Πλειάδα ακτών φαίνεται ότι καταβυθίζονται στις Βόρειες Σποράδες, σύμφωνα με τη γεωλογική και γεωμορφολογική έρευνα και χαρτογράφηση της Νίκης Ευελπίδου, αναπληρώτριας καθηγήτριας του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι εντοπίστηκαν έξι βυθισμένες ακτογραμμές στη Σκόπελο, επτά στην Αλόννησο και δύο στη Σκύρο.
Τα γεωλογικά φαινόμενα σύμφωνα με δημοσίευμα του «Εθνους» παρατηρούνται εκτός από τις Σποράδες και στις Κυκλάδες. Οσον αφορά τις Βόρειες Σποράδες σύμφωνα με την καθηγήτρια κ. Νίκη Ευελπίδου έχουν υποστεί επαναλαμβανόμενες καταβυθίσεις συχνά συνσεισμικές, παρότι το κάθε νησί ακολούθησε διαφορετική πορεία. «Τα αποτυπώματα της παλιάς στάθμης θάλασσας είναι απολιθωμένα στο κρημνώδες τμήμα της ακτογραμμής.
Η ταχεία καταβύθιση άφησε τα σαφέστατα αυτά χαρακτηριστικά αναλλοίωτα, δίνοντάς μας την ευκαιρία να ξεδιπλώσουμε τη γεωλογική ιστορία της περιοχής», περιγράφει η κ. Ευελπίδου.
Η μεθοδολογία που ανέπτυξε η καθηγήτρια για την αξιολόγηση της μορφολογίας και του προφίλ των παλιρροϊκών εγκοπών υπολογίζει έμμεσα τη διάρκεια που η στάθμη της θάλασσας παρέμεινε σταθερή (απαραίτητη προϋπόθεση για τη δημιουργία της γεωμορφής αυτής) και ερμηνεύει τις διεργασίες που έλαβαν χώρα,για παράδειγμα αν η καταβύθιση ήταν σταδιακή ή αποτέλεσμα απότομου τεκτονικού γεγονότος.
«Στοιχεία βυθισμένων ακτογραμμών αναγνωρίζονται μόνον όπου το πέτρωμα δεν είναι πολύ στρωματοποιημένο και είναι ευνοϊκή η βιοδιάβρωση. Οι αρχαίες ακτογραμμές αναγνωρίστηκαν μέσω βυθισμένων παλιρροϊκών εγκοπών», τονίζει η ερευνήτρια.
Η ερευνήτρια Η κ. Ευελπίδου είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι μεταξύ άλλων κάτοχος δύο διδακτορικών διπλωμάτων, της Γεωλογίας από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και της Γεωαρχαιολογίας από το Πανεπιστήμιο Franche Compte (Γαλλία). Εχει βραβευτεί για την έρευνά της από νωρίς, ενώ το 2014 έλαβε το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών.
Είναι κάτοχος δύο ευρεσιτεχνιών και το ερευνητικό της έργο περιλαμβάνει περισσότερες από 250 δημοσιεύσεις σε διεθνή και ελληνικά επιστημονικά περιοδικά και 17 συγγράμματα με τη μορφή βιβλίων, ενώ έχει δώσει πλήθος διαλέξεων και σεμιναρίων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι εθνικός εκπρόσωπος σε πλήθος ευρωπαϊκών δράσεων.
Τι σημαίνουν τα φαινόμενα για εμάς «Κατ’ αρχάς κατανοούμε την τάση μιας περιοχής. Για να δούμε το μέλλον, πρέπει να γνωρίσουμε και να κατανοήσουμε το παρελθόν»,τονίζει η Νίκη Ευελπίδου ερμηνεύοντας τα φαινόμενα καταβύθισης και ανύψωσης.
«Από την άλλη πλευρά», συνεχίζει, «όταν μία περιοχή βυθίζεται, ένα κομμάτι ξηράς χάνεται, το οποίο ανάλογα με την τοπογραφία της περιοχής μπορεί να αντιστοιχεί σε πολλά τετραγωνικά μέτρα παράκτιας ζώνης. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο αιγιαλός, τόσο πολύτιμος σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, κινδυνεύει τόσο από την καταβύθισή του, αλλά και το τμήμα που απομένει στη στεριά υφίσταται εντονότερα τα φαινόμενα της θαλάσσιας διάβρωσης. Αντιθέτως, όταν ανυψώνεται η περιοχή, δημιουργούνται νέα κομμάτια γης που παλαιότερα βρίσκονταν βυθισμένα κάτω από το νερό», καταλήγει η ίδια.
