Θετικό πρώτο βήμα η ηλεκτρονική διαδικασία, με τη γραφειοκρατία να παραμένει «αγκάθι» – Προβληματισμένοι συμβολαιογράφοι και ιδιοκτήτες
Απίστευτη ταλαιπωρία και δαιδαλώδη γραφειοκρατική διαδικασία συνεπάγεται για τους άμεσα ενδιαφερομένους η μεταβίβαση ακινήτων. Απαιτείται ιώβειος υπομονή μέχρις ότου ολοκληρωθούν οι διαδικασίες, με τον όγκο των απαιτούμενων δικαιολογητικών να αποτελεί βραχνά για τους άμεσα ενδιαφερόμενους. Συζητήσεις, αντιδράσεις και αντικρουόμενες απόψεις συνθέτουν, στο μεταξύ, τον αντίκτυπο της ηλεκτρονικής μεταβίβασης ακινήτων, που υλοποιείται σε πιλοτική φάση, με την προϋπόθεση να καταστεί υποχρεωτική από τον προσεχή Ιούνιο.
Ρεπορτάζ: ΓΛΥΚΕΡΙA YΔΡΑΙΟΥ
Ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ κατέγραψε τις απόψεις από την πλευρά των ιδιοκτητών ακινήτων και των συμβολαιογράφων, που συγκλίνουν υπέρ της μείωσης της γραφειοκρατίας, προκειμένου η ηλεκτρονική διαδικασία που έχει θεσπιστεί από την κυβέρνηση, να αποτελέσει ουσιαστικό πρώτο βήμα.
Με τη γραφειοκρατία να αποτελεί τον μόνιμο βραχνά, η διαδικασία αφορά, στην παρούσα, στις αγοραπωλησίες ακινήτων και συνεπάγεται μεγαλύτερο όγκο εργασίας για τους συμβολαιογράφους.
Επιστολή-ψήφισμα προς στους υπουργούς Επικρατείας Γεώργιο Γεραπετρίτη και Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, καθώς και στον υφυπουργό Οικονομικών Απόστολο Βεσυρόπουλο, όπως και στον διοικητή της ΑΑΔΕ Γεώργιο Πιτσιλή, απέστειλαν, στο μεταξύ, 565 συμβολαιογράφοι από όλη την Ελλάδα για το ζήτημα το οποίο έχει δημιουργηθεί με την απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ για την ηλεκτρονική δήλωση φορολογίας μεταβίβασης ακινήτων.
Οι συνυπογράφοντες ζητούν την τροποποίηση της απόφασης του κ. Πιτσιλή, ως προς το σκέλος εκείνο που αφορά τον υπολογισμό της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου, ο οποίος κατά την άποψή τους, πρέπει να διενεργείται αυτόματα από την πλατφόρμα, αντίστοιχα η όμοια με τον ΕΝΦΙΑ, και τον έλεγχο και εκκαθάριση της δήλωσης ΦΜΑ αμέσως μετά την ηλεκτρονική υποβολή της και όχι μετά από 60 ημέρες.
«Ανατίθεται στους συμβολαιογράφους, χωρίς να ρωτηθούν και χωρίς να τους συμβουλευτούν, η αρμοδιότητα του τμήματος κεφαλαίου των εφοριών που εδώ και 70 χρόνια εφαρμόζει την απαρχαιωμένη νομοθεσία που αφορά την μεταβίβαση των ακινήτων, χωρίς καμία προετοιμασία και δίχως καμία πρόνοια για το κόστος της υλικοτεχνικής υποδομής που απαιτείται γι’ αυτό τόσο σε εξοπλισμό όσο και σε ανθρώπινο δυναμικό. Η ευθύνη δε του εγχειρήματος αυτού, μεταφέρεται στις πλάτες του πολίτη-φορολογούμενου, ο οποίος παρέχει τα στοιχεία για τον υπολογισμό της αξίας του ακινήτου και καλείται να εγκρίνει αυτή την αξία και το περιεχόμενο της δήλωσης βάσει της οποίας θα υπολογιστεί ο φόρος μεταβίβασης», επισημαίνεται στην κοινή ανακοίνωση.
Σε μία χώρα που «η φορολογία μεταβίβασης ακινήτων είναι εξαιρετικά πολυδαίδαλη και προβληματική», όπως τονίζουν στην κοινή ανακοίνωση διαμαρτυρίας, οι συμβολαιογράφοι ζητούν «τον εκ μέρους της φορολογικής αρχής προσδιορισμό της αντικειμενικής αξίας των μεταβιβαζόμενων ακινήτων και βεβαίωσης του φόρου μεταβίβασης πριν την υπογραφή του συμβολαίου ώστε ο πολίτης να γνωρίζει εξαρχής και επακριβώς τις υποχρεώσεις του».
Παράλληλα, προτείνουν: «Την απλοποίηση της φορολογίας κεφαλαίου και την καθιέρωση λίγων βασικών και ξεκάθαρων κανόνων που δεν θα επιδέχονται ερμηνειών ώστε να καθίσταται αρχικά δυνατή ηλεκτρονικοποίηση της διαδικασίας, τον δραστικό περιορισμό των απαραίτητων δικαιολογητικών και μία απλή και εύχρηστη πλατφόρμα ηλεκτρονικής υποβολής των δηλώσεων, όπου με την απλή συμπλήρωση των βασικών προσδιοριστικών στοιχείων του ακινήτου, θα υπολογίζεται αυτόματα η αξία του και θα βεβαιώνεται ο αντίστοιχος φόρος με δεδομένα που θα παρέχει η ίδια φορολογική αρχή που είναι η μόνη αρμόδια ως προς αυτό».
Δεν αλλάζει τίποτα
«Θεωρητικά, είναι το πρώτο θετικό βήμα» αναφέρει στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ ο πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείου Λάρισας, Γιάννης Κόνσουλας, υπογραμμίζοντας, ωστόσο, ότι «επιφορτίζεται με ακόμη περισσότερη γραφειοκρατική διαδικασία ο συμβολαιογράφος».
Μεταφέροντας τις ενστάσεις και τους προβληματισμούς των συναδέλφων του, για την ηλεκτρονική μεταβίβαση, παρατηρεί πως «όταν μετά από πολλά χρόνια λειτουργήσει και υπάρξει πλήρης μηχανοργάνωση και ηλεκτρονικοποίηση, θα είναι το ιδανικότερο. Αυτή τη στιγμή όμως, δεν αλλάζει απολύτως τίποτα. Προσθέτει περισσότερη γραφειοκρατική εργασία στον συμβολαιογράφο, ενώ το οικονομικό βάρος της εργασίας μετακυλίεται στους πολίτες».
Επί της ουσίας δεν υφίσταται μεταβίβαση ακινήτου μ’ ένα… κλικ. «Αντί να προσκομίζουν οι συμβαλλόμενοι τη δήλωση στην εφορία με φυσική παρουσία, θα την στέλνει ηλεκτρονικά ο συμβολαιογράφος. Αυτό είναι όλο. Και αυτό είναι ένα μέρος των δηλώσεων μεταβίβασης, γιατί στην εφορία πηγαίνουμε δηλώσεις για αγοραπωλησίες, για κληρονομιές, γονικές παροχές, δωρεές. Σε ένα μέρος μόνο των δηλώσεων αγοραπωλησίας αφορά η ηλεκτρονική διαδικασία. Οι άλλες θα συνεχίσουν με τον γνωστό, πατροπαράδοτο τρόπο ταλαιπωρίας», υπογραμμίζει ο κ. Κόνσουλας.
Ζητούμενο παραμένει για όλους η συντόμευση της διαδικασίας, με την καλή πρόθεση για επίτευξη του στόχου, να παραμένει σχέδιο επί χάρτου, τουλάχιστον στην παρούσα χρονική περίοδο. «Όταν ο συμβολαιογράφος είναι υποχρεωμένος να προσαρτήσει στο συμβόλαιό του, και άρα ο πολίτης να προσκομίσει, μεγάλο αριθμό από δικαιολογητικά και έγγραφα που επιβάλλει ο νόμος, τα οποία αυτή την στιγμή συνεπάγονται ταλαιπωρία έκδοσης αυτών για τον πολίτη, δεν μιλάμε για συντόμευση της όλης διαδικασίας» σημειώνει ο ίδιος.
«Θετικό πρώτο βήμα» χαρακτηρίζει την ηλεκτρονική διαδικασία ο πρόεδρος του τοπικού συλλόγου συμβολαιογράφων, διευκρινίζοντας, ωστόσο, ότι «πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη, μέχρις ότου να φτάσουμε στο σημείο της απελευθέρωσης από την γραφειοκρατία».
Συνοψίζοντας την άποψή του, εκτιμά ότι σε ένα ιδανικό περιβάλλον «όπου δεν θα υπήρχε η γραφειοκρατία που επικρατεί σήμερα κατά την μεταβίβαση ακινήτου, θα διευκόλυνε την συναλλαγή, θα την διασφάλιζε και δεν θα ταλαιπωρούνταν οι πολίτες».
Προβληματισμένοι οι ιδιοκτήτες
Δυσφορία προκαλεί, την ίδια στιγμή, στους ιδιοκτήτες ακινήτων ο όγκος των απαιτούμενων δικαιολογητικών, που αποτελεί βραχνά και τροχοπέδη ταυτόχρονα, καθιστώντας πολύπλοκη τη διαδικασία της αγοραπωλησίας ενός ακινήτου. «Το τοπίο είναι κόλαση. Τόσο για τον συμβολαιογράφο, όσο και για τον πωλητή. Ο αριθμός των δικαιολογητικών που απαιτούνται για την ολοκλήρωση μιας μεταβίβασης φθάνει ακόμη και τα 23, με ότι αυτό σημαίνει για τους συναλλασσόμενους σε χρόνο και χρήμα. Και ναι μεν η υποβολή των δηλώσεων στην Εφορία θα γίνεται ηλεκτρονικά, ενέργεια προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν φαίνεται φως» αναφέρει στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ η δικηγόρος Νεοκλεία Κρατήρα, πρόεδρος της Ενωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων Βόλου.
Αναλύοντας το εφιαλτικό σκηνικό που συνθέτει για ιδιοκτήτες και πωλητές η διαδικασία, η ίδια παρατηρεί ότι ιδιαίτερα στην περίοδο της πανδημίας, σημειώνεται αυξητική τάση στην όλη διαδικασία και τον χρόνο αναμονής. «Η γραφειοκρατία και οι καθυστερήσεις έχουν αυξητική τάση μάλλον, και τι θέλω να πω: πάμπολλα πιστοποιητικά και κανείς δεν κάνει πίσω διαδικαστικά. Ούτε οι Δήμοι (Τ.Α.Π.), ούτε το Τεχνικό Επιμελητήριο (ενεργειακό πιστοποιητικό, πιστοποιητικό μηχανικού, οσονούπω και Ταυτότητα κτιρίου), ούτε το Υπουργείο Οικονομικών (πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ, φορολογική ενημερότητα), ούτε η Κοινωνική Ασφάλιση (ασφαλιστική ενημερότητα)», τονίζει.
Παράλληλα, η κ. Κρατήρα χαρακτηρίζει την διαδικασία «Γολγοθά για τον πωλητή ή παρέχοντα, γιατί αυτός έχει την ευθύνη συγκέντρωσης των περισσότερων δικαιολογητικών, και για τον συμβολαιογράφο που στοιβάζει φακέλους στο γραφείο με εκκρεμότητες για μήνες»…
Με το πρόβλημα της γραφειοκρατίας να παραμένει, δυστυχώς, η πρόεδρος του τοπικού Συλλόγου Ιδιοκτητών Ακινήτων, επισημαίνει στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ: «Οταν ορκίστηκε η κυβέρνηση Μητσοτάκη το 2019 , η πρώτη επιστολή που έλαβε το γραφείο του κ. Πιερακάκη, διαμέσου του υφυπουργού κ. Γεωργαντά, ήταν του κ. Παραδιά και του Δ.Σ. Της ΠΟΜΙΔΑ και αφορούσε τη μείωση της γραφειοκρατίας στις μεταβιβάσεις.
Ενα καλό βήμα θα ήταν η διασύνδεση των βάσεων δεδομένων, ούτως ώστε να παίρνει κάποιος φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα με μία στάση, με το πάτημα ενός κουμπιού. Με μικρά βήματα να πάμε μπροστά».
Εύλογο το ερώτημα που αφορά στους ξένους επενδυτές, οι οποίοι έχουν συνηθίσει σε ένα τελείως διαφορετικό περιβάλλον, χωρίς τον τεράστιο όγκο της γραφειοκρατίας, που αποτελεί τροχοπέδη. «Πως θα έρθουν οι ξένοι όταν ακούν αυτά; Οι διαδικασίες αυτές αποτελούν βασικό στοιχείο λειτουργικότητας της οικονομίας. Η μεταβίβαση ενός ακινήτου δηλαδή είναι ένα check point για τους ιδιοκτήτες. Ο, τι ξεχασμένο χρωστούσε, βρίσκεται και το πληρώνεις, αν θες να προχωρήσεις», επισημαίνει, κλείνοντας, η κ. Κρατήρα.
