Ο Νίκος Πασχάλης στη διεθνή ομάδα του διαστημικού τηλεσκοπίου Ariel, που θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τον ήλιο το 2029
Μεγάλη διάκριση αποτελεί για τον Σκιαθίτη Νίκο Πασχάλη η συμμετοχή σε κορυφαία ερευνητική ομάδα, η οποία εστιάζει την προσοχή της στο διαστημικό τηλεσκόπιο Ariel και τη μεγάλη αποστολή που προγραμματίζεται το 2029. Ο ερασιτέχνης αστρονόμος είναι μέλος της παγκόσμιας ομάδας που μελετά τις συντεταγμένες διαστημικής αποστολής, που είναι προγραμματισμένη το 2029, με στόχο την αναζήτηση πλανητών πέρα από το ηλιακό μας σύστημα.
Ρεπορτάζ: ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ
Η αποστολή Ariel του Ευρωπαϊκού Διαστημικού Οργανισμού είναι ένα διαστημικό τηλεσκόπιο ενός μέτρου που θα μελετήσει 1.000 εξωπλανήτες. Στόχος του να βρει από τι αποτελούνται οι ατμόσφαιρές τους. Εγκρίθηκε τον Νοέμβριο του 2020 και φέτος θα ξεκινήσει η κατασκευή του, ώστε να τεθεί σε τροχιά γύρω από τον ήλιο το 2029. Ο σχεδιασμός της αποστολής γίνεται από μια διεθνή ομάδα με περισσότερους από 200 ερευνητές από 15 και πλέον χώρες, κυρίως ευρωπαϊκές.
Για να μπορέσει όμως το Ariel να φέρει σε πέρας την αποστολή του πρέπει να «πετύχει» τον κάθε πλανήτη σε μια συγκεκριμένη θέση, όταν αυτός βρίσκεται μπροστά από τον αστέρα του. «Εχουμε, λοιπόν, δημιουργήσει μια ομάδα παρατηρητών – επαγγελματιών και ερασιτεχνών αστρονόμων – με σκοπό να εντοπίσουμε από τώρα πότε ακριβώς ο κάθε πλανήτης βρίσκεται μπροστά από τον αστέρα του» υπογραμμίζει στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ ο κ. Πασχάλης.
Συντονιστές της ομάδας είναι οι ερευνητές Αγγελος Τσιάρας και Αναστασία Κόκορη που δραστηριοποιούνται στην Αγγλία.
Στη συγκεκριμένη ομάδα, που ονομάζεται ExoClock, ερασιτέχνες και επαγγελματίες δουλεύουν μαζί. «Παίρνουμε φωτογραφίες των αστέρων γύρω από τους οποίους γυρνούν οι πλανήτες και μετράμε το φως τους. Όταν ένας πλανήτης περνά μπροστά από τον αστέρα του, παρατηρούμε ότι ο αστέρας γίνεται για λίγη ώρα πιο αμυδρός. Ετσι ελέγχουμε αν ο πλανήτης βρίσκεται στην θέση που τον περιμένουμε. Αν όχι, διορθώνουμε τις προβλέψεις μας ώστε την επόμενη φορά να τον πετύχουμε με καλύτερη ακρίβεια», εξηγεί ο ερασιτέχνης αστρονόμος από τη Σκιάθο.
Τελικός στόχος είναι όταν πραγματοποιηθεί η διαστημική αποστολή του Ariel, «να γνωρίζουμε με πολύ καλή ακρίβεια πότε ο κάθε ένας από τους 1000 πλανήτες που θα μελετήσει η αποστολή περνά μπροστά από το μητρικό του άστρο» προσθέτει.
Τιμητική η συμμετοχή
Η διεθνής συνεργασία ξεκίνησε πριν από δύο χρόνια, ενώ σύμφωνα με το πλάνο της διεθνούς διαστημικής αποστολής, το Ariel θα ακολουθήσει συγκεκριμένα πορεία, με τις συντεταγμένες των στόχων που θα παρατηρηθούν, να καθορίζονται με την συνδρομή της διεθνούς ερευνητικής ομάδας, στην οποία συμμετέχει ο ερασιτέχνης αστρονόμος από τη Σκιάθο.
Βάσει του προγράμματος είναι η Αγγλία, με τη συμμετοχή παρατηρητών από όλο τον κόσμο, να υπογραμμίζει την σημασία του εγχειρήματος. «Ιδιαίτερα τιμητική η συμμετοχή» όπως υπογραμμίζει ο κ. Πασχάλης, διευκρινίζοντας ότι συμμετέχει στο πρόγραμμα ως ερασιτέχνης αστρονόμος, ενώ τονίζει ιδιαιτέρως την καθοριστική παρουσία διακεκριμένων επαγγελματιών αστρονόμων.
Τα κράτη μέλη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) έδωσαν επίσημα την έγκρισή τους, μετά από διετή μελέτη, για την κατασκευή του νέου ευρωπαϊκού διαστημικού τηλεσκοπίου Ariel με στόχο την αναζήτηση πλανητών πέρα από το ηλιακό μας σύστημα.
To κόστους περίπου ενός δισεκατομμυρίου ευρώ υπέρυθρο τηλεσκόπιο προγραμματίζεται να εκτοξευθεί το 2029. Θα τεθεί σε τροχιά σε απόσταση περίπου ενάμισι εκατομμυρίου χιλιομέτρων από τη Γη και αναμένεται να παρατηρήσει έως 1.000 εξωπλανήτες. Η αρχική διάρκεια λειτουργίας του θα είναι τέσσερα χρόνια, ενώ επιστημονικά υπεύθυνη της αποστολής θα είναι η καθηγήτρια Τζιοβάνα Τινέτι του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL).
Το Ariel είναι ένα από το τρία νέα ευρωπαϊκά διαστημικά τηλεσκόπια αναζήτησης εξωπλανητών. Πέρυσι εκτοξεύθηκε το Cheops και μέσα στην τρέχουσα δεκαετία -πριν το Ariel- αναμένεται να εκτοξευθεί επίσης το Plato.
Μέλος ερευνητικών ομάδων
Δεκάδες διακρίσεις καταγράφονται, παράλληλα, στο βιογραφικό του Νίκου Πασχάλη, ο οποίος συμμετέχει σε διεθνείς ερευνητικές ομάδες.
Σημαντική αστρονομική ανακάλυψη έκανε, συγκεκριμένα, ομάδα ερευνητών, στην οποία συμμετείχε ο Σκιαθίτης ερασιτέχνης αστρονόμος Νίκος Πασχάλης. Η ομάδα ανακάλυψε ότι ο νάνος πλανήτης Haumea έχει δακτύλιο.
Η παραπάνω ανακάλυψη έγινε τα προηγούμενα χρόνια, με τη συμμετοχή του Γεροσταθοπούλειου Πανεπιστημιακού Αστεροσκοπείου, με τον δρ Κοσμά Γαζέα , τον φοιτητή Λευτέρη Τζουγανάτο , τους Β. Χαρμανδάρη και Γ. Αλικάκου του Ινστιτούτου Αστρονομίας του ΕΑΑ, και με τη συμβολή των ερασιτεχνών αστρονόμων Νίκου Πασχάλη του αστεροσκοπείου Nunki στη Σκιάθο και του Βαγγέλη Τσιάμη της Ελληνογερμανικής Αγωγής.
Κατά τη διάρκεια σπάνιου φαινομένου, και συγκεκριμένα της «απόκρυψης» ενός μακρινού αστέρα από έναν μικροσκοπικό πλανήτη, έγινε μια απρόσμενη ανακάλυψη: Ο νάνος πλανήτης Haumea βρέθηκε να έχει έναν δακτύλιο από σκόνη και θραύσματα πάχους 70 km. «Η Haumea είναι πλέον επίσημα ο πρώτος νάνος πλανήτης που έχει ένα σύστημα δακτυλίων, ενώ μέχρι σήμερα γνωρίζαμε ότι αυτό ήταν προνόμιο μόνο των τεσσάρων αέριων γιγάντων πλανητών του ηλιακού συστήματος (Δίας, Κρόνος, Ουρανός, Ποσειδώνας) και του μικρού αστεροειδή με όνομα Χαρικλώ» υπογραμμίζει ο κ. Πασχάλης.
Η ανακάλυψη αυτή σηματοδοτεί και την πρώτη φορά που έχουν βρεθεί δακτύλιοι σε ένα αντικείμενο της ζώνης Kuiper, η οποία είναι μια περιοχή με παγωμένα αντικείμενα πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα.
Οι παραπάνω Ελληνες συμμετείχαν στο διεθνές αυτό πρόγραμμα παρατηρήσεων, ενώ τα ερευνητικά αποτελέσματα της σπάνιας αυτής επιπρόσθησης δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Nature.
Διαθέτει σύγχρονο τηλεσκόπιο
Ο Νίκος Πασχάλης άρχισε να «κοιτάζει ψηλά» από μικρό παιδί, παρατηρώντας τη μαγεία του σύμπαντος, με την καθοδήγηση του αείμνηστου πατέρα του, Γιάννη, καπετάνιου, ιδιαίτερα αγαπητού στο νησί. Το όνειρό του έγινε, ωστόσο, πραγματικότητα, όταν αγόρασε ένα τηλεσκόπιο NEXTSTAR 11 GPS.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, ξεκίνησε να συγκεντρώνει σταδιακά όλο τον εξοπλισμό που θα χρειαζόταν και μέχρι το Μάιο του 2004 είχε φτάσει η στιγμή να ξεκινήσει την κατασκευή του αστεροσκοπείου. Το 2010, το αστεροσκοπείο «Nunki» αναβαθμίστηκε, ώστε να λειτουργεί απομακρυσμένα, από οποιοδήποτε σημείο της Γης, με τη βοήθεια αυτοματοποιημένου συστήματος.
Τα πρώτα του ενδιαφέροντα για την αστρονομία περιστοιχίζουν τις εικόνες του βαθέως ουρανού και η έρευνα γύρω από τους υπερκαινοφανείς αστέρες (Supernova). Στα μέσα του 2010, γίνεται μέλος της ερευνητικής ομάδας υπερκαινοφανών του Tim Pucket, συνεχίζοντας την αστρονομική του δραστηριότητα, που περιλαμβάνει έρευνες και ενδιαφέρουσες συμμετοχές σε ερευνητικές ομάδες, ενώ συνεχίζει με την ίδια ζέση την παρατήρηση του σύμπαντος και των ουράνιων φαινομένων.
