Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού [email protected]
Ενα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά ζητήματα είναι και η ανεξέλεγκτη εναπόθεση των μπαζών από οικοδομικές εργασίες, ανακαινίσεις και κατεδαφίσεις, που έχει ως αποτέλεσμα την αισθητική υποβάθμιση του χώρου και τη ρύπανση του φυσικού περιβάλλοντος. Συχνά τα μπάζα περιέχουν και επικίνδυνες ουσίες και οι κίνδυνοι είναι ακόμη μεγαλύτεροι για το περιβάλλον, όταν η εναπόθεση μπαζών γίνεται σε οικολογικά ευαίσθητες περιοχές, ρέματα, αρχαιολογικούς χώρους και υγροβιότοπους.
Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία η ανακύκλωση υλικών αποβλήτων είναι υποχρεωτική και πρέπει μέχρι το 2020 να ανακυκλώνουμε το 70% των υλικών.
Στο πλαίσιο αυτό το Υπουργείο Περιβάλλοντος, στον πρόσφατο περιβαλλοντικό νόμο που ψηφίστηκε, καθιέρωσε επιπρόσθετες απαιτήσεις, για τη διαχείριση των οικοδομικών υλικών που προέρχονται από τις νέες κατασκευές, τις κατεδαφίσεις και τις εργασίες ανακαίνισης των κτιρίων, ενώ έρχονται και «τσουχτερά» πρόστιμα σε όσους κατεδαφίζουν και δεν τηρούν τις υποχρεώσεις για εναλλακτική διαχείριση των υλικών κατεδάφισης (ΑΕΚΚ), αλλά συνεχίζουν να πετούν τα «μπάζα» όπου… να ’ναι.
Τι είναι η εναλλακτική διαχείριση υλικών κατεδάφισης – ΑΕΚΚ;
Το πρόγραμμα εναλλακτικής διαχείρισης αναφέρεται στη θέσπιση ειδικών μέτρων και στον προσδιορισμό συγκεκριμένων δράσεων και διαδικασιών για την εναλλακτική διαχείριση των ΑΕΚΚ και περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο:
α) Μέτρα οργάνωσης εναλλακτικής διαχείρισης των ΑΕΚΚ, συμπεριλαμβανομένης της εξεύρεσης χώρων για εγκαταστάσεις μονάδων επεξεργασίας για την αξιοποίηση και την εναπόθεση των υλικών.
β) Μέτρα για την ενθάρρυνση της αξιοποίησης ανακύκλωσης των ΑΕΚΚ.
γ) Μέτρα για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του καταναλωτή ή του τελικού χρήστη.
δ) Μέτρα για την επίτευξη των ποσοτικών στόχων σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία.
ε) Κατευθυντήριες γραμμές και τεχνικές οδηγίες για τη συλλογή και μεταφορά των υλικών.
στ) Μέτρα για την ενθάρρυνση επαναχρησιμοποίησης υλικών κατά την επισκευή, ανακαίνιση και κατασκευή.
Ποιες είναι οι υποχρεώσεις του ιδιοκτήτη κατά την έκδοση οικοδομικής άδειας ή άδειας κατεδάφισης;
1) Με ευθύνη του μηχανικού που εκδίδει την άδεια δόμησης, υποβάλλεται στην πολεοδομία και Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την νομοθεσία.
2) Για να εξασφαλίζεται ή εκπλήρωση των υποχρεώσεων αυτών, ο διαχειριστής υποχρεούται με την έναρξη των εργασιών να προσκομίζει στην πολεοδομία μαζί με επικυρωμένο αντίγραφο των Στοιχείων Διαχείρισης Αποβλήτων (ΣΔΑ) εγγυητική επιστολή αναγνωρισμένης Τράπεζας ή του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, ποσού 0,2% επί του συνολικού προϋπολογισμού του έργου αποκλειστικά για έργα εκσκαφών και 0,5% επί του συνολικού προϋπολογισμού του έργου για έργα κατασκευών και κατεδαφίσεων.
3) Ο διαχειριστής εντός 30 ημερών από την αποπεράτωση των εργασιών διαχείρισης των ΑΕΚΚ, οφείλει να καταθέτει στην πολεοδομία βεβαίωση παραλαβής των ΑΕΚΚ από εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης, στην οποία εκτός από τα στοιχεία του υπόχρεου, τη Δ/νση και τη δραστηριότητα προέλευσης των αποβλήτων αναφέρονται επίσης τα ακριβή στοιχεία σχετικά με τις κατηγορίες και τις ποσότητες των ΑΕΚΚ που παρελήφθησαν, βάσει των σχετικών παραστατικών (Δελτίων Αποστολής, Τιμολογίων κλπ) που τηρούνται στο αρχείο του εν λόγω συστήματος.
4) Εντός 10 ημερών από την κατάθεση της ως άνω Βεβαίωσης, επιστρέφεται η εγγυητική επιστολή στον ενδιαφερόμενο διαχειριστή ΑΕΚΚ.
5) Επίσης για την έκδοση οικοδομικής άδειας και άδειας κατεδάφισης αντίστοιχα, εκτός του δικαιολογητικού του Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΣΔΑ), απαιτείται επιπρόσθετα να προσκομίζεται και αντίγραφο υπογεγραμμένης σύμβασης του διαχειριστή των Αποβλήτων Εκσκαφών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) με εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης.
Σε ποιες άλλες οικοδομικές εργασίες απαιτείται η διαχείριση οικοδομικών αποβλήτων;
Σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις, προβλέπεται η διαχείριση οικοδομικών αποβλήτων για τις παρακάτω περιπτώσεις:
1) για τη χορήγηση έγκρισης εκτέλεσης εργασιών κατεδάφισης κατασκευών ή κτιρίων, που χαρακτηρίζονται επικινδύνως ετοιμόρροπα
2) για την κατεδάφιση ή αποκατάσταση κατασκευών που έχουν κριθεί οριστικά αυθαίρετες
3) για τα αυθαίρετα τα οποία υπήχθησαν σε κάποιο νόμο αυθαιρέτων και για την ολοκλήρωση της τακτοποίησης απαιτείται η έκδοση άδεια νομιμοποίησης ή κατεδάφισης κτιρίων
Στις ανωτέρω περιπτώσεις απαιτείται:
α) η υποβολή στοιχείων για την διαχείριση αποβλήτων που παράγονται και
β) η υποβολή της υπογεγραμμένης σύμβασης του διαχειριστή των Αποβλήτων Εκσκαφών και Κατεδαφίσεων με εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης ώστε να διασφαλίζεται ότι έχει ληφθεί η μέριμνα για την διαχείριση των αποβλήτων ήδη πριν την έναρξη της κατεδάφισης.
Τι ισχύει για τις εργασίες ανακαίνισης που εκτελούνται με άδεια μικρής κλίμακας;
Με το νέο περιβαλλοντικό νόμο, επεκτείνεται και στην έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας, η υποχρέωση διαχείρισης των μπαζών. Συγκεκριμένα απαιτούνται για έκδοση της άδειας τα εξής:
α) Υποβολή σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων
β) Αντίγραφο υπογεγραμμένης σύμβασης του διαχειριστή των αποβλήτων εκσκαφών και κατεδαφίσεων με εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής.
Επίσης παρέχεται η δυνατότητα προσκόμισης υπεύθυνης δήλωσης του ιδιοκτήτη ότι θα μεριμνήσει για τη διαχείριση των παραγόμενων αποβλήτων, η οποία μπορεί να γίνει είτε με δικά του μέσα είτε σε συνεργασία με τον οικείο ΟΤΑ, εάν δεν υπάρχει εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης που να καλύπτει τη γεωγραφική περιοχή, στην οποία πρόκειται να εκτελεστούν οι εργασίες, μέχρι την ημέρα έκδοσης της έγκρισης εκτέλεσης εργασιών
Τι γίνεται όταν οι εργασίες που θα εκτελεστούν με άδεια μικρής κλίμακας δεν παράγουν απόβλητα;
Για την περίπτωση που πρόκειται να εκτελεστούν εργασίες μικρής κλίμακας, οι οποίες όμως δεν συνεπάγονται την δημιουργία αποβλήτων, τότε δίνεται η δυνατότητα έκδοσης της άδειας χωρίς υποβολή Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων και χωρίς την υπογραφή σύμβασης με διαχειριστή αποβλήτων. Σε αυτή την περίπτωση η έκδοση της Άδειας Μικρής Κλίμακας γίνεται με υπεύθυνη δήλωση του μηχανικού ότι οι συγκεκριμένες εργασίες δεν θα οδηγήσουν σε παραγωγή αποβλήτων.
Ποιος παρακολουθεί αν έγινε σωστή διαχείριση των οικοδομικών αποβλήτων;
Με το νέο νομοθετικό πλαίσιο, προβλέπεται ότι με την έκδοση της οικοδομικής άδειας ή την έκδοση έγκρισης εργασιών μικρής κλίμακας από το ηλεκτρονικό σύστημα και τη λήψη αριθμού αδείας ενημερώνεται ηλεκτρονικά εκτός της Επιθεώρησης Εργασίας (όπου απαιτείται), το οικείο Αστυνομικό Τμήμα καθώς και η Διεύθυνση Περιβάλλοντος του οικείου ΟΤΑ, για να ασκήσει τις σχετικές αρμοδιότητές της για τη διασφάλιση της ορθής και πλήρους διαχείρισης αποβλήτων για εργασίες που εκτελούνται στα γεωγραφικά όρια ευθύνης του προς αποτροπή της υποβάθμισης του περιβάλλοντος με την ανεξέλεγκτη εναπόθεση μπαζών.
Τι αλλάζει στο Πιστοποιητικό Ελέγχου Κατασκευής;
Όταν ολοκληρωθούν οι οικοδομικές εργασίες και γίνει η τελευταία αυτοψία από τον Ελεγκτή Δόμησης, εκδίδεται το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης εφόσον απαιτείται και τέλος εκδίδεται από την πολεοδομία το Πιστοποιητικό Ελέγχου Κατασκευής (Π.Ε.Κ.). Για την έκδοση Πιστοποιητικού Ελέγχου Κατασκευής (Π.Ε.Κ.) απαιτείται η βεβαίωση παραλαβής των αποβλήτων, από εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης στις περιπτώσεις που για την διαχείριση των αποβλήτων συνάπτεται σύμβαση με ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ, ώστε να επιβεβαιώνεται κατά την περάτωση της οικοδομής ότι έχει ολοκληρωθεί και η διαχείριση των αποβλήτων σύμφωνα με την περιβαλλοντική νομοθεσία.
Έτσι η οικοδομή ή τμήμα, θεωρούνται περατωμένα και μπορεί να γίνει η θεώρηση της οικοδομικής άδειας και η σύνδεση με τα δίκτυα.
Είμαι πολίτης και θέλω να καταγγείλω παράνομη απόθεση μπαζών. Τι πρέπει να κάνω;
Εάν υποπέσει στην αντίληψή σας χώρος παράνομης απόθεσης μπαζών, ενημερώστε την αρμόδια υπηρεσία του Δήμου της περιοχής σας. Επειδή συνήθως τα γήπεδα που αφήνουν τα μπάζα είναι έξω από την πόλη, καλό είναι να δώσετε και στοιχεία σχετικά με την τοποθεσία ή ακόμα και φωτογραφίες.
Ποιος είναι αρμόδιος για τον καθαρισμό χώρων από μπάζα;
Αρμόδιος είναι ο Δήμος, ο οποίος άμεσα πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλία για την απομάκρυνση των μπαζών και τη μεταφορά τους σε αδειοδοτημένους χώρους επεξεργασίας – ανακύκλωσης.
Γιατί δεν μπορώ να πετάξω τα μπάζα στον κάδο σκουπιδιών του Δήμου και να τα πάρει η υπηρεσία καθαριότητας;
Τα μπάζα είναι απόβλητα τα οποία πρέπει να πηγαίνουν σε ειδικούς χώρους διαχείρισης, όπου ανακυκλώνονται, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και συγκεκριμένα από το άρθρο 7 της ΚΥΑ 36259/2010, η οποία ορίζει ότι υπεύθυνος για τη διαχείριση των αποβλήτων είναι ο παραγωγός τους.
Εξάλλου, είναι υποχρέωση όλων μας η ανάσχεση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής και η εναλλακτική διαχείριση των υλικών αυτών συμβάλλει σημαντικά.
