Φόρος ακινήτων: Από 2 έως 13 ευρώ η επιβάρυνση ανά τετραγωνικό για κάθε σπίτι

Φόρο από 2 έως 13 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο για τα σπίτια, από 3 έως 9.000 ευρώ το στρέμμα για τα οικόπεδα, 1 ευρώ το στρέμμα για τα αγροτεμάχια αλλά και καπέλο συμπληρωματικού φόρου με αφορολόγητο 300.000 ευρώ και συντελεστές που ξεκινούν από 0,1 έως και φτάνουν το 1% επιβάλλει το νομοσχέδιο για τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων που κατατέθηκε, μετά από αρκετές αναβολές, στη Βουλή.

Στο νομοσχέδιο έχει περιληφθεί πλήθος πρόσθετων φορολογικών διατάξεων, από την επιβολή έκτακτης εισφοράς από την πλευρά των πλοιοκτητών ύψους 500 εκατ. ευρώ την ερχόμενη τριετία, έως την παράταση των κινήτρων απόσυρσης για ένα ακόμα έτος , τη μείωση του φόρου μεταβίβασης ακινήτων στο 3%, μειώσεις φόρου εισοδήματος για τους κατοίκους νησιών αλλά και την απαλλαγή από την υποχρέωση τήρησης βιβλίων για όσους πραγματοποιούν συναλλαγές στο ΧΑ.

Συγκεκριμένα, στις διατάξεις του νομοσχεδίου προβλέπεται:

· Μείωση φόρου μεταβίβασης στο 3%

· Τριπλός φόρος σε πλοιοκτήτες. Για τα έτη 2014-2016 θα καταβληθεί έκτακτη παροχή της ναυτιλιακής κοινότητας για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, ίση με το διπλάσιο του τελικού φόρου που βεβαιώθηκε την προηγούμενη χρονιά για κάθε πλοίο. Το ελληνικό Δημόσιο εκτιμάται ότι θα εισπράξει για τα επόμενα τρία έτη 90-100 εκατ. ευρώ ετησίως επιπλέον των ποσών που θα εισπραχθούν από τους φόρους πλοίων με ελληνική και ξένη σημαία του ν. 27/1975 σε αυτή την τριετία. Συνολικά τα έσοδα από φόρους πλοίων εκτιμώνται σε 500 εκατ. ευρώ.

· Παρατείνονται τα κίνητρα για απόσυρση παλαιών αυτοκινήτων έως τις 20 Δεκεμβρίου 2014

· Άρθρο 22. Αυξάνεται από 25.000 σε 37.500 ευρώ το κλιμάκιο εισοδήματος στο οποίο επιβάλλεται συντελεστής φόρου εισοδήματος 22% στη νέα κλίμακα, προκειμένου για φορολογούμενους που κατοικούν σε νησιά με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους. Η διάταξη αυτή θα ισχύσει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2015.

· Εξαιρούνται από την υποχρέωση τήρησης βιβλίων όσοι πραγματοποιούν συναλλαγές σε μετοχές, κρατικά ή εταιρικά ομόλογα, μερίδια προσωπικών εταιρειών αλλά και παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα. Η απαλλαγή αφορά σε τίτλους που αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε οργανωμένη αγορά ή ομόλογα που εκδίδονται από εισηγμένες εταιρείες καθώς και για κρατικά ομόλογα εκτός από τις περιπτώσεις όπου ο φορολογούμενος ασχολείται κατ΄επάγγελμα με τις παραπάνω συναλλαγές και οι οποίες καθορίζονται με απόφαση του υπουργού Οικονομικών.

· Εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα επιχειρήσεων, κατά το χρόνο πραγματοποίησής τους, οι δαπάνες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας προσαυξημένες κατά 30%.

Ο φόρος ακινήτων

Εκτός από το βασικό φόρο ιδιοκτησίας, από το 2014 και κάθε χρόνο, όλοι οι ιδιοκτήτες πάσης φύσεως ακινήτων – πλην αγροτεμαχίων- θα πληρώνουν και συμπληρωματικό φόρο, στα πρότυπα του ΦΑΠ, εφόσον η αξία της ακίνητης περιουσίας τους, υπερβαίνει, σε όρους ξεπερασμένων αντικειμενικών αξιών, τα 300.000 ευρώ.

Με το νέο μόνιμο και διπλό χτύπημα στα ακίνητα, όσοι φορολογούμενοι έχουν μόνο σπίτια στην κατοχή τους θα πληρώσουν λιγότερο σε σχέση με το «έκτακτο» χαράτσι μέσω ΔΕΗ ενώ ελαφρύνσεις θα έχουν ακόμα και όσοι είναι υπόχρεοι σε ΦΑΠ.

Η κλίμακα του βασικού φόρου για τα σπίτια είναι ηπιότερη σε σχέση με το χαράτσι της ΔΕΗ όπου οι συντελεστές ξεκινούσαν από τα 2,55 και έφταναν έως τα 13,60 ευρώ ανά τετραγωνικό.

Για τους οικοπεδούχους, ο λογαριασμός είναι βαρύς καθώς μέχρι σήμερα εξαιρούνταν από το χαράτσι, αλλά η τελική μορφή του νομοσχεδίου επιφυλάσσει σαφώς ηπιότερη μεταχείριση σε σχέση με το αρχικό σχέδιο.

Για τους αγρότες ο τελικός λογαριασμός μετά την εξαίρεση των αγροτικών κτισμάτων από το φόρο αλλά και τη μείωση του βασικού φόρου στο 1 ευρώ το στρέμμα, οι επιβαρύνσεις είναι μικρές.

Στην τσιμπίδα του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας, με διαφορετική ονομασία, θα συνεχίσουν να πιάνονται οι ιδιοκτήτες ακινήτων αντικειμενικής αξίας άνω των 300.000 ευρώ. Ο ΦΑΠ που ισχύει τα τελευταία χρόνια, με αφορολόγητο όριο τα 200.000 ευρώ αλλάζει όνομα και βαφτίζεται «συμπληρωματικός φόρος», προκειμένου όπως υποστηρίζουν πηγές του υπουργείου Οικονομικών να υπάρξει δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών.

Η κλίμακα του συμπληρωματικού φόρου, ξεκινά με χαμηλούς συντελεστές 0,1% για τα πρώτα 100.000 ευρώ ακίνητης περιουσίας άνω των 300.000 ευρώ και 0,2% για τα επόμενα 100.000 ευρώ. Ο ανώτερος συντελεστής αγγίζει τελικά το 1% αλλά επιβάλλεται για ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας πάνω από 1 εκατ. ευρώ.

Έτσι, φορολογούμενος με συνολική ακίνητη περιουσία 400.000 ευρώ, θα επιβαρυνθεί με ΦΑΠ 100 ευρώ όταν με βάση την ισχύουσα φέτος κλίμακα καλείται να πληρώσει 200 ευρώ.

Στο τελικό κείμενο του νομοσχεδίου, έχουν ενσωματωθεί διορθώσεις οι οποίες προέκυψαν μετά τις παρατηρήσεις γαλάζιων και πράσινων βουλευτών και οδηγούν σε ηπιότερη φορολογική μεταχείριση για γιαπιά, ακίνητα υπό απαλλοτρίωση και διατηρητέα, ενώ γίνονται ελαστικότερα τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια για τη μείωση του φόρου κατά 50% ή την πλήρη απαλλαγή για τρίτεκνους, πολύτεκνους και άτομα με αναπηρία.

Πότε πληρώνεται ο φόρος – ποιοι γλιτώνουν

Οικογενειακό εισόδημα έως 9.000 ευρώ και ακίνητη περιουσία με επιφάνεια κτισμάτων έως 150 τ.μ συνθέτουν το διαβατήριο για τη μείωση του ενιαίου φόρου ιδιοκτησίας ακινήτων στο μισό ενώ πλήρης απαλλαγή προβλέπεται για τρίτεκνους, πολύτεκνους και άτομα με αναπηρία άνω του 80% που καλύπτουν επίσης τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Ο φόρος θα εξοφλείται είτε εφάπαξ με έκπτωση 1,5%, είτε σε μηνιαίες δόσεις έως το τέλος κάθε έτους, με έναρξη πληρωμής των δόσεων τον επόμενο μήνα από την εκκαθάριση. Κάθε δόση δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τα 10 ευρώ.

Το υπουργείο Οικονομικών, στο τελικό σχέδιο για τον ΕΝΦΙΑ, έχει προχωρήσει σε βελτιώσεις όσον αφορά τα κριτήρια μείωσης ή πλήρους απαλλαγής από τον ενιαίο φόρο ιδιοκτησίας ακινήτων, προκειμένου για φορολογούμενους οι οποίοι βρίσκονται σε πραγματική αδυναμία πληρωμής του φόρου.

Έτσι, το εισοδηματικό όριο αυξήθηκε από τα 7.000 στα 9.000 ευρώ, απαλείφθηκαν τα πρόσθετα κριτήρια για κατοχή οικοπέδων και αγροτεμαχίων όπως άλλωστε και η διάταξη που όριζε (στο αρχικό σχέδιο νόμου) ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την απαλλαγή είναι ο φορολογούμενος ή τα μέλη της οικογένειάς του να μην έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο ή τα ασφαλιστικά ταμεία.

Στη νέα του μορφή το άρθρο 7 για τη «χορήγηση εκπτώσεων και αναστολή πληρωμής φόρου» προβλέπει ότι: Με πράξη της Φορολογικής Διοίκησης χορηγείται έκπτωση 50% στο φορολογούμενο, την σύζυγο και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του επί του ΕΝ.Φ.Ι.Α που βεβαιώθηκε στα παραπάνω πρόσωπα, αν διαπιστώνεται οικονομική αδυναμία πληρωμής της συνολικής οφειλής για το οικείο έτος.

Η έκπτωση χορηγείται για τον οφειλόμενο ΕΝ.Φ.Ι.Α κάθε έτους, εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:

– Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του προηγουμένου φορολογικού έτους δεν υπερβαίνει τις 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον /την σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος

– Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων στα οποία κατέχουν δικαιώματα, ο υπόχρεος φορολογίας εισοδήματος, ο/η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του (λαμβανομένου υπόψη του ποσοστού συνιδιοκτησίας) δεν υπερβαίνει τα 150 τ.μ .

– Ο φορολογούμενος, ο ή η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του δεν έχουν ή δεν ευθύνονται με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία.

Προκειμένου για τρίτεκνους ή πολύτεκνους ή για άτομα με αναπηρία από 80% και πάνω, προβλέπεται πλήρης απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ εφόσον πληρούνται σωρευτικά και τα παραπάνω κριτήρια.

Η πληρωμή

Μηνιαίες δόσεις, ο αριθμός των οποίων θα προκύπτει ανάλογα με το χρόνο έκδοσης των εκκαθαριστικών σημειωμάτων πληρωμής αλλά και έκπτωση 1,5% επί του οφειλόμενου φόρου σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης, προβλέπει το νομοσχέδιο.

Ο ΕΝΦΙΑ καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι την τελευταία εργάσιμη για τις δημόσιες υπηρεσίες ημέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση της πράξης προσδιορισμού φόρου, ή σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις, καθεμιά από τις οποίες δεν μπορεί να είναι μικρότερη των δέκα ευρώ. Η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση της πράξης προσδιορισμού φόρου και η τελευταία δόση καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Δεκεμβρίου του ίδιου έτους.

Τέλος με τις διατάξεις του νομοσχεδίου μπαίνει φρένο στις μεταβιβάσεις ακινήτων αν προηγουμένως δεν έχει εξοφληθεί ο ΕΝΦΙΑ. Προβλέπεται ότι είναι αυτοδικαίως άκυρη κάθε συμβολαιογραφική πράξη, αν δεν μνημονεύεται και δεν επισυνάπτεται από το συμβολαιογράφο στο συμβόλαιο που συντάσσει, πιστοποιητικό της Φορολογικής Διοίκησης, από το οποίο να προκύπτει ότι είτε έχει εξοφληθεί ο φόρος, είτε έχει υπαχθεί σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής , είτε έχει υπάρξει νόμιμη απαλλαγή.

Η κλίμακα για τα σπίτια

Και οι συντελεστές…

Παλαιότητας Κτίσματος

Για τα κτίρια που ανεγέρθηκαν προ του 1930 εφαρμόζεται συντελεστής παλαιότητας 0,8, ενώ για τα κτίρια με παλαιότητα άνω των εκατό (100) ετών εφαρμόζεται συντελεστής παλαιότητας 0,60.

Συντελεστής Ορόφου

Σε περίπτωση που το κτίσμα εκτείνεται σε περισσότερους από έναν ορόφους, ως Συντελεστής Ορόφου λαμβάνεται εκείνος του υψηλότερου ορόφου.

Συντελεστής Ορόφου δεν εφαρμόζεται στα ειδικά κτίρια και τις μονοκατοικίες. Προκειμένου για μονοκατοικία, εφαρμόζεται Συντελεστής Μονοκατοικίας (Σ.Μ.), ο οποίος ορίζεται σε 1,02.
Συντελεστής Πρόσοψης (Σ.Π.), ο οποίος ορίζεται σε 1 για μηδενικό αριθμό προσόψεων, 1,01 για κτίρια με μία πρόσοψη και 1,02 για κτίρια με δύο ή περισσότερες προσόψεις. Ο συντελεστής πρόσοψης δεν εφαρμόζεται στους βοηθητικούς χώρους και στα ειδικά κτίρια.
Συντελεστής Βοηθητικών Χώρων (Σ.Β.Χ.), ο οποίος ορίζεται σε 0,1.
Συντελεστής Ημιτελών Κτισμάτων (Σ.Η.Κ.), ο οποίος ορίζεται σε 0,4
Συντελεστής Ειδικών Κτιρίων (Σ.Ε.Κ.), ο οποίος ορίζεται σε 0,5. Για τα ειδικά κτίρια αγροτικής χρήσης, ο συντελεστής ειδικών κτιρίων και ο συντελεστής βοηθητικών χώρων ορίζεται σε μηδέν (0).

Ο τελικός υπολογισμός

Φόρος = Επιφάνεια κτίσματος (μ2) x ΒΦ x ΣΠΚ x ΣΟ ή ΣΜ x ΣΠ x ΣΒΧ (όπου εφαρμόζεται ) x ΣΗΚ (όπου εφαρμόζεται).

Η κλίμακα φόρου για τα οικόπεδα

Και οι συντελεστές

Πρόσοψης 1,00 για πρόσοψη σε μια μόνο οδό, 1,08 για προσόψεις σε δύο ή περισσότερες οδούς ή σε οδό και πλατεία και 0,80, αν δεν υπάρχει πρόσοψη σε οδό.

Ο υπολογισμός: Φόρος = Επιφάνεια οικοπέδου (μ2) x ΣΦ.

Αγροτεμάχια

Ο κύριος φόρος του ΕΝ.Φ.Ι.Α. προκύπτει από το Βασικό Συντελεστή Φορολογίας που καθορίζεται σε 0,001 του ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο (1 ευρώ ανά στρέμμα) με την εφαρμογή των συντελεστών θέσης, χρήσης, άρδευσης, απαλλοτρίωσης και του συντελεστή ύπαρξης κατοικίας, κατά περίπτωση.

Και οι συντελεστές…

Συντελεστής Θέσης

Συντελεστής Χρήσης (Σ.Χ.)

Συντελεστής Άρδευσης (ΣΑρ), ο οποίος ορίζεται σε 1,1.
Συντελεστής Απαλλοτρίωσης, (Σ.Απ.)., ο οποίος ορίζεται σε 0,75.
Συντελεστής Κατοικίας (Σ.Κ.), ο οποίος ορίζεται ίσος με 5, αν υπάρχει κατοικία εντός του γηπέδου.

Ο υπολογισμός: Φόρος = Επιφάνεια γηπέδου (μ2) x ΒΣΦ x ΣΘ x ΣΧ x ΣΑρ x ΣΑπ (όπου εφαρμόζεται) x ΣΚ (όπου εφαρμόζεται).

Η κλίμακα του συμπληρωματικού φόρου (ΦΑΠ)

***Το φορολογικό νομοσχέδιο και η αιτιολογική έκθεση δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη “Συνοδευτικό Υλικό”.