμικρή προσδοκία στον κόσμο. Παλιότερα η εναλλαγή των δύο μεγάλων κομμάτων στην εξουσία θεωρούνταν από τη μεγάλη μάζα των ψηφοφόρων ως πολιτική αλλαγή τεράστιας σημασίας. Αυτό δεν δουλεύει πλέον. Μετά από την οκταετία του ΠΑΣΟΚ και τη συνέχεια των κυβερνήσεων Καραμανλή, οι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι οι διαφορές επί της ουσίας είναι εντελώς ανύπαρκτες. Γι’ αυτό ο δικομματισμός στηρίζεται πλέον με τεχνητά μέσα, όπως τα μπόνους εδρών στο πρώτο κόμμα. Πιστεύω ότι το πολιτικό τοπίο αλλάζει με πάρα πολύ γρήγορους ρυθμούς, γιατί τα πράγματα είναι αδύνατον να δουλέψουν έτσι όπως είναι τώρα. Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι στην ανασύνθεση του πολιτικού σκηνικού να έχουν καθοριστικό ρόλο οι δυνάμεις που υπερασπίζονται την κοινωνία, την εργασία, τα δημόσια αγαθά, το περιβάλλον και όχι μόνο οι δυνάμεις που εξυπηρετούν το επιχειρηματικό κέρδος.
-Μετανιώσατε για το στυλ της συνέντευξης στο Schollguns; Ήταν μία επιλογή που προκάλεσε αντιδράσεις και διάφορα σχόλια… Συντηρητισμός των αντιπάλων ή συνειδητή επιλογή να πληγεί το προφίλ σας;
Γιατί να μετανιώσω; Ήμουνα ο εαυτός μου, απάντησα και συμπεριφέρθηκα χωρίς να με απασχολήσει ο αντίκτυπος και αυτό όταν μπλέκεις με την δημοσιότητα είναι ευτύχημα. Επιθέσεις γίνονται και θα γίνονται, γιατί το να βρεις αδύνατα σημεία στην εικόνα του αντιπάλου είναι μέρος του πολιτικού παιχνιδιού. Νομίζω όμως ότι θα ήταν πολύ χειρότερο να προσπαθώ επίτηδες να εμφανίζομαι και να συμπεριφέρομαι σαν πενηντάρης, ενώ δεν είμαι. Μια τέτοια δημόσια εικόνα θα ήταν ψεύτικη και επομένως δεν θα ήταν οικεία στο δικό μας κόσμο. Και αυτό είναι πολύ χειρότερο από το να δέχεσαι επιθέσεις από τους αντιπάλους.
-Μιλάτε πολλές φορές για ανατροπή του πολιτικού σκηνικού, χωρίς ωστόσο να περιγράφετε εκείνο που θα το αντικαταστήσει, με αποτέλεσμα αρκετοί πολίτες να αντιμετωπίζουν τον ΣΥΝ επιφυλακτικά…
Ευτυχώς που κάτι τέτοιο δεν προκύπτει μέχρι τώρα από τις δημοσκοπήσεις. Αυτό που λέμε εμείς είναι ότι πρέπει να αλλάξουν οι συσχετισμοί. Να αμφισβητηθεί η ηγεμονία του κέρδους πάνω στη ζωή και τη δουλειά των ανθρώπων, πάνω στην κοινωνία. Γιατί θεωρείται αυτονόητο ότι πρέπει τα πάντα να λειτουργούν ως κερδοσκοπικοί οργανισμοί; Γιατί πρέπει πέντε τράπεζες και δέκα μεγάλες επιχειρήσεις να κρατάνε από τον λαιμό ολόκληρη την κοινωνία; Γιατί το περιβάλλον πρέπει να αποτελεί τον πιο αδύναμο κρίκο στην ανάπτυξη; Γιατί πρέπει οι άνθρωποι να θυσιάζουν συντάξεις, εισοδήματα, οκτάωρο, ασφάλιση στο όνομα μιας μελλοντικής ευημερίας, που δεν θα έρθει ποτέ έτσι και το ξέρουμε; Γιατί πρέπει ο πλούτος που παράγεται από όλους μας να διανέμεται τόσο άνισα; Λέμε λοιπόν ότι πρέπει να κινητοποιηθεί η κοινωνία, να διεκδικήσει το αυτονόητο δικαίωμα στην ζωή. Αυτό είναι που θα αλλάξει τους συσχετισμούς, η δύναμη του κόσμου. Αν η κοινωνία του Βόλου ήταν αδιάφορη, στον Αλμυρό θα είχε γίνει το εργοστάσιο λιθάνθρακα. Αυτό είναι ένα παράδειγμα για το πώς προχωράνε τα πράγματα γενικότερα. Η αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων είναι το κλειδί για να αλλάξει η κατάσταση.
-Τι καινούργιο μπορεί να φέρει ένας νέος στην ηλικία πολιτικός σαν και εσάς και ποιο είναι το μήνυμά σας προς τους νέους που θέλουν να ασχοληθούν με την πολιτική αλλά αμφισβητούν το υπάρχον πολιτικό σύστημα όπως λειτουργεί;
Μα αυτό ακριβώς είναι το νόημα τού να μπουν οι νέοι στην πολιτική: το να αμφισβητηθεί ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί το σύστημα σήμερα. Δεν θεωρώ ότι ένας άνθρωπος μπορεί να αλλάξει τα πράγματα, όσο χαρισματικός και ξεχωριστός και αν είναι, πολύ περισσότερο μάλιστα όταν είναι ένας κανονικός άνθρωπος όπως εγώ. Αυτό που αλλάζει τα πράγματα είναι πολλοί άνθρωποι μαζί, που ενώνουν τις φωνές τους και δραστηριοποιούνται. Και αυτό είναι το δικό μας κάλεσμα στην κοινωνία. Οι άνθρωποι μπαίνουν στις συλλογικότητες και δραστηριοποιούνται για να καταφέρουν κάτι που δεν μπορούν να το καταφέρουν ο καθένας μόνος του. Και το κάνουν για όλα τα πράγματα, για να υπερασπιστούν από ένα δέντρο στη γωνία του δρόμου τους μέχρι το μέλλον τους και το μέλλον των παιδιών τους. Έτσι προχωράει ο κόσμος, έτσι αλλάζει προς το καλύτερο.
