Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, Τοπογράφου – Πολεοδόμου Μηχανικού
Είναι γεγονός ότι το θέμα της αυθαίρετης δόμησης στην Ελλάδα είναι πολύ μεγάλο. Υπολογίζεται ότι πάνω από 7,5 εκατομμύρια είναι οι αυθαίρετες κατασκευές (εξ ολοκλήρου αυθαίρετα κτίσματα, προσθήκες, μετατροπή υπογείου σε κατοικία, κλείσιμο μπαλκονιών κλπ). Δηλαδή σε κάθε ελληνικό νοικοκυριό σχεδόν, αντιστοιχεί και ένα αυθαίρετο. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος προκειμένου να βάλει μία τάξη, προσπαθεί να βρει τρόπους, να καταγράψει και να «τσιμπήσει» τα αυθαίρετα διασταυρώνοντας τα διάφορα αρχεία π.χ. πολεοδομία, αριθμό λογαριασμού της ΔΕΗ, Ε9 και Κτηματολόγιο. Συγκεκριμένα κατά τη διαδικασία δηλώσεων στο κτηματολόγιο έχουν προκύψει πολλά προβλήματα για το πώς δηλώνονται τα αυθαίρετα, διότι στο πληροφοριακό έντυπο που μοιράζεται στους ιδιοκτήτες δεν υπάρχουν αναφορές για τα αυθαίρετα με αποτέλεσμα, ο κάθε πολίτης να κάνει τη δήλωση του, όπως αυτός νομίζει. Ετσι ενώ από τη μία πλευρά η κρατική εταιρεία του ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ, ζητά από τους ιδιοκτήτες να δηλώσουν τα οικόπεδα τους και τα κτίσματα τους, αφήνοντας να εννοηθεί ότι δεν το ενδιαφέρουν τα αυθαίρετα, από την άλλη πλευρά το Υπουργείο Περιβάλλοντος καλεί τους κατόχους αυθαιρέτων να δηλώσουν τα αυθαίρετα στο κτηματολόγιο και να τα τακτοποιήσουν με φτηνά πρόστιμα, κάνοντας χρήση των ευνοϊκών διατάξεων που είναι σε ισχύ απο τον Νοέμβριο του 2017.
• Ποια στοιχεία για τα κτίσματα ζητά το κτηματολόγιο;
Ανάλογα με το αν υπάρχει ή όχι διηρημένη ιδιοκτησία, ζητούνται τα παρακάτω:
α) Για τα κτίρια για τα οποία δεν έχει συσταθεί οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία, δηλαδή δεν έχουν ποσοστό συγκυριότητας στο γεωτεµάχιο («χιλιοστά»).
- Το έτος κατασκευής
- Ο συνολικός αριθμός των ορόφων
- Το συνολικό εμβαδόν ορόφων
- Η χρήση του κτιρίου
- Ο συνολικός αριθμός υπογείων
- Το συνολικό εμβαδόν υπογείων
- Χρήση υπογείων
β) Για τα κτίρια για τα οποία έχει συσταθεί οριζόντια ιδιοκτησία, απλή κάθετη ή σύνθετη κάθετη ιδιοκτησία µε συµβολαιογραφική πράξη, δηλαδή έχουν ποσοστό συγκυριότητας στο γεωτεµάχιο («χιλιοστά»)
• Η χρήση του κτιρίου ( Διαμέρισμα / Επαγγελματική Στέγη/Θέση Στάθμευσης / Αποθήκη / Δικαίωμα Υψούν (ο αέρας) / Άλλη χρήση
• Ο αριθμός του κτιρίου στον τίτλο
• Ο αριθμός ορόφου
• Ο αριθμός ιδιοκτησίας στον τίτλο
• Το εμβαδό σε τετραγωνικά μέτρα
• Το έτος κατασκευής
γ) Για τους Βοηθητικούς Χώρους, οι οποίοι συνοδεύουν τη διηρηµένη ιδιοκτησία σύµφωνα µε τον τίτλο κτήσης. Συνήθως είναι οι αποθήκες και οι θέσεις στάθµευσης που δεν διαθέτουν ποσοστό συγκυριότητας στο γεωτεµάχιο.
• Η χρήση του κτιρίου (Αποθήκη / Θέση Στάθμευσης / Άλλος χώρος)
• Ο όροφος
• Ο αριθμός χώρου
• Το εμβαδό σε τετραγωνικά μέτρα
• Η χρήση του κτιρίου
- Χρειάζεται οικοδομική άδεια για αυτά που δηλώνονται;
Όχι. Η δήλωση του εμβαδού ενός κτιρίου για το οποίο δεν έχει συσταθεί διηρημένη ιδιοκτησία και για το οποίο δεν έχει εκδοθεί οικοδομική άδεια γίνεται κατά δήλωση των πολιτών. Καταχωρίζεται σχετική παρατήρηση.
- Μπορώ να δηλώσω και τα αυθαίρετα;
Ναι. Το Εθνικό Κτηματολόγιο δεν απαιτεί οικοδομική άδεια για τα κτίσματα. Τα κτίρια δηλώνονται κατά δήλωση του πολίτη με σχετική παρατήρηση «ΤΑ ΚΤΙΡΙΑ ΚΑΤΑ ΔΗΛΩΣΗ».
- Πώς πρέπει να δηλώσω το αυθαίρετο;
Παρότι δεν υπάρχει επίσημη κατεύθυνση για το πως αντιμετωπίζεται το θέμα, μπορεί ο πολίτης να δηλώσει και το αυθαίρετο κτίσμα του με τους εξής τρόπους:
α) Οι παράνομα κλεισμένοι χώροι να δηλώνονται στην ένδειξη «άλλοι χώροι» χωρίς χιλιοστά επί του ακινήτου.
β) Τα εξ ολοκλήρου αυθαίρετα να δηλώνονται στην αντίστοιχη στήλη για τα κτίρια, αφού δεν απαιτείται η αναγραφή του αριθμού αδείας και να σημειώνεται και η χρήση τους.
γ) Οι αυθαίρετοι υπόγειοι χώροι να δηλώνονται κανονικά και να δηλώνεται και οι χρήση τους.
Η τακτική αυτή, με τα σημερινά δεδομένα, φαίνεται προτιμότερη, αφού στο έντυπο της δήλωσης υπάρχει σαφής δέσμευση της εταιρείας του Κτηματολογίου ότι τα στοιχεία θα χρησιμοποιηθούν μόνον για την κτηματογράφηση.
- Δεν δηλώνω το αυθαίρετό μου πουθενά και δεν μπορούν να το διασταυρώσουν από αρχεία Πολεοδομίας, Ε9 ή ΔΕΗ. Πώς κινδυνεύω να με πιάσουν;
Με τη δήλωση του ακινήτου στο Κτηματολόγιο γίνεται και ο εντοπισμός του στο χάρτη ηλεκτρονικά. Αυτή η ηλεκτρονική καταγραφή του ακινήτου σας από το λογισμικό σύστημα του Κτηματολογίου, επιτρέπει πολύ εύκολα τον εντοπισμό ενός αυθαιρέτου που δηλώνεται ως οικόπεδο. Με μια απλή εντολή μπορεί να εμφανιστούν όλα τα ακίνητα που δηλώνονται ως αδόμητα και να διασταυρωθούν με τους σύγχρονες χάρτες που αποτυπώνουν με ακρίβεια όλους τους δομημένους χώρους.
Με μια αντιστοίχιση πληροφοριών των δύο καταγραφών, που είναι υπόθεση λίγων λεπτών, μπορεί εύκολα να εντοπιστεί ποιο κτίσμα δεν έχει δηλωθεί και επομένως είναι αυθαίρετο.
- Τι γίνεται με τις άδειες των κτισμάτων που χάθηκαν ή δεν είναι ορθές;
Εάν δεν υπάρχει οικοδομική άδεια για κτίσμα δηλώνεται το εμβαδόν του κτιρίου κατά δήλωση. Όταν υπάρχει άδεια σε κάθε περίπτωση δηλώνεται το εμβαδόν της αδείας.
- Αν σε ένα οικόπεδο υπάρχει ένα σπίτι 130 τμ αλλά η άδεια είναι μόνο 100 τμ, έχω δηλαδή παράνομη προσθήκη 30 τμ, τι κάνω;
Εφόσον υπάρχει άδεια οικοδομής, καταγράφονται οπωσδήποτε τα 100 τετραγωνικά μέτρα που αναγράφονται στην άδεια. Τα υπόλοιπα 30 τετραγωνικά αν θέλετε μπορείτε να τα συμπεριλαμβάνετε κι αυτά στη δήλωσή σας.
- Τι γίνεται με τα κτίσματα που χτίστηκαν προ του έτους 1955 και δεν έχουν άδεια;
Τα κτίρια αυτά είναι νόμιμα κι εφόσον υπάρχουν στο γεωτεμάχιο δηλώνονται στο αντίστοιχο πεδίο του ακινήτου, ως κτίσματα χωρίς σύσταση διηρημένης ιδιοκτησίας και στο έτος αδείας καταχωρείται το 1955.
- Όταν σε ένα αγροτεμάχιο υπάρχει κάποιο υπόστεγο, αυτό πρέπει να δηλωθεί ή δηλώνονται μόνο οι αποθήκες;
Συχνά εντός των αγροτεμαχίων υπάρχουν μικροκατασκευές π.χ. κοτέτσια, υπόστεγα, πρόχειρες με νάιλον κατασκευές κλπ.. Αυτές τις κατασκευές δεν τις δηλώνουμε. Δηλώνουμε στο Κτηματολόγιο μόνο τα μόνιμα και αναγκαστικά συνεχόμενα με το έδαφος κτίσματα.
- Πώς δηλώνω την κολυμβητική δεξαμενή (πισίνα);
Δεν υπάρχει στήλη στο έντυπο για να δηλωθεί η πισίνα. Καλό όμως είναι να την αναφέρετε στις Παρατηρήσεις, στο τέλος της Δήλωσης.
- Πώς δηλώνονται τα πατάρια και οι σοφίτες;
Πατάρι είναι ένας χώρος εντός της αίθουσας του κυρίως χώρου (π.χ. της ισόγειας κατοικίας, του ισογείου καταστήματος, ή σε μεγάλη αίθουσα εκθεσιακού χώρου κ.λπ.) με τον οποίο επικοινωνεί με εσωτερική κλίμακα και γενικά δεν είναι κλειστός χώρος. Στην περίπτωση αυτή η επιφάνεια του παταριού προστίθεται στην επιφάνεια του κυρίου χώρου και δηλώνεται μαζί με αυτόν.
- Εάν το πατάρι είναι κλειστός χώρος με χωριστή είσοδο πώς δηλώνεται στο Κτηματολόγιο;
Το πατάρι στην περίπτωση αυτή θεωρείται ημιώροφος και γι’ αυτό δηλώνεται χωριστά από τον κύριο χώρο.
