«Αγάπες δυνατές, αγάπες κρυστάλλινες, αγάπες του πολέμου, αγάπες συντρίμμια! Μία νουβέλα και επτά διηγήματα εμπνευσμένα από πραγματικές ιστορίες ευτυχισμένου, ανεκπλήρωτου ή ματαιωμένου έρωτα στα χρόνια του απελευθερωτικού και του εμφυλίου πολέμου»…
Οι εκδόσεις «Αλεξάνδρεια» και το βιβλιοπωλείο «Πλαστελίνη» διοργανώνουν βραδιές αφιερωμένες στο έργο της Κατίνας Λατίφη με αφορμή την έκδοση του τελευταίου βιβλίου της «Οι αγάπες του πολέμου».
Οι δύο εκδηλώσεις θα διοργανωθούν μεθαύριο Σάββατο 19 και την Κυριακή 20 Νοεμβρίου, στις 19:00, στο Αρχοντικό στο δάσος Κουρί και στο ξενοδοχείο Παρκ αντίστοιχα.
Ομιλητές στις εκδηλώσεις θα είναι οι: Στέλιος Ελληνιάδης, δημοσιογράφος, Ναταλία Μουστακλή, Διεύθυνση Δημοσίων Σχέσεων Βουλής των Ελλήνων, Ιωάννα Παπαθανασίου, ιστορικός, διευθύντρια ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, Κωνσταντίνος Λιβιεράτος, εκδότης – επιμελητής, Μαρία Ούτα φιλόλογος, ενώ θα συντονίσει η Αννίτα Πρασσά, δρ. ιστορικός, προϊσταμένη Γ.Α.Κ. Μαγνησίας.
Με αφορμή τη διπλή παρουσίαση του τελευταίου βιβλίου της η κ. Λατίφη μιλά στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ.
Συνέντευξη στην ΕΛΕΝΗ ΧΑΝΟΥ
- Κυρία Λατίφη, έχετε γράψει το πολύ γνωστό βιβλίο «Τα απόπαιδα», μια προσωπική μαρτυρία που έχει μεταφραστεί στα γαλλικά και στα γερμανικά. Επίσης, άλλη μια πολύ ξεχωριστή μαρτυρία, το «Μακρύς ο δρόμος για την Ιθάκη. Πολιτική Ξενιτιά, 1950-1974». Κι ακόμα, την κορυφαία μελέτη σας «Πέτρος Σ. Κόκκαλης – Βιωματική Βιογραφία». Τώρα μας ξαφνιάσατε με τις «Αγάπες του Πολέμου». Τι έφερε την καταγραφή τους;
Κάποιος απ’ τους αρχαίους μας έχει πει: «Η τραγωδία αρχίζει όταν τελειώνει ο πόλεμος και ξυπνάει ο πόνος». Ενας πόλεμος δεν είναι μονοδιάστατος, έχει πολλές πλευρές και αναρίθμητες συνέπειες. Συνεπώς, δεν ήταν δυνατόν να μείνει απ’ έξω ο έρωτας, που είναι συνυφασμένος με την ανθρώπινη φύση, τόσο δυνατός κι όμορφος που δεν σε ρωτάει πού είσαι και τι κάνεις, αν πολεμάς ή αν είσαι ειρηνικός πολίτης στο σπίτι σου. Αναφέρομαι ειδικά στον έρωτα, γιατί το συναίσθημα της αγάπης, με την πλατύτερη έννοια της συντροφικότητας και της αλληλεγγύης, ήταν σε μας διάχυτο, ενισχυμένο κι από την ιδεολογία μας.
Οταν πριν μερικά χρόνια έλαβα πρόσκληση από ένα πανεπιστήμιο στο Παρίσι να μιλήσω σε φοιτητές και καθηγητές, απ’ την κατάμεστη αίθουσα ακούστηκε το πρώτο φοιτητικό ερώτημα: «Κυρία Λατίφη, εσείς στο βουνό ήσασταν ερωτευμένη;» Απάντησα: «Ημουν 17, 18, 19 χρόνων και δεν θα ήμουν ερωτευμένη; Μόνιμα ήμουν ερωτευμένη, πότε με τον έναν, πότε με τον άλλον, αλλά δεν το ομολογούσα ούτε στον εαυτό μου». Ωστόσο, πρόσθεσα, «ερωτευόμουν όπως και οι συναγωνίστριές μου αυτούς, που ήταν παλικάρια, ανδρείοι στον πόλεμο, κάτι που εσείς είναι δύσκολο να το βιώσετε σήμερα».
Είχαμε κρυστάλλινες αγάπες και έρωτες, που ήταν όμως χαλιναγωγημένοι. Είχαμε και τον θάνατο συνοδεία και μαζί την ηθική αρχή, που έδινε αναβολή σ’ αυτές τις αγάπες για μετά, για όταν θα τέλειωνε η σύγκρουση, αν θα ζούσαμε τότε. Θα ήταν λοιπόν μεγάλη παράλειψη να μη γραφτεί τίποτε για όλα αυτά.
- Οι ιστορίες, που περιγράφετε στο βιβλίο, είναι όλες αληθινές; Κι αν ναι, πώς τις γνωρίσατε;
Ολα τα διηγήματα είναι απολύτως αληθινά, τα πρόσωπα όλα υπαρκτά, η φαντασία χρωματίζει απλώς πρόσωπα και πράγματα, δεν αλλάζει τα γεγονότα. Δύο διηγήματα έχουν να κάνουν με τον Αλμυρό. Το «Ετος 1946» αφορά στον πρώτο μου ξάδερφο, τον Τάσο Μήλιο, και τον Κυριάκο Καραγιάννη. Οταν άρπαξαν τον Τάσο απ’ τον γάμο του και τον μακέλεψαν, εγώ ήμουν κολλημένη σε μια γκλαβανή στο σπίτι της οικογένειας Τσαβαλιά, γιατί με έψαχναν οι ίδιοι φονιάδες. Ακουγα κολλημένη στα κεραμίδια τον θρήνο της μάνας μου και των συγγενών μου. Οι «Ελεύθεροι σκοπευτές» αναφέρονται στο πατριωτάκι μου, τον Γιώργο Παπούλια. Ηταν αυτός, που, όταν με είδε αντάρτισσα στην Οθρυ, πήγε παράνομα, παρήγγειλε να του φτιάξουν και μου ’φερε τα πρώτα αρβυλάκια με κόκκινα ρέλια. «Το δίλημμα» αφορά στη ζωή του υποστράτηγου του Δημοκρατικού Στρατού Αλέκου Υψηλάντη. Ημουν υπεύθυνη Νεολαίας και Γυναικών στην 103 Ταξιαρχία του και έζησα από κοντά όσα του συνέβησαν. Προσπαθούσα, θυμάμαι, να τον σταματήσω απ’ τον χορό της απελπισίας του. (Ας σημειωθεί ότι τα κοριτσάκια και του Γιώργου και του Αλέκου έζησαν κι έκαναν οικογένειες.) Το «Κάποτε στη Μόσχα», που θα μπορούσε να είναι ένα μικρό μυθιστόρημα, μια νουβέλα, είναι καθ’ όλα αληθινό, με σκόπιμα μισοαλλαγμένα τα ονόματα. Το «Η καρδιά που δεν άντεξε» αφορά στον Κώστα Κουκούλα, συμφοιτητή μου στη Μόσχα, συμπληρωμένο με την αφήγηση του γιου του Θανάση Κουκούλα, που πέθανε πρόσφατα. Κι όλα τα άλλα αφορούν σε φίλους και φίλες, συμμαχητές μου. Με ορισμένες ξαναβρεθήκαμε μετά στη Ρουμανία, όταν η Λαϊκή Δημοκρατία δεν ήρθε στην Ελλάδα, και μερικές σπούδασαν και παντρεύτηκαν εκεί.
Ξεχωρίζω την «Ενοχη Αγάπη», που ίσως θα έπρεπε να είναι το πρώτο διήγημα στο βιβλίο μου. Ολα τα άλλα αφορούν στον άνθρωπο μαχητή, ενώ αυτό αφορά στον υπερ-μαχητή άλογο. Ο Στίβεν Σπίλμπεργκ έχει κάνει το φιλμ «Το άλογο του πολέμου», υποψήφιο για Οσκαρ. Ετούτη η πιο απλή ιστορία, για την «Αύρα» του μπουρλοτιέρη Βρατσάνου, είχε κι αυτή προταθεί να γίνει φιλμ.
Το έχω πει κι άλλες φορές ότι είμαι χρεώστρια απέναντι σ’ αυτούς που θυσιάστηκαν και δεν έχουν φύγει κι όταν μπορώ και εκτελώ το χρέος που μου αναλογεί νιώθω ότι μου ταιριάζει η φράση «πληρώνω το γλυκό βάσανο της θύμησής μου».
