Γιατί επιλέγω αυτή τη χρονική στιγμή ν΄ ασχοληθώ με τον Κώστα Βάρναλη και τι ακριβώς σηματοδοτώ με τον τίτλο της 1ης σελίδας «Ο Βάρναλης μετά την Αργαλαστή»;
Γιατί ήμουν ανάμεσα στο πολυπληθές ακροατήριο που το βράδυ της 8ης Μαΐου είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει στην αίθουσα «Σαράτση» του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας μιαν εκδήλωση πολύ ουσιαστική για τα πολιτιστικά μας πράγματα: την παρουσίαση της β΄ έκδοσης της εργασίας του Χαράλαμπου Γ. Χαρίτου «Ο Βάρναλης Σχολάρχης στην Αργαλαστή».
Ο συγγραφέας είναι καθηγητής Ιστορίας Νεοελληνικής Εκπαίδευσης και Τοπικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και την πρωτοβουλία για την επανέκδοση – και για την εκδήλωση – είχε το Ινστιτούτο Ανάπτυξης Πηλίου.
Φαντάζομαι ότι ο δραστήριος και πληθωρικός… πρόεδρός του κ. Στέργιος Παπαϊωάννου να χόρτασε τόσο πολύ από τους επαίνους και τα εγκώμια που άκουσε για το άτομό του εκείνη τη βραδιά – και τα αξίζει – ώστε αυτά που προσθέτω εγώ σήμερα να μην τα χρειάζεται.
Περιορίζομαι σ΄ αυτά τα στοιχεία – όλα είναι γνωστά από τα σχετικά ρεπορτάζ και τις κριτικές που έχουν δημοσιευτεί – και παρότι βρισκόμαστε πλησίστιοι στο χώρο της Εκπαίδευσης, ας μην εφαρμόσουμε το γνωστό «η επανάληψη μήτηρ της μαθήσεως». Σωστό, αλλά ας το προσέχουμε. Ιδίως εμείς οι δημοσιογράφοι… Γιατί τυχόν εφαρμογή του στη δουλειά μας πιθανόν να είχε συνέπειες επιδημικά θανατηφόρες.
Αντίθετα, δεν θα είμαι φειδωλός, αλλά γαλαντόμος στις ευχαριστίες μου προς τον καθηγητή κ. Χαρ. Γ. Χαρίτο.
Για κάποιους απλούς αλλά, ενδεχομένως, όχι αυτονόητους λόγους.
Γιατί με την επανέκδοση του βιβλίου του – και τις σχετικές εντυπώσεις που αποκόμισα ως ακροατής κατά την παρουσίασή του – μου δίνει τη δυνατότητα να επιχειρήσω κάποιες προσεγγίσεις στο έργο του Κώστα Βάρναλη, σε πλευρές του που σαφώς είναι έξω από την εργασία του κ. Χαρίτου.
Γιατί, αν περιοριστούμε σ΄ αυτή και τα μηνύματά της, που στο μέλλον θα αναπαράγονται επίσημα και θα διανέμονται δωρεάν σε χιλιάδες μαθητών1, φοβάμαι ότι αδικούμε τρομαχτικά τον Βάρναλη, με πρώτο, άμεσο αποτέλεσμα – ακούσια έστω – αναχαιτίζουμε τις γενιές των μελλοντικών αναγνωστών του. Κι αυτό θα ήταν το βαρύτερο πλήγμα που θα δεχόταν ο ισόβια διωκόμενος – από το Κράτος, την Εκκλησία, το Σύστημα – Κώστας Βάρναλης.
Τέλος, πάλι επιλεκτικά λόγω περιορισμένου χώρου, θα ήθελα να συζητήσω με τον κ. Χ. Γ. Χαρίτο, κάτι που ενώ ως σχήμα λόγου είναι φαινομενικά τόσο απλό και ξεκάθαρο, προσωπικά δεν μπόρεσα να το καταλάβω παρ’ όλες τις προσπάθειες που κατέβαλα.
Γράφει στη σελίδα 31, στην ακροτελεύτια παράγραφο του βιβλίου του: «Στους οργανωτές της εκδήλωσης μια αφιέρωση από τη γραφίδα του αδικαίωτου ποιητή
«Τη χαρά σου, Λαοθάλασσα, κύμα το κύμα,
των αλλώνε τα μίση καιρό τήνε θρέφαν
κι αν η μάβρη του κάκητα δίψαε το κρίμα,
να που βρήκε το θύμα της, άκακο θύμα!»
(Κ. Βάρναλη,
Η Μάνα του Χριστού,
από το «Φως που καίει»)
Πώς ήρθε στο στοχασμό και στη γραφίδα του Χ.Γ. Χαρίτου αυτό το επίθετο;
Αν οποιοσδήποτε μου δώσει μιαν απάντηση σ΄ αυτή την απορία μου – γιατί προσωπικά πιστεύω διαμετρικά το αντίθετο – θα του χρωστώ χάρητες.
Σταματώ την εισαγωγή. Ανοίγω και ξεδιπλώνω τα σημερινά χαρτιά μου.
