Μικρή προϊστορία, κάπου δεκαπέντε χρόνων, διέθετε το βολιώτικο ποδόσφαιρο, όταν διοργανώθηκε, στις αρχές του 1926, το πρώτο συγκροτημένο επίσημο πρωτάθλημα με πανθεσσαλική κάλυψη. Οι πρώτες επαφές των Βολιωτών με το άθλημα της «ποδοσφαιρίσεως» εντοπίζονται στα 1909, όταν αθλητές του Γυμναστικού Συλλόγου Βόλου (Γ.Σ.Β.) παράλληλα με τον κλασικό αθλητισμό ασχολούνταν για χαλάρωση και με το νεόφερτο ομαδικό σπορ, έπειτα από προτροπή και καθοδήγηση του γυμναστή τους Μιχ. Φλώρακα (1). Η δεύτερη δεκαετία του 20ού αιώνα χαρακτηρίζεται από τη διάδοση του ποδοσφαίρου, με καθοριστική τη συμβολή των Αγγλων ναυτικών των εμπορικών πλοίων, που κατέπλεαν στο λιμάνι, αλλά κυρίως των μελών των πληρωμάτων από τα πολεμικά καράβια, που συχνά επισκέπτονταν τον Βόλο στα χρόνια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, με τα γνωστά γεγονότα του Εθνικού Διχασμού και τον «χωρισμό» της χώρας στα δύο. Την ίδια εποχή ιδρύονται και οι πρώτοι ανεπίσημοι, αλλά συγκροτημένοι σύλλογοι, Πηλεύς, Ομόνοια, Αρης, Χαραυγή κ.ά., όπως και σχολικές ομάδες με τη δική τους δραστηριότητα.
Οι αγώνες ανάμεσα σε τούτα τα πρώτα σωματεία ήταν φιλικού χαρακτήρα και μεμονωμένοι, χωρίς κάποια ευρύτερη οργάνωση και κάλυψη από επίσημο φορέα. Ακολούθως, στις αρχές της κατοπινής δεκαετίας, η έλευση των προσφύγων προσδίνει περαιτέρω ώθηση στο άθλημα και ώς τα μέσα της, παρά τα σημαντικά οδυνηρά γεγονότα που έχουν προηγηθεί, ιδρύονται νέα σωματεία με πληρέστερη οργάνωση και βέβαια παρατηρείται πύκνωση των φιλικών, πάντοτε, ποδοσφαιρικών συναντήσεων. Ποδοσφαιρικά δρώμενα της πενταετίας 1921 – 1925, μέσα από δημοσιεύματα τοπικού Τύπου, παρουσιάσαμε σε παλιότερα σημειώματά μας (εφημερίδα ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ στις 18/11, 25/11 και 2/12/2018). Γενικότερα, σε όλη ετούτη την περίοδο, των 15 χρόνων περίπου, παρατηρείται ιδιαίτερη κινητικότητα στα ποδοσφαιρικά πράγματα, με περισσότερη συγκρότηση και σοβαρότητα όσο περνούν τα χρόνια. Βέβαια, η διεξαγωγή των συναντήσεων, ανάμεσα στα υπάρχοντα σωματεία, αλλά και στις σχολικές ομάδες, εξακολουθεί να έχει φιλικό μεμονωμένο χαρακτήρα, καθώς δεν ελέγχονται από κάποιον διοργανωτή φορέα.
Αλλωστε, δεν είχε ιδρυθεί ακόμη η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (Ε.Π.Ο.), που ιδρύθηκε το 1926 και έως τότε το ποδόσφαιρο πανελλαδικά, σε επίσημο επίπεδο αναγνωρισμένων σωματείων, υπαγόταν στον ΣΕΓΑΣ. Ηδη και στον Βόλο, στο πρώτο μισό της δεκαετίας του ’20, έχουν εμφανιστεί οι πρώτοι επίσημοι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι, αναγνωρισμένοι από το Πρωτοδικείο, Ομιλος Εκδρομέων Βόλου, (ΟΕΒ -1923), Γυμναστικός Σύλλογος Προσφύγων Βόλου (1924, μετέπειτα Νίκη), ενώ ποδοσφαιρικό τμήμα διέθετε και ο ιδρυθείς από το 1896 Γυμναστικός Σύλλογος Βόλου. Διακρίνονταν ξεκάθαρα πια πως είχαν ωριμάσει οι συνθήκες, στα 1925, για τη διοργάνωση τοπικού πρωταθλήματος με πανθεσσαλικό χαρακτήρα, αλλά με αιχμή του δόρατος τις βολιώτικες ομάδες, που βέβαια ήταν ανώτερες από εκείνες των άλλων θεσσαλικών πόλεων. Ο πρωταθλητής Βόλου θα αντιμετώπιζε τον νικητή των υπολοίπων πόλεων για την κατάκτηση του πανθεσσαλικού τίτλου. Ετσι, από τα τέλη του 1925 προγραμματίζεται για τις αρχές του νέου χρόνου το πρώτο επίσημο πρωτάθλημα με πρωτοβουλία του Δήμου Παγασών και τον νεοεκλεγέντα δήμαρχο Σπύρο Σπυρίδη, που ορίζεται και πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής, στην οποία συμμετείχαν αρκετοί επιφανείς Βολιώτες. Ουσιαστικά επρόκειτο για βολιώτικο πρωτάθλημα με πανθεσσαλική διεύρυνση. Η επισημότητα που προσδόθηκε στη διοργάνωση αποδεικνύεται και από το γεγονός της θεσμοθέτησης από τον διοργανωτή φορέα «επαμειβομένου επάθλου» για τον τελικό νικητή.
***
Ας παρακολουθήσουμε, μέσα από τα δημοσιεύματα των εφημερίδων Σημαία και ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ, όσες πληροφορίες μάς παρέχονται για το πρώτο πρωτάθλημα της περιόδου 1925 – ‘26, που αρχίζει τον Φεβρουάριο του 1926. Διαβάζουμε στην εφημερίδα Σημαία στις 31/1/1926 σχετικά με τη διοργάνωση του πρωταθλήματος:
«Η ποδοσφαίρισις εν Θεσσαλία
Τα φίλαθλα σωματεία του Βόλου, πρωτοβουλία της Δημοτικής Αρχής, κατήρτισαν επιτροπήν διά την διεξαγωγήν πανθεσσαλικών ποδοσφαιρικών αγώνων εν τη πόλει μας. Η επιτροπή αύτη συνελθούσα προκηρύσσει ποδοσφαιρικούς αγώνας εις τους οποίους θα παρακληθούν να συμμετάσχουν ποδοσφαιρικαί ομάδες απάντων των ανεγνωρισμένων σωματείων της Θεσσαλίας, αι τοιαύται των Σχολείων Μέσης Εκπαιδεύσεως και εκ των Στρατιωτικών Σωμάτων. Ο Δήμος Παγασών θέλων να ενισχύση την ωραίαν αυτην φίλαθλον προσπάθειαν, προσέφερε πολύτιμον επαμειβόμενον έπαθλον διά την πρωταθλήτριαν θεσσαλικήν ομάδα του ποδοσφαίρου.
Εν Βόλω τη 28/1/1926 Διοργανωτική Επιτροπή».
Στην παραπάνω δημοσίευση παρατηρούμε ότι η πρόσκληση για συμμετοχή ίσχυε για αναγνωρισμένα από το Πρωτοδικείο αθλητικά σωματεία, όπως και για σχολικές και στρατιωτικές ομάδες.
Στις 19/2/1926 η εφημερίδα Σημαία αναφέρεται στην επικείμενη έναρξη του πρωταθλήματος:
«Οι ποδοσφαιρικοί αγώνες
Η έναρξις των πανθεσσαλικών αγώνων πρωταθλήματος του υπό του Δήμου Παγασών τεθέντος επαμειβομένου επάθλου θέλει γίνη την Κυριακή 21 τρέχοντος ώραν 3 μ.μ. εις την πλατείαν Γεωργίου του Α’ (2). Αι καλλίτεραι ομάδες θέλουν αγωνισθή εις την πρώτην ταύτην συνάντησιν, η δε φιλαρμονική θέλει παιανίζει κατά την διάρκεια των αγώνων».
Από τούτη τη σύντομη ανακοίνωση έναρξης των αγώνων διαφαίνεται η επισημότητα, που επιδιωκόταν να υπάρχει. Σε άλλο σημείο, στη στήλη «Επίκαιρα» στο ίδιο φύλλο, η Σημαία σχολιάζει την ευοίωνη προοπτική των αγώνων, που τους ονομάζει «Πανθεσσαλικόν Κύπελλον», για την ανάπτυξη του αθλητισμού και την προσέλκυση των νέων σε ασχολίες ευγενούς άμιλλας, μακριά από κακές συνήθειες. Επιβάλλεται, κατά τον συντάκτη, να γίνει αποδεκτή η νέα προσπάθεια από το σύνολο της τοπικής κοινωνίας:
«Για τη νεολαία μας
Την Κυριακή αρχίζουν στην πλατεία Γεωργίου οι αγώνες για το Πανθεσσαλικό Κύπελλο. Είναι μια μοναδική ευκαιρία για τη νεολαία μας να δεχθή και να αφήση τα καφενεία και να δείξη κ’ αυτήν πως σύντομα θα δικαιώση τις ελπίδες που σ’ αυτήν στηρίζουν η κοινωνία και το έθνος. Αλλά και η κοινωνία μας αν θέλη τα παιδιά της να γίνουν γερά, ν’ αγαπήσουν τον αθλητισμό και τον ανοιχτό αέρα, πρέπει σύσσωμη να παρευρεθή στους ποδοσφαιρικούς αγώνας της Κυριακής».
Οι ίδιες επισημάνσεις πάνω – κάτω επαναλαμβάνονται και την ημέρα έναρξης των αγώνων στη Σημαία, που ανάμεσα στ’ άλλα γράφει:
«Θέλομε να πιστεύωμε πως σύσσωμη η κοινωνία μας θα σπεύση να παραστή, γιατί είναι πια καιρός για να καταλάβωμε ότι μόνον με τον αθλητισμόν μπορούμε να γλιτώσουμε την νεολαία μας απ’τη διαφθορά και τα καφενεία. Δεν παίρνομε παράδειγμα απ΄ τους Αγγλους που σ’ όλα τους θαυμάζομε, μα σε τίποτα καλό δεν προσπαθούμε να τους μιμηθούμε. Θεωρούν τους αγώνας και ειδικώς το ποδόσφαιρο σαν τροφή – καλλίτερη λένε δεν υπάρχει – για τους νέους» (21/2/1926).
Στη στήλη «Μικρά Νέα» και με τίτλο «ποδοσφαιρικοί αγώνες» η Σημαία γράφει με συντομία για την εναρκτήρια συνάντηση του πρωταθλήματος, χωρίς, όμως, να αναφέρει ούτε τις συμμετέχουσες ομάδες, ούτε το αποτέλεσμα:
«Χθες το απόγευμα εις την πλατείαν Γεωργίου εξετελέσθησαν ποδοσφαιρικαί ασκήσεις(;) μεταξύ των διαφόρων ποδοσφαιρικών ομάδων της πόλεώς μας. Η φιλαρμονική κατά τη διάρκεια των ασκήσεων επαιάνιζε διάφορα εκλεκτά τεμάχια» (22/2/1926).
Ασαφές και μάλλον γραμμένο από αδαή περί τα ποδοσφαιρικά δημοσιογράφο το παραπάνω σύντομο κείμενο. Αντίθετα, άκρως ενημερωτικό αποκαλύπτεται το αντίστοιχο δημοσίευμα στην εφημερίδα ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ στις 22/2/1926, με τίτλο «Αθλητική κίνησις»:
«Χθες εν τη πλατεία Γεωργίου ήρχισαν οι πανθεσσαλικοί αγώνες διά του υπό του Δήμου Παγασών τεθέν επαμειβόμενον έπαθλον. Ηγωνίσθησαν η ομάς του Ομίλου Εκδρομέων μετά της του Γυμναστικού Συλλόγου Προσφύγων Βόλου. Ο αγών υπήρξε πεισματωδέστατος και εν τέλει αι δύο ομάδες ανεκηρύχθησαν ισόπαλοι επιτυχούσαι ανά δύο τέρματα εκάστη. Τον αγώνα ετίμησαν διά της παρουσίας των ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δημητριάδος, ο διευθυντής της Χωροφυλακής Μαγνησίας, ο λιμενάρχης και εν γένει όλαι αι αρχαί. Θερμά συγχαρητήρια εις την επιτροπήν διά την αξιοζήλευτον τάξιν ήτις επεκράτησε καθώς και εις την φιλαρμονικήν ήτις επαιάνιζε καθ’ όλην την διάρκειαν των αγώνων εκλεκτότατα τεμάχια».
Πράγματι είχε δοθεί μεγάλη επισημότητα στην εναρκτήρια συνάντηση Ο.Ε.Β. – Νίκη 2-2, που αποτελεί την απαρχή των οργανωμένων πρωταθλημάτων στον Βόλο. Το γεγονός υπήρξε πρωτόγνωρο για τη βολιώτικη κοινωνία.
Να σημειώσουμε πως εκτός από τις δύο παραπάνω ομάδες στο πρωτάθλημα του Βόλου συμμετείχαν ακόμη ο Γυμναστικός Σύλλογος Βόλου και ο Κεραυνός (3), που επίσης αποτελούσε ποδοσφαιρικό τμήμα του Γ.Σ.Β., όπως θα δούμε και πιο κάτω.
Οι αγώνες διεξάγονταν, όπως φαίνεται από τα λιγοστά στοιχεία που διαθέτουμε, ανά δύο κάθε Κυριακή, ενώ υπήρχαν και οι αντίστοιχες ρεβάνς, δίχως να τηρούνται αγωνιστική σειρά και διαχωρισμός σε δύο γύρους. Δυστυχώς και οι δύο εφημερίδες που προσεγγίσαμε δεν καλύπτουν παρά ελάχιστα την εβδομαδιαία αγωνιστική δραστηριότητα, γι’ αυτό και η παράθεση των γνωστών αποτελεσμάτων είναι ελλιπέστατη.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1) Βλέπε: Χριστόφορος Σεμέργελης «Βολιώτικο ποδόσφαιρο – Τα πρώτα βήματα στα χρόνια του Μεσοπολέμου», εφ. Η Θεσσαλία, ένθετο Διαδρομές, 20/10/2003.
2) Πρόκειται, όπως γνωρίζουμε, για το σημερινό πάρκο Αγ. Κωνσταντίνου, που τότε ήταν αλάνα και αποτελούσε τον μοναδικό χώρο με δυνατότητα διεξαγωγής ποδοσφαιρικών αγώνων.
3) Χριστόφορος Σεμέργελης οπ. π.
Συνεχίζεται…
ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΚΑΡΤΑΠΑΝΗΣ
