ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Δημιουργώντας ιστορίες από την Ιστορία

δημιουργώντας-ιστορίες-από-την-ιστορ-903075

Και οι δυο τους είναι ενεργοί και δραστήριοι, ευφάνταστοι και δυναμικοί. Ο λόγος για τη Νένα Ζήση και τον , που έχουν από κοινού συγγράψει το βιβλίο «Τα παιδιά της ομίχλης», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ωκεανός» και θα παρουσιαστεί στον Βόλο τη Δευτέρα 30 Μαΐου 2022 στις 8 το βράδυ στον κήπο του ξενοδοχείου «Ξενία» με την υποστήριξη όλων των Μικρασιατικών Συλλόγων της Μαγνησίας.

Το θέμα άλλωστε που το βιβλίο πραγματεύεται αφορά στην πολύπαθη ζωή των ανθρώπων που άφησαν τη γη τους κι ήρθαν πρόσφυγες στα μέρη μας, από τη Σμύρνη στη Νέα Ιωνία Βόλου, από τον τόπο τους σε έναν άλλον τόπο, που έκαναν δικό τους.

Η Νένα Ζήση και ο Απόστολος Παντσάς μιλούν σήμερα στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ για όσα τους ένωσαν και στη συγγραφή παράλληλα με την κοινή ζωή τους και εξηγούν πώς κατάφεραν να ενώσουν μνήμη και γνώση, ευαισθησία και αγάπη.

Οι δύο συγγραφείς σε σεβασμό παρουσιάζουν στο ενδιαφέρον συγγραφικό τους πόνημα όσα δεν πρέπει να ξεχαστούν. Με το βιβλίο τους ουσιαστικά έχουν αναλάβει με σεβασμό και ευαισθησία να μας τα θυμίσουν.

Συνέντευξη στη ΒΑΣΩ ΚΥΡΙΑΖΗ

Δύο συγγραφείς, ένα βιβλίο «Τα παιδιά της ομίχλης». Και οι δυο σας με προϋπηρεσία στη γραφή και βιβλία, που φέρουν την υπογραφή σας. Τι σας οδήγησε τώρα στην κοινή συγγραφή;

Κυρίαρχο κίνητρο το βασικό ερέθισμα…τα 100 χρόνια από την Καταστροφή της Σμύρνης. Τι έγινε τότε, τι ακολούθησε, έχουμε κρατήσει αυτές τις οδυνηρές μνήμες εμείς οι επόμενες γενιές; Ποιο το «ιστορικό απόσταγμα» από αυτήν την εθνική τραγωδία στο μυαλό εκείνων, που δεν ήταν βασικά πρόσωπα του δράματος, που δεν ήταν οι ίδιοι απόγονοι προσφύγων.

Πώς λειτουργείτε ως συγγραφικό δίδυμο; Γράφετε και οι δυο σας ή ο ένας καταθέτει την έμπνευση και ο άλλος τη γραφή;

Εμπνευση και γραφή προφανώς είναι αλληλένδετα. Στην αρχή υπάρχει η βασική ιδέα, μετά ο εμπλουτισμός και η πλοκή και στη συνέχεια η βασική γραφή από όποιον τη συλλάβει καλύτερα. Ενα μικρό παράδειγμα: Φυγή από το Οδεμήσι για το λιμάνι της Σμύρνης. Στην πραγματικότητα γράφηκε με δύο τρόπους, με δυο διαφορετικές προσεγγίσεις. Λέξεις, φράσεις, εικόνες, έννοιες κοινές, βαλμένες σε άλλη σειρά ίσως, με άλλη έμφαση ενδεχομένως. Η τελική διατύπωση είναι προϊόν κουβέντας, αντιρρήσεων, σύνθεσης, ομογενοποίησης. Στην πραγματικότητα κανένα κομμάτι δεν τυπώθηκε αυτούσιο όπως πρωτογράφηκε. Πέρασε κυριολεκτικά από 40 κύματα και από διπλά και τριπλά φίλτρα.

Το βιβλίο πραγματεύεται ένα απόλυτα επίκαιρο θέμα, με αφορμή τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή και την εγκατάσταση των προσφύγων στη Νέα Ιωνία Βόλου. Τι σας οδήγησε να επιλέξετε το συγκεκριμένο θέμα;

Μια σχηματική αποτύπωση εκείνων των ιστορικών στιγμών με τη μυθοπλασία τις κάνει πιο κοντινές και πιο αφομοιώσιμες. Νομίζαμε ότι χρειαζότανε. Κατά τη γνώμη μας ήταν μια καλή ευκαιρία να θυμίσουμε στις καινούργιες γενιές στιγμές συνταρακτικές.

Η αναζήτηση στοιχείων για τη συγγραφή σάς οδήγησε σε ιστορικές πηγές; Πώς συλλέξατε πληροφορίες, πώς τις συνδέσατε με την πλοκή;

Οι ιστορικές πηγές είναι η στέρεη βάση, πάνω στην οποία πατά η μυθοπλασία. Δεκάδες οι πηγές, η ψηφοποίηση των εφημερίδων της εποχής από τη Βουλή των Ελλήνων (δυστυχώς μέχρι ένα ορισμένο χρονικό σημείο), οι πραγματικά πολύ πλούσιες εκδόσεις του Δήμου Νέας Ιωνίας Βόλου, οι επιστημονικές εργασίες πανεπιστημιακών και μη, τα απομνημονεύματα και οι ραδιοφωνικές συνεντεύξεις φυσικών προσώπων και φυσικά ένας πολύ μεγάλος αριθμός προφορικών μαρτυριών ανθρώπων από τον τόπο μας ,που έζησαν τις περιπέτειες που περιγράφονται στο μυθιστόρημα.

Η ιστορία σας αφορά σε πραγματικά ή μυθοπλαστικά γεγονότα;

Πραγματικά γεγονότα είναι μόνο τα ιστορικά γεγονότα. Ολα τα άλλα είναι μυθοπλαστικές ψηφίδες, που φτιάχνουν το αφηγηματικό μωσαϊκό. Στόχος είναι η βαθύτερη «ανάγνωση» των χαρακτήρων και των συμπεριφορών. Να περιγράψουμε τα συναισθήματα των προσώπων του δράματος και να ερμηνεύσουμε τα κίνητρα και τις προθέσεις. Η πλοκή είναι απλώς το μέσον.

Η κοινή πορεία στη ζωή δυσκολεύει ή διευκολύνει την κοινή συγγραφική δράση;

Προφανώς τη δυσκολεύει. Οι «συγκρούσεις», οι αντεγκλήσεις αφήνουν «ουρά» στο υπόλοιπο της ημέρας. Η καθημερινότητα προφανώς κάνει πιο δύσκολη τη σύγκλιση και είχαν υπάρξει πολλά κενά, πολλά διαλείμματα, πριν ξαναπιάσουμε πιο ήρεμοι τα μολύβια. Ξέρετε οι συγγραφείς γενικότερα έχουν μια τάση να θεωρούν εαυτούς μοναδικά όντα, που κατέχουν ένα κάποιο μέρος της απόλυτης αλήθειας! Μη σας πούμε για τους ποιητές…

Το βιβλίο είναι ήδη στις προθήκες όλων των βιβλιοπωλείων της χώρας. Πώς αισθάνεστε, που ξεπερνάτε τα τοπικά όρια;

Οι εκδόσεις «Ωκεανός» εκτίμησαν και τίμησαν τη δουλειά μας και κατά τούτο τις ευχαριστούμε από βάθους καρδιάς. Είμαστε ευτυχείς που χάρη στον «Ωκεανό», που έχει σημεία πώλησης σε όλη την Ελλάδα, το πόνημά μας μπορεί να υπερβεί τα στενά όρια της περιοχής.

Η υπόσταση των ηρώων του βιβλίου σάς συντροφεύει, τους νιώθετε δίπλα και κοντά σας;

Μα οι ήρωές μας είμαστε ακόμη και εμείς, εσείς, ο διπλανός μας. Ποτέ δεν «αποτοξινώνεσαι» από τα πλάσματα που πλάθεις. Σε ακολουθούν, τα έχεις μπροστά σου, τα αλλάζεις, τους δίνεις άλλες ιδιότητες, τα εξελίσσεις ίσως-ίσως και με άλλα χαρακτηριστικά που δεν τους έχεις δώσει στο βιβλίο, γιατί στο μεταξύ τα έχεις «νιώσει» καλύτερα, τα έχεις ωριμάσει.

Νιώσατε ότι ξεχωρίσατε κάποιον, ότι βρεθήκατε πιο κοντά του και ακόμη εσείς οι ίδιοι ότι είχατε διαφορετική θέση και άποψη σε θέματα συμπεριφοράς και εξέλιξης των ηρώων σας;

Φυσικά. Τη μάνα Μυρσίνη, που ήταν μια κορυφαία τραγική φιγούρα. Αν ο κόσμος ήταν κατ’ ελάχιστον δίκαιος, θα της ταίριαζε μια άλλη εξέλιξη ακόμη και σε αυτό το μυθιστόρημα το γεμάτο ρίγος, συγκίνηση, ανατροπές, πόνο, προδοσίες και θάνατο.

Είστε και οι δυο σας ενεργοί πολίτες με διάφορες και διαφορετικές ενασχολήσεις, με κοινό, ωστόσο, παρονομαστή την ευαισθησία σε θέματα κοινωνικού ενδιαφέροντος. Η συγγραφή βιβλίων αποτελεί συνέχεια και εξέλιξη των ενδιαφερόντων σας;

Νομίζουμε ότι αποτελεί μια λογική συνέπεια. Το γράψιμο για μας δεν είναι ούτε αιφνίδιο, ούτε υποκατάστατο ενδιαφερόντων. Ηταν και είναι ένα από τα πράγματα που κάνουμε ο καθένας μας στη ζωή. Είναι μια ενδιαφέρουσα δραστηριότητα και ταυτόχρονα ο δικός μας τρόπος να συμμετέχουμε στο κοινωνικό γίγνεσθαι.

Πώς, πού και πότε γράφετε; Δώστε μας την εικόνα της κοινής δράσης, παράλληλα με τις άλλες δράσεις σας…

Γράφουμε πάντα και παντού ακόμη και όταν δεν γράφουμε. Τα «γράφουμε» στο μυαλό μας πριν τα γράψουμε στο χαρτί ή το PC. Οταν προκύπτει ο υλικός χρόνος αυτά που σωρεύονται στον νου αποκτούν συγκρότηση, μορφή και γίνονται γραπτά.

«Τα παιδιά της ομίχλης» να υποθέσουμε ότι αποτελεί μόνο την αρχή για την κοινή σας δράση. Ακολουθεί η συνέχειά του;

Τα «παιδιά της ομίχλης» ήταν ένα σημείο συνάντησης με εξαιρετικές ιδιαιτερότητες. Βασικό δομικό τους στοιχείο και πεδίο συνύπαρξης και δημιουργίας ήταν οι προφορικές μαρτυρίες. Προς το παρόν φοβόμαστε ότι μια ενδεχόμενη επανάληψη του εγχειρήματος απλά θα ήταν μια λιγότερο ενδιαφέρουσα δημιουργία και άρα όχι τόσο δελεαστική. Συνεπώς, λέμε να κρατήσουμε την ομορφιά αυτής της μοναδικότητας!!! Αλλά, ποτέ δεν ξέρεις…

#Tags

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου